Titel: Grof geld
Auteur: Kate Cann
Uitgeverij: Kluitman
Eerste druk: 2004
Boektype: Roman
Genre: Verliefdheid
Oorspronkelijke versie: Hard cash
Oorspronkelijke eerste druk: 2000
Vertaalster: Lydia Meeder
ISBN: 90-206-2146-7
Samenvatting
Rich… In het Engels betekent dat rijk. Maar deze Rich (de hoofdpersoon), is alles behalve rijk. Hij kan niet eens een fatsoenlijk HB potlood kopen, laat staan kleren. Richard is een 17-jarige jongen die een opleiding volgt op de kunstacademie (de tekenkant). Hij is jaloers op alles en iedereen die er duur uitziet. Zijn ouders hebben niet veel geld en hij heeft zelf geen bijbaantje. Op een dag krijgt hij het idee om zijn tekeningen via de post te versturen naar alle ontwerpstudio’s en reclamebureau’s in de buurt. Een paar dagen daarna belt er iemand op van een van de reclamebureau’s, genaamd Nick, of Rich even zou willen langskomen. Wanneer Rich in het kantoor van Nick staat, legt Nick hem uit dat er een bedrijf is, die op zoek is naar nieuw, jong, ongepolijst talent. En laat Nick dat net zien in de tekeningen van Rich. Rich wordt uitgenodigd voor een diner in een chique restaurant waar de zaken tussen de 2 bedrijven besproken zullen worden. Maar eerst krijgt hij een metamorfose. Zijn haren worden geknipt en geblondeerd door Nick’s vrouw, Barb. Die wonderlijke dingen kan verrichten met haar handen. Nick geeft hem ook nog een handvol geld mee, waar hij nieuwe kleren van moet kopen. Eindelijk heeft Rich het gevoel dat hij een kans kan maken op het meisje waar hij al eeuwen lang verliefd op is. Portia, een beeldschoon meisje, dat iemand alleen maar op het uiterlijk beoordeelt. (niet dat dat Rich iets uitmaakt) Maar niet iedereen is blij met de nieuwe Rich. Zijn vader is jaloers, dat zijn zoon meer zal gaan verdienen dan hij ooit heeft gedaan.
Eenmaal op school aangekomen ziet Portia gelijk dat er iets aan Rich is veranderd. Ze is helemaal weg van hem en Rich durft haar zelfs te vragen of hij een portrettekening van haar mag maken voor school. Uiteindelijk stemt ze toe. Nadat hij haar heeft getekend neemt hij haar mee naar de Italiaan om een hapje te gaan eten, gewoon als bedankje. Wanneer Rich en Portia voor Portia’s huis staan, zoenen ze met elkaar. Rich is helemaal in de wolken.
Wanneer Rich op een feest van Nick is, is zijn eerste gedachte dat het saai zal worden. Totdat hij Bonny en haar moeder ontmoet. Bonny’s moeder, Tigger, zou je het beste kunnen omschrijven als een puber van 15 in een lichaam achter in de 50 dat schreeuwt om aandacht. Bonny, daarentegen, is een meisje dat niet wil opvallen en helemaal in de schaduw van haar moeder staat. Wanneer hij een praatje maakt met Bonny hoort Rich dat haar moeder zelfs met Bonny’s vriendinnen omgaat. Met andere woorden: Bonny heeft niet bepaald een geweldig leven.
Het etentje ging (op een ding na) perfect! Rich is van te voren heel erg zenuwachtig en verwerkt dat door heel veel alcohol te drinken. Wanneer ze compleet zijn en aan tafel zitten, moet hij jeugdige termen gebruiken (bijv. das echt dope shit) en Nick houdt zijn promotiepraatje over Rich. Wanneer iedereen weg is gegaan, denkt Nick dat de opdracht binnen is.
