The Stepford wives door Ira Levin

GELEZEN DRUK : 1994
PLAATS VAN UITGAVE : LONDON
JAAR VAN UITGAVE : 1972
AANTAL BLADZIJDES : 159
TAAL: ENGELS
SAMENVATTING
Joanna, Walter, Pete en Kim Ebenhart zijn verhuisd van het platteland naar Stepford. Daar in Stepford is een club, genaamd de “Men’s Accociation”. Walter besluit om daar bij te gaan en Joanna stort zich op het huis en het fotograferen, wat ze als hobby heeft, waar ze nog een zakcentje mee verdient. Ze probeert ondertussen ook nog wat vrienden te maken, maar elke vrouw in Stepford heeft nergens tijd voor omdat ze alle tijd besteden aan het huishouden. Toen ze er net kwamen, werd Joanna geïnterviewd door een vrouw van het lokale nieuwsblad. Toen het interview in de krant kwam heeft Joanna Bobbie leren kennen, want Bobbie vond fotograferen ook erg leuk. Ze werden vriendinnen, want Bobbie besteedde blijkbaar niet zo veel aandacht aan het huishouden, en was het met Joanna eens dat het absurd was dat alle vrouwen alleen maar aan het schoonmaken waren. Charmaine, een andere vrouw, werd ook haar vriendin nadat ze aan elkaar voorgesteld werden. Charmaine had een tennisveld in de tuin, dus Joanna is een paar keer komen tennissen. Even later toen Joanna weer naar Charmaine toeging om te tennissen, bleek dat Charmaine zich ook ineens vol op het huishouden had gestort, en echt geen tijd meer had voor Joanna om te gaan tennissen. Joanna en Bobbie vonden het vreemd dat al die vrouwen ineens zo omsloegen. Ze hadden in de krant gelezen dat bepaalde stoffen in het drinkwater rare dingen konden veroorzaken, bijvoorbeeld iemands gedrag. Ze schreven een brief naar “Department of Health”. Die stuurden terug dat er niks met het drinkwater aan de hand was. Een tijdje later was Bobbie ook ineens in een actieve huisvrouw veranderd en beweerde dat dat kwam omdat ze zich volledig wou wijden aan haar gezin en het huis. Joanna was stom van verbazing. Ze merkte dat dit met Charmaine was gebeurd toen Charmaine er vier maanden woonde. Bobbie woonde ook vier maanden in Shepford, toen ze ineens huisvrouw werd. Joanna ging op onderzoek uit in de bibliotheek en vond een krantenbericht dat er vroeger ook een soort vrouwenclub was, maar opgeheven na een aantal jaren. Het was al vrij laat en ze ging naar huis. Thuis zat Walter op haar te wachten en hij was heel erg kwaad op haar dat ze zo laat was. Hij zei dat ze in de war was en maar moest gaan rusten. Ze zei dat ze dat ging doen om vervolgens uit het raam proberen te ontsnappen. Dat lukte niet, dus toen is ze naar beneden geslopen en gevlucht. Ze wou naar Ruthanne’s huis (een nieuwe bewoner), maar onderweg hadden een paar mannen uit Shepford die op zoek naar haar waren, haar gevonden. Joanna was ervan overtuigd dat alle vrouwen in robots waren veranderd. De mannen namen haar naar Bobbie’s huis om haar in haar vinger te laten snijden om te bewijzen dat ze geen robot is. Een maand later kwam Ruthanne Joanna tegen. En prompt was Joanna ook veranderd in een huisvrouw. Ruthanne is toen naar huis gegaan en heeft alles van zich afgeschreven terwijl haar man en de kinderen wat gingen eten. PERSONAGES
Joanna Ebenhart is een belangrijk hoofdpersoon. Ze is een normale vrouw, die getrouwd is met Walter en 2 kinderen heeft; Kim en Pete. Ze gingen verhuizen van het platteland naar Shepford, zodat ze wat meer aanspraak had en omdat er goede scholen waren voor de kinderen. Het is een gezelligheidsmens die nog hobby’s heeft ook. Ze speelt tennis en ze fotografeert, die ze dan weer verkoopt voor een zakcentje.
