Bibliografische gegevens
William S.
Anthony Horowitz
eerste druk, November 1999
tweede druk, januari 2000
uitgever: BMP, Antwerpen
oorspronkelijke titel: Poisened Pen
Verwachtingen
Ik heb het boek voornamelijk gekozen vanwege de auteur. Vroeger las ik vaak en graag de jeugdboeken van Anthony Horowitz. Ik las deze boeken voornamelijk vanwege de humor die erin zit. Die humor wordt mede bepaald door de luchtige vertelwijze. Ik hoop in William S. Horowitz stijl terug te vinden.
Analyse van de spanning
Intrige en plot
”Ik bezatte me, die avond.” Dat is de eerste zin van het verhaal (p10). Het is een zin die mogelijkheden opent. Waarom bezatte de ik-figuur zich die avond? Omdat zijn vriend William Shakespeare dood is, vermoord. De eerste zin werpt je meteen in het verhaal.
Het onderzoek naar de moord op William Shakespeare is dan ook de voornaamste verhaallijn. Aan die verhaallijn is ook Shakespeare’s privéleven gebonden. Het leven van Shakespeare in relatie tot zijn vrouw en Hamnet, is nog een daarvan losstaande verhaallijn. De laatste belangrijke verhaallijn is het privéleven van Martin, in het bijzonder de relatie met zijn vrouw en zijn homoseksuele zoon.
De intrige houdt je aan het boek gekluisterd. In het begin lijkt het vrij eenvoudig: een inbreker die Shakespeare vermoordt. Maar dan begint het zaakje te stinken. Martin ziet overal complotten. Iedereen wil hem terug naar Groot-Brittannië. Dan is er nog de drugsdealer.En de pedofiliezaak. Iedereen is verdacht.
Uiteindelijk is niets wat het lijkt. De man die we allemaal al lang vergeten waren is de moordenaar.
Personages
Het hoofdpersonage is niet Martin maar Shakespeare. Zijn onzichtbare en onmerkbare afwezigheid, waarbij hij toch een beetje aanwezig is, verhoogt de spanning in het boek drastisch. Een fragment hierbij geven is onmogelijk, zijn aanwezigheid wordt nergens duidelijk aangegeven, zelfs amper geïnsinueerd . Hij is een personage uit het verleden. Die het heden op zijn manier komt “terroriseren”.
Waarbij ik wel een fragment kan geven is wanneer Cordelia resoluut kant kiest tegen Martin. Ze komen dan terug van een feestje bij Irving Wolfe waar Martin het nogal verpest heeft. Dit fragment geeft mooi weer tot wat manipulatie van mensen kan leiden. Cordelia die Martin altijd gesteund heeft, heeft zich laten bepraten door Irving Wolfe. Zijn macht speelt hierin zeker een rol. Ook dat is zeer belangrijk in het boek: het machtsspel.
Fragment 1: Cordelia tegen Martin p 232
Tijd
Het verhaal speelt zich af op het einde van de 20ste eeuw, het moment dat het boek geschreven werd. We weten dit doordat het in de flaptekst staat, maar ook omdat Mel Gibson in het verhaal een rol speelt. Zijn personage verklaart in het boek Shakespeare’s dood te betreuren. Mel Gibson speelde in 1990 een rol in de verfilming van Hamlet. Dit feit heeft Horowitz gebruikt. Het verhaal speelt zich dus zeker af na 1990 en voor 1999 toen Horowitz het verhaal schreef. Dat laatste lijden we af uit het feit dan het boek in de verleden tijd is geschreven.
Het verhaal verloopt volledig chronologisch. Martin denkt wel geregeld terug aan het verleden. Dit gebeurt in de vorm van flashbacks. Deze flashbacks komen voor in zowel dromen als gewone gedachten.
Fragment 2: droom van Martin over Hamnet.p274-275 (de hele droom neemt 5 pagina’s in beslag, hier enkel de eerste gekopiëerd)
Gezien het vertelstandpunt de vertellende-ik is, wordt er wel vaak een kleine indicatie gegeven van wat er zal gebeuren. Dit kunnen we niet beschouwen als flash-forwards. Hier ga ik onder vertelstandpunt dieper in.
Ruimte
Het verhaal speelt zich af in Groot-Brittannië en de VSA. In de VSA is Los Angeles de belangrijkste plaats. Het concept van de plaats is belangrijk in het verhaal. Martin, Brit, gaat naar de verre VSA. Hoewel Amerikanen en Britten nauw verwant zijn, zijn er toch vele verschillen. Deze worden in het boek uitgewerkt en spelen vaak een belangrijke rol. Een simpel doch toonaangevend voorbeeld is roken. In Amerika zijn de regels daaromtrent veel strikter dan in Groot-Brittannië. Martin heeft daar duidelijk moeilijkheden mee.
Martin verblijft in het huis van Shakespeare. Hij voelt zich duidelijk niet op zijn gemak in de luxueuze, onpersoonlijke omgeving. Horowitz gebruikt geregeld een bepaalde ruimte om de spanning te vergroten. Een voorbeeld daarvan is wat er zich afspeelt in de garage. In dit fragment staat First alias Carlo op het punt om Martin op pijnlijke wijze te ondervragen. De sfeer wordt extra grimmig gemaakt door de beschrijving van de locatie.
