Julian Assange, terrorist of wereldverbeteraar?

Verhandeling: Julian Assange, terrorist of wereldverbeteraar?


Dat het vrijgeven van geheime informatie redelijk gevoelig ligt, is de voorbij jaren nog maar eens gebleken. De klokkenluidersite 'Wikileaks', o.l.v. Julian Assange, brengt het grote publiek sinds begin 2007 delicate informatie die de gewone burger nooit had mogen bereiken. Hoewel het recht op informatie niet tot de fundamentele rechten van de mens behoort, heerst er bij de bevolking toch het gevoel te mogen weten waar de hogere instanties zich mee bezighouden. De vraag is echter waar de grens ligt tussen informatie waar we recht op hebben en informatie die in het 'algemeen belang' beter geheim blijft.


Het lekken van informatie is een fenomeen dat voornamelijk in de bedrijfswereld voorkomt. Werknemers geven, meestal in ruil voor een aardige som, belangrijke informatie door aan de concurrent(en). Zo kwam er laatst nog een geval van industriële spionage aan het licht bij autofabrikant Renault. Hoewel dit niet valt goed te keuren, beperkt de 'schade' zich meestal tot economische schade. In groot contrast met het lekken van bedrijfsinformatie, staat de informatie die Wikileaks naar buiten brengt. Deze houdt niet alleen het risico in van schade op economisch vlak, maar ook op vlak van geloofwaardigheid van regeringen en bedreigt in extremis zelfs het leven van individuen. Daarnaast mogen we niet vergeten dat het achterhouden van informatie gebeurt op basis van de twee volgende, sterk verschillende, redenen. Enerzijds om niet in een negatief daglicht komen te staan, anderzijds uit veiligheidsoverwegingen. In het eerste geval is dit puur uit eigenbelang (van een persoon, bedrijf, ...), in het tweede geval daarentegen wordt informatie achtergehouden in het belang van de gehele bevolking. Toch heeft onze collectieve drang naar informatie tot gevolg dat gevoelige informatie openbaar wordt, terwijl de regering, in het belang van ons, deze informatie net geheim probeert te houden. Het feit dat een regering informatie achterhoudt, impliceert niet meteen dat het land bestuurd wordt door een corrupt regime.



Het initiatief van Wikileaks mag op het eerste gezicht mooi lijken, toch moeten de beheerders van de website zichzelf de vraag stellen of werkelijk alle documenten geschikt zijn om publiek te maken. Hierbij spelen de media een grote rol, ze zien Wikileaks als een openbaring aangezien de organisatie een uniek inzicht biedt in hoe diplomatie nu net werkt.

Het is dan ook normaal dat de media in symbiose werken met Wikileaks: zonder de media zou Wikileaks geen naambekendheid hebben verworven, net zoals de media zonder Wikileaks deze belangrijke documenten nooit in handen zou hebben gekregen.

Doordat de media de inhoud van bepaalde documenten extra gaat uitvergroten, wordt de publieke opinie beïnvloed. Onder invloed van deze veranderende publieke opinie worden dan overhaaste politieke beslissingen genomen die eigenlijk verkeerd zijn. Hoewel Wikileaks bepaalde documenten dus beter niet had gepubliceerd, mogen we niet vergeten dat het goed is dat sommige informatie publiek is geworden. Denken we hierbij aan de bekendmaking van de wandaden van de Amerikaanse militairen in Irak. Andere publicaties waren dan weer slechts een bevestiging van vermoedens die al langer circuleerden, een mooi voorbeeld hiervan is het feit dat de NAVO kernwapens voor tactische doeleinden opslaat in Kleine-Brogel.


Moeten we werk dat Julian Assange verricht heeft met Wikileaks nu als een heldendaad of eerder als een regelrechte aanslag op de veiligheid van de westerse wereld beschouwen? Hierover zijn de meningen verdeeld. De waarheid ligt er, zoals altijd, ergens tussenin: vast staat dat een aantal wandaden niet onbestraft zullen blijven dankzij Wikileaks, maar evenzeer staat het vast dat informatie van Wikileaks gebruikt zal worden om misdaden te plegen.

Het is vermoedelijk slechts een kwestie van tijd vooraleer Wikileaks inclusief zijn oprichter weer uit de media verdwijnen, misschien dat enkele ‘lekken’ over de oprichter van de organisatie hierbij een handje kunnen helpen?