Huis clos door Jean-Paul Sartre

Titel: Huis Clos Auteur: Jean-Paul Sartre Genre: Toneelstuk Samenvatting: Het verhaal begint wanneer Garcin met een bediende een kamer binnenloopt. Kort na hem volgen twee vrouwen, Ines en Estelle. De kamer is een verwaarloosde hotelkamer die de hel voorstelt. De salon is in de stijl van het tweede keizerrijk ingericht. Er is geen venster, geen spiegel en geen bed, omdat het licht toch blijft branden. Het meubilair bestaat uit drie canapés en op de schoorsteen staat een bronzen beeld dat te zwaar is om te verplaatsen. Alle drie personages zijn dood en belanden in de hel. Ze hadden de hel echter heel anders verwacht, met een beul en zwepen en martelaars, niet zo normaal als het eruit ziet. De drie beginnen een gesprek met elkaar en algauw wordt het duidelijk waarom ze in de hel beland zijn. Garcin is een lafaard die vluchtte toen de oorlog uitbrak, om niet in het leger te gaan. Gedurende 5 jaar heeft hij zijn vrouw gemarteld en vernederd. Tenslotte wordt hij gefusilleerd en zijn vrouw sterft kort daarna van verdriet. Estelle is met oude rijke man getrouwd, van wie ze niet houdt. Ze heeft een verhouding met Roger, een arme jonge man. Roger die verliefd op haar is wil een kind met haar. Estelle krijgt een dochter tegen haar zin en doodt deze door haar aan een kei in een meer te gooien. Roger die het hele tafereel mee maakt, pleegt uit verdriet zelfmoord. Estelle overlijdt vervolgens aan een longontsteking. Ines is de slimste van de drie, en komt met het idee om op te biechten wat ze allemaal in het leven hebben gedaan. Zijzelf is lesbienne, heeft een hekel aan mannen en is de slimste van de drie. Ines heeft het vriendinnetje van haar neef, Florence, verleid. Deze maakt dankzij leugens van Ines een einde aan de relatie. Tengevolge van een ongeluk sterft de neef maar Ines laat Florence denken dat hij zelfmoord pleegde uit liefde voor Florence. Florence en Ines gaan beiden dood door vergassing. Ines is de enige van de drie die toegeeft dat ze slecht is, ze zegt: 'Je ne suis pas polie' (p 25). Oftewel: ‘Ik ben slecht, ik heb het lijden van anderen nodig om te bestaan’. Estelle en Garcin weigeren toe te geven dat ze slecht zijn, ze verzinnen allerlei smoesjes om te doen bewijzen dat ze niet slecht zijn. Ze zitten met zijn drieën dus voor eeuwig opgesloten, en al snel beginnen ze aan elkaar te vervelen; Ines wordt verliefd op Estelle, Estelle op Garcin en Ines haat Garcin, ze vindt hem (evenals andere mannen) een lafaard, Garcin op zijn beurt blijft zeuren dat hij geen lafaard is (wat hij wel is). Kortom iedereen werkt op elkaars zenuwen en er is geen ontsnappen aan. Algauw wordt het duidelijk dat ze in de hel zijn, alleen is elke persoon de duivel/beul voor de ander, of zoals Sartre zegt:” De hel, dat zijn de anderen”. Vorm: Huis Clos is een theaterstuk in een akte van 5 scènes. In het begin van het verhaal wordt de ruimte uitvoerig besproken.
Thema: Het thema van dit stuk is volgens mij dat elke persoon de gevolgen van zijn handelingen moet accepteren. Voordat iemand iets doet, moet deze de gevolgen kennen en vervolgens (aan zichzelf) toegeven dat hij/zij het gedaan heeft. In dit verhaal beheerst Ines dit al, Garcin en Estelle niet, ze verzinnen verhaaltjes om de waarheid te verbergen. Dit hoort typisch bij de denkwijze van Sartre dat de mens zijn eigen handelingen bepaald. Stroming: Dit stuk valt onder het existentialisme. Centraal bij het existentialisme is de mens die zijn waarde en betekenis krijgt door de keuze die hij in allerlei omstandigheden maakt. In het existentialisme is er geen plaats voor God of het bovennatuurlijke. Schrijver: Jean-Paul Sartre leefde van 1905 tot 1980. Hij is na de tweede wereldoorlog zeer populair geworden. Hij behoorde tot de groep existentialisten waar o.a Camus en Bauvoir ook toe behoorden. In Parijs doet een hele generatie aan existentialisme als mode: zwarte kleren, lang haar, zware tabak roken, drinken op een terras, luisteren naar franse chansons en somber kijken, zo ook Sartre. Le mur is een van zijn bekende verhalen, die vlak voor het uitbreken van de WOII is uitgegeven, verder schreef hij ook L’ Etre et le Néant. Hij scoorde ook goed met zijn toneelstuk Huis Clos dat voor het eerst in 1944 tijdens de bezetting uitgevoerd werd. Eigen mening: In het begin vond ik dit echt een heel vreemd boek. Ik heb zoveel van Sartre gehoord, dat zijn boeken ‘geweldig’ zijn, maar toen ik Huis Clos las dacht ik,wat voor een vreemd boek is dit? Drie mensen zitten in een kamer, dat de hel moet voorstellen en zitten elkaar op stang te jagen, waar slaat dat nou weer op? Nadat ik achtergrond informatie gelezen heb, snapte ik het verhaal. Achteraf was het toch wel een leuk boekje. De zin l’enfer c’est les autres, ik wenste dat ik het voor Sartre gezegd had.