1 Boekbeschrijving A) Titel: Christiane F. Oorspronkelijke titel: Wir Kinder vom Bahnhof Zoo
Auteur: Kai Hermann en Horst Rieck (vertaling: Hans van Stralen.) B) Plaats van uitgave: H.J.W Becht’s uitgeversmaatschappij B.V., Amsterdam. DL: Stern-Magazin im Verlag Gruner + Jahr AG & CO., Hamburg. Jaar: 1e druk, NL: 1980 en DL: 1979. C) Aantal bladzijden: 215 bladzijdes. D) Ondertitel: Verslag van een junkie. E) Opdracht: Voor iedereen.
F) Indeling: Het boek heeft geen Inhoud of hoofdstukken. In het begin van het boek wordt kort vertelt waar het over gaat en wat de gevolgen van drugs zijn. Daarna staan er twee uittreksels in over Christiane F. Op bladzijde vijftien begint het verhaal pas echt over een verslag van een junkie. Het boek is in grote delen ingedeeld, de moeder van Christiane F. komt ook in het boek voor en vertelt over haar. Er zijn meerdere personen die het verhaal vertellen, de moeder van Christiane, Doktoren, Psychiaters en Christiane zelf. G) Voorkant van het boek: De illustratie zegt wel veel over het boek, je ziet Christiane afgebeeld op de voorkant. Ze is de hoofdpersoon, dit heeft veel te maken met het boek. Maar niet met de dingen die ze heeft meegemaakt. Als je naar het plaatje kijkt zou je niet denken dat Christiane een junkie is. 2 Samenvatting Christiane verhuist met haar vader, moeder en zusje naar Gropiusstadt in Berlijn. Haar vader slaat haar familie, dit leid tot een scheiding. Christiane ’s moeder krijgt een nieuwe vriend waar Christiane het totaal niet mee kan vinden. Christiane raakt bevriend met Kessi en komt samen met haar aan het roken, spijbelen, drinken en drugs. Ze gaan naar het Haus der Mitte en ze neemt daar haar eerste trip en gaat pillen slikken. Op haar dertiende gaat ze voor het eerst naar Sound (discotheek). Ze wordt daar verliefd op Atze die een vriendin krijgt. Ze ontmoet dan Detlef, die niet veel later aan de horse gaat. Christiane snuift voor het eerst horse op een concert van David Bowie. Ze gaat spuiten en als ze clean terug komt van een vakantie bij haar oma krijgt ze geelzucht. Nadat ze terug komt van haar oma wordt ze weer afhankelijk van horse, net als van Detlef die geld voor haar verdient. Ze gaat voor het eerst tippelen, met een klant naar bed wat ze daarvoor nooit wilde. Ze kon niet anders ze had geen geld en hij bood een hoog bedrag. Babsi en Stella haar beste vriendinnen horen nu ook bij de groep. Haar moeder komt erachter dat ze spuit. Ze kickt samen met Detlef af, maar na zeven dagen beginnen ze weer als ze langs Bernd en Axel gaan op Bahnhof Zoo (station). Haar moeder komt weer achter haar verslaving, omdat ze opgepakt was door de politie en stuurt haar naar oma om af te kicken. Axel gaat dood en als Christiane weer clean terug komt begint ze weer samen met Detlef. Christiane word ziek en haar moeder brengt haar samen met Stella naar Frau Schipke. Daarna komt uiteindelijk terecht bij een soort sekte, Narkonen. Christiane word door haar vader bij Narkonen weg gehaald en hij sluit haar op in huis zodat ze af moet kicken. Ze komt terecht op de Hasenheide en krijgt daar zo nu en dan een snuif van een paar turken. Ze ziet Detlef daar weer en hij komt in de gevangenis ze gaat terug naar Bahnhof Zoo, Heinz word haar vaste klant ook begint ze weer te spuiten. Stella zit ook vast en Christiane werd weer close met Babsi die kort daarna het jongste slachtoffer van horse wordt. Ze gaat weer weg bij haar vader en krijgt weer veel ruzie met Stella die inmiddels vrij is. Haar moeder stuurt haar naar Bonnies Ranch maar weet te ontsnappen als ze naar het ziekenhuis moet. Door haar geelzucht mag ze niet naar een afkickkliniek ze willen haar zo niet hebben. Detlef is vrij en ze gaan samen dealen om aan horse te komen. Haar moeder komt er weer achter via de politie en ze word naar haar tante in Hamburg gebracht. Ze kickt definitief af en gaat naar school eerst naar de Realschule, maar na haar dossier uit Berlijn moet ze naar de Hauptschule en gaat weer aan de dope. Het verhaal eindigt op de Kalkgroeve daar zit ze met een groep vrienden die alleen dope gebruiken. Ze dromen om daar altijd te blijven. 