Suikerriet Rosy door Diana Lebacs

Man met horloge: hij geeft Rosy en Dorothy een lift. Zij kennen hem niet. Hij geeft een horloge aan Rosy maar heeft slechte bedoelingen hiermee. Hij wil iets terug van Rosy en wordt boos als zij hem wegstuurt en niks met hem wil hebben. Hij wilde Rosy slaan en wil zijn horloge terug hebben. Hij liegt dat Rosy zijn horloge had gepikt. Gelukkig was Max te hulp gekomen.

Pathy: zij is een vriendin van Dorothy. Zij bewaarde sommige spullen van Dorothy bij haar thuis, zoals een airco en ceramiek potjes en bordjes, maar neemt die in beslag en Dorothy wordt heel boos.

Oma Lois: zij is de oudste vrouw in het dorp, een hoofd oma. Zij speelt altijd de baas en heeft altijd snerpende opmerkingen die Rosy niet leuk vindt.

Frances: hij is een politieagent en is de vader van 2 babies van Jennifer. Hij is ook de schoonste jonge man in het dorp die alle meisjes leuk vinden. Hij probeert eens iets te hebben met Rosy.

Opa Derrick: hij is naar Engeland vertrokken en is niet meer gekomen. Hij heeft een stuk land aan Rosy gegeven en vroeg dat zij doorging met het planten van suikerrieten.

&

Thema:

Ontwikkeling

Rosy is een simpele jonge vrouw die allen maar droomt van haar suikerrietveldje. Iedereen op Irbisca vecht voor een stuk veldje.

Haar leven is heel simpel en heel eentonig. Iedere dag hetzelfde.

Als zij naar Curaçao gaat om werk en opwinding te zoeken leert zij dat het leven heel anders kan zijn. Dat er veel goed en slecht kan zijn. Dat het leven wel eenzaam kan zijn. En dat zij zich moet aanpassen aan de levenswijze, gewoonten en de taal op Curaçao.

Ze leert dat zij moet leren om voor zichzelf op te komen en kiezen wat haar gelukkig maakt. En wanneer zij op vakantie gaat naar Irbisca merkt zij dat zij de mentaliteit daar is ontgroeid.

&

Motief:

Verveling, armoede, teleurstelling, onmacht, liefde, ontgroeien

Door verveling van een eentonig leventje, teleurstelling dat haar suikerrietveldje verwoest werd en te kort aan geld om de huisjes te repareren, gaat Rosy naar Curaçao om te werken. Daar wordt zij weer teleurgesteld door haar tante die haar wil gebruiken voor geld, door eenzaamheid en door een man die haar wilde gebruiken door een horloge aan haar te geven. Onmacht doordat zij haar tante vijftig gulden per maand terug moet betalen en er niet veel overblijft om te sparen om naar Irbisca te gaan met vakantie. De liefde die ze voor Dion heeft en haar ontgroeien van de levensstijl en mentaliteit op Irbisca leiden haar om terug te gaan naar Curaçao.   

&

Structuur:

Het boek is verdeeld in drie delen.  &

1.    Helse Paradijs – Irbisca had veel mooie groene veldjes met plantjes en akkers, en een rustige en simpele levensstijl, het was een Paradijs. Maar de mensen die daar leefden vermeden elkaar, ze waren niet sociaal, er waren geen familiebijeenkomsten, er was altijd ruzie over landverdeling, de gezinnen waren geïsoleerd, de huizen stonden op een flinke afstand van elkaar en bezoekers waren niet welkom. Zij waren gewoon weinig ontwikkeld. Zij kenden geen telefoons. ( Bovendien heeft orkaan “Betsy” heel veel schade gedaan; veel van de houten huisjes en akkers waren verwoest, honderden mensen waren verdronken, de stad lag tegen de grond, een bliksem was ingeslagen bij het ziekenhuis, de postkantoor was er niet meer, er was geen contact met de buitenwereld, er was niet genoeg om te drinken en eten. Toen had Jennifer een hele zware bevalling die 5 dagen duurde en er waren geen medicijnen of ziekenhuis en ook geen babykleren of babyspullen. Irbisca werd een rampgebied verklaard.

