1. Auteur

Khaled Hosseini is van origine Afghaan. Hij groeide op in Kabul. Op 15-jarige leeftijd emigreerde hij met zijn ouders naar Amerika. Dit is een onmiskenbare gelijkenis met Amir, de protagonist uit ‘De vliegeraar’. Net zoals Hosseini verlaat Amir Afghanistan en gaat met zijn vader naar Amerika.

De vliegeraar is Hosseini ’s debuutroman. Het gaat over de vriendschap tussen twee jongens. Op de achtergrond van het verhaal staan een aantal gebeurtenissen uit de geschiedenis van Afghanistan centraal. Van de val van de monarchie, via de Sovjetinvasie tot het Taliban-regime. Hosseini groeide zelf op in deze woelige periode van oorlog. Zijn debuut vertoont dus historische feiten vermengd met een portie fictie. Etnische onderdrukking is een hoofdthema van het verhaal. Waarschijnlijk omdat Hosseini er in zijn jeugd zelf mee werd geconfronteerd.

1. Korte inhoud

Als kind groeit Amir op in Kabul. Hij ontwikkelt een nauwe band met Hassan, de zoon van de bediende. Amir is een Pashtun, Hassan een Hazara. De Hazara zijn een onderdrukte bevolkingsgroep. Na een vliegerwedstrijd wordt Hassan verkracht door Assef. Amir ziet toe, maar grijpt niet in. Na de Russische inval vluchten Amir en zijn vader naar Amerika. In Amerika sterft Amirs vader. Door een telefoontje van een oude, Afghaanse vriend besluit Amir om terug te keren naar zijn land van herkomst. Daar krijgt hij te horen dat Hassan zijn halfbroer is. Hassan en zijn vrouw zijn geëxecuteerd door de Taliban. Sohrab, Hassans zoon, is in handen van die terreurbeweging gevallen. Amir doet er alles aan om Sohrab terug te winnen van de Taliban. Deze blijkt niemand minder dan Assef te zijn. Amir slaagt in zijn opzet en neemt Sohrab mee naar Amerika.

1. Citaatbespreking (p.76)
   Deze passage zorgt voor een omwenteling in het leven van Amir. Het heeft zowel invloed op korte termijn, als op lange termijn. De ommekeer op korte termijn heeft vooral te maken met de relatie tussen vader en zoon. Die is niet optimaal. Baba vindt dat zijn zoon een lafaard is. Hij zit hele dagen met zijn neus in de boeken of schuifelt door het huis alsof hij in een droom verdwaald is. Volgens hem ontbreekt er aan Amir iets, zoals een gemeen trekje. Als de jongens uit de buurt hem aftroggelen, dan verdedigt Amir zich nooit. Hassan komt dan voor zijn ‘meester’ op en zorgt ervoor dat dat hijzelf de klappen in ontvangst neemt. Hieraan merk je dat Hassan heel loyaal is tegenover Amir. Amir is zich hiervan bewust en test de jongen soms op die loyaliteit. Toevallig vangt Amir flarden van een gesprek op tussen zijn vader en Rahim Khan. Hij hoort hoe Baba zijn ongenoegen jegens Amir uit. Amir wil aan zijn vader bewijzen dat hij wel iets kan. Op de dag van de vliegerwedstrijd krijgt hij hiertoe de kans. Alles gaat goed, Amir en Hassan stoten door tot de top drie. Nadat Amir de laatste vlieger doorsnijdt - en wint - gaat Hassan op zoek naar de vlieger. Net voor hij begint te lopen roept hij Amir nog na: ‘Voor jou doe ik alles!’ Dit weerspiegelt nogmaals de loyaliteit van Hassan tegenover Amir. Uiteindelijk krijgt Amir de vlieger in zijn bezit. Deze opent de deur naar zijn vaders hart voor enkele maanden. De prijs die hij ervoor moet betalen is hoog. Hij is namelijk getuige hoe Hassan verkracht wordt door Assef. Amir vindt dat hij iets moet doen, maar het lukt hem niet. Hij wil roepen, maar krijgt geen geluid uit zijn keel. Dit moment zorgt voor de ommekeer op lange termijn. Het achtervolgt Amir de rest van zijn dagen. Hij voelt zichzelf schuldig omdat hij toen niet heeft ingegrepen.

Hier wordt het thema van de etnische onderdrukking duidelijk uitgewerkt. Assef misbruikt Hassan enkel omdat hij een Hazara is. Assef vindt zijn inspiratie in ‘Mein Kampf’. Hij is ervan overtuigd dat zijn bevolkingsgroep, de Pashtun, het superieure ras is. Doordat Amir met Hazara omgaat, raakt de Pashtun bedoezeld. Assefs missie bestaat erin om zoveel mogelijk Hazara te vernederen. Niet enkel hij speelt hierin een rol, maar de banale mede-Afghaan kan er ook wat van. Op straat worden regelmatig verwensingen naar Hassan en zijn vader toegeroepen.

Laten we teruggaan naar de verkrachting. Amir staat daar als versteend. Hij kan enkel nog maar nadenken. Hij denkt aan de slachting van de schapen tijdens de ramadan. De dieren hebben altijd een specifieke blik in hun ogen. Het is een blik waarmee het dier onder ogen ziet dat hij een hoger doel dient. Die blik merkt Amir ook op bij Hassan. Hij moet onwilkeurig aan het schaap denken. Net zoals het schaap dient Hassan een hoger doel. Dit doel is Amir.

Na deze passage verandert Amirs wereld. Hij vlucht met Baba naar Amerika. Enkele jaren later wordt Amir opgebeld door Rahim Khan. Hij heeft voor Amir de mededeling dat er een manier is om het goed te maken. Onwilkeurig denkt Amir aan het incident dat decennia geleden is voorgevallen. Aangekomen in Afghanistan wordt Amir zijn vermoeden bevestigd. Rahim Khan is altijd al op de hoogte geweest van Amirs stilzwijgen. De manier om het goed te maken is Sohrab bevrijden. Net zoals Hassan, wordt Sohrab seksueel misbruikt door Assef. Hier zie je dus een verband tussen wat vroeger is gebeurd en wat nu. Na een gevecht loopt Amir een hazenlip op. Toevallig is ook Hassan, zijn halfbroer, met een dergelijke gespleten lip ter wereld gekomen. Ook hier merken we dus een connectie tussen het heden en het verleden. Het vliegeren zelf vormt ook in Amerika een belangrijk aspect. Het is voor Amir een hulpmiddel om contact te zoeken met de getraumatiseerde Sohrab. Enkel zo kan Amir het begin van een glimlach waarnemen op het gezicht van zijn neefje.
Kortom, verbanden en symboliek tussen verscheidene passages van het verhaal zijn aanwezig, hoewel ze af en toe wat dik opgelegd zijn.