Die verlorene Ehre der Katharina Blum door Heinrich Böll

Titel DIE VERLORENE EHRE DER KATHARINA BLUM
ODER: WIE GEWALT ENTSTEHEN UND WOHIN SIE FÜHREN KANN Auteur HEINRICH BÖLL Tekstbeoordeling Realistische argumenten In het boek van Heinrich Böll komen een aantal realistische dingen voor en een aantal onrealistische. We beginnen maar met de onrealistische. Het lijkt mij erg onwaarschijnlijk dat de roddelpers zo'n ophef maakt over een doodgewone vrouw die een misdadiger heeft helpen vluchten. Natuurlijk is dat nieuws, maar niet om elke dag op de voorpagina van de krant te zetten. Katharina Blum was voorheen een onbekende, 'normale', vrouw die nu een fout in haar leven begaat. Het is niet erg realistisch dat daar dan meteen de roddelpers enkele weken over schrijft. Wat wél realistisch is, is dat Katharina uiteindelijk de wanhoop verder dan nabij is en de journalist die altijd over haar schrijft neerschiet. Dat ze zich uiteindelijk zelf bij de politie meldt is ook wel begrijpelijk, omdat ze het in eerste instantie niet zo had bedoeld en dat de vrouw die normaal toch erg braaf was nu iets kwaads gedaan heeft. Structurele argumenten Het verhaal is erg moeilijk geschreven. In eerste instantie begreep ik er niet veel van maar met hulp van een goed uittreksel was het wel te begrijpen. Het verhaal is in het begin erg onlogisch geschreven. De auteur verklap meteen hoe het boek zal gaan aflopen en daarna gaat het verhaal pas echt beginnen. Verder is alles, zoals gezegd, erg moeilijk geschreven maar ik heb verder niks opmerkelijks meer kunnen vinden.
Vernieuwingsargumenten Het boek is volgens mij erg origineel. Het algemene 'thema' is het bekritiseren van de roddelpers, en bij mijn weten wordt dat niet zo heel erg vaak gedaan. Ook de manier van schrijven is erg origineel, het boek is geschreven in de vorm van een groot krantenartikel, alles wordt erg objectief, feitelijk dus, verteld. Intentionele argumenten Zoals gezegd is het algemene 'thema' van het boek het bekritiseren van de roddelpers. Volgens mij is de schrijver daar aardig in geslaagd. Door uitgebreid te schrijven over hoe alles in de krant wordt gezegd en verteld, en hoe uiteindelijk de journalist neergeschoten wordt, wordt de roddelpers toch flink onder de loep genomen, hun manier van werken gaat natuurlijk in werkelijkheid ook zo (alleen dan vaak alleen bij bekende mensen en niet bij 'normale' mensen!) Emotivistische argumenten Het verhaal heeft een duidelijke 'impact' op de lezer. Het is best wel opmerkelijk hoe de roddelpers omgaat met mensen die eigenlijk, voor hun gevoel, maar iets kleins hebben misdaan. Ontroerend" is het ook dat de hoofdpersoon uiteindelijk tot moord over moet gaan 'om van het gezeur af te zijn'. Helaas begint dan het gezeur pas goed, maar de hoofdpersoon is dan in ieder geval van de leugenachtige stukken over haar af. Dat levert toch nog een stukje naamzuivering op, ook al heeft ze nu pas een echt strafblad en is haar naam voorgoed in diskrediet gebracht. Tekstbestudering Korte inhoud Het verhaal gaat over de 27-jarige Katharina Blum (voor het gemak nu verder afgekort als KB). Ze heeft haar vader verloren toen ze zes jaar was. Dankzij hulp van haar peettante (die later ook haar vriendin wordt; Else Woltersheim) kan ze naar de huishoudschool. Na haar school vindt ze een baan als huishoudster maar geeft die baan snel weer op. Via haar broer leert ze een man kennen, Brettloh, met wie ze trouwt. KB krijgt al snel een gevoel van afkeer tegen hem en laat zich van hem scheiden en gaat naar de stad. Daar vindt ze opnieuw een baan als huishoudster bij een accountant. Die zorgt ervoor dat ze een avondcursus kan gaan volgen. Helaas moet ze al snel een andere baan zoeken omdat de accountant wegens fraude de gevangenis in moet. Nu vindt ze een baan bij het echtpaar Blorna. Mevr. Blorna helpt KB aan een eigen huis. 's Avonds werkt KB ook nog bij echtpaar Hiepertz. Van dat geld kan ze ook nog een auto kopen. Op een avond is KB te gast bij een bal van Else Woltersheim. Daar leert ze een man kennen, Ludwig Götten. Ze is meteen verliefd en danst de hele avond met hem. 