Facebook

‘Dan zet je toch gewoon de computer uit?!’

Een 16 jarig meisje uit Gent, genaamd Lisa, heeft zelfmoord gepleegd ten gevolge van pesterijen via Facebook. Een week voor Lisa's dood kreeg de directie van de school waarop Lisa zat bezoek van haar moeder. Ze had al een tijdje door dat haar dochter zichzelf niet meer was, dat ze met een groot probleem kampte. Ze kwam met de dringende melding dat Lisa gepest werd. Alvast ook via de sociale netwerksite Facebook. En niet zomaar een keer, maar al een tijdje. Cyberpesten is een vorm van pesterij waar een school hoe langer hoe meer mee geconfronteerd wordt, maar waar ze weinig grip op heeft. Had de school dit kunnen voorkomen? Had de school nadat de moeder van Lisa hun hulp had ingeroepen anders moeten reageren? Wordt cyberpesten misschien niet te zwaar opgevat?

'We zijn meteen in actie geschoten en hebben de juiste personen ingelicht', aldus directeur Verfaillie. Leerlingenbegeleiding werd ingeschakeld en de klastitularis werd gebrieft. Op de speelplaats en in de kantine werd Lisa discreet in de gaten gehouden. Ook volgden individuele gesprekken met Lisa en de pestkoppen. Nadien vond ook een groepsgesprek plaats met alle betrokken partijen.

Alles leek na het schrijven van enkele verplichte excuusbrieven genormaliseerd. Maar het bleek onvoldoende. Lisa zag geen licht meer aan het eind van een donkere tunnel, bleef afwezig op school en besloot een week nadat haar moeder aan de alarmbel trok haar leven te beëindigen. Alle inspanningen van verschillende mensen en instanties bleken onvoldoende. Want toch heeft Lisa zelfmoord gepleegd.

'Wanneer tieners signalen geven dat ze niet langer willen leven, is dat een zeer acuut probleem en moet er op heel veel vlakken tegelijk gewerkt worden', zegt Forceville, directeur van het Centrum ter Preventie van Zelfdoding. 'Dat is, zoals ik verneem, hier ook gebeurd. Scholen moeten nog meer tijd en energie steken in preventie. Desnoods door vakken anders te benaderen, meer tijd uit te trekken voor individuele gesprekken en groepsgesprekken. Opdat opgroeiende jongeren hun sociale vaardigheden verder kunnen ontwikkelen. En weerbaarder worden bij tegenslagen.'

Vaak hoor je dat mensen zeggen dat je cyberpesten niet zo serieus moet opvatten. Dat t allemaal maar een grapje is en je kan uiteindelijk toch ‘de computer gewoon uitzetten’ als je het niet wilt lezen? Maar daarbij wordt niet nagedacht dat internet tegenwoordig een best groot deel van het sociale leven van de doorsnee tiener vormt. Zo heeft 74 % van de kinderen altijd zijn of haar telefoon aan en bij zich en hebben alle kinderen thuis of op school toegang tot internet. Wie zich niet vrij voelt om deel te nemen aan het digitale sociale leven is buitengesloten.

Echter de meeste profielensites en weblogs zoals Facebook hebben inderdaad de mogelijkheid personen te ‘blokken’. Maar in zulke gevallen sluiten kinderen ook bezoekers buiten die ze juist willen benaderen. En andere mensen die toegang tot deze sites hebben zullen de berichten nog steeds kunnen lezen. Ook bij verschillende chatprogramma’s kun je mensen ‘blokkeren’. Maar het vergt moed om zomaar de grootste pestkop van de school te blokkeren. Omdat kinderen nauwelijks van de afweermogelijkheden gebruikmaken, gaat het pesten voor hen voortdurend door.

Het zal veel moeite kosten wilt een school echt veel verschil maken voor kinderen die via sites als Facebook gepest worden, aangezien cyberpesten een vorm van pesterij is waar een school steeds meer mee wordt geconfronteerd en helaas weinig aan kan doen. Cyberpesten gaat buiten de school om, en het gaat zelfs thuis bij de slachtoffers door. De gemiddelde tiener maakt tegenwoordig veel gebruik van programma’s zoals Facebook om zijn of haar sociale leven op peil te houden. Het is daarom ook bijna onmogelijk om cyberpesten helemaal uit te sluiten.