Eerst ging alles perfect, precies zoals het in Rich’s dromen zou gaan. Hij had bijna verkering met Portia, de opdracht was zo goed als van hem en het geld stroomde als kraanwater binnen. Maar wanneer Rich alleen thuis komt van een feestje met Portia, staat hij voor een gesloten deur. Zijn vader komt woedend de trap afgelopen en ze krijgen slaande ruzie. Er was een brief thuisgekomen waarin staat dat Rich op het randje balanceert om van school afgestuurd te worden. Rich loopt kwaad van huis af en hij gaat op de bovenste etage wonen van zijn nieuwe bedrijf. Een paar dagen daarna moet Rich naar het kantoor van Nick komen. Nick heeft de opdracht binnen, maar ze hebben Rich daarvoor niet nodig. Rich baalt hier enorm van, want hij had zijn school eigenlijk al bij het vuilnis gezet. Toch krijgt hij nog een kans van de directeur. Binnen 2 maanden moet hij alle opdrachten maken die hij nog niet heeft ingeleverd, bovendien mag hij geen één les meer missen. Rich gaat opgelucht naar zijn nieuwe huis om aan zijn schilderijen te werken. Wanneer hij aan het schilderen is, bedenkt hij zich dat hij niks meer met Portia te maken wil hebben. Ze is nep, houdt hij zich voor. Opeens gaat de deur open en staat Bonny voor zijn neus. Ze heeft verschrikkelijke ruzie gehad met haar moeder en ze hoopt dat ze voor een poosje bij hem mag wonen. Rich, die helemaal verstelt staat, stemt toe.
Wordt vervolgd...
Perspectief, ruimte en tijd:
Je merkt meteen, dat wanneer je de eerste bladzijde gaat lezen, het boek helemaal bij het echte begin van het verhaal begint. Met andere woorden, het boek begint bij Ab ovo.
Op de eerste bladzijde is Rich een jongen met maar 72 penny in zijn zak. Hij wordt gek van het arm zijn. Wanneer je wat verder in het verhaal bent, lees je dat Rich een baantje krijgt van Nick, zijn baas. Je zult ook lezen dat hij ineens veel meer geld te besteden heeft. Wanneer het verhaal in het midden zou beginnen, zou Rich al geld hebben gehad. In het begin woont Rich ook nog bij zijn ouders thuis, hij deelt zijn kamer samen met zijn klein broertje Sam. Op het einde zie je dat Rich is weggelopen van huis en op zichzelf woont. Het zijn geen flashbacks die steeds naar het begin verwijzen, maar het is een lopend verhaal van het echte begin tot het open eind.
Chronologische volgorde:
Het verhaal begint helemaal in het begin. Zoals ik al eerder verteld heb, is Rich een arme jongen die nog in huis woont. Aan het einde echter, is hij iemand die (niet super veel, maar wel wat) geld heeft en op zichzelf woont.
In het begin: Mijn naam is Rich. Wat nogal raar is, want op dit moment heb ik maar 72 penny in de zak van mijn versleten jack en het ziet er net naar uit dat daar voor aanstaande vrijdag iets bij komt. Ik heb geen geld voor kleren. Ik heb geen geld voor drank. Ik heb helemaal nergens geld voor. Al mijn tekenpotloden zijn aan vervanging toe, en ook daar heb ik geen geld meer voor… Ik loop naar de voordeur en laat mezelf het smalle halletje in, dat al ruim 5 jaar toe is aan een opknapbeurt. Elk voorjaar maakt mijn vader hetzelfde grapje. “Waarom doe jij het niet, Richard? Jij kunt toch zo goed schilderen?” En misschien moet ik het ook eens doen, maar ik kom er nooit aan toe. “Ma?” “Hier jongen! In de keuken.” “Wat eten we vanavond?”