3 Verhaalfiguren A) Belangrijkste verhaalfiguren: Christiane F. Is de hoofdrol speelster. Het verhaal begint als ze 6 jaar is. Het eindigt als ze 15 jaar is. Het verhaal gaat over Christiane ’s leven. Ze wordt beschreven als slachtoffer van drugsmisbruik. Christiane had het thuis niet echt leuk, haar ouders maakten vaak ruzie. Ze werd mishandeld door haar vader. De vader van Christiane was alcohollist. Ze is dol op dieren, ze heeft een hond Ajax. Ajax is haar eigen hond, waar ze vroeger vaak mee naar buiten ging. Christiane is een knap meisje met bruin haar en bruine ogen. Ze draagt meestal strakke spijkerbroeken en loopt op hoge hakken. Ze heeft altijd make- up op, om haar leeftijd te verbergen. Als ze naar de middelbare school gaat wordt Christiane een rustig meisje omdat ze geen vrienden heeft en de hele klas als een bedreiging ziet. Dan krijgt ze een vriendin Kessi, daardoor gaat het beter met Christiane. Ze komt in aanraking met drugs, daardoor slaat haar karakter helemaal om. Ze liegt veel en haat bijna iedereen, kortom ze is een heel ander meisje geworden. Ze is gemeen tegen haar moeder en Klaus. Christiane doet lief tegen Detlef doordat Detlef ook lief tegen haar is. Detlef is haar eerste vriendje, waar ze heel veel van houd. Ze is ook wel bezorgd, in het begin wil ze Stella en Babsi geen "horse" geven omdat ze vindt dat de twee nog te jong zijn om er zo aan toe te zijn als zijzelf. Aan het einde van het boek, komt alles toch wel goed. Ze wordt naar haar familie gestuurd, om daar te kunnen afkicken. Na een jaar zit de nog steeds in Hambur. Ze is er niet helemaal vanaf, daarom blijft ze daar nog wonen. Ze vindt het erg moeilijk om te afkicken. Ze zou zo weer aan drugs beginnen, als ze weer terug naar Berlijn zou gaan. Moeder van Christiane F. Haar moeder wist op het begin helemaal niet over de drugs problemen van haar. In het verhaal komt haar moeder een aantal keren voor. Ze vertelt dan iets over haar jeugd en haar relatie met haar man. Haar moeder had vaak ruzie met haar vader, over de thuis situaties. Haar moeder scheid maar haar man, en word opnieuw verliefd. Klaus is haar 2de vriend, waar ze gelukkig mee is. Ze probeert van haar leven te genieten en haar dochters zo veel mogelijk liefde te geven. Haar dochters raken alle bij verslaafd aan drugs. Haar jongste dochter gaat bij haar vader wonen en Christiane blijft bij haar moeder wonen. Thuis heeft ze vaak ruzie met Christiane. Ze doet haar uiterste best om haar dochters een beter leven te geven. Haar ex misbruikte haar en haar kinderen. In het begin van het boek liet ze haar dochters hun eigen gang gaan. Het was beter geweest als ze strenger was tegen haar dochters, zodat ze niet in aanraking kwamen met drugs. Ze geeft ook toe op het einde dat ze het anders had moeten aanpakken. Ze veranderd in het loop van het verhaal. Ze staat sterker in haar schoenen nadat ze is gescheiden van haar ex. Bij Klaus voelt ze zich meer op haar gemak. Detlef. Toen Christiane 14 was, was Detlef 16 jaar. Detlef was Christiane ’s vriendje. Toen Christiane Detlef voor het eerst zag vond ze hem meteen heel aardig. Ze vond hem er lief uit zien en dat hij ergens nog een beetje kinderlijk was. Detlef was ook aan de heroïne