Algemeen
John Boyne, De jongen in de gestreepte pyjama (oorspronkelijke titel: The Boy in the Striped Pyjamas), 8e druk, Dublin, 2006.

John Boyne is een Iers schrijver en journalist, hij is geboren op 30 april 1971 in Dublin. Hij studeerde Engelse literatuur aan de universiteit van Dublin en creatief schrijven aan de universiteit van Norwich. Nu geeft hij les in creatief schrijven aan de universiteit van East Anglia en hij schrijft boekrecensies voor een Iers tijdschrift. In de tijd dat hij in Dublin woonde werd zijn eerste werk gepubliceerd. Overdag werkte hij in een boekhandel om geld te verdienen en ’s avonds werkte hij aan zijn boeken. John Boyne heeft zes romans en een paar korte verhalen geschreven. Zijn boeken zijn uitgegeven in 40 verschillende talen. De jongen in de gestreepte pyjama, zijn meest bekende boek, werd een bestseller. Over de hele wereld zijn er meer dan 4 miljoen exemplaren verkocht. Het boek is intussen ook verfilmd. ‘De jongen in de gestreepte pyjama’ verscheen als kindereditie en als volwasseneneditie. Over het algemeen heeft de schrijver een vlotte en literaire schrijfstijl. De schrijfstijl van John Boyne is in dit boek heel kinderlijk. John Boyne heeft vooral romans geschreven.


Genre
‘De jongen in de gestreepte pyjama’ is een oorlogsverhaal. Ik heb voor dit genre gekozen omdat heel het boek eigenlijk draait om de oorlog. Situaties als die in het boek beschreven worden kunnen ook alleen maar in een oorlogstijd gebeuren.


Onderwerp
Het boek gaat over een jongen van 9 jaar die tijdens de tweede wereldoorlog leeft. Hij woont naast een concentratiekamp en sluit vriendschap met een jongen die in het kamp woont.


Thematiek
Oorlog voeren heeft geen zin, onschuldige mensen worden er het slachtoffer van.


Samenvatting
Als Bruno op een dag thuiskomt uit school hoort hij dat ze gaan verhuizen. Een paar weken voor de verhuizing is de Furie met zijn vrouw bij Bruno komen eten en heeft hij Bruno’s vader een baan als kampcommandant aangeboden. Daarom gaan ze nu verhuizen naar een plaats die Oudwis heet. Bruno denkt dat het maar voor een paar weken is. Bruno vindt het niet leuk in Oudwis. Hij heeft niemand om mee te spelen en verveelt zich. Ook vraagt hij zich af waarom er zo’n hoog hek naast zijn huis staat en waarom daar allemaal mensen in gestreepte pyjama’s wonen. Op een dag gaat Bruno op ontdekkingsreis. Hij loopt langs het hek, tot hij opeens een jongen ziet die een gestreepte pyjama aanheeft. De jongen heet Shmuel. Bruno begint met hem te praten en vraagt van alles over het leven achter het hek. Vanaf die dag gaat Bruno elke dag naar Shmuel toe. Op een dag hoort Bruno dat zijn moeder weer terug gaat naar Berlijn en dat Bruno en zijn zus Gretel, een hopeloos geval volgens Bruno, meemoeten. Als Bruno dit aan Shmuel vertelt is hij erg verdrietig. Bruno wil graag een keer aan de andere kant van het hek kijken en Shmuel belooft dat hij op de dag dat Bruno voor het laatst in Oudwis is een gestreepte pyjama voor Bruno mee zal nemen. Bruno kan dan aan de andere kant van het hek kijken en dan kunnen ze samen ook op zoek gaan naar Shmuels vader, die is sinds een paar dagen verdwenen is. Als Bruno de volgende dag bij het hek komt trekt hij een gestreepte pyjama aan en kruipt onder het hek door. Als hij aan de andere kant van het hek komt wordt een grote groep mensen bij elkaar gedreven door de soldaten. Shmuel en Bruno moeten ook mee. Ze gaan naar een gebouwtje en daar worden ze allemaal vergast. Later ontdenkt een soldaat de kleren van Bruno bij het hek en wordt er ontdekt dat het hek daar bij de onderkant los zit. Bruno’s vader begrijpt meteen wat er gebeurd is. Een paar maanden later wordt hij gearresteerd door de Russen.


Hoofdpersoon
De hoofdpersoon, Bruno is 9 jaar en woont eerst in Berlijn, daarna verhuist hij naar Oudwis. Bruno is te klein voor zijn leeftijd, zijn zus Gretel plaagt hem daar vaak mee, wat Bruno vreselijk vind.

Hij heeft een rustig karakter, ook probeert hij altijd eerlijk te zijn. Bruno is ook heel nieuwsgierig en gat graag op ontdekkingsreis. Ook is hij heel onschuldig en naïef, hij weet totaal niet wat er zich achter het hek dat naast zijn huis staat afspeelt. Bruno’s karakter heeft veel invloed op de gebeurtenissen in het boek, doordat hij zo nieuwsgierig is gaat hij op ontdekkingsreis en ontmoet hij Shmuel, met alle gevolgen van dien. Het probleem van Bruno is dat hij wil weten waarom er een hek naast zijn huis staat en waarom hij niet aan de andere kant van het hek mag komen. Hij vindt het niet eerlijk dat Shmuel aan de kant van het hek leeft waar heel veel mensen zijn, en veel vriendjes om mee te spelen terwijl hijzelf altijd alleen moet spelen. De gebeurtenissen hebben niet echt invloed op het karakter van Bruno, tot het laatste toe is hij heel naïef, zelfs als ze naar de gaskamer gedreven worden denkt hij nog dat ze daar gaan schuilen voor de regen.