“Yes, several,’ she said. ‘I play tennis whenever I get the chance, and I’m a semi-professional photographer.’ ‘Oh?’ the Welcome Wagon lady said, writing. Joanna smiled. ‘That means an agency handles three of my pictures,’ she said.” Citaat, blz. 10 Ze is niet zo gek op het huishouden doen, maar ze doet wat strikt nodig is zoals stogzuigen een keertje per week. Ze doet liever leuke dingen zoals fotograferen en op de koffie gaan bij vriendinnen. Ze vindt het ook maar raar dat al die vrouwen altijd zo actief met het huishouden bezig zijn. “Joanna went back to the patio. No, she didn’t know how it was, thank god. Not tot be like that, a compulsive hausfrau. Who could blame Ted for taking advantage of such an asking-to-be-exploited patsy. She could blame him, that’s who. Walter came out of the house in a light jacket. ‘I don’t think I’ll be more than an hour or so,’ he said. “That Carol Van Sant is not to be believed,’ she said. ‘She can’t come over for a cup of thee because she has to wax the family-room floor.” Citaat, blz 19 Ze kleedt zich blijkbaar normaal, want er wordt niet veel over haar uiterlijk verteld. Haar relatie met haar man Walter is goed, ze hebben een leuk huwelijk en hij is zelfs lid van een organisatie die opkomt voor de rechten van vrouwen. De relatie met haar kinderen is ook goed. Charmaine en Bobbie zijn haar twee vriendinnen, de enige die zich niet op het huishouden storten. Met Charmaine is ze een paar keer wezen tennissen en bij Bobbie gaat ze op de koffie gezellig klessebessen. Bobbie is een ander belangrijk hoofdpersoon. Zij is het Joanna eens dat het een beetje vreemd is dat alle vrouwen zo intensief het huishouden doen. Haar eigen huis is een rotzooitje. “I’m beginning to think there’s a- nationwide contest I haven’t heard about,’ she said, tonguing her chocolat fingertips.’A million dollars and – Paul Newman for the cleanest house bij next Christmas. I mean, it’s scrub, scrub, scrub; wax, wax, wax –‘ ‘It’s the same around here, ‘ Joanna said. ‘ Even at night! And the man all-‘ ‘The men’s Association!,’ Bobbie cried. They talked about it- the antiquated sexist unfairness of it, the real injustice, in a town of Women Voters.” Citaat, blz 30 Zij vindt fotograferen ook erg leuk. Ze heeft Joanna ook leren kennen doordat er in het interview van de Welcom Wagon lady met Joanna stond dat Joanna ook fotografeert. Bobbie heeft wel een druk leven, met haar twee kinderen Kenny en Kim. “Don’t they?’ Bobbie said. ‘Around here?’ ‘What do mean?’ ‘Shut up , Kenny! Give him that! Joanna, listen, I want to talk with you. Can you have lunch tomorrow?’ ‘Yes-‘ ‘I’ll pick you up around noon. I said give it to him! Okay? Noon, nothing fancy.’ Citaat blz 74 Over Bobbie’s uiterlijk wordt ook niet veel vermeld, alleen aan het einde van het verhaal als Bobbie ineens in een huisvrouw is veranderd, dat ze er ineens helemaal opgemaakt, mooi verzorgt en hele mooie kleding draagt. Haar relatie tot Joanna en Charmaine is dat ze vriendinnen zijn. Ze deelt haar idee over de rest van de vrouwen van Shepford. Haar relatie tot haar man is ook goed. TECHNISCHE ASPECTEN
