Gegevens van het boek
Auteur: Ann Cleeves (geboren in 1954)
Oorspronkelijke titel: Telling Tales
Voor het eerst gepubliceerd in: 2004
Nederlandse titel: Onschuld
Vertaling: Martine Jellema
Omslagontwerp: Studio Eric Wondergem
Uitgever: A.W. Bruna Uitgevers BV, Utrecht, 2010, 1e druk
Aantal pagina’s: 332
Genre: psychologische thriller
Samenvatting van het boek
Tien jaar geleden - in 1994 - werd de vijftienjarige Abigail Mantel dood in een greppel gevonden door haar beste vriendin, de eveneens vijftienjarige Emma Winter. Abigail was gewurgd. Het is nu tien jaar later en Emma is inmiddels getrouwd met James Bennett, die loods van beroep is. Ze hebben een baby, Matthew, en wonen in het Engelse kustdorp Elvet, waar ook Emma’s ouders Robert en Mary Winter wonen. Robert is reclasseringsambtenaar van beroep en tevens kerkvoogd van de plaatselijke kerk. James hoort van de pottenbakker Dan Greenwood - over wie Emma heimelijk wel eens fantaseert -, dat de eenendertigjarige Jeanie Long in de gevangenis zelfmoord gepleegd heeft. Jeanie is voor de moord op Abigail veroordeeld, hoewel ze altijd volgehouden heeft onschuldig te zijn. Jeanie was toentertijd de vriendin van Abigails vader, de schatrijke zakenman Keith Mantel. Abigail mocht Jeanie niet en probeerde haar het huis uit te krijgen, wat Keith pas na drie maanden deed. Jeanie had volgens de politie van Yorkshire het motief, de gelegenheid en geen alibi voor de moord, zodat ze dus vrij vlot veroordeeld werd.
Emma’s ouders woonden oorspronkelijk in York, waar Robert architect was totdat hij wat anders wilde en reclasseringsambtenaar in Elvet werd. Voor Emma en haar een jaar jongere broer Christopher was het erg wennen in het kleine en benauwde dorp Elvet. Intussen komt bij de vader van Jeanie, Michael Long, ook weer de woede naar boven. Hij reageert deze af op Robert door hem op zondag in de kerk een slok miswijn op zijn gewaad te spugen. Michael is zich er goed van bewust, dat hij zijn eigen woede en frustratie aan het afreageren is. Hij heeft zijn dochter nooit erg goed begrepen en haar ook nooit opgezocht toen ze in de gevangenis zat. Zijn vrouw Peggy deed dat wel, maar zij is inmiddels overleden. Michael was vroeger stuurman op de locale loodsboot.
De politie heropent het onderzoek naar de moord op Abigail, omdat zich intussen een getuige gemeld heeft die bevestigd heeft, dat hij Jeanie op de dag van de moord in Londen gezien heeft. Politie-inspecteur Vera Stanhope wordt met het hernieuwde onderzoek belast. Zij houdt er nogal onorthodoxe methoden op na, is erg dik en heeft last van eczeem. Ze besluit met Michael te gaan praten. Hij vertelt Vera, dat Jeanie een stil en rustig kind was, dat graag alleen was. Ze hield van muziek en kon goed leren. Michael mocht Keith niet, omdat hij hem een oplichter vond. Jeanie was echter gek van Keith en dacht, dat hij van haar hield. Keith staat in het dorp door zijn genereuze giften goed aangeschreven.
Emma komt erachter, dat Dan - tot wie ze zich enigszins aangetrokken voelt - vroeger politierechercheur was en gewerkt heeft aan de moordzaak van Abigail. Zijn chef was toen inspecteur Caroline Fletcher, die nu makelaar in onroerende zaken is en tevens een goede vriendin is van Keith. Vera vraagt zich af of er toentertijd in het politieonderzoek geen fouten gemaakt zijn. Ze vindt het ook toevallig, dat Dan en Caroline kort na de veroordeling van Jeanie ontslag namen uit de politiedienst. Op een avond staat Christopher voor de deur van Emma’s huis. Hij is van streek. Hij vertelt Emma, dat hij heel vroeger al verliefd was op Abigail. Het werd een obsessie voor hem en dat komt nu allemaal weer boven na de dood van Jeanie. De volgende dag is Christopher plotseling vertrokken uit het huis van Emma. Hij wordt later door Michael op het kerkhof gezien bij het graf van Abigail. Als Emma, James, Robert en Mary naar een liefdadigheidsfeestje van Keith gaan, wordt daar op een gegeven moment in een greppel het lijk van Christopher gevonden. Zijn schedel blijkt te zijn ingeslagen.
