Beschouwing over het afschaffen van Toetsbanden

                                                                                                     Bart Beermann 5V2

Beschouwing Nederlands                                                              

Geen 18? Geen druppel!

Sinds enkele jaren is het ook in Nederlandse horecagelegenheden het geval dat een persoon achttien jaar moet zijn om daar legaal alcohol te drinken. Dit is het gevolg van een politiek besluit in 2014. Maar was dit besluit een juiste? Hiervoor was het namelijk toegestaan om vanaf zestien-jarige leeftijd een biertje aan je lippen te zetten. Voor vele Nederlandse jongeren was dit een drastische verandering in hun leven. Wat voor hen legaal en heel normaal was werd van de ene op de andere dag verboden. Was deze ingreep dan echt zo nodig?

Volgens de VVD-lijsttrekker Rutte is ‘de Nederlandse jongere de zuipschuit van Europa’. Uit onderzoek blijkt dat de jeugd in Nederland veel meer drinkt dan elders in Europa. Ruim 20 procent van jongeren tussen 16 en 24 jaar behoort tot de categorie ‘probleemdrinker’. Het alcoholgebruik onder jongeren in zorgwekkend. Er wordt te vroeg, te vaak en teveel gedronken. Steeds meer kinderen drinken voor hun twaalfde hun eerste glas bier, wijn of mixdrankje. De helft van de 15-jarigen drinkt wekelijks alcohol. 11% van de jongens en 3% van de meisjes van twaalf tot zeventien jaar, behoort tot de zware drinkers. Dit houdt in dat ze minstens één keer per week minstens zes glazen alcohol drinken.

11 van de 25 lidstaten in de EU hebben op dit moment een grens van achttien jaar voor het verkopen van alcoholische dranken. Bijvoorbeeld in Polen, Hongarije en Engeland. In Finland en Zweden ligt de grens voor sterke drank zelfs op 20 jaar. Premier Rutte wil dat de leeftijdsgrens voor het kopen van bier, wijn en mixdrankjes omhoog gaat van zestien naar achttien jaar. Jongeren die zich hier niet aan houden en toch drank kopen, zijn strafbaar en krijgen een boete.

Nu is de vraag: Was het optrekken van de leeftijdsgrens voor alcoholgebruik naar 18 jaar wel de juiste oplossing voor dit probleem?

Volgens Rutte was de verhoging van de leeftijdsgrens noodzakelijk omdat er grote toename is van alcoholmisbruik onder jongeren in ons land. Zo’n 25 procent van de jongeren drinkt één keer in de drie dagen alcohol. 28 procent drinkt meer dan vijf glazen alcohol in de week. Nederlandse jongeren behoren daarmee tot de grootste drinkers van Europa. Te veel alcohol leidt tot gezondheidsproblemen, agressie en slechtere schoolprestaties. ‘Ik heb mij laten vertellen dat op maandagochtend menige leraar tegenwoordig te maken heeft met leerlingen die met een kater in de schoolbanken zitten, hun huiswerk niet hebben gemaakt of er helemaal niet zijn’, aldus J. Herpen op een congres over alcoholgebruik in Den Haag.

Het ministerie van Volksgezondheid denkt dat het een goede stap was om de leeftijdsgrens te verhogen naar 18 jaar. Door een lijn te trekken bij 18 moet het voor verkopers makkelijker worden een onderscheid te maken tussen de klanten. Het verschil tussen een 14-jarige en een 18-jarige is gemakkelijker te zien dan het verschil tussen een 14- en een 16-jarige, zegt woordvoerder G. Ezond van het ministerie. Dat jongeren thuis of in schuren drinken, is volgens hem een probleem van de lokale overheid. Als de controle bij verkooppunten strenger is, zou het probleem bij de wortel worden aangepakt.

De grens van 18 jaar zorgde er ook voor dat de ouders niet meer verantwoordelijk zijn voor toezicht op het drinken door minderjarigen. De gebruikers zijn dan immers meerderjarig en zelf verantwoordelijk. Alcohol en jongeren is voor veel horecaondernemers een lastig punt. Je probeert je te houden aan de drank- en horecawet. Deze wet heeft een duidelijke wetgeving als het gaat om het schenken van zwakalcoholische dranken vanaf 16 jaar en sterke dranken vanaf 18 jaar. Een ondernemer is strafbaar als hij zich niet aan deze grens houdt en er hangt een zware boete boven zijn hoofd. Hij is verantwoordelijk, maar als er een jongeman aan de bar staat, is hij dan de enige verantwoordelijke? Weten de ouders van deze minderjarige niet wat hun zoon uitspookt of bestelt aan een bar?

Na de verhoging van de leeftijdsgrens naar 18 jaar, was dit probleem niet meer aan de orde. De horecaondernemers worden dan niet meer aansprakelijk gesteld.

Aangezien het alcoholgebruik onder jongeren zo zorgwekkend is, ondersteunt de GGD dan ook de aanpak van overmatig alcoholgebruik van jongeren. Deze aanpak bevat beperkende maatregelen én voorlichting. Alleen een verkoopverbod onder de 18 jaar is niet genoeg. Kinderen weten toch wel hoe ze aan alcohol kunnen komen. Bovendien bieden veel ouders zelf jongeren onder de 18 alcohol aan.

Daarom is het hoog tijd om ouders en jongeren te informeren over de ernstige en schadelijke effecten van alcohol op deze leeftijd. De schadelijke gevolgen van overmatig alcoholgebruik zijn enorm. Wekelijks alcoholgebruik is op een leeftijd van vijftien jaar schadelijk voor de lichamelijke ontwikkeling. Alcohol staat bekend om het effect op de lever maar het effect op de hersenen is groter. Vaak te veel drinken kan voor permanente beