1. Dit boekverslag is gemaakt door Eelco Engelkens, V4B, in de eerste week van november 2001. 2. Auteur: Ken Kesey. Titel: One flew over the cuckoo’s nest. Plaats van uitgave: New York
Jaartal eerste druk: 1962
Jaartal gelezen druk: 1981
3. Er komt een nieuwe patiënt in een psychiatrische inrichting, R.P. McMurphy. McMurphy doet alsof hij gek is, om uit een strafkamp te komen. De hoofdzuster, mevrouw Ratched, in het boek bekend als the Big Nurse, heeft de touwtjes in handen en controleert alles. McMurphy, een gokker, gaat met de patiënten een weddenschap aan: hij denkt dat hij the Big Nurse binnen een week kan laten doldraaien. Tegen de verwachtingen van alle patiënten in lukt dit. Kort na deze actie hoort McMurphy dat the Big Nurse, degene is die moet bepalen wanneer hij vrij komt. Hij besluit zich voortaan te gedragen als modelpatiënt. De andere patiënten zijn vreselijk teleurgesteld. Ze zagen McMurphy als de bevrijder van the Big Nurse. Eén van de patiënten kan het niet aan en verdrinkt zichzelf. McMurphy wordt weer rebels, organiseert een basketbal-competitie op de afdeling en een vistochtje op de oceaan. Achter de rug van McMurphy om stookt the Big Nurse patiënten tegen hem op. Ze vertelt ze dat McMurphy's banksaldo enorm is toegenomen sinds hij op de afdeling is (dit komt door allerlei weddenschappen, die hij constant met patiënten afsluit en ook aan het vistochtje heeft hij verdient). Ze vertelt de patiënten dat ze door McMurphy gewetenloos worden uitgebuit. De meeste geloven haar. Dan bewijst McMurphy dat het hem helemaal niet om het geld te doen is. Hij verdedigt samen met de ik-figuur Chief Bromden, een patiënt tegen een aantal verplegers, die de patiënt de doodsangsten op het lijf jagen. Ze worden in Shocktherapie gedaan. Ze komen alle twee terug op de afdeling. McMurphy organiseert een feest met drank en twee hoertjes, maar The Big Nurse betrapt hen. Billy Bibbit, die met één van de meisjes geslapen heeft, wordt door the Big Nurse zo bang gemaakt, dat hij zelfmoord pleegt. The Big Nurse geeft McMurphy de schuld, deze wordt zo kwaad dat hij haar probeert te vermoorden. Een deel van de hersenen van McMurphy worden als therapie verwijderd (lobotomie). Hij is als hij terug op de afdeling komt een soort levend lijk. Chief kan het niet aanzien en besluit McMurphy te doden. Vervolgens vlucht hij richting Canada. 4. A.1. Het verhaal gaat over een crimineel die doet als of hij gek is. Hij komt in een psychiatrische inrichting en gaat het daar de leiding het heel moeilijk maken. Maar hij brengt ook andere veranderingen mee. Hij weet ervoor te zorgen dat de saaie andere zieken weer plezier krijgen door een vistochtje en een Baseball wedstrijd. 2. Ik heb dit boek gekozen omdat ik er wel eens van gehoord heb. Ook hebben mijn ouders de film in de bioscoop gezien. Daarbij is mijn vader flauwgevallen. Ik wilde wel eens weten waarom. 3. Voordat ik dit boek begon te lezen wist ik nog helemaal niks over de schrijver. Ook is dit voor mij de eerste keer dat ik een boek lees over een psychiatrische inrichting. B.1. De hoofdpersoon van dit verhaal is R.P. McMurphy. Een Ierse-Amerikaan. 2. Ik vind McMurphy wel een gaaf persoon. Hij heeft een eigen zin en weet dit ook bij iedereen op een zodanige manier te vertellen, dat hij anderen achter zijn mening krijgt. In het verhaal is het ook wel een keer voorgekomen dat hij zijn zin niet krijgt. “Come on now, what is this crap. I thought you guys could vote on policy and that sort of thing. Isn’t that the way it is, Doc?”(blz. 114) Hier probeert McMurphy de hele groep achter zich te krijgen om te stemmen dat de tv-tijden veranderd worden. Dit doet hij tijdens één van de groepontmoetingen. Helaas blijkt plotseling dat niet iedereen meer voor hem stemt. Daar is hij erg woest over. In het begin lijkt hij daarom ook erg egoïstisch, omdat hij zijn eigen mening altijd wil doordrijven. Later in het boek krijgt hij meer medelijden met de groep. Dat ook omdat hij beseft dat hij de groep nodig heeft. Zonder steun van de rest kan je namelijk niks tegen de nurse beginnen. 3. Zijn voornaamste relatie in het boek is Miss Ratched, the Big Nurse. Vanaf het begin af aan heeft zij al problemen met McMurphy. “‘Good morning, Mrs Rat-shed! How’s things on the outside?’ ‘You can’t run around here - in a towel!’ ‘No?’ He looks down at the part of the towel she’s eye to eye with, and it’s wet and skin tight. ‘Towels against ward policy too? Well, I guess there’s notin’ to do exce—’ ‘Stop! Don’t you dare. You get back in that dorm and get your clothes on this instant!’”(blz. 93) Vanaf dit punt is het echt haat en nijd tussen die twee. Maar de nurse is eigenlijk geen vijand van de patiënten, al wordt dat beeld in het verhaal wel geschetst. Ze probeert op een zo goed mogelijke manier de patiënten te begeleiden. Zij vindt dat er in het systeem op de afdeling geen plek is voor individuen. Het beste is wanneer iedereen samenwerkt. Samenwerken moet je namelijk ook in de samenleving, dus moeten de patiënten het ook. Praten over problemen is ook heel belangrijk. Er zijn discussies, waarin patiënten over hun problemen moeten praten. Zij praat in zo’n discussie de patiënt een manier van denken aan. De tweede relatie is met Chief Bromden. Hij is een indiaan met een Amerikaanse moeder. Hij heeft jaren niet gesproken. Niemand in de inrichting weet dat hij kan praten of horen. Hij deed dit om niet onder invloed te komen van the Big Nurse. Door McMurphy krijgt hij echter door, dat je je niet hoeft te verstoppen voor the Big Nurse, maar dat je haar kan trotseren. Na de Shocktherapie is hij voorgoed genezen. Hij kan de the Big Nurse en de maatschappij aan. Zij derde relatie is Cheswick. Hij is eigenlijk een beetje het meelopertje van McMurphy. Alles wat McMurphy wil vindt Cheswick altijd helemaal geweldig. Dit is voor McMurphy wel handig, want Cheswick zit al langer in de inrichting. Hij heeft dus meer contact met de groep en kan McMurphy helpen de groep over te halen ideeën goed te keuren. 4. Ik herken af en toe wel een karaktertrek van mezelf in het verhaal, maar er is geen persoon die echt veel lijkt op mij. Ik vind dat Scanlon toch wel een paar trekjes heeft die ik ook heb. Zo gaat hij niet te snel mee met ideeën van McMurphy, maar denkt hij er eerst goed over na en wil ook de argumenten van anderen horen. Zo ook bij de stemming of de tv-tijd veranderd moet worden. “‘I don’t know, Mack,’ Scanlon finally says, ‘I’m pretty used to seeing the six-o’clock news. And if switching the times would really mess up the schedule as bad as Miss Ratched says’(blz. 114) 5. X
6. Ik kende de hoofdpersoon niet. Dus kan mijn beeld van deze persoon alleen maar zijn aangevuld en dat is ook gebeurd. 7. Als ik in zo’n saaie inrichting kwam zou ik denk ik ook wel wat dingen willen organiseren alleen ik zou het een stuk anders aan pakken. Ik zou goede vrienden worden met de nurse en de patiënten en met goed overleg uitjes organiseren. Niet zoals McMurphy het doet door iedereen op te hitsen tegen de nurse. 8. Ik vind McMurphy toch wel sympathiek. Toen ik aan het verhaal begon vond ik hem de meest onsympathieke persoon uit het verhaal, maar dat is veranderd. Want hij gaat steeds meer aan de andere denken. Hij probeert het voor de rest zo leuk mogelijk te maken. “We can’t disappoint Billy Boy, can we, buddies?”(blz. 279) “I was standing there looking when he came in. He held out a five-dollar bill. ‘Here you go Chief, chewin’-gum money.’ I shook my head and started to walk out of the latrine.”(blz. 257) Ook vind ik de dokter erg sympathiek. Eigenlijk de meest sympathieke van het boek. Hij luistert altijd aandachtig naar iedereen en wil ook wel zijn eigen mening vertellen. Hij is ook niet zoals je zou verwachten het slaafje van Miss Ratched, maar doet zijn eigen dingen. Hij leeft ook met iedereen mee. “‘But I also believe that an idea like this should be discussed in staff meeting before a decision is reached. Wasn’t that your idea, Doctor?’ ‘Of course. I merely thought, understand, I would feel out some of the men first.’”(blz.106) Hier is een discussie gaande op de afdeling of er dit jaar carnaval moet worden gevierd. De nurse zegt dat zoiets eerst met het personeel besproken moet worden. De dokter wilde eerst de mening van de groep horen. Daarna vindt hij ook dat er een vergadering moet komen met het personeel. Hij bekijkt dus de zaak van verschillende kanten. 9. Ik vind Miss Ratched het minst sympathiek. Ook al doet zij wat ze moet doen, ze toont helemaal geen emotie. Als ze wordt afgetroefd door McMurphy, dan is er niks van teleurstelling te bespeuren. En als ze eens een duel van hem wint blijft ze ook heel koel. Het is gewoon zo stom dat ze altijd haar gezicht in een plooi weet te houden. “She continued to glare at us as she spoke. It was strange to hear that voice, soft and soothing and warm as a pillow, coming out of a face hard as porcelain.”(blz. 302) C.1. Het verhaal speelt zich niet af in een historische tijd. Het speelt zich af in de tijd dat het ongeveer geschreven is, rond 1962. Volgens mij is dit niet echt een historische tijd. 2. Ik denk niet dat de tijd echt belangrijk is voor het verhaal. Natuurlijk zouden er wel verschillen zijn als het verhaal zich in een andere tijd zou afspelen. Als het in een andere tijd zou spelen zou er bijvoorbeeld geen schoktherapie meer gebruikt worden, maar dan zou er wel iets anders op zijn gevonden. Ook zou er als het verhaal zich in de toekomst zou afspelen er meer bewaking zij in het gebouw. Nu is er alleen bij de ingang een beveiligingscamera, ‘s Nachts kunnen de mensen doen wat ze willen. Dat doen ze dan ook. “Turkle said the supervisor was the only one on night who had a key to the drug room, but McMurphy talked him into letting us have a try at picking the lock. Turkle grinned and nodded his head lazily. While he and McMurphy worked at the lock on the drug room with paper clips, the girls and the rest of us ran around in the Nurses’ Station opening files and reading records.”(blz. 288) Ik denk niet dat het in deze tijd nog mogelijk is om als gek in een inrichting ‘s nachts zo makkelijk bij je eigen dossiers te kunnen. 3. X

4. Voor zover ik wist van die tijd is dat het bijna hetzelfde was. Er was alleen minder technologie. 5. Ik ben in het verhaal niks tegengekomen waarvan ik niet het idee had dat zoiets al in die tijd bestond. 6. Het verhaal duurt volgens mij ongeveer een half jaar, maar dat is lastig te zeggen. Er worden namelijk af en toe een paar sprongen vooruit in de tijd genomen. Ook zijn er weinig woorden waaraan je kan terugvinden hoelang het verhaal bezig is. In het begin werd er nog wel eens gezegd hoelang McMurphy nu al in de inrichting zat. Dat stopte verder in het boek. 7. De schrijver manipuleert de tijd om er een paar sprongen vooruit in te maken. Dat gebeurt aan het eind van elk van de vier delen. Dit heeft de schrijver gedaan zodat het boekniet te lang zou worden. Het blijft nu ook leuk. Na elke tijdssprong gedraagt McMurphy zich ook wat minder aso als aan het begin. Af en toe komen er ook terugblikken in voor naar de tijd toen Chief Bromden nog niet in de inrichting zat. Dit is denk ik om te laten zien hoe een inrichting een persoon nog gekker kan maken dan dat iemand al is. D.1. Het verhaal speelt zich af in de Amerikaanse staat Oregon. In een psychiatrische inrichting. 2. Van het land Amerika wist ik al wat dingen. Maar van Oregon nog niet. Van die staat heb ik zelfs nog nooit gehoord. 3. De plaats Oregon heeft geen waarde voor het verhaal, maar de psychiatrische inrichting wel. Het hele verhaal draait er namelijk om hoe een inrichting werkt en hoe zoiets de mensen juist gek maakt. 4. De omstandigheden zijn niet zo goed. Ten eerste is het in een psychiatrische inrichting, daar zitten allemaal gekken. De gekken moeten in bedwang gehouden worden door een streng bewind. En als er dan ook nog een mannetje met een grote bek bij komt worden de omstandigheden alleen maar slechter. 5. Deze omstandigheden zijn eigenlijk het belangrijkste stuk van het hele verhaal. Alle gebeurtenissen hebben er namelijk mee te maken. E.1. Het verhaal wordt in het ik-perspectief verteld. De ik-figuur is Chief Bromden. Chief Bromden kan doordat hij nooit spreekt, zeer goed waarnemen. Hij luistert altijd aandachtig en verder kijkt en denkt hij. Op het eind van het verhaal gaat Chief toch weer praten. “I got the funny feeling that the sun is turned up brighter than before on the three of them. Everything else looks like it usually does.”(blz. 201) 2. Deze vertelwijze beïnvloedt het verhaal op een zodanige manier, dat je er al helemaal aan gewend bent dat Chief niet kan praten, maar dat toch doet. Ook is het erg lachwekkend om te lezen dat iedereen denkt dat ‘jij’ het niet kan horen, maar het toch hoort. “But now I’m too scared to get out of my chair. The staff always let me clean the room because they didn’t think I could hear, but now that they saw me lift my hand when McMurphy told me to, won’t they figure I been hearing all these years, listening to secrets meant only for their ears?”(blz. 141) F.1. Het boek heet One flew over the cuckoo's nest. Cuckoo betekent gek in het Amerikaans. The Cuckoo’s nest staat voor het gekkenhuis waarin het verhaal zich afspeelt. De titel is afgeleid van een volksliedje. Dat liedje staat als motto voorin: One flew east, one flew west, One flew over the cuckoo’s nest. (Children's folk rhyme). De One waarnaar verwezen wordt, is McMurphy. McMurphy, de hoofdpersoon besluit in plaats van naar oost of west te gaan, eens een kijkje te nemen in het cuckoo's nest. De schrijver wil hiermee duidelijk maken dat iemand met gezond verstand de hele maatschappij op zijn kop kan zetten. In het boek laat Ken Kesey precies zijn hoe een maatschappij werkt, hoe regels werken en hoe onredelijk de straf kan zijn als je eerlijkheid en jezelf bent. Ik vind het heel knap hoe duidelijk dit alles in het boek is geworden. 2. zie: F.1. 3. Ik heb het boek met deze boodschap als goed ervaren. Want er schuilt wel een kern van waarheid in zijn boodschap. Iedereen vindt namelijk dat straffen onredelijk zijn en al helemaal als het komt doordat je gewoon jezelf bent. 4. Wat ik van dit verhaal leer is dat je jezelf moet zijn. Jezelf zijn is namelijk erg belangrijk. Alleen moet je wel goed weten wanneer je jezelf moet aanpassen aan anderen. Dat is iets wat McMurphy vergeten is en hem ook fataal geworden is. G.1. Ik zou graag nog wel een boek van deze schrijver lezen. Vooral het boek ‘last go round’ spreekt me erg aan. Dit omdat op de voorkant van ‘One flew over the cuckoo’s nest’ er verwezen wordt naar dat boek. Er staat op: “Author of Last Go Round” dit is dus een aanbeveling en lijkt me dus erg leuk. Ook heeft hij nog meer verhalen gelezen. 2. Ik denk dat ik nog wel vaker boeken zal lezen van dezelfde tijd, omdat ik nu de boeken van mijn ouders begin te lezen. Die boeken gaan allemaal over de jaren zestig- zeventig. 3. Ik heb geen idee of ik nog boeken zal lezen over dezelfde plaats. Want in dit boek wordt er erg weinig verteld over de staat Oregon. Wel wil ik nog wel eens vaker een boek lezen dat zich afspeelt in een inrichting, dat heeft mij namelijk erg geboeid. 4. Over hetzelfde onderwerp ga ik zeker nog een boek lezen. Het boek sprak mij namelijk erg aan en ik ben benieuwd of andere boeken over een inrichting ook zo goed zullen zijn.