Vera, die ook op het feestje is, komt onmiddellijk in actie. Het lijkt erop, dat Christopher nog niet lang dood is. Vera praat met de familie Bennett en Winter. Christopher bevond zich ten tijde van de moord op Abigail op zijn zolderkamertje, van waaruit hij een perfect uitzicht had op het landschap. Hij zou van daaruit de moordenaar van Abigail heel goed hebben kunnen zien. Dat zou een verklaring kunnen zijn voor de moord op hem. Vera ondervraagt ook Caroline. Zij blijkt er niet aan gedacht te hebben om ook verder te kijken dan Jeanie als verdachte. Vera praat ook met Emma. Emma weet niet of Abigail vroeger een vriendje had. Het blijkt namelijk, dat Abigail ten tijde van haar dood geen maagd meer was. Wie heeft haar dan ontmaagd? Vera vraagt zich af of Christopher iets met de moord op Abigail te maken heeft gehad. Als Abigail hem afgewezen heeft, kan hij doorgeslagen zijn. Uiteindelijk verwerpt Vera deze gedachte, omdat ze zich niet kan voorstellen, dat Christopher na de moord zou hebben kunnen blijven doen alsof er niets gebeurd was. Ook van een gesprek met Mary, Robert en de gevangeniskapelaan wordt Vera niet veel wijzer.
Vera praat met Keith Mantel. Keith vertelt Vera, dat hij echt geloofde, dat Jeanie Abigail vermoord had. Zijn relatie met Abigail was maar tijdelijk, omdat hij op dat moment ook al een relatie had met Caroline Fletcher. Vera is over dit laatste stomverbaasd. Caroline leidde immers het onderzoek naar de moord op Abigail. Vera denkt, dat Caroline door haar verliefdheid op Keith de zaak niet helemaal volgens de regels aangepakt heeft. Volgens Keith is James niet degene voor wie hij zich uitgeeft. Dan Greenwood blijkt te weten van de relatie tussen Keith en Caroline. Dan geloofde niet, dat Jeanie de moordenares van Abigail was. Uit nader onderzoek blijkt, dat Abigail ontmaagd is door de toenmalige zoon van de conrector van Abigails school, Nick Lineham. Abigail verleidde hem en chanteerde hem later ook om er mee door te gaan. Abigail was namelijk een type, dat graag en feitelijk altijd haar zin kreeg.
Vera ontdekt verder, dat James vroeger inderdaad anders heette, namelijk James Shaw. Als ze James daarover aan de tand voelt, blijkt, dat dat te maken heeft met de zelfmoord van zijn vader. Deze werd vroeger namelijk gechanteerd door Keith, waarna James’ vader zichzelf in de rivier verdronk. Om dat te vergeten veranderde James zijn achternaam. Michael meldt Vera, dat hij Christopher vlak voor zijn dood op de begraafplaats gezien heeft. Vera confronteert Caroline met het verhaal van Keith, dat ze samen een relatie hadden. Caroline bevestigt dit en ze blijkt nog steeds verliefd te zijn op Keith. Keith heeft haar inmiddels echter gedumpt. Caroline erkent, dat ze bij het moordonderzoek steken heeft laten vallen. Ze dacht ook, dat Emma eventueel zelf Abigail vermoord zou kunnen hebben. Er zat namelijk voldoende tijd tussen het vinden van het lijk en het melden bij de politie. Caroline vond Emma namelijk een vreemd meisje. Het blijkt verder, dat Keith niet vies was van het plegen van chantage om zijn zin te krijgen.
Vera gelooft niet, dat James Abigail vermoord heeft. Abigail en Christopher hadden volgens Vera gemeen, dat ze allebei enigszins neurotisch waren. Dat kwam mede door hun ouders. Keith is niet helemaal fris en ook de familie Winter is wat vreemd. Robert gaf toe, dat hij en Christopher eigenlijk niets gemeen hadden. Als Vera Dan opzoekt, blijkt hij een knipselboek van Abigail te hebben. Hij heeft alle krantenknipsels over haar bewaard. In het knipselboek zit ook een mooie foto van Abigail, waarop ze er veel ouder dan vijftien uitziet. Vera vraagt zich af hoe Dan aan deze foto is gekomen. Michael ontdekt intussen de ware identiteit van James. Hij denkt, dat Keith en James samen een pact hadden gesloten en verantwoordelijk zijn voor alle hem overkomen ellende. Vera onderzoekt stiekem het huis van Dan. Ze vindt er in de slaapkamer een klein damesslipje. Vera begint Dan te verdenken en ondervraagt ook Caroline over Dan. Caroline acht Dan wel in staat tot een moord. Michael confronteert James in een bar met wat hij ontdekt heeft. James antwoordt, dat hij dat allemaal al lang aan Vera verteld heeft.
