Thomas W. Wilson

Thomas Woodrow Wilson, biografie van Amerikaanse idealist Hij werd geboren op 28 december 1856 in Staunton (Virginia), als zoon van een Presbyteriaanse predikant, in een religieus en academisch gezin uit een Schots geslacht. In 1879 kwam hij van Princeton University (wat toen nog College of New Jersey heette). Daarna ging hij rechten studeren aan de universiteit van Virginia. Hij oefende de wet uit in Atlanta als advocaat voor een jaar, gewoon als een soort stage. Daarna studeerde hij politieke wetenschappen aan de universiteit Johns Hopkins, waar hij in 1886 aan afstudeerde. In 1885 publiceerde hij zijn scriptie over analyses van moeilijkheden bij de scheiding tussen de wetgevende en de uitvoerende macht in de Amerikaanse grondwet. In datzelfde jaar is hij ook in het huwelijk getreden met Ellen Louise Axson, die hij al kende toen zij een baby was en vanaf dat moment al mooi vond. Voordat hij zijn opwacht maakte als professor in politieke wetenschappen en jurisprudentie (=wat er al aan rechterlijke uitspraken is) en als rector, gaf hij eerst 5 jaar les aan twee andere universiteiten, waaronder een meisjesuniversiteit. Hij was erg succesvol als docent en zeer productief als student. Hij was een denker, die ook behoefte had aan het uitvoeren van zijn idealen en plannen
In 1902 werd hij rector van Princeton University, een instituut dat hij tot in de hoogste rangen wist te manoeuvreren. Hij reorganiseerde het studieprogramma, maar stuitte bij het reorganiseren van het sociale leven op grote weerstand van anderen. Vooral toen hij de exclusieve eetclubjes van de upper-class wilde afschaffen. Hij wilde zelfs de architectuur van de schoolcampus aanpassen. Zelfs in die tijd bleek al dat toegeeflijkheid niet zijn grootste talent was. Zijn groeiende nationale bekendheid en zijn kwaliteiten vielen enkele conservatieve Democraten op, die hem aanbevolen bij partijgenoten en met hem later de gok op het presidentschap aandurfden. Hij werd voorgedragen als gouverneur van New Jersey, een staat met ongeveer de grootte van de helft van Nederland, wat een mooi oefenterrein was voor zijn tot dan toe sluimerende politieke ambities. In zijn campagne benadrukte hij zijn onafhankelijkheid van de conservatieven en de verkiezingsmachine die hem verkiesbaar had gesteld. Dit onderschrijft zijn progressieve manier van doen in de politiek. Hij gaat hier ook mee door tijdens zijn gouverneurschap van New Jersey. Hij boekte tijdens zijn gouverneursperiode opvallende resultaten waardoor, hij in 1912 bij de Democraten genomineerd werd als kanshebber voor het presidentskandidaatschap voor de Democraten. Hij werd tot presidentskandidaat voor de Democraten gekozen. In zijn campagneprogramma, getiteld "the New Freedom", nam hij stevige tariefreducties, versterking van de anti-trustwetten (tegen het samenwerken van alle bedrijven in een bepaalde branche, waardoor zij monopolie krijgen op die markt en de prijzen zo hoog als zij zelf willen kunnen opdrijven. De concurrentie is dus weggevallen) en reorganisatie van het bank- en kredietsysteem op. Dit sloeg erg aan en dus versloeg hij op die manier de zittende Republikeinse president William Howard Taft en de van de Republikeinen afgescheiden neutrale Theodoore Roosevelt, liefkozend 'Teddy' genoemd. Als 'Teddy' zich niet had afgesplitst van de Republikeinen, had zijn partij gewonnen bij de verkiezingen. Toen Wilson in 1913 aantrad als president, waren de Verenigde Staten een wereldmacht in de puberteit. Het enige wat ze nog moesten doen was het afleggen van een grote internationale oorlog. Vanaf 1865 werd er gewerkt aan een eigen invloedssfeer in de Grote Oceaan en Latijns-Amerika. Onder Wilsons bewind werden er meer militaire interventies uitgevoerd dan onder welke andere president ook na zijn tijd. De grote uitvindingen; telefoon, elektriciteit, verbrandingsmotor; werden al uitgevonden in de 19e eeuw, maar de Amerikanen waren meesters in het toepassen ervan. Op zowel industrieel als cultureel gebied zouden ze hun stempel drukken op de nieuwe eeuw. Wilson werd als prototype van het idealisme gezien. Hij dacht werkelijk dat de Amerikaanse principes overeen kwamen met de principes van een bevrijde mensheid, wat dus niet bepaald zo was. Het andere Amerika was minder veelbelovend. Tussen 1900 en 1914, 50 jaar na het afschaffen van de slavernij, werden er duizend negroide mensen gelyncht. Vanaf 1915 beleefde de Ku Klux Klan haar tweede jeugd en zelfs de grote Roosevelt kreeg het niet voor elkaar een wet door het Congres te krijgen tegen het lynchen van negroide personen. Ook na de oorlog werden nog honderden zwarte Amerikanen vermoord, omdat blank Amerika bang was dat de zwarte Amerikaanse soldaten de maatschappelijke beloning voor hun oorlogsinspanningen zouden opeisen. Wilson zijn eigen gedrag verried zijn zuidelijke (waar de bevolking nogal wat raciale vooroordelen had) afkomst: hij liet aparte kantoorruimtes bouwen voor blanken en zwarten, zelfs het sanitair werd aangepast en in tweeën gedeeld, om zogenaamde ´fricties´voor te zijn. Later zou Wilson zelfs een verwijzing naar de onderlinge (raciale) gelijkheid uit het verdrag van Versailles schrappen. Ook het stemrecht van vrouwen werd pas in 1920 ingesteld, nadat twee jaar daarvoor het Negentiende Amendement was aangenomen. Vrouwen hadden een grote verdienste gepleegd door ten tijde van de oorlog het werk van de mannen over te nemen, maar zij kregen de bijbehorende rechten niet. Wilson dacht dat de vrouwen dat zelf ook niet wilden. De rillingen liepen bij hem zelfs over de rug, zodra hij een vrouw in het openbaar (bv. speech) hoorde spreken. Binnenslands echter ging het Wilson erg goed af en hij zorgde ervoor dat het voornamelijk economisch erg voor de wind ging. Zijn voornamelijkste veranderingen waren op economisch gebied en pakten verbazingwekkend goed uit. Op 6 augustus 1914 overleed Wilson zijn eerste vrouw, Ellen Louise Axson. Hij had niet zoveel tijd om daarom te treuren, want in die tijd begonnen de belligerenten te Europa mekaar uit te moorden en oorlog te voeren. In eerste instantie besloot Wilson Amerika neutraal te houden: wat moest Amerika nou op het vasteland? Tot het moment waarop zelfs de neutrale koopvaardij werd aangevallen door de Duitsers. Er werd eindeloos over gepraat, maar men besloot het erbij te laten, tot in 1915 een luxueus cruiseschip werd aangevallen, waarbij 128 neutrale Amerikanen omkwamen. Wilson´s reactie was precies zoals verwacht, maar toch bleek de stemming definitief om te slaan in het voordeel van de Geallieerden. Intussen werd Wilson´s privéleven ook wat rooskleuriger. Hij had via zijn lijfarts een zestien jaar jongere weduwe ontmoet op de Bahama´s; hij vond haar net een afstammeling van Pocahontas. Hij ging erg veel met haar om, maar Clintoneske taferelen vonden niet plaats: hij schreef duizenden brieven en zij steeds terug, waarin het over de meest uiteenlopende onderwerpen ging. De relatie moest geheim blijven, omdat er nog maar 9 maanden verstreken waren sinds de dood van zijn eerste vrouw. Men zou kunnen zeggen dat dit meer een zeer hechte vriendschap dan een relatie was. Wilson was op zoek naar vrede zonder overwinning, maar hij was er niet zeker van dat de Amerikaanse soldaten va verschillende afkomst niet onderling zouden beginnen met vechten. Later bleek echter dat de ´vreemdelingen´Amerika juist het meest steunden en dienden. Zijn idealen en ideeën schenen de meeste kans te hebben als de geallieerden overwonnen. Eind januari 1917 kondigden de Duitsers de complete duikbotenoorlog af, wat later gevolgd werd door het Zimmermantelegram, waarin de Mexicanen een stuk van de VS zouden krijgen als ze Duitsland in haar acties zouden steunen. Nu was echt de maat vol en op 2 april dat jaar (=1917) verbrak Amerika de diplomatieke betrekkingen en vroeg Wilson het Congres om een oorlogsverklaring goed te keuren. Wilson zelf zei met tranen in zijn ogen nadat de mededeling was gedaan, tegen een medewerker dat zijn boodschap het doodsvonnis voor vele van zijn jongemannen was. Toch duurde het na de oorlogsverklaring nog ruim een jaar voordat de Amerikanen bij gevechten betrokken raakten. Het verdrag van Versailles werd in de eerste vorm verworpen, maar Wilson weigerde het aan te passen. Na een tweede poging werd het weer verworpen en Wilson begon aan een tournee van 40 speeches door heel Amerika waarbij het publiek bijna geheel op zijn hand was en soms zelfs in tranen uitbarstte. Halverwege moest hij zijn tournee afbreken, omdat hij instortte. Zijn hem al jaren pestende kwaal, hersenbloedingen en lichte beroertes, hadden hem het werk onmogelijk gemaakt en hij kreeg een ernstige beroerte. Na deze beroerte werd hij stug, afstandelijk en weigerachtig. Hij weigerde nog steeds om zijn Veertien Punten te wijzigen, toch zijn er enkele van zijn Veertien Punten uitgevoerd: bv. onafhankelijkheid Baltische Staten en Finland. Wilson zelf was zo langzamerhand ontoerekeningsvatbaar geworden, maar hij weigerde zijn positie op te geven en Edith, zijn tweede vrouw, ondertekende de rest van de tijd de belangrijke documenten. Bijna niemand kreeg toegang tot de wegkwijnende president. Hij overleefde de ambtstermijn van zijn opvolger president Harding. Hij stierf op 3 februari 1924, na een lange tijd van beroertes en hersenbloedingen. Hij ligt begraven in de National Cathedral in Washington D.C. Thomas Woodrow Wilson, een onvermurwbare idealist.