Plaats
Het verhaal speelt zich af in Oudwis, een nare en saaie plaats, vindt Bruno. Aan zijn kant van het hek is alleen maar grond die zich kilometers ver uitstrekt, en aan de andere kant van het hek zijn alleen maar lage barakken. Bruno kan deze vanuit zijn slaapkamerraam zien. De plaats is onmisbaar voor het boek, in Berlijn, waar Bruno eerst woonde, had dit verhaal zich niet af kunnen spelen. Af en toe denkt Bruno terug aan Berlijn, hij beschrijft deze stad als heel druk en mooi.


Tijd
Het verhaal speelt zich af tijdens de 2e wereldoorlog, tussen 1940 en 1945. De tijd is heel belangrijk voor dit boek, als het geen oorlog was geweest had dit nooit kunnen gebeuren. Het verhaal is niet chronologisch opgebouwd, af en toe zit er een hoofdstuk tussen waarin Bruno terugdenkt aan de tijd dat hij in Berlijn woonde. Hij denkt bijvoorbeeld terug aan toen de Furie kwam eten en hoe daardoor alles veranderde. Door die hoofdstukken begrijp je steeds meer van het boek.


Perspectief
Het verhaal wordt verteld vanuit een personale verteller. Je weet alleen wat Bruno denkt, van de andere personen in het boek weet je alleen wat ze doen als Bruno ermee te maken heeft. Alles is geschreven vanuit het perspectief van Bruno, hoe hij de verhuizing meemaakt, wat hij van Oudwis vindt, enz.


Spanning
Er zit wel spanning in het boek, maar niet heel veel. De omgeving is niet echt spannend, aan de kant van het hek waar Bruno woont is het heel saai en gebeurt er niets. Dat het verhaal zich in de oorlog afspeelt maakt het verhaal nog wat spannender. Er komen ook boeiende personen in voor, bijvoorbeeld de oma van Bruno die in Berlijn woont en over wie veel verteld wordt. Ook Shmuel is een boeiende persoon die voor Bruno heel mysterieus is. Hij begrijpt totaal niet waarom Shmuel zo mager is en waarom hij altijd zo verdrietig kijkt. Ook aan het eind van het boek is het spannend of Bruno nog gered zal worden.


Opbouw
Het boek is opgebouwd uit hoofdstukken. Het verhaal is niet chronologisch opgebouwd, er zijn tussendoor een paar flashbacks over het leven in Berlijn. De climax in het boek is het moment waarop Bruno en Shmuel worden vergast. Het slot is heel eigenlijk heel droevig, Bruno wordt samen met Shmuel vergast, maar dit komt niet echt naar voren. Dat komt waarschijnlijk ook omdat de hoofdpersoon dit niet meer meemaakt, als bijvoorbeeld alleen Shmuel vergast was het boek veel droeviger afgelopen omdat Bruno dan verdrietig was geweest. Het slot is gesloten, de schrijver vertelt hoe het afloopt met Bruno’s vader, moeder en zus.


Mening
Het boek is heel goed geschreven. Het leest heel makkelijk. Ook is het heel apart dat Bruno allerlei dingen niet weet die je als lezer wel weet. Het boek is eigenlijk iets te kort, er gebeurt niet zo heel veel. De schrijver had bijvoorbeeld meer gesprekken tussen Bruno en Shmuel kunnen beschrijven. Tussendoor gebeuren er wel een paar dingen, Bruno wordt bijvoorbeeld kaalgeschoren omdat hij luizen heeft, maar dat is verder niet echt van invloed op de rest van het verhaal. Het boek is humoristisch, terwijl dit misschien niet zo is bedoeld. Wat er met Bruno gebeurd is natuurlijk niet leuk of grappig, maar zijn onnozelheid is heel grappig. Hij denkt dat Oudwis misschien het platteland is omdat de barakken zo laag zijn. En hij is jaloers op Shmuel omdat hij heel de dag in een pyjama mag lopen en zo’n mooie band met een ster om zijn arm heeft, terwijl hijzelf altijd kleren en schoenen aan moet die eigenlijk te klein voor hem zijn. Het boek is heel origineel. De meeste oorlogsboeken voor volwassenen worden vanuit een volwassene geschreven, terwijl dit boek vanuit een 9-jarig jongetje wordt geschreven die helemaal niets van de oorlog en concentratiekampen afweet, hij weet zelfs niet wat Joden zijn. Het boek is wel een beetje onwerkelijk, sowieso waren er geen kinderen in Auswitz, die werden meteen bij binnenkomst vergast. En als er wel kinderen in Auswitz geweest zouden zijn zou het onmogelijk zijn dat er iemand bij het hek kon komen, laat staan er onderdoor kruipen. Verder is het een geweldig boek!