Uiteindelijk ontdekt Vera, min of meer toevallig, hoe de hele zaak in elkaar steekt. Robert had in York een obsessie ontwikkeld voor een jong meisje, de dochter van een collega van hem. Daarom moest hij zijn baan opgeven. Hij had het meisje weliswaar niets gedaan, maar besefte wel, dat hij verkeerd bezig was. Zo werd hij reclasseringsambtenaar in Elvet. Toen Robert Abigail een keer ontmoette, kreeg hij een obsessie voor haar. Robert wist zich te beheersen, maar Abigail wilde hem chanteren. Mary kon dat niet langer aanzien - zij wist uiteraard wat er in York voorgevallen was - en vermoordde Abigail om zo Robert en haar gezin te beschermen. Een nieuw schandaal zou immers het einde van de familie Winter in Elvet betekenen. Christopher daarentegen dacht, dat Robert wat met Abigail had en dat hij haar ook vermoord had. Christopher wilde nu eindelijk zijn geweten ontlasten en de politie ter zake inlichten. Dat kon Mary evenmin toestaan en zodoende vermoordde ze ook Christopher door hem met een zware zaklantaarn de schedel in te slaan. De zaklantaarn verborg ze na de moord in haar handtas. Vera arresteert Mary en hiermee is de zaak definitief opgelost.
Beoordeling van het boek
Ik vind dit een goed geschreven en spannend boek. De ontknoping vindt pas plaats op de laatste bladzijden van het boek, zodat de spanning tot het einde toe maximaal blijft. Ook de sfeer- en karaktertekening vind ik prima. Je wordt door de boeiende verteltrant van de schrijfster als lezer helemaal in de enigszins benauwde en sombere atmosfeer van het kustdorpje opgezogen, zodat je de dorpsbewoners en hun intriges ook goed leert kennen.
Opvallend aan dit boek vind ik, dat het vanuit een duidelijk vrouwelijk perspectief is geschreven. De schrijfster is een vrouw, de hoofdpersonen (Emma, Abigail en Jeanie) zijn dat ook, de twee politie-inspecteurs (Vera en Caroline) zijn vrouwen en ook de uiteindelijke moordenares (Mary) is dat. Het is al met al dus nogal een vrouwengebeuren in dit boek. Als mannelijke lezer - en dat ben ik - mis je op een gegeven moment wel de wat meer recht-toe-recht-aan-benadering die mannen meestal plegen te volgen. En van al die vrouwelijke emoties word je als man ook wel eens wat minder blij.
Het boek is in drie delen verdeeld: het eerste en derde deel worden verteld vanuit het perspectief van Emma en het tweede deel vanuit dat van Vera. Ik vraag me af wat daarvan precies de reden is. Ik moet eerlijk bekennen, dat ik daar niet helemaal achter ben gekomen.
Ik heb wel een paar kritiekpunten op dit boek. Een is de lengte ervan. Ik vind het verhaal eigenlijk te lang. Het verhaal had ook gemakkelijk in bijvoorbeeld tweehonderd pagina’s verteld kunnen worden. Dat had het naar mijn bescheiden mening wat minder langdradig gemaakt. Ook vind ik de figuren van Dan Greenwood en Michael Long wat summier uitgetekend. Ik had met betrekking tot hen wat meer diepte c.q. reliëf verwacht. Ze blijven nu, vind ik, wat aan de oppervlakte hangen. Het verhaal gaat wat deze personen betreft als een nachtkaars uit. Ook Caroline Fletcher wordt nogal ongeloofwaardig neergezet. Een echt professioneel iemand zou zo beslist niet optreden. En wat je verder ook van Caroline vindt, ik geloof echt niet, dat een inspecteur van politie zo onprofessioneel zou optreden als hier geschilderd wordt. Tot slot vind ik, dat Keith Mantel er relatief goed vanaf komt in dit boek. Het wordt duidelijk, dat hij ook minder frisse dingen gedaan heeft (chantage!), maar hij komt er gewoon mee weg in dit verhaal en dat vind ik niet alleen onbevredigend, maar ook onrechtvaardig.
Dit boek wordt op de kaft een “psychologische thriller” genoemd. Dat is het uiteraard ook wel, maar vroeger heette zoiets gewoon een “detectiveroman”. Want dat laatste is dit verhaal in feite ook. Uitgevers hebben tegenwoordig naar mijn mening een beetje te veel de neiging om een simpel gegeven te veel op te blazen. Ongetwijfeld gebeurt dat om verkooptechnische redenen en dat vind ik wel een beetje jammer.
REACTIES
1 seconde geleden