Der Verdacht door Friedrich Dürrenmatt

Titel: Der Verdacht
Auteur: Friedrich Durrenmatt
Eerste uitgave: 1961
Aantal bladzijdes: 121
Ik heb het boek op 1 september 2001 uitgelezen en heb er 9 uur over gedaan, omdat ik eerst de helft van het boek had gelezen, zonder aantekeningen te maken, en daarna pas om opdrachten heb gevraagd. Ik heb dit boek gekozen, eigenlijk omdat ik de andere boeken die op het lijstje stonden, dat Judith had, niet kon vinden. Bovendien heb ik vorig jaar al een boek van Durrenmatt gelezen en dat beviel me wel. Dit boek is wel in een andere stijl geschreven, namelijk niet als een toneelstuk, maar als een gewoon boek. Ik vond het boek heel fijn lezen, ik vond het spannend, want ik snapte sommige stukjes niet helemaal, maar als je het boek eenmaal uit hebt is het eigenlijk wel logisch. Hoewel het einde heel anders is dan dat je verwacht. Samenvatting Commissaris Bärlach ligt in het ziekenhuis Salem;hij heeft een hartaanval gehad. Zijn arts is dr. Hungertobel. Als tijdverdrijf in het ziekenhuis bladert de commissaris door een aantal “Life”-tijdschriften. Daarin staat een foto die is gemaakt in een concentratiekamp (Stutthof) ten tijde van de tweede wereldoorlog waarop de vermeende dr. Nehle staat afgebeeld die zich bezighoudt met het opereren van Joden zonder narcose. Als dr. Hungertobel, deze vreselijke foto onder ogen krijgt, trekt hij wit weg. Als Bärlach hem naar de reden hiervan vraagt vertelt Hungertobel aan Bärlach dat dr. Nehle op de foto als twee druppels water lijkt op dr. Emmenberger die een kliniek (Sonnenstein) in Bern heeft; daarnaast vertelt hij een verhaal dat deze Emmenberger eens bij een ongeluk in de bergen bij iemand een operatie uitvoerde zonder narcose, opvallend hierbij was echter dat deze Emmenberger er ogenschijnlijk een duivels genoegen in leek te hebben om iemand zonder narcose te opereren. Het verhaal wat echter de ronde doet is dat deze Emmenberger ten tijde van de oorlog in Chili zou hebben gezeten en dus niet de opererende man op de foto zou kunnen zijn. De commissaris stelt echter vast dat het weleens zou kunnen zijn dat de twee artsen een persoonsverwisseling in de oorlog hebben ondergaan. Op een nacht als Bärlach ligt te slapen, komt er een oude bekende van hem door het raam geklommen. Het is de Joodse reus Gulliver die de foto aan dat magazine heeft verkocht. Nehle zou na deze bekendmaking na de oorlog zelfmoord hebben gepleegd. Gulliver overleeft de operatie en weet bij het transport naar Buchenwald te ontsnappen. Uiteindelijk komt de (ex-)commissaris na het lezen van een ander artikel tot de conclusie dat Emmenberger de oorlogsmisdaden in Stutthoff begaan heeft onder de identiteit van Nehle, Nehle zat onder de identiteit van Emmenberger in Chili en Nehle zou na de oorlog geen zelfmoord hebben gepleegd, maar door Emmenberger zijn vermoord. Bärlach laat

als vervolg hierop door Fortschig, een bekende van hem die redacteur van een kleine krant (de Apfelschuß) is, een beschuldigend artikel over Emmenberger schrijven. Fortschig krijgt verder opdracht om na het schrijven van het artikel meteen naar Parijs te reizen, omdat zijn leven gevaar zou kunnen lopen. Om dichtbij Emmenberger te kunnen komen laat Bärlach zich door Hungertobel in de kliniek van Emmenberger als patiënt aanmelden onder de schuilnaam Blaise Kramer. Bij aankomst bij de kliniek valt Bärlach iets op: achter een raam ziet hij een dwerg. In de kliniek raken Bärlach en Emmenberger in een gesprek over Bärlachs ziekte, zijn behandelend arts in Salem (Hungertobel) en over oorlogsmisdadigers. De commissaris zegt in dit gesprek dat hij achter een nazi aanzit. Als de commisssaris door de zuster (Kläri) zijn ziekenkamer in wordt gereden, ziet hij dat de vensters van zijn kamer van tralies zijn voorzien. Na te hebben geslapen ontwaakt Bärlach en ziet de assistente van dr. Emmenberger binnenkomen, te heten Frau dr. Marlok, die hevig verslaafd is aan morfine. Deze laat hem een artikel lezen waarin staat dat de commissaris is overleden. Marlok vertelt dat ze alles weet over de echte identiteit van de commissaris en waarom hij zich in de kliniek