Het verhaal speelt zich af in Shepford, rond deze tijd. Dat merk je omdat ze het over fototoestellen en computers hebben, en die bestonden vroeger nog niet. De vertelde tijd is ongeveer vier maanden. Vanaf dat ze in Shepford kwamen wonen tot aan het punt dat Joanna in een huisvrouw is veranderd en Ruthanne dat merkte. De verteltijd was ongeveer 4 uur. Ik heb niet contant geconcentreerd gelezen, dus het ging niet zo snel. Het verhaal loopt chronologisch, in de volgorde dat de gebeurtenissen plaatsvonden. Voorin het boek voordat het verhaal begint, voordat zelfs de echte titel er is, staat een citaat uit het boek om je nieuwsgierig te maken, maar dat hoort niet bij het verhaal. Er wordt geen gebruik gemaakt van flash-backs of flash-forwards. Er is een tijdsversnelling van drie maanden, van af het punt dat Joanna bij Bobbie thuis is en Bobbie in haar vinger gaat snijden om te bewijzen dat ze geen robot is, tot een maand dat Ruthanne Joanna weer tegenkomt en Joanna ook ineens in een huisvrouw is veranderd. Daartussen wordt niets verteld. Er begint ineens een nieuw hoofdstuk nadat Joanna bij Bobbie is. Er is een tijdsvertraging wanneer Joanna ontsnapt is uit huis en op weg naar Ruthanne is. Dat wordt heel gedetailleerd verteld, terwijl de rest een beetje oppervlakkig is geschreven. Behalve de gesprekken dan. Je weet helemaal hoe ze eruit ziet, hoe moe ze is, waar ze precies loopt, wat ze allemaal ziet, hoe koud ze het heeft, etcetera. Het verhaal heeft een traditionele opening. Je komt het verhaal binnen dat Joanna met de Welcom Wagon lady aan het praten is, als ze net pas hierheen verhuisd is. Je weet meteen dat zij de hoofdpersoon is, en hoe ze ongeveer is. De climax van het verhaal is dat Bobbie in huisvrouw was veranderd, en ze al die informatie in de bibliotheek had gevonden. Toen draaide ze door en het liefste wat ze wilde was de auto pakken en uit Shepford wegrijden. Kort daarna veranderde ze zelf in een huisvrouw, en je weet nog steeds niet hoe dat gebeurd is. Het verhaal heeft een deels gesloten einde, en een deels open einde. Joanna is veranderd in een huisvrouw, daar ging het hele verhaal om, dat Joanna het zo raar vond dat alle vrouwen zo intensief met het huishouden bezig waren. En aan het einde is ze er zelf ook een. Dat gedeelte is afgesloten. Maar je weet niet hoe het metRuthanne afloopt, dus of ze ook in een huisvrouw veranderd, of ze ontdekt hoe al die vrouwen in huisvrouwen zijn veranderd, of ze verhuist, je weet het niet. Dat gedeelte is ‘open’. De vertelwijze is ‘personale verteller’. De gedachten en handelingen worden in hij/zij vorm geschreven.