's Avonds neemt ze hem mee naar huis en blijkt hij door de politie gezocht te worden als 'Bundeswehrdeserteur'. KB geeft hem de sleutel van een landhuis en stippelt een vluchtweg voor hem uit. De volgende dag valt de politie binnen (ze waren al geobserveerd) en wordt KB meegenomen voor verhoor. Van de politie hoort ze dat Götten wordt gezocht voor o.a. moord en bankroof. Nu beseft ze pas wat ze gedaan heeft. Bij buurtonderzoek blijkt dat KB regelmatig herenbezoek had, dat was dan Sträubleder, een vriend van Blorna. Omdat absoluut niet bekend mag worden dat Sträubleder bij KB over de vloer kwam zegt KB er ook niks over (dat mocht niet omdat dat voor Sträubleder een te lage klasse is). De ring die Sträubleder aan KB gegeven heeft wordt ook gevonden en men denkt dat Götten het herenbezoek is en dat hij de ring heeft gegeven: conclusie ze hadden al langer contact dan dat KB beweert. Als KB weer thuis is wordt ze weer geobserveerd en ook de telefoon wordt afgeluisterd. Doordat Götten opbelt, weet de politie meteen waar hij is. Nu gaat de krant zich er ook mee bemoeien, elke dag verschijnen er grote koppen in de krant, de ZEITUNG (soort Telegraaf) over KB. Ook mevr. Blorna wordt betrokken in de zaak omdat zij architecte is en KB geholpen zou hebben met de vluchtroute voor Götten. Omdat KB de verhalen in de krant zó zat is maakt ze een afspraak met de journalist die altijd over haar schrijft. Als de journalist er is schiet ze hem neer, een aantal uur daarna meldt ze zich bij de politie. Ook Götten is inmiddels opgepakt en beiden worden door Blorna verdedigd. Het verhaal eindigt open en je kan dus zelf bedenken wat voor straf KB verdient. Tekstanalyse Het verhaal bevat enige spanningen en conflicten. Eerst de spanning. Er heerst spanning door het boek omdat je je toch afvraagt hoe het Katharina Blum zal vergaan, interesse in de hoofdpersoon. Conflicten zijn er ook, een innerlijk conflict brengt Katharina aan het twijfelen wat ze precies met de situatie aan moet. Deze twijfel uit ze dan uiteindelijk in een uiterlijk conflict, het moment dat ze de journalist Tötges doodschiet. Een climax komt ook in het boek voor, alle dingen die in het boek gebeuren zijn de aanloop tot de moord op de journalist. Het verhaal is verteld in een perspectief waarvan ik niet goed weet hoe ik het moet noemen. Ik denk dat het een speciale vorm van de alwetende verteller is, dus auctoriaal. Een speciale vorm omdat het niet verteld wordt in de trend van "hij doet dit" en "zij dat dat", maar in een verslag, bijvoorbeeld voor een krant. We hebben in het boek te maken met een round character. Het karakter van Katharina verandert in de loop het boek, eerst is ze iemand die een onbekende helpt en door de omstandigheden wordt ze zo wanhopig dat ze uiteindelijk de journalist doodschiet. Het verhaal is vrij chronologisch verteld. In het begin van het boek wordt verteld hoe het boek zal gaan aflopen, het slot wordt verklapt. Daarna wordt chronologisch verteld hoe het verhaal tot dat slot is gekomen. Het verhaal speelt zich af in een stad in het Rijnland. De tijd van het verhaal is het carnaval ergens in de jaren zeventig. Over het weer in die tijd valt niet veel te zeggen omdat een langere tijd beschreven wordt. Een motief voor het schrijven van het boek is, zoals gezegd in de tekstbeoordeling, het bekritiseren van de roddelpers, paparazzi. De schrijver heeft willen laten zien dat de roddelpers een heel leven kan verzieken, door allerlei valse beschuldigingen en omstandigheden te publiceren.
Achtergrondinformatie Informatie over de schrijver, Heinrich Böll Heinrich Böll werd in 1917 in Keulen geboren. Keulen en het industriegebied daar omheen (het Rührgebied) staat vaak op de achtergrond in de boeken van Böll. Böll heeft de Tweede Wereldoorlog meegemaakt en met tegenzin moest hij voor zes jaar lang uit Keulen vluchten. Toen hij eenmaal weer terug was in Keulen ging hij weer schrijven. In 1949 verschijnt zijn eerste werk, namelijk "Der Zug war pünktlich". Böll is een streng gelovige katholiek maar heeft een revolutionair karakter. Hij heeft er geen moeite mee om in zijn werken de problemen die er in de samenleving zijn in de schoenen van de tijd te schuiven. In 1967 kreeg Böll de "Georg-Büchner-Preis" en in 1970 werd hij tot president van het PEN-Zentrum van Duitsland gekozen. Van 1971 tot 1974 blijft hij die president. In die tijd zet hij zich in voor politiek gevangene schrijvers. Böll stelt zich erg menselijk op bij maatschappelijk-politieke vragen. In 1985 brengt hij nog de roman "Frauen vor Flußlandschaft" uit en in 1985 overlijdt hij. een aantal werken van Heinrich Böll zijn: O Und sagte kein einziges Wort (1953) O Haus ohne Hüter (1954) O Entfernung von der Truppe (1964) O Fürsorgliche Belagerung (1979) "Die verlorene Ehre der Katharina Blum" werd geschreven in 1974.