heeft laten opnemen. Ze bevestigt dat Emmenberger een oorlogsmisdadiger is onder de naam van Nehle en dat Emmenberger Nehle na de oorlog heeft vermoord. Verder vertelt ze dat ze zelf als communiste ook in Stutthof heeft gezeten en om te overleven de geliefde van Emmenberger was. Van haar geloof in het communisme is zij echter volledig afgevallen en is sinds de oorlog Emmenberger blijven dienen. Het blijkt dat de mensen die in de kliniek van Emmenberger worden opgenomen door Emmenberger gedood worden. Een moment later komt een werkman een schilderij op de kamer van de commissaris verwisselen, hij roept tegen de werkman dat hij hulp moet gaan halen, de commissaris vraagt hem om inspecteur Luzt te bellen. Alle moeite is echter tevergeefs, na zijn verhaal tegen de werkman te hebben gedaan, wendt deze zich na het ophangen van het schilderij om naar de commissaris en brabbelt een paar woorden: hij blijkt doofstom te zijn. In zijn post vindt Bärlach de Apfelschuß met daarin het beschuldigende artikel over Emmenberger. In een andere krant leest de commissaris dat Fortschig is vermoord, maar dat de politie in het duister hierover tast, omdat het enige wat naar de ruimte leidde waar Fortschig vertoefde een kleine schacht was, waarin slechts een vrijwel onmogelijk klein persoon zich doorheen zou kunnen bewegen De commisaris denkt echter direct aan de dwerg die hij bij aankomst in de kliniek achter een raam zag zitten. De deur gaat open en dr. Emmenberger verschijnt in de kamer. Deze bevestigt dat hij de dwerg opdracht had gegeven om Fortschig te doden. Nu rest hem nog Hungertobel te doden, omdat deze volgens Emmenberger in het complot van Bärlach en Fortschig zit. Emmenberger drukt op een knopje en er blijkt een schuifbare muur in de kamer te zitten die nu opengaat. Hier achter bevindt zich een compleet arsenaal van medische instrumenten die, zoals Emmenberger zegt, hij op de commissaris zal toepassen, als zijnde het volgende slachtoffer van Emmenberger door geöpereerd te worden zonder narcose. Zodoende wordt door Emmenberger de doodsklok van de commissaris geluid. Om zeven uur van de a.s. morgen zal de foltering plaatsvinden. Na een vreselijke, angstaanjagende nacht, waarin Bärlach de uren, minuten en seconden telt hoelang hij nog te leven heeft, hoort hij op het gevreesde tijdstip zeven uur iemand een kinderliedje zingen. Het is de Joodse reus Gulliver met naast hem de dwerg, waar Gulliver een vriendschappelijke band mee blijkt te hebben. De dwerg is een van de vele slachtoffers van dr. Emmenberger die in Stutthof door hem werden geterroriseerd. Gulliver deelt de commissaris mede dat hij niet meer voor de krankzinnige dr. Emmenberger hoeft te vrezen; Gulliver heeft de beul om het leven gebracht. Emmenberger is op dezelfde manier om het leven gekomen als een van zijn eigen slachtoffers, dr. Nehle, die door Emmenberger vermoord werd doordat hij een capsule met dodelijke inhoud tussen zijn tanden gedrukt kreeg. Gelukkig leeft de commissaris nog, evenals zijn arts, dr. Hungertobel. Gulliver neemt afscheid van de commissaris en verdwijnt met zijn geheimzinnige dwerg. Ik heb gekozen voor de opdrachten 2, 9 en 62 Opdracht 2 Geef een samenvatting van de gebeurtenissen in chronologische volgorde. Leg uit waarom de auteur de gebeurtenissen heeft gerangschikt zoals hij dat gedaan heeft. 1887
Geboorte Emmenberger
Na dit moment kon ik geen flashbacks meer vinden, alleen dialogen tussen personen in het boek, en gedachte sprongen van Barlach. 1890
Geboorte Nehle in Berlijn, moeder was dienstmeid. Hij werd bij opa en oma gedumpt en kwam in een internaat. Opa werkte bij Borsigwerken en oma was Poolse. Nehle ging naar de Volksschule tot zijn 14e en op de leeftijd van 15 werd hij infanterist. Toen werd hij overgeplaatst naar Sanitat, waar zijn interesse voor geneeskunde opgewekt werd. Hij wilde gaan studeren voor arts maar zakte op wiskunde en klassieke talen. Daarna werd hij wonderdokter. Juli 1908
Groepje studenten kampeert in een hut in de Alpen. Een van de jongens krijgt een ongeluk maar geen van hen durft hem te opereren behalve Emmenberger, die dit doet zonder narcose. 1932
