AOW-leeftijdsverhoging geeft problemen

AOW-leeftijdsverhoging geeft problemen
Het aantal 65-plussers in de bevolking zal zich de komende 30 jaar bijna verdubbelen, van 14,7% op dit moment naar 25,1% in 2038. Dit percentage loopt op omdat er minder jongeren zijn en de oudere mensen een langere levensverwachting hebben. Daardoor moeten dus minder mensen meer AOW premie betalen en wordt het systeem te duur. Volgens minister Donner zou de AOW-leeftijdsgrens daarom moeten worden verhoogt met twee jaar, om zo de extra AOW-kosten te kunnen compenseren. Zitten er aan deze maatregel niet teveel nadelen die onrechtvaardige uitwerkingen hebben voor verschillende groepen?

De Algemene Ouderdomswet is in werking getreden in 1957 en regelt de verzekering en uitbetaling van een basispensioen voor alle werknemers ouder dan 65 jaar. Als de AOW-leeftijdsgrens zou worden opgeschroefd met twee jaar, dan zal dit nadelig uitpakken voor de verschillende groepen. Bijvoorbeeld de jongeren; zij zullen de rekening betalen voor de bejaarden en later zelf twee jaar langer door moeten werken. Of mensen met een lager inkomen; het dwingt hun langer door te werken. Of de zelfstandigen; zij kunnen in de problemen komen doordat ze vaak weinig pensioen hebben opgebouwd. Dat is onrechtvaardig. Daar komt nog eens bij dat voorzieningen (zoals de VUT) waar de huidige generatie ouderen nog wel gebruik van kan maken, niet meer weggelegd zijn voor de jongeren.

Dat de AOW de toekomstige krapte op de arbeidsmarkt zal verlichten doordat ouderen langer in het arbeidsproces blijven is onzin. Door de verhoging zal weliswaar het arbeidsaanbod groeien, maar de invoering zal de arbeidspositie van de ouderen verslechteren. Een verhoging van de AOW-leeftijd zal niet vanzelfsprekend tot extra werkwilligen leiden in de sectoren waar juist de grootste tekorten worden verwacht. Hoogleraar Openbare Financiën Harrie Verbon van de Universiteit Tilburg heeft dit onderzocht en stelt: “Juist in het onderwijs en de zorg is er veel uitval van ouderen werknemers omdat zij niet meer bestand zijn tegen de psychische en de fysieke stress die het werk in deze sectoren met zich meebrengt.”

Soms vinden werkgevers dat oudere werknemers duur zijn, een lage productiviteit hebben en zich weren zich tegen veranderingen. Daardoor zijn ze geneigd oudere werknemers eerder te ontslaan. Dat levert voor de betrokken mensen veel stress en onrust op. Sommige 65-plussers kampen met lichamelijke mankementen en gezondheidsproblemen waardoor het ziekteverzuim zal stijgen.

Een verhoging van de AOW-leeftijdsgrens is moeilijk uit te voeren, want er zullen veel andere wetten en uitkeringen moeten worden aangepast. Er moet ook nog rekening worden gehouden met ‘zware beroepen’. Die mensen zijn soms niet in staat om tot hun 67ste door te werken dus daarvoor moet een extra regeling komen.

De verhoging van de AOW maakt de politiek ongeloofwaardig en creëert onzekerheid. Het is een breuk met het Museumpleinakkoord tussen kabinet en sociale partners uit 2004. Bovendien zorgt het voor sociale onrust zoals in Frankrijk het geval was.

Een verhoging van de AOW-leeftijd lijkt mij dus geen goede optie. De beslissing zal goed moeten worden doordacht, voordat het in werking wordt gebracht. Zoals de SP zegt: 65 blijft 65.