verslaafd. Detlef wilde zo graag met Christiane een gewoon leven leidden zonder heroïne. Detlef en Christiane hadden vaak geprobeerd samen af te kicken, maar telkens weer sleep de een de ander weer mee. Detlef is erg lief voor Christiane, hij doet alles voor haar. Hij vindt het ook heel erg dat ze verslaafd is aan drugs. B) Uitbouwkarakter en gegeven karakter: Christiane F. heeft in het boek een uitbouwkarakter. Ze is in het begin van het boek erg bang voor haar vader. Haar vader slaat haar, maar toch houd ze heel veel van haar vader. Doordat het thuis niet goed gaat, doet ze niet goed haar best opschool. Ze heeft weinig vrienden en geeft om niemand. Ze is vaak buiten met haar hond. Op school voelt ze zich steeds beter, doordat ze andere naar beneden haalt. Ze zegt tegen haar moeder dat ze in het weekend bij vriendinnen slaapt. Haar moeder geloofd haar dan ook. Als je zogenaamd bij haar vriendin gaat slapen gaat ze samen met haar vriendin naar “Sound” een discotheek in Berlijn. Hier komt ze voor het eerst in aanraking met drugs en drank. Ze wordt verslaafd aan drugs en is weinig thuis. Nu geeft ze niks meer om andere alleen nog maar om haar vrienden, waar ze elke dag mee is. Ze houd erg veel van Detlef, ze kan niet zonder hem. Ze wil er graag afkicken, dit vind ze erg moeilijk. Christiane en Detlef hebben elkaar beloofd dat ze samen zouden stoppen met drugs gebuiken. Ze veranderd heel erg, ze staat sterker in haar schoenen. Op het einde gaat ze naar haar familie in Hamburg, hier gaat ze afkicken. Christiane vind het moeilijk om te stoppen. Als ze terug naar Berlijn zou gaan zou ze zo weer verslaafd kunnen worden.
4 Ruimte A) Plaats: Duistland, Berlijn. Het verhaal speelt zich het meest af in West-Berlijn. Christiane gaat twee keer bij haar oma logeren in het dorp Hessen. Op het einde van het verhaal wordt ze door haar moeder naar familie gestuurd in een dorp, vijftig kilometer van Hamburg. Zodat ze daar kan afkicken. In Berlijn komt Christiane het vaakst op het Bahnhof Zoo, vandaar de titel. Enkele plaatsen in Berlijn waar het verhaal zich afspeelt zijn, de discotheek ‘The Sound’, bij Christiane thuis, bij haar moeder en Klaus. B) Belangenruimte: De ruimte waar het verhaal voornamelijk afspeelt is, Bahnhof Zoo. Daar komt ze in aanraking met drugs en andere omstandigheden zoals stelen. Het station was het hang plek van de junkies. Dit heeft veel met Christiane te maken, ze was daar vaak met haar vrienden. 5 Vertelwijze Het verhaal is in het ik- perspectief geschreven. Meestal in die van Christiane maar er zijn ook momenten dat het in het perspectief van een therapeut, Christiane ’s moeder of iemand anders wordt geschreven. Voorbeeld: Christiane F. De groep was voor mij mijn familie. Daar had je zoiets als vriendschap, knusheid en ergens ook liefde. Alleen al dat kusje als je binnenkwam vond ik ontzettend fijn. Iedereen zoende de andere heel lief en vriendschappelijk. Mijn vader had me nooit gezoend. Problemen waren er niet in de groep. Wij praatten nooit over onze problemen. Niemand viel anderen lastig met rotzooi die hij thuis of zijn werk had. Als wij bij elkaar waren, bestond die trieste wereld van de anderen helemaal niet. De moeder van Christiane F. Ik heb vaak afgevraagd waarom ik niet eerder heb gemerkt wat er met Christiane aan de had was. Het antwoord is simpel, maar ik kon het pas onder ogen zien na gesprekken met andere ouders die hetzelfde hadden meegemaakt met hun kinderen: ik wilde gewoon niet toegeven dat mijn dochter verslaafd aan drugs was. Ik heb mezelf zo lang mogelijk wat wijsgemaakt. 