“She told Ruthanne who he was, and asked her if she knew that Ike Mazzerd lived in Shepford.’’Who?’ ‘Ike Mazzerd. The illustrator.’ Ruthanne had never heard of him, wich made Joanna feel very old. Or very white.” Citaat blz 99 THEMA VAN HET BOEK
Het thema van het boek is een conflict in het innerlijk van Joanna. Joanna vindt het maar raar dat al die vrouwen van Shepford zo intensief met het huishouden bezig zijn. Dan denkt ze dat het robots zijn en dat de ‘originele exemplaren’ zijn vermoord door de mannen. Op een gegeven moment weet ze dat ze te ver is gegaan en denkt ze dat ze gek wordt. Ook omdat helemaal niemand haar gelooft. Haar man stuurt haar naar een psychiater, en de rest in Shepford verklaart haar ook voor gek. Logisch dat ze doldraait. Dit denk ik omdat het niet een conflict tussen mens en natuur is. (ziekte, dood, natuurrampen), en het is geen conflict tussen mensen onderling. (oorlog, onderdrukking, generatieconflicten.) STERKE EN ZWAKKE PUNTEN V.H. BOEK
DRIE STERKE PUNTEN VAN HET BOEK
Er staan veel conversaties in zodat je weet wat er allemaal gebeurd. Je krijgt zo goede informatie over de personen en hun manier van doen. ‘I certainly do,’Charmaine said, pouring Bloody Mary’s. ‘You would too if you came to it with an open mind.’ (Joanna squinted at her : no, not raquel Welch, but darn close.) ‘That’s why Ginne Fisher flaked out on me,’ she said.” Citaat 49 Dat is beter dan dat er oppervlakkig wordt beschreven waar het boek over gaat. Het is een leuk boek, als lezer blijf je geïnteresseerd doordat er steeds nieuwe dingen gebeuren. Het verhaal heeft een goede opbouw. Eerst wordt Charmaine ineens een huisvrouw en laat haar tennisbaan weghalen, dan denkt Joanna dat zij en Bobbie nog een kans maken om te ontdekken hoe dat komt, en dan gebeurt er ineens hetzelfde met Bobbie. Dan is ze ten einde raad en bedenkt dat alle vrouwen robots zijn. Dat is al helemaal absurd! Maar je wilt heel graag weten hoe het nou komt dat al die vrouwen ineens zo werden, dus je blijft maar doorlezen. “She called Charmaine and invited her fot lunch. ‘I can’t, Joanna, I’m sorry,’ Charmaine said. ‘I’ve got so much to do around the house here. You know how it is.” Citaat blz 83 Hier is Charmaine dus ineens in een huisvrouw veranderd. Het einde is ook goed, heel raadselachtig. Joanna is dus uiteindelijk toch in een echte huisvrouw veranderd, maar je weet niet hoe dat gebeurd is. Dat is wel minder. En doordat het deels een open einde is omdat je niet weet hoe het verder zal verlopen met de vrouwen in Shepford , en of Ruthanne ook nog zal veranderen, is het typisch een boek dat in je gedachten zal blijven. DRIE SLECHTE PUNTEN VAN HET BOEK
Er gebeurt eigenlijk niet zo veel. Het is wel leuk dat alle vrouwen een voor een in huisvrouwen veranderen, maar verder gebeurt er ook niets. Het grootste deel van het boek staat vol met gesprekken tussen vrouwen, waarvan de helft toch niet echt boeiend is omdat het gewoon ‘vrouwenpraat’ is of gesprekken die over niets gaan.
“Joanna Ebenhart, ‘ Kit Sundersen said, and smiled. ‘How are you? Would you like to come in?’ ‘Yes I would,’ Joanna said, ‘if you have a few minutes.’ ‘Of course I do, come on in,’ Kit said. She was a pretty woman, black-haired an dimple-cheeked, an donly slightly older looking than in the Chronicle’s unflattering photo.” Citaat blz 56 Dat is erg onnuttig. De schrijver had ook gewoon kunnen opschrijven dat Joanna naar Kit toeging. Een al die informatie is wel leuk of zo, maar zij heeft helemaal geen grote rol, ze komt maar voor op twee bladzijdes. De schrijver had beter gewoon meer over de belangrijke personages kunnen vertellen, want over Bobbie staat ook niet zoveel vermeld. Ik vind het niet echt leuk dat je niet weet hoe Joanna nou in een huisvrouw is veranderd. Op het