Nehle vertrekt naar Chili
10 augustus 1945
In Hamburg pleegt Nehle zelfmoord. De misdaden van Nehle zijn onbekend gebleven doordat er niemand meer was om het zich te kunnen herinneren, tot de foto van hem in Life, die door Gulliver aan het tijdschrift was verkocht. Dezember 1944 tot januari 1945
Nehle opereert Gulliver in het kamp van Stutthof. Februari 1945
Gulliver wordt vrijgelaten door Nehle. 1945
Kwam Nehle uit Chili terug. Fritz Emmenberger was op dat moment in Stutthof in het kamp. Zomer 1947

Hungertobel ziet Emmenberger nog met de twee littekens ( wenkbrauw en brandwond aan hand/arm). 1948
Commissaris Barlach wordt opgenomen in het ziekenhuis van Salem vanwege een hartaanval. Daar ziet hij het blad Life liggen uit 1944 met beelden uit het concentratiekamp Stutthof van Nehle. Hungertobel is Barlach’s arts en studiegenoot geweest van Nehle. 1948 drie dagen na opname van Barlach
er komt bezoek van Gulliver, de Jood die bij Emmenberger/Nehle in het kamp heeft gezeten. Eigenlijk is hij dood ( hij heeft zijn eigen doodsverklaring gezien). 1948, 4 dagen na opname Barlach
Barlach speculeert met Hungertobel over Nehle en Emmenberger en wat er gebeurt zou kunnen zijn. De auteur heeft het verhaal zo verdeeld zodat de spanning bewaard blijft. Het is niet leuk om al in het begin al alles te lezen van de dader. Zo blijf je gissen naar degene wie het gedaan heeft, waarom hij dat gedaan heeft, en wanneer wat allemaal is gebeurd. Bovendien weet de hoofdpersoon in het begin natuurlijk ook niet alles. Je moet je zo als het ware in leven in de gedachten van de hoofdpersoon, die ook langzaam aan alles begint te ontdekken en zo de waarheid aan het licht stelt. Opdracht 9 Herschrijf een door jou gekozen gedeelte van het verhaal vanuit een ander vertelperspectief. Hier heb ik gekozen voor de dialoog tussen Barlach en doktor Emmenberger, met doktor Emmenberger als de ik-persoon. Hier zie je in het boek dat de dokter van stuk word gebracht omdat er schijnbaar toch iemand achter zijn acties is gekomen. Ik heb de pagina’s waar dit stuk op staat als apart gedeelte bijgevoegd. “Guessech” sagte der Commissar zu mir, “ es freut mich Sie kennenzulernen”. “ Hmmpf, Sie sprechen ja Berndeutsch”, sagte ich. “Als Auslandberner werde ich mein Miuchmauchterli wohl noch konnen”, brummte er. “Nun das habe ich schon festgestellt”, lachte ich. “Die kunstgerechte Aussprache des Miuchmauchterli sei immer noch das Kennwort der Berner”, sagte ich. Wass will der nun von mir?, fragte ich mich. Oh da is schon meine Assistentin. “Meine Assistentin, Frau Doktor Marlok”, stellte ich sie vor. “So, sagte er trocken, und fragte mich:”waren Sie nicht in Deutschland, Doktor Emmenberger?” “Vor Jahren, antwortete ich,” da war ich einmal dort, doch meistens in Santiago in Chile”. “In Chile, in Chile”, sagte er und noch mal “In Chile, in Chile”. Wird er sichmit dieser Antwort begnügen, dachte ich... und ich steckte eine Zigarette in Brand. Ich frage mich wirklich was der Typ von mir will. Wenn er weiss wass ich gemacht habe soll er auch sterben. Vielleicht wenn ich ihm weiter befrage dass ich etwas mehr zu wissen komme. “Ich glaube , dass wir zu Doktor Hungertobel doch wohl Vertrauen haben konnen. “Vielleicht weiss er ja gar nichts von wass ich gemacht habe...” dachte ich, “Ich habe doch alles gut gemacht, keine Spuren hinter mir gelassen...” “Ich wurden ihm operieren und sterben lassen, ich darf keine Risiken riskieren”, dass wurde ich machen ja.” Opdracht 62 Maak een mededelende zin die begint met de titel. Die zin moet betrekking hebben op wat de auteur volgens jou met dit verhaal bedoelt. Je moet dus ook uitleggen waarom je deze zin hebt geformuleerd. Der Verdacht kann eine onmögliche Gedanke sein, aber es kann dir helfen der Verdachte zu greifen
Ik heb voor deze zin gekozen omdat het weergeeft dat de zaak die de commissaris in het verhaal onderzoekt in het begin zo onmogelijk lijkt, maar het blijft de commissaris achtervolgen en uiteindelijk boekt hij succes. Ik vond dit een zeer moeilijke opdracht, en ik denk dat deze opdracht in het Nederlands misschien wel makkelijker zou zijn geweest.