6 Tijd A) Welke tijd(en) speelt het af? Het verhaal verloopt chronologisch en beslaat ongeveer negen jaar uit Christiane ’s leven. Het verhaal begint als zij zes jaar is en het verhaal eindigt wanneer zij 15 jaar is. B) Chronologische of niet- chronologisch verteld? Het verhaal is chronologisch geschreven. Eerst word er een groot deel door Christiane zelf verteld en daarna verteld haar moeder daar iets over vanuit haar standpunt. Dit gebeurt een aantal keer ook doet de dominee van het Haus der mitte zijn verhaal en een aantal deskundigen. Het verhaal wordt in een goede volgorde vertelt en niet door elkaar. C) Komen er flash- backs in het verhaal voor? Ja, er komen wel flash- backs in het boek voor. Haar moeder verteld een paar keer hoe het was in het verleden, jeugd van Christiane en de jeugd van haar zelf. Christiane verteld vaak hoe het vroeger was, toen ze jong was en dat ze met haar zusje een goede band had. Ze vertelde ook hoe het vroeger ging bij hun thuis, ze hadden en slechte thuis situatie. Haar vader sloeg Christiane en haar zusje en haar ouders hadden voortdurend ruzie. Christiane dacht vaak terug over de tijden die ze vroeger had, toen ze klein was. Bijvoorbeeld dat ze op het boerderij waar ze vroeger woonde leuke herinneringen had. Voorbeeld: De moeder van Christiane

Ik heb me vaak afgevraagd waarom ik niet eerder heb gemerkt wat er met Christiane aan de hand was. Het antwoord is simpel, maar ik kon het pas onder ogen zien na gesprekken met andere ouders die het zelfde hadden meegemaakt met hun kinderen: ik wilde gewoon niet toegeven dat mijn dochter verslaafd aan drugs was. Ik heb mezelf zo lang mogelijk wat wijsgemaakt. Ik herinner mij nog heel goed at ik op een zondagmiddag met een vriendin een wandeling maakte. Veel meer dan honderd meter achter ons liepen twee jongens. Toen kwam mijn vader toevallig voorbij, hij kwam net van het voetballen. Hij stopte en gaf mij midden op straat een klap. Hij sleurde me zijn auto in en nam me mee naar huis. Alleen omdat die jongens achter ons liepen. Dat heeft me erg kwaad gemaakt. Zestien jaar was ik toen en ik dacht: ‘Hoe kom ik hier ooit uit?’ Dit is een voorbeeld van een flash- black. Hier in lees je dat de moeder van Christiane iets over haar dochter vertelde en wat ze vroeger als meisje had meegemaakt, toen bijna net zo oud als Christiane was. 7 Motieven Belangrijke motieven in het verhaal zijn: - Liefde, de liefde tussen Christiane en Detlef. - Dood, de dood van Christiane ’s vrienden ten gevolge van drugs. - Drugs, door de drugs doet Christiane dingen die ze normaal niet zou doen, zoals seksuele handelingen verrichten bij mannen voor geld, waar ze drugs van koopt. 8 Titel en motto A) Titel verklaring: De oorspronkelijke titel van het boek, ‘Wir Kinder vom Bahnhof Zoo’, betekent letterlijk: wij kinderen van het station Zoo. Bahnhof Zoo is een station in Berlijn waar de junkies samenkomen. Ze leven daar bijna dag en nacht. Het is een soort familie die elkaar door en door kent. De Nederlandse titel is de naam van het verslaafde meisje (Christiane F.). Zei speelt de hoofdrol speelster in het boek, de titel past daarom goed bij het boek. Over de bijtitel ‘Een verslag van een junkie’ valt weinig te zeggen, want Christiane was een junkie en dat verhaal over haar leven heeft ze laten vastleggen. Over de Duitse bijtitel ‘Wir Kinder vom Bahnhof Zoo’ valt meer te zeggen. Christiane was niet als enige heroïne junkie, dat tippelde op het metrostation aanwezig, het waren veel meer tippelende junkies. Ze leefden met z`n allen bij dat station en als het ware onderhield dat station hun in hun junken bestaan. Zo kan je het dus de kinderen van het metrostation Zoo noemen, want ouders onderhouden hun kinderen ook. B) Heeft het boek een motto? Nee, dit boek heeft geen motto. Op het begin van het verhaal staat er wel een voorwoord. Voorbeeld: Bij de Nederlandse uitgave