2.    De Paradijsachtige Hel – Curaçao was een opwindend eiland, met veel stenen huizen en welvaart waar men werk kan krijgen om geld te verdienen en dat Rosy’s leven beter zou maken, waar de mensen goedgekleed en zelfbewust waren, maar daar vindt zij teleurstelling, eenzaamheid, onmacht en moet zich aanpassen aan een totaal verschillende manier van leven en denken. Op de luchthaven wordt zij al grof behandeld door een zwarte douane ambtenaar en dat vond zij niet leuk en ziet hoe een zwarte taxi chauffeur een blanke toerist uitscholde, dat kon zij gewoon niet geloven. Op Curaçao was er veel lawaai, rook, uitlaatgassen, hitte, stof en afval. Dus helemaal niet zoals Irbisca. Rosy had moeite met aanpassen op Curaçao en had vaak heimwee. Zij had ook moeite met de taal, want op Irbisca spreken ze engels en nu moest zij papiamento en nederlands leren praten. Op Curaçao hadden de mensen een etiket voor alle buitenlanders; Beddjie was een scheldnaam voor engels sprekende mensen uit andere eilanden, zoals Rosy. J

3.    Gedachten worden woorden – Rosy durfde gewoonlijk haar gedachten niet in woorden te zetten omdat ze bang was dat ze niet kwalijk genomen zou worden. Toen ze met vakantie naar Irbisca ging, begon zij haar gedachten op te schrijven. En durft zij dan wel alles te zeggen wat zij denkt. Zij durft aan Oom Earl te vragen om een stenen huisje te bouwen voor Oma Alice.

&

Stijl:

Heeft best wel veel moeilijke woordjes. Is toch een beetje  jeugdvriendelijk. Heeft een beetje papiamento erin, wat toch leuk is.

&

Ruimte:

Het boek speelt zich af in de jaren tachtig (1983) toen er op deze eilanden nog veel armoede heerste. Toen een handjevol blanken veel geld hadden en de rest van de lokale bevolking arm was.

&

Slotzin:

Met ontwikkeling komt vrijheid, zelfstandigheid en geluk. J Y

Samenvatting:

Rosy was 21 jaar oud en leefde op Irbisca in de Rivierheuvels.

Door orkaan “Betsy” is al het werk dat zij deed op haar suikerrietveldje verloren. Eigenlijk was zij een beetje moe van de eentonige leven op Irbisca. En nu was het erger. Zij moesten zelfs in een opvang / shelter gaan waar er niet genoeg eten was voor iedereen. Als haar tante Mathilda naar Irbisca komt om meisjes te halen om op Curaçao te gaan werken, ziet zij haar kans om zo geld te winnen om de huisjes te repareren, haar familie te helpen, maar ook om een beetje opwinding te krijgen in haar simpele saaie leventje. De moeder van Rosy had aan Tante Mathilda gevraagd om Rosy te helpen om op Curaçao een baantje te krijgen. Maar als Rosy op Curaçao aankomt is het alsof ze op een vreemd land is aangekomen. Alles was anders dan wat zij had verwacht. Een totaal verschillende manier van denken, praten en doen. Daar gaat zij inwonen bij mevrouw Carine en meneer Max en werkt als dienstmeisje. Eerst heeft zij proeftijd maar later tekenen de bazen voor haar om te kunnen blijven werken. Zij moet wel het geld van de reiskosten terugbetalen aan tante Mathilda. Wel vijftig gulden per maand en daarom kan zij niet sparen om de eerste jaar met vakantie te gaan naar Irbisca. Het was een gewoonte dat de meisjes niet eerder dan drie jaar met vakantie kunnen gaan volgens Mathilda.

Tante Mathilda had nooit aan Rosy of de andere meisjes gezegd hoeveel de reiskosten waren. En doordat zij ervoor zorgde dat de meisjes werk kregen en gezien was als een autoriteit en belangrijke persoon, durfden zij dat ook niet te vragen. En Tante Mathilda maakte daarvan gebruik. Zo bleven de meisjes jarenlang betalen.

Zo hoefde Tante Mathilda niet te werken en kon zo meer meisjes uit Irbisca halen voor haar profeit. Zij werden geleerd dat zij pas na drie jaar met vakantie konden gaan, zo kon Mathilda meer geld krijgen. Zij leerde hen alles wat zij moesten weten om te werken zoals koken en schoonmaken. Zo konden zij op Curaçao blijven werken als er voor hen getekend wordt door een baas. Zij konden altijd bij haar komen slapen, eten en samen naar kerk gaan. Tante Mathilda zorgde ervoor dat de meisjes op haar leerden steunen. Zo zouden zij niet voor hun rechten opkomen tegen Mathilda. Op een dag kwam Rosy van mevrouw Carine te weten dat de reiskosten 700,- gulden was. Dus Rosy was blij dat zij bijna klaar was met de afbetaling. Als Rosy de laatste afbetaling heeft gedaan aan tante Mathilda, vraagt zij of zij nu klaar is met de betalingen, maar Mathilda antwoordt niet. Rosy merkte dat Tante Mathilda meer geld wilde hebben. Zij werd erg droevig. Toen zij thuis niet meer wou zingen bij de schoonmaak of naar de radio wilde luisteren, wist Carine dat iets niet goed was. Rosy vertelde alles aan Carine. Carine zei dat Rosy moest leren om voor haar rechten op te komen en om zelfstandig te worden. En door aandringen van mevrouw Carine belt Rosy haar tante op om te zeggen dat zij klaar is met de afbetalingen. Tante Mathilda wordt woedend en scheld haar heel lelijk door de telefoon en zegt dat zij heel ondankbaar is. Maar toen zij probeerde om Rosy zover te krijgen om de borgsom aan haar te betalen werd zij door Rosy ontmaskerd, nu wist Rosy dat zij liegde om geld te krijgen. Het was ongelooflijk voor Rosy, omdat zij wist dat Carine de borgsom had betaald.

