Klassieke beroepsmusici

Schoolkrant

Een artikel voor de schoolkrant. Klinkt als een makkelijke opgave, maar valt tegen. Duizend dingen om over te schrijven! Maar welke gedachte is het nou echt waard om aan mijn medeleerlingen over te brengen. Een boek dat ik laatst heb gelezen? Een film die ik laatst heb gezien? De keuze valt op een gesprek dat ik laatst had met Flo, een studente aan het conservatorium in Rotterdam. Aanleiding van het gesprek was het concert dat ik al een poosje geleden heb bezocht. Er werd: ‘En saga’ en de vijfde symfonie van Sibelius gespeeld. Beiden stukken spreken mij op zich zeer aan. Maar ik was teleurgesteld was ik in de manier waarop het gespeeld werd. De klank was daar, de noten waren zuiver, men speelde gelijk. Je zou denken dat je alle ingrediënten voor een goed concert (dan) hebt. Dat is ook zo, maar het zijn niet de ingrediënten die je nodig hebt voor muziek, zoals ik hem het liefst beleef. Het was vreselijk om mensen zó te zien spelen. Onderuitgezakt op hun stoel. Ze spelen netjes, maar niet met passie. Die mensen zijn toch allemaal in het bezit van een goede baan (want laten we wel wezen, als je in het Rotterdams Symfonie Orkest speelt, heb je het toch wel redelijk ver geschopt) en ze hebben dus de mogelijkheid om stukken te spelen waar ik nu van droom (om ooit te spelen) en om deze stukken ook daadwerkelijk op hoog niveau te kunnen uitvoeren. Maar deze mensen stralen niet uit wat ik nu zou uitstralen, mocht ik in hun schoenen staan. Hoe komt dit? Is het verveling? Is muziek voor hen een routineuze handeling geworden die nou eenmaal nodig is om brood mee op de plank te krijgen? Of is muziek zoiets magisch en iets dat wat zoveel van je mentale en fysieke krachten vereist dat je het simpelweg niet je hele leven vol kan houden?
Op het moment dat je voor het leven van een beroepsmusicus kiest, zal het (zo) zijn dat je bepaalde stukken vaker speelt. Misschien zijn er stukken die je tientallen malen opnieuw moet spelen. Ben je dan nog in staat om elke keer weer dat gevoel op te roepen en op je publiek over te laten komen? Is een mens überhaupt in staat om concentratie en intensiteit zo vaak opnieuw op te roepen en te voelen? Dat moet toch een ware kwelling zijn om steeds opnieuw te sterven, te lijden, of juist intens geluk of ultieme vreugde te ervaren. Op het moment dat we aan onszelf twijfelen, laten we de muziek dan nog wel in zijn waarde? Een componist heeft een stuk geschreven met bepaalde bedoelingen, maar op het moment dat we deze niet, of niet meer kunnen verwezenlijken wat is aan ons dan juist om te doen (Wat kunnen we dan het beste doen?)? Stoppen met muziek maken? Iets compleet anders gaan doen?
Antwoorden kan ik niet geven. Misschien kan wel niemand dat. Maar het is toch de moeite waard om het jezelf af te vragen. Ik ben me er zeker van bewust dat je moet oppassen op moet passen met generaliseren. Dus het concert dat ik aan het begin van mijn stuk als voorbeeld gaf is niet per definitie ook het beeld dat ik heb of wat men zou moeten krijgen van beroepsmusici, maar het kan wel zeker zo met ze aflopen. En dat is een misdaad tegen de muziek!