Er wordt een boel onzin over drugs geschreven, ook over heroïne. In dit boek staat geen onzin, misschien wel omdat het niet door een volwassene geschreven is. Volwassene hebben de neiging om de heroïnewereld, de zogenaamde scène, naar hun eigen voorstelling te vertekenen. En die voorstelling wordt vaak beheerst door gebrek aan kennis, angst en de behoefte aan orde- op- zaken. 9 Thema Het belangrijkste thema in dit boek is “ De gevolgen van drugsverslaving maakt veel invloed op het leven van een mens”, daar draait het hele verhaal om. De verslaving aan de heroïne is zo intens dat Christiane er alles voor opgeeft wat eerst zo goed had kunnen zijn. School en de relatie met haar zusje en moeder worden daardoor niet beter op. Daarnaast spelen liefde en dood ook een heel belangrijke rol in het boek. De liefde voor Detlef en haar kat overtreffen die van iedere junk, vooral omdat ze alleen maar wil afkicken samen met Detlef, anders niet. De dood van haar kat komt ook hard aan, maar die wordt verholpen door een klein hondje dat haar wederom door het station geschonken werd.
10 Stijl A) Hoe is de zinsbouw? De zinnen zijn kort en makkelijk. Er komen geen moeilijke woorden in voor. Voorbeeld: Christiane F. Ik begon me echt gelukkig te voelen. Zoals ik het zelden had meegemaakt. Ik voelde me geboren. Ik voelde me thuis. ’s Middags op het station en in het weekend in dat stinkende huis van Axel. Ik heb dit stukje tekst gebruikt, om te laten zien dat het korte zinnen zijn en gemakkelijk te lezen is. B) Hoe is de woordkeuze van de schrijver? De schrijver gebruikt geen moeilijke woorden en de zinnen zijn kort. Hierdoor is het verhaal makkelijk te lezen. Er zijn geen hoofdstukken waardoor je de nijging hebt om door te lezen. 11 Eigen mening A) Ik vond het boek erg spannend en interessant. Ik heb het boek nooit eerder gelezen. Doordat ik de film had gezien, leek het me ook leuk om het boek te lezen. Door de manier hoe het is geschreven, vanuit het ik- vorm maakt het spannender. Christiane heeft veel meegemaakt in haar leven. Het is daarom ook erg bijzonder om te lezen, hoe een Christiane heeft geleefd. Het boek is zo spannend dat je niet wil stoppen met lezen. Wat ik minder aan het boek vond, was dat er af en toe deskundige door het verhaal iets vertelde. Voorbeeld: Deskundige
De emotionele structuur van jeugdige spuiters is nog niet geconsolideerd. Ze schommelen tussen de fantasieën van een volwassene die met andere moet kunnen concurreren. De verscheurdheid van de mens in de pubertijd word ‘opgeheven’ doordat deze kinderen psychisch en lichamelijk aan drugs vastzitten.
B) Ik heb veel geleerd van dit boek. Je komt zo te weten hoe het is of verslaafd te zijn aan drugs en wat de gevolgen van zijn. C) Het boek brengt me niet op nieuwe ideeën. Als je dit boek leest weet je de gevaren van drugs, je leven gaat er helemaal kapot van. D) Ik zou zeker wel iets aan het verhaal willen veranderen. Het is erg vervelend als je midden in het verhaal zit en dan opeens een deskundige vertelt. Ik vind het saai om te lezen en het is erg moeilijk geschreven. Verder zou het ook handig zijn als het boek hoofdstukken had, zodat het lezen gemakkelijker is. E) Ik raad zeker anderen dit boek aan. Niet alleen jongeren, maar ook ouders zodat zei ook de gevolgen van weten. Iedereen weet dat het slecht is om drugs te gebuiken, als je dit boek leest kom je meer te weten over de gevolgen van drugs. Je krijgt zo een beeld hoe verslaafde leven. Als je dit boek hebt gelezen, raad ik je ook de film aan. Ik geef als eindoordeel dit boek een 8,3.