Carine belde Mathilda op en wees op het feit dat zij wisten hoeveel de reiskosten waren en dat zij die borgsom had betaald en dat Rosy klaar was met de afbetalingen. Als wraak spraak Mathilda niet meer met Rosy en zij werd uit de engelse gemeenschap gezet. Mathilda stuurde op een dag een lied aan Rosy via de radio die “Shame and Scandal in the family” heet, dat maakte Rosy heel kwaad en beschaamd. Zij kreeg ook een anonieme dreigtelefoon en noemden haar “vuile ondankbare meid”. Rosy was hierdoor heel eenzaam en droevig. Zij ging niet uit en zat de hele tijd met zichzelf te preten in haar donkere slaapkamer. Maar mevrouw Carine bracht haar bij Dorothy die ook al 7 jaar op Curaçao werkte. Dorothy werd haar vriendin en ze gingen samen uit. Nu was zij niet meer zo eenzaam. Maar Dorothy was heel onbeschoft en agressief en schelde Rosy altijd met lelijke namen zoals Dummy en Suffie. Toen ze eens een lift hadden gekregen van een man die ze niet kenden, gaf die man een horloge aan Rosy, maar hij gaf het niet voor niks. Hij wou uitgaan met Rosy, en met haar slapen. Dorothy dwong Rosy om die horloge aan te nemen. Die man begon op Rosy te jagen, en toen Rosy zei dat ze niks met hem zou hebben werd hij heel boos en vroeg om zijn horloge terug. Hij wilde haar slaan en loog tegen Max dat Rosy zijn horloge had gepikt. Toen Rosy die horloge bij Dorothy ging halen werd zij lelijk uitgescholden met Trutwijf en Stomme idioot. Dat was het einde van die vriendschap. En Rosy was alweer eenzaam. Maar Carine nam haar mee naar bazaars en koffie-morgens voor afleiding.

En zo kwam zij in contact met veel mensen en leerde de papiamento beter te begrijpen en praten.  

Op een dag had mevrouw Carine een goede automonteur nodig, en zo leerde Rosy Dionisio kennen. Carine was heel blij met hem en noemde hem Dion, dat was moderner.

Dion was heel rustig en beleefd en gaf Rosy complimenten van haar eten. Hij had bewondering voor haar manier van werken, vol energie en vaardigheid. Rosy gaf hem het gevoel van rust en veiligheid. Ze begonnen zo met elkaar te praten en plaagden elkaar. Zij zag hem weer op een bazaar en hij zag er zo schoon, opgepoetst en verzorgd uit, niet zoals de mannen uit Irbisca die er onverzorgd uirzagen en ruikten naar rook en zweet. Rosy vond hem leuk en aantrekkelijk. Hij was met zijn moeder op die bazaar en dat vond Rosy goed. Op een dag vroeg Dion of zij met hem uit wou gaan, hij wilde haar beter leren  kennen. Maar zij wist niet wat zij moest doen. Zij was heel onzeker van zichzelf en kon niet begrijpen waarom Dion uit wou gaan met een lelijke en onaantrekkelijke vrouw zoals zij. Ze vroeg aan mevrouw wat ze moest doen en mevrouw zei dat Rosy een volwassen vrouw is en om voor zichzelf op moest komen.

Dion was heel rustig en beleefd en gaf Rosy complimenten van haar eten. Hij had bewondering voor haar manier van werken, vol energie en vaardigheid. Rosy gaf hem het gevoel van rust en veiligheid. Ze begonnen zo met elkaar te praten en plaagden elkaar. Zij zag hem weer op een bazaar en hij zag er zo schoon, opgepoetst en verzorgd uit, niet zoals de mannen uit Irbisca die er onverzorgd uirzagen en ruikten naar rook en zweet. Rosy vond hem leuk en aantrekkelijk. Hij was met zijn moeder op die bazaar en dat vond Rosy goed. Op een dag vroeg Dion of zij met hem uit wou gaan, hij wilde haar beter leren  kennen. Maar zij wist niet wat zij moest doen. Zij was heel onzeker van zichzelf en kon niet begrijpen waarom Dion uit wou gaan met een lelijke en onaantrekkelijke vrouw zoals zij. Ze vroeg aan mevrouw wat ze moest doen en mevrouw zei dat Rosy een volwassen vrouw is en om voor zichzelf op moest komen.

Maar Rosy was te verlegen en gaf geen antwoord.

Carine was weer zwanger maar Rosy moest er gelukkig niet bij zijn bij de bevalling. Ze dacht aan Jennifer die een hele zware bevalling heeft gehad en wou dat niet meer meemaken. Rosy had een beetje spijt om Carine achter te laten met die pasgeboren zoontje. Maar Carine had zelf gezegd dat Rosy met vakantie moest. Maar met de voorwaarde dat zij in augustus terug moest zijn. De moeder van Carine zou haar thuis helpen met de baby. 

Rosy ging eindelijk met vakantie naar Irbisca. Iedereen ging naar de luchthaven om afscheid te nemen, ook Dion. Rosy had spijt dat zij geen atwoord had gegeven aan Dion. Zij zou een ansichtkaart voor hem sturen. Na een lange vlucht met tussenlanding, overstappen en lang wachten was zij eindelijk op haar tropische Irbisca.  

Iedereen op Irbisca was blij om maar weer te zien. Nu was zij “van overzee” en werd bewonderd net zoals Mathilda werd bewonderd.

Maar Rosy dacht van zichzelf als Suikerriet Rosy. Zij bracht veel meer cadeautjes voor iedereen dan Mathilda ooit had gebracht.

Iedereen bleef haar aankijken, de vrouwen waren jaloers en de mannen vonden haar aantrekkelijk. Rosy kon het niet makkelijk verwerken. Ze was blij om al het groen weer te zien in de natuur van haar eiland, maar toch miste zij de stemmen van Curaçao. Zij had een onweerstaanbaar gevoel om te schrijven. Om al haar gedachten en gevoelens op papier te zetten, en voelde zich daarom goed.

Jennifer was voor de derde keer zwanger maar nu van Berry. Zij ging bij Oma Alice blijven omdat zij thuis bij Berry niets kon doen. Rosy bracht eten voor hem of kookte voor hem. Intussen sliep zij met Berry maar had de volgende dag spijt en wou er niets meer mee te maken hebben. Zij dacht aan Dion.

Oma Alice had nog een appeltje met haar te schelen over het geval met Mathilda op Curaçao maar zei nog niets door al die mooie cadeaus. Maar Rosy kon in haar ogen zien dat zij niet blij was.

Rosy was wel blij toen zij zag hoe mooi de groentenveldje was. Dat had Oom Earl voor gezorgd. Rosy dacht dat het beter zou zijn als zij die stuk land maar aan Oom Earl gaf. Hij wou zo graag een stuk land en hij hield zo veel van landbouw. Zij had toch geen tijd om ervoor te zorgen. Rosy durfde voor de eerste keer in haar leven een voorstel durven doen aan Oom Earl. Als zij die stuk land aan hem gaf, zou hij het huisje van Oma Alice moeten bouwen van steen. En hij ging ermee akkoord. Zij was zo blij toen zij zag hoe gelukkig Oom Earl was met die stuk grond. Rosy was heel opgewonden omdat zij het eindelijk had gedurfd. Zij durfde haar gedachten in woorden te zetten, ze durfde alle plannen durven voorstellen en van de gelegenheid gebruik te maken. Zij, Suikrriet Rosy, bouwde al bij haar eerste terugkeer een stenen huis. Dat was tegen alle gewoonte in. Maar zij wou niet wachten.Toen zij het nieuws aan Oma Alice gaf, werd Oma Alice heel erg blij.

Rosy begon weer met haar gedachten; Recht – Plicht – Groenheid – Liefde – Schuld – Teruggaan- Blijven…..

Rosy had een filmprojector meegebracht voor de dorpelingen om filmavondjes te organiseren en nodigde iedereen uit om een filmpje te komen kijken. Zij wilde dit elke week of maand doen.

Ze kwamen allemaal kijken maar uit beleefdheid wilde niemand zeggen dat zij eigenlijk geen interesse hadden om het weer te doen.

Dit was een teleurstelling voor Rosy. Zij besefte dat de dorpelingen niet zouden stoppen met wantrouwen en zouden nooit veranderen.

Rosy wilde in het begin terug komen wonen op Irbisca, naar het simpele leventje en haar suikerrietveldje, naar alles wat zij vertrouwde. Maar zij merkte dat zij nu de mentaliteit van Irbisca is ontgroeid.

Ze wou ineens terug bij Dion, open en vrij, zonder vooroordeel, zonder wantrouwen, zonder angst. Ze voelde zich nu vrij om terug te gaan naar Curaçao en naar Dion.

Mening:

Ik vond het boek heel interessant en leerde een beetje van de mentaliteit dat mensen vroeger hadden op Curaçao en Irbisca en dat je voor jezelf op moet komen om gelukkig te zijn.