Later in het verhaal: bij Nick op kantoor: “O, wacht, nog één ding,” hij grist een sleutel uit een houten schaal, die aan de grijze stoflaag te zien regelmatig als asbak wordt gebruikt, en haalt een piepklein laatje aan de rand van zijn bureau van het slot. Er komt een dikke, in elastiek gewikkelde prop geld te voorschijn, die hij voor me op het bureau mikt. Ik staar ernaar alsof ik water zie branden… bij Nick thuis Ik klamp me vast aan zijn terloopse gulheid en leun opgewonden over de tafel. “Het waait niet over. Echt niet. Nick, ik heb een idee. De zolder boven Abacus. Laat me daar intrekken. Ik zal het pand voor je bewaken, inbrekers verjagen. Je zei dat er ratten zaten – die zal ik afmaken.” Nick slaat zuchten nog een pagina om. “Toe nou, Nick, zeg nou ja. Ik zal het kantoor voor je schoonhouden, als huur. Ik wil zelfs de plees boenen, Nick.” Er valt een lange stilte en eindelijk kijkt hij op van de krant. “Tjonge, rustig aan, man. Zoveel stelt het niet voor.” “Niet?” “Nee, je kunt er zo in als je wilt.” Ik voel mijn mond openzakken. “Nick, waarom heb je dat niet eerder gezegd?” “Omdat je het niet eerder hebt gevraagd, lekker ding.” Zonder verdere omwegen geeft hij me de sleutel.
Je kunt een chronologische volgorde herkennen aan de tijdvolgorde, (bijna) alles is geschreven op tijdsvolgorde.
Bijv: Rich heeft Nick’s jas gekregen van Barb, hij heeft bij hen gegeten samen met een heleboel andere mensen. Bonny was er ook. Ze heeft hem uitgevraagd, maar Rich heeft dat geweigerd omdat hij smoor is op Portia.
“ Ik voel me belabberd. Ik had toch best met haar naar de film kunnen gaan? Ik had niet van die onzin op te hoeven hangen over een vriendin. Ze is aardig. Ze is héél aardig, geestig en intelligent, met een gezicht waar je geleidelijk aan de schoonheid van gaat zien, in plaats van meteen knock-out te gaan. Alleen ik ben smoorverliefd op Portia. Morgen ga ik naar school, neem ik me voor. Zesendertig uur zonder haar in levenden lijve te zien is een marteling.
Ik wist vrij zeker dat mijn zwarte leren jas een gunstig effect op Portia zou hebben, maar als ik had geweten hoe heftig dat effect zou zijn, zweer ik dat ik mezelf het eelt op mijn handen zou hebben gewerkt om er eerder een te kunnen kopen. Ik zit in de schoolkantine mijn leven te overpeinzen, bemoei me nergens mee, wanneer twee zachte, slanke handen met lila gelakte nagels over mijn schouders glijden, hun weg naar mijn borst zoeken en een stem (Portia’s stem) koert: ‘Hoe kom je híér nou aan?’
Wanneer je naar de vetgedrukt onderstreepte woorden kijkt, zie je dat de chronologische volgorde klopt. Rich had eerst met zichzelf afgesproken dat hij morgen naar school zou gaan, in het volgende hoofdstuk is hij ook werkelijk op school.
In dit verhaal zitten wel flashbacks, maar die hebben (bijna) geen invloed op de hoofdlijn van het verhaal.
Bijv. Rich is in het begin van het verhaal aan het vertellen dat hij helemaal blut is, en dat hij gek wordt van het niet hebben van geld.