Fragment 3: vlak voor de ondervraging door First p328-329
Vertelstandpunt
Martin is de verteller, meer bepaald de vertellende ik. Daardoor weet je al op voorhand dat hij niet vermoord zal worden. Verder maakt dat hij al weet wat er zal gebeuren. Hij zegt nooit met zoveel woorden wat precies maar geeft soms wel kleine aanwijzingen in zinnen als er zijn: “Dat had ik beter niet gedaan.” Dit is een effect dat de spanning verhoogd en bovendien de nieuwsgierigheid van de lezer prikkelt. Een ander voordeel van dit vertelstandpunt is dat we kunnen meevoelen met Martin. We verdenken wie hij op dat moment verdenkt. Hij oordeelt echter ook vaak fout over personen, wij dus ook. Hij verraadt wel niet wie het gedaan heeft, hij zegt enkel dat hij het weet. Dat hij het eerder weet dan wij blijkt uit volgend fragment. Hier zitten we bijna aan de ontknoping van het verhaal. Het echte avontuur wordt doorgepraat. Martin weet wie de dader is. Dat kunnen we hieruit in ieder geval afleiden. Het zal echter nog 36 pagina’s duren voor ook de lezer het te weten komt.
Fragment 4: Martin weet het, wij niet. P356-357
Recensie: Het nieuwsblad. Zie bijlage 5.
De recensent neemt geen mening in. Dit komt omdat het artikel eigenlijk een interview is met de auteur van het boek. Dit maakt wel dat Horowitz een duidelijke mening over zijn boek kan formuleren. Hij verafschuwt Hollywood. Dat brengt hij duidelijk naar voren in zijn boek. Hollywood verwoest mensen. Shakespeare was in zijn tijd wereldberoemd. Ook nu nog bezoeken duizenden mensen zijn al dan niet herwerkte toneelverwerkingen. Leefde hij in deze tijd, dan was hij, volgens Horowitz, een scenarioschrijver geworden. Wie kent de scenarioschrijvers van tegenwoordig? Horowitz oppert dus in zijn boek dat al die showbusiness niets goeds teweegbrengt. Integendeel. Hij zegt ook dat Shakespeare zichzelf in dit verhaal verraadt, puur omdat iemand die er niets van afweet het zo wilt.
Hij neemt ook partij tegen de heksenjacht op “pedofielen”, het wordt volgens hem allemaal te hard overdreven.
Eigen mening
Ik vind het een zeer sterk boek. Het duurt bovendien tot op het einde van het verhaal voor het echt duidelijk wordt wie het gedaan heeft. Maar als je al wat vertrouwd bent met de stijl van Horowitz. Kun je al vrij in het begin de echte dader verdenken. Het patroon in zijn verhalen is het volgende: eerst zoekt het hoofdpersonage contact met de moordenaar, die hij dan uiteraard nog niet verdenkt. Dan verdwijnt de moordenaar een tijdje uit beeld om dan op het einde weer te voorschijn te komen en ontmaskerd te worden. Deze structuur zien we terug in zijn jeugdboeken Overleven op Krokodil-eiland, De graal van het kwaad : Grieselstate II en andere. Horowitz heeft trouwens Shakespeare al eens gebruikt in één van zijn jeugdboeken. Dat was in 1997 in Duivel en Duivelsmaatje.
De verwijzingen naar het onwerkelijke en gemanipuleerde van Hollywood vloeien rijkelijk. Martin is geen actiefiguur, geen held, wat hij in een Hollywoodfilm zeker zou zijn. In een andere recensie, één uit De Morgen van 10 november 1999 vraagt Fred Braeckman aan Horowitz of hij niet gefrustreerd is omdat hij het in Hollywood niet gemaakt heeft. Horowitz antwoord daarop dat hij gefrustreerd is maar enkel omdat zijn jeugdboeken niet het publiek bereiken dat ze verdienen. Zeker niet in zijn eigen land.
Sinds zijn succes met Alex Rider klopt dit niet meer. Dat zegt hij zelf in een interview voor de weekend bijlage van De Standaard op 3 november ll. Dat zijn boeken niet het verhoopte succes haalden, laat duidelijk zijn sporen na. Hij ging volgens mij nog meer tegen de commercialisering inschrijven, en dus ook tegen Hollywood. Zijn boeken met Alex Rider zijn wel veel commerciëler. Blijkbaar wint Hollywood uiteindelijk toch altijd.
In zijn boek staan uiteraard veel verwijzingen naar Shakespeare’s echte leven. Deze verwijzingen vind ik mooi verwerkt. Zelf heb ik mij nooit verdiept in Shakespeare’s leven, dus mis ik waarschijnlijk wel enkele aanwijzingen.
Al bij al blijft het gewoon een verhaal dat goed leest en meeslepend is. Wat wil een mens nog meer?
REACTIES
1 seconde geleden