Voor de doodstraf

Betoog voor de Doodstraf De doodstraf is een straf die al sinds de oudheid bestaat. In 1983 werd de doodstraf in Nederland formeel afgeschaft voor alle delicten. Artikel 114 van de Grondwet bepaalt: 'de doodstraf kan niet worden opgelegd'. In een aantal staten van Amerika, veel Afrikaanse en Aziatische landen wordt de doodstraf nog steeds toegepast. De doodstraf is altijd een zeer omstreden onderwerp. Het is een onderwerp waarover zelfs in Nederland de laatste paar jaren een discussie is geweest met als stelling of de doodstraf weer ingevoerd moet worden in Nederland. Er zijn veel voorstanders, maar ook minstens zoveel tegenstanders. In Nederland is 43% van de bevolking vóór de doodstraf, blijkt uit de gegevens van een recent onderzoek van het CBS. Een weinig gebruikt, maar mijns inziens wel het meest redelijke argument tegen de doodstraf, is het argument op basis van de sociale contractstheorie van Rousseau. Deze theorie houdt in dat alle burgers een deeltje van hun vrijheid aan de overheid hebben afgestaan bij de totstandkoming van de staat. Alle deeltjes bij elkaar is de totale macht van de
overheid. De staat heeft in deze visie de taak om met de totale macht die ze heeft het leven en de eigendommen van de burgers te beschermen. Daardoor mag de overheid overtreders van de wet straffen. Maar de overheid heeft nooit het recht om de doodstraf toe te passen omdat de burgers bij de totstandkoming van de staat nooit zoveel vrijheid hebben afgestaan dat de overheid het recht krijgt om ingeval van wetsovertreding hun leven af te nemen. Het is in strijd met de menselijke natuur om het recht op leven aan de keuze van de overheid over te laten. Dit argument kan je weerleggen door te stellen dat uit een sociaal contract rechten en plichten voort vloeien. En wanneer een burger zich niet aan die rechten plichten houdt door een medeburger van het leven te beroven kan je de conclusie trekken dat er sprake is van contractsbreuk, waardoor de overheid ook niet meer gebonden is aan het sociaal contract en dat het in die situatie vanuit oogpunt van rechtvaardigheid gelegitimeerd is om de doodstraf toe te passen

Vanuit verschillende oogpunten zijn er argumenten te noemen die voor de toepassing van de doodstraf pleiten. Vanuit ethisch oogpunt is een belangrijk argument dat de overheid het zwaard niet tevergeefs draagt (Rom. 13:14). De zwaardmacht van de overheid houdt in dat de overheid misdaden moet straffen. Geschonden recht moet vereffend worden, het onrecht moet vergolden worden. De mate van de straf moet gelijk staan aan de mate van het geschonden recht. Dus als iemand een ander onrechtmatig van het leven beroofd dan is het recht op leven geschonden, waarmee de dader zijn recht op leven heeft verspeeld. (“oog om oog en tand om tand”). Het geschonden recht op leven moet vereffend worden met de doodstraf van de dader. Een ander argument is het argument van generale preventie. Er gaat een afschrikkende werking uit van de doodstraf, waardoor andere mensen weerhouden worden om misdrijven tegen het leven te plegen. Je visie op de doodstraf hang nauw samen met je visie op de staat, over de legitimatie van de staat en over de reikwijdte van het gezag van de overheid. Als je een staat niet als legitiem beschouwd, bijvoorbeeld het voormalige Irak, dan zal je het recht van een dergelijke staat ook niet als rechtvaardig recht beschouwen en daarmee ook de doodstraf, die in zo’n staat wordt toegepast, niet rechtvaardig vinden. Vanuit mijn christelijke achtergrond beschouw ik de overheid als van God gegeven en daardoor als legitiem en niet vanwege een zgn. sociaal contract. De overheid regeert bij de “gratie Gods” en daarom moeten wij ons als burgers aan haar gezag onderwerpen. Zij regeert vanuit Bijbels oogpunt niet vanwege de instemming van de burgers. En omdat de overheid het zwaard niet tevergeefs draag hecht ik veel waarde aan het argument van de vergelding. Het geschonden recht op leven moet vereffend worden door de doodstraf van de dader.