“Vanavond zag ik op weg naar huis een kerel op straat. Hij probeerde met één hand aan het stuur zijn spiksplinternieuwe BMW-cabrio in een heel krap plekje te steken, en terwijl hij van voren naar achteren hotste, zat hij constant in zo’n opzichtig zilveren mobieltje te wauwelen. Ik stond toe te kijken, in de schaduw van de boom bij mij voor de deur, en mijn maag draaide zich in een strakke knoop van haat en jaloezie. Hij bracht de auto met een ruk tot stilstand, scheef, alsof het er niet toe deed als iemand zijn licht eraf reed omdat hij toch zo een nieuwe lamp kon kopen – of een hele nieuwe auto – en sprong eruit. Alles aan hem straalde geld uit: zijn pak, zijn schoenen, zijn haar, zijn wat vlezige maar van gezondheid blakende lijf en gezicht, alsof hij stevig at en dronk maar het vet er dan weer af trainde in een of andere hightech sportschool. Hij liep naar de kofferbak en trok er een duur uitziende sporttas uit, twee boodschappentassen van zo’n exclusieve delicatessenzaak en een bos lelies. Hij smeet de kofferbak dicht, deed hem met een lawaaierige afstandsbediening op slot en liep naar de overkant van de straat. Ik staarde hem na. Ik had hem wel kunnen wurgen. Smerige gladjakker. Jij beent zo je appartement in om de hippe culihapjes die je in die tas hebt in elkaar te flansen, en dan komt er een of ander waanzinnige stuk langs en trek je de champagne open en geef je haar de lelies en ten slotte zal ze haar zuiver zijden kleren over de vloer strooien en je neuken. En het ergste ervan is nog wel dat dit voor jou de gewoonste zaak van de wereld is. Het is je dagelijks leven. Terwijl ik me niet eens een paar stomme potloden kan veroorloven.”
Dit is een flashback, maar het is maar een voorbeeld hoe Rich rijke mensen ziet in zijn arme bestaan. Je zou kunnen denken dat het toch geen chronologische volgorde is, omdat er flashbacks inzitten. Maar bij een niet-chronologische volgorde spelen de flashbacks een veel belangrijkere rol.
De tijd tussen het begin en het eind heeft circa 2 à 3 maanden geduurd. Je zou het eigenlijk langer denken, omdat Rich in een korte tijd heel erg veel heeft meegemaakt. Maar als je de dagen gaat optellen, (dat doe je door te kijken naar: de volgende ochtend, de volgende dag enz.) kom je uit op 2 maanden. Maar omdat Rich niet elke dag iets boeiends genoeg beleefd, laat de schrijfster ook dagen weg.
Zoals in alle boeken, wordt ook in dit boek met de tijd gemanipuleerd. Zoals je al weet met
Flashbacks:
(Rich zijn gedachten, nadat hij Portia weg heeft laten lopen) 2 uur later lig ik uitgevloerd op bed, moederziel alleen, naar de donkere lucht te staren. Ik probeer mezelf vrij te pleiten, hou mezelf voor dat we niet op dezelfde golflengte zaten, dat we verschillende scènes speelden, dat zij uit was op spanning en ik er gewoon niet voor in de stemming was, dat ik behoefte had aan contact, dat ik in paniek raakte, dat ik diep vanbinnen gewoon vástgehouden wil worden, grote, nutteloze pummel die ik ben. Ik voel me een idioot, een slapjanus, en ik val in slaap met de gedachte dat mijn leven onmogelijk nog belabberder kan worden. Ik zou eens moeten weten…
In het boek staat het zinnetje: Ik wacht 15 lange minuten. In die 15 minuten is er niks boeiends genoeg geweest om te vertellen, dus vat de schrijfster die 15 minuten kort samen. In: Ik wacht 15 lange minuten. Dit noem je tijdsverdichting.
