Porte de la paix Celeste door Shan Sa

A. Algemeen

Auteur : Shan Sa
Titel : Porte de la Paix Céleste
Uitgever, plaats en jaar van uitgave : Gallimard, Parijs, 1999

B. Beschrijvingsopdracht

1] Eerste persoonlijke reactie:
Interessant ; Het boek omvat een zeer interessant verhaal, met fascinerende,
onvoorspelbare personages.
Werkelijk ; Het verhaal lijkt heel echt, het zou een waar gebeurd verhaal kunnen zijn.
Het is verre van een fictieve plot.
Geloofwaardig ; Het verhaal is heel plausibel, wat het boek interessant maakte om te
lezen.

2] China, Peking 1989. Als naar aanleiding van de groeiende onvrede onder Chinese studenten voor het politieke systeem, het communisme, en de dictatoriale regering er demonstraties ontstaan op het Plein van de Hemelse Vrede, worden die demonstraties bloedig neergeslagen door het leger. Ayamei, het hoofdpersonage, is dan een studentenleidster en zij wordt ervan beticht de studentenmeute aangezet te hebben tot die demonstraties als gevolg van de gestage afkeer tegen de ‘revolutionaire’, bevrijdende communistische systeem. Als ’s nachts het leger begint met haar grote, brute ‘schoonmaak’ van het plein, is Ayamei in de binnenstad van Peking en heeft ze geen flauw benul van wat er gaande is op het plein. Wang, een vrachtwagenchauffeur die een tijdje later toevallig voorbijrijdt spreekt haar dan aan. Hij maakt Ayamei duidelijk wat er voor vreselijke, moordende gebeurtenissen hebben plaatsgevonden en biedt haar dan hulp aan. Als Ayamei dan wordt gezocht door de politie en het leger als de grootste hitser van de demonstraties, duikt zij een paar dagen onder bij Wang en zijn vrouw thuis. Als zij dan in heel het land wordt gezocht en Ayamei op de vlucht moet, biedt Wang haar onderdak bij zijn ouders, in het uiteinde van China aan de kust. Ze komt terecht in een dunbevolkt, bebost berggebied aan de zee. Wanneer men erachter komt dat Ayamei zich in dat gebied bevindt, krijgt luitenant Zhao de moeilijke opdracht om haar te zoeken, te vinden en levend op te pakken zodat ze later zal worden berecht, óf haar te elimineren. Zhao is met een paar soldaten het pad op gestuurd, en vraagt om hulp van de lokale bevolking, inzonderheid de boeren en jagers. Zij zijn echter niet echt bereid als gids te dienen in de bergen, waar Ayamei dan gevlucht is nadat ze erachter is gekomen dat men op de hoogte van haar schuilplaats. In de bergen krijgt zij hulp van een stomme jongeman, die de bergen in zijn broekzak heeft. Na enkele dagen te hebben gelopen in de bergen, vinden ze een oude tempel. Dit wordt hun schuilplaats en zij eten alles wat ze in de natuur kunnen vinden. Luitenant Zhao trekt ook de bergen in en krijgt hulp van een jager die beweert dat hij haar heeft gezien in een tempel als standbeeld. Als na enkele dagen dan Zhao Ayamei op het spoor is en hij haar in de verte door de verrekijker op een bergtop ziet staan, glimlacht zij naar hem en laat hij haar gaan. Hij onderneemt niets, uit verborgen liefde voor haar.

C. Analyse van de tekst

1] Personages

a. Voornaamste personen:
Ayamei, de hoofdpersoon. Een studentenleidster die een solitair leven leidt. Zij weet van wanten en is erg moedig en slim.
Wang, een vrachtwagenchauffeur die Ayamei, met gevaar voor eigen leven, helpt door haar onderdak te verschaffen wanneer ze wordt gezocht. Hij is ook erg moedig dat hij Ayamei helpt, met alle risico’s van dien.
Zhao, een rigoureuze, pientere normalitair onverbiddelijke luitenant van het leger die de zoektocht naar Ayamei leidt. Hij begon in werkelijkheid iets voor Ayamei te voelen, vanaf het moment dat hij een foto van haar zag.
Min, een hartsvriend van Ayamei in hun jeugd. Hij zat toen bij haar in de klas.
Ayamei nam Min’s ideeën over en vice versa. Hun vriendschap ging verloren nadat ze uit elkaar werden gezet. Hij speelt een hoofdrol in een (dagboek)flashback.
‘L’adolescent’, de stomme jongeman, een overlevende ten alle tijde die Ayamei goed van pas komt als berggids tijdens haar vlucht voor de legerafdeling die op haar aast.

b. De relaties van de personen:
Ayamei en Wang hebben elkaar tijdens een bizarre moment in een buitenissige
situatie ontmoet, en hun hebben een vriendschappelijke relatie opgebouwd vanaf het moment dat hij haar hielp.
Ayamei en Zhao zijn eigenlijk elkaars vijanden. Ayamei is tegen het systeem die Zhao (direct) van dienst is. Maar de vork zit in concreto anders in de steel. Diep van binnen wil Zhao Ayamei niet oppakken, maar voelt hij iets voor haar.
Ayamei en Min hadden een hechte vriendschap, die noodgedwongen verbroken is.
Ayamei en de stomme jongeman hebben een vriendschappelijke relatie. Ze zagen elkaar voor het eerst in de bergen.

2] Tijd

a. Het verhaal speelt einde jaren ’80, in het jaar 1989 om precies te zijn.

3] Ruimte

a. Het verhaal speelt zich af in China, de hoofdstad Peking en een bebost berggebied aan
de kust in het zuiden van China.

4] Perspectief

a. De tekst heeft de vertelsituatie alwetende verteller. De verteller overziet alles en weet
wat de personages in het verhaal zien, horen, denken en voelen.

5] Structuur/bouw

a. Ja, de fabel wijkt af van het sujet. De serie logisch en chronologisch met elkaar
coherente gebeurtenissen, die worden veroorzaakt of ondergaan door personages,
wijken af van de volgorde van de gebeurtenissen.

6] Thematiek

a. Het thema van het boek zou kunnen zijn:
verborgen liefde ; het verhaal (de afloop) draait uiteindelijk op de verborgen liefde van de ‘zoeker’ naar de (zogenaamde) ‘verdachte’. Dat zette de toon voor de afloop van het verhaal. Liefde is ontegenzeglijk en overheersend.
verzet, afkeer ; Ayamei en de studenten waren tegen de communistische dictatuur van Mao en toonden hier verzet tegen.
op de vlucht ; Ayamei was noodgedwongen voortvluchtig en in angst levend.
Verloren vriendschap ; Ayamei had vroeger op de basisschool een hechte vriendschap
Geen vrijheid (onvrijheid?) ; er is weinig of geen vrijheid op vele gebieden in China.
Veel is er verboden. Ayamei kon niet veel en ze had op vroege leeftijd erg beperkte (bewegings)vrijheid.

b. De titel ‘Porte de la Paix Céleste’ betekent vrij vertaald ‘Poort van de Hemelse Vrede’.
Maar porte betekent echter ook bergpas. Ayamei stond aan het eind van het plot op een berg of een bergpas, die voor haar de doorgang is naar de ‘Hemelse Vrede’. Waar het allemaal begon op het Plein voor de Hemelse Vrede, is het verhaal geëindigd bij de ‘Poort van de Hemelse Vrede’. Haar jeugdvriend Min zei haar dat op de top van elk berg, een hemelse poort is. Deze poort is symbool en toegang voor vrede en vooral voor vrijheid. Zij ging ‘op zoek’ naar deze ‘poort’ in de bergen.

D. Leeservaring grondig beschrijven

1] Onderwerp

a. Het onderwerp van de tekst is het dictatoriale communistische regime van China (onder
president Mao).
b. Ja, ik vind het onderwerp schromelijk interessant. Want bij dit onderwerp kun je je er zo in verdiepen dat het je zowat in een fuik zuigt. Het is ook een nogal shockerend onderwerp in veel opzichten.
c. Ja, het is zeer zeker een onderwerp waar ik al eens over nagedacht heb.
d. Nee, ik ben door dit boek niet speciaal anders over het onderwerp gaan denken.
e. Ja, omdat deze mening de mening is van vele (goede) mensen. Communisme, in dit
geval het maoïstische communisme, is in werkelijkheid geen ideaal politiek systeem. De nadelen ervan overtreffen de voordelen. Het heeft veel beperkingen, aan vrijheid wordt
niet veel waarde gehecht en er is onder meer veel censuur en geniepigheid.
f. Nee, het onderwerp wordt niet grondig uitgewerkt. Het gaat meer om de belevenissen van de hoofdpersonage.
g. Nee, ik had over het onderwerp nog nooit een boek gelezen of een film bekeken.