moment dat ze bij Bobbie is om bewijs te krijgen dat Bobbie geen robot is, dus op het moment dat Bobbie in haar vinger gaat snijden om het te bewijzen, begint plotseling het volgende hoofdstuk. Het is niet erg dat het boek een open einde heeft, dat is juist leuk omdat je dan niet weet hoe het nou verder gaat met de vrouwen van Shepford, wat je wel nieuwsgierig maakt. Maar juist niet weten hoe Joanna nou in een huisvrouw is veranderd, is erg frustrerend. Daar gaat nou juist het hele boek om! “I’m seeing a shrink after New Year’s,’ she said. ‘That’ll ease my mind. At least I hope it will.’ ‘Come on,’ Bobbie said. ‘The men are waiting.’ Joanna went forward, toward Bobbie standing by the sink with the knife in her hand, so real looking- skin, eyes, hair, hands, rising-falling aproned bosom- that she couldn’t be a robot, she simply couldn’t be, and that was all there was to it.” Citaat blz 151 Hierna wordt een stukje beschreven waar een van de mannen alvast de autosleutels gaat halen. Daarna begint prompt het nieuwe hoofdstuk waar Joanna al een huisvrouw is. Dat is echt niet leuk gewoon. Het was wel onhandig dat er geen woordenlijst bij het boek zat. Bij de meeste anderstalige boeken zit er een woordenlijst achterin met woorden die erg moeilijk zijn. Bij dit boek niet. Gelukkig was het niet zo heel erg moeilijk, waardoor ik eigenlijk bijna geen woorden ben tegen gekomen waar ik echt geen idee van had wat ze betekenden, maar ik kan me voorstellen dat voor mensen die niet zo goed in engels zijn het vrij irritant is om telkens rare, moeilijke woorden op te zoeken in het woordenboek. DE IDEALE LEZER
Ik denk dat de ideale lezer voor dit boek iemand is met veel fantasie en niet veel waarde hecht aan het realistische aan een boek. Dit boek is nou niet echt volledig realistisch. Het is wel een beetje vreemd dat iedereen in een huisvrouw veranderd. Dat komt nou echt nooit voor. Als je alleen van realistische verhalen houdt moet je dit echt niet lezen. En het is een beetje raadselachtig hoe die vrouwen allemaal in huisvrouwen veranderen. Met een rijke fantasie kan je daarop allemaal dingen bedenken, en is dat erg leuk. En als je van spanning houdt, is dit boek ook erg leuk. De spanning wordt erin gehouden doordat je steeds maar niet weet wat er kan gaan gebeuren. Of Joanna nou wel of niet in een huisvrouw veranderd, of ze het mysterie oplost of niet, daar leef je helemaal naar toe. Wel erg jammer dat je het dus niet komt te weten. En het zou natuurlijk wel handig zijn om Engels te kunnen lezen, anders kom je nog niet erg ver! (grapje, het boek is er volgens mij ook in het Nederlands, want het is wel erg bekent) VERGELIJKING MET ANDERE BOEKEN
Je kan dit boek niet regelrecht vergelijking maken met andere boeken. Het is een beetje een onrealistisch verhaal, dus je zou het misschien kunnen vergelijken met boeken van Stephen King. Het grootste deel van zijn boeken zijn ook onrealistisch. De boeken van Stephen King zijn alleen veel en veel beter dan deze, er zit veel meer spanning in en het verhaal zelf zit beter in elkaar. In de Shepford Wives zit eigenlijk niet echt een verhaallijn, het gaat eigenlijk nergens over. (zie ‘slechte punten van het boek’) Ik heb echt wel veel boeken gelezen in mijn leven, maar de kinderboeken ben ik eigenlijk allemaal vergeten, omdat ik op mijn tiende al met boeken van volwassenen begon omdat ik de kinderboeken saai vond. Ik ben toen begonnen met Stephen King boeken, die ik inmiddels allemaal die in de bieb stonden (een stuk of 20) gelezen heb. Ik heb ook nog wat thrillers gelezen en boeken met rechtszaken, maar die kan je hier echt niet mee vergelijken, omdat die allemaal gewoon over het echte leven gaan en realistisch zijn. Het is echt een apart verhaal, en om eerlijk te zijn dus ook niet zo goed.