Het geld. Ik zou het haast vergeten. Ik ga op de rand van een gigantische badkuip met leeuwenpoten zitten en trek het rolletje traag uit mijn zak. Ik haal het elastiekje eraf en laat het op de grond vallen. Dan maak ik mijn wijsvinger vochtig en begin te tellen. Ik kom tot honderd. Ik kom tot tweehonderd. Ik kom tot driehonderd. Dan tot tachtig. Driehonderdtachtig pond. Het is een vermogen. Alle biljetten zijn gebruikt, oud zelfs, en dat vind ik heerlijk. Het maakt ze echter. Elk biljet is keer op keer gebruikt om kleren, drankjes, eten, plezier te kopen, en nu wachten ze allemaal als postduiven tot ik ze weer de wijde wereld in stuur. In ruil voor wat ik ook maar wil. Ik voel me de koning te rijk, werkelijk. In loterijadvertenties zie je altijd mensen die handenvol geld in de lucht gooien en het dan als confetti om zich heen laten neerdwarrelen. Hoe ze daarbij komen, weet ik niet, want ik heb geen enkele behoefte om zoiets te doen. Ik laat deze lieverdjes niet een los, laat staan dat ik ermee ga lopen gooien; man, stel je voor dat er iets in de pot belandt. Ik tel de briefjes nog een keer, glunderend als een ouwe vrek. Alleen geven vrekken het niet uit zoals ik van plan ben zeer binnenkort te doen. Ja. Driehonderdtachtig pond. Ik raap het elastiekje van de vloer en wind het weer rond het bundeltje geld, steek het terug in mijn zak en ga naar beneden. Tijdens het lopen voel ik het zitten, als iets levends, een aanwezigheid. Als deze hele tekst 3 minuten heeft geduurd is het lang. We noemen dit ook wel tijdsvertraging. De schrijfster beschrijft uitgebreid wat er in Rich´s gedachten afspeelt. Als je punt 2 en punt 3 langs elkaar legt, begrijp je precies waarom het tijdsvertraging en tijdsverdichting wordt genoemd.
Wanneer de schrijfster een periode overslaat noem je dat een tijdsprong. Een tijdsprong kan 1 uur zijn, maar ook een jaar.
Dan ga ik op bed liggen en kijk hoe het donker wordt en stel me voor dat Portia naast me ligt. Ik kan nu slapen en wakker worden wanneer ik er zin in heb.
De zondag begint raar.
Zoals je ziet is hier sprake van een tijdssprong. Kate Cann doet dat niet voor niets. Wanneer je alles opschrijft wat Rich in zijn slaap doet, vind je dat doodsaai en leg je al snel het boek weg. Ze doet dat dus om het boek interessant en leuk te houden zodat je het blijft lezen.
Tot slot moet ik nog even vertellen, uit welk perspectief het verhaal wordt beschreven. Dat is bij mijn boek nogal simpel: ik-perspectief. Je leest het door de ogen van Rich, je ziet alleen de dingen die hij meemaakt.
Bijv: Mijn blik verankert zich aan die van Bonny, en ik ben niet in staat hem los te rukken en net te doen alsof ze er niet is. Ik weet dat ik iets tegen haar moet zeggen. En het gekke is dat een van mijn eerste gedachten is dat het zo rot voor háár moet zijn. Om mij en Portia zo te zien. Nadat ze me mee uit had gevraagd. “Bonny,” breng ik uit. “Sorry!” jammert ze . “O shit – ik kwam hier alleen maar heen om binnen even weg te zijn, ik… o shit, die feestjes, wat een inteelt, als ik had geweten dat jij hier was, had ik… Hoor eens, ik ben alweer weg, ga maar rustig verder. O shit, dat bedoelde ik niet zo, ik...” “Wie ís dat?” Sist Portia op haar prinses-op-de-erwt-toontje. Onder mijn hand wordt ze helemaal stijf, als een egel die zijn stekels opzet. “Het is Bonny,” zeg ik. “Een kennis van Nick. Nou ja, haar moeder dan.” “Bóóónny!” Tiggers onmiskenbare sirenestem weerkaatst tegen de palmen, ketst af tegen mijn voorhoofd. “Waar zít je nou?” “O, shit,” mompelt Bonny angstig.
Hard cash door Kate Cann
8.2
ADVERTENTIE
Zeker slagen in 50 dagen! 🎓
Examenleerlingen opgelet: over 50 dagen is het zo ver! Wil jij ook slim leren, zeker slagen? Ontdek alle tips, tests, trucs en tools van Examenbundel en sleep dat diploma binnen. Wil je zeker weten dat je niks mist? Meld je dan snel aan en ontvang alle tips in je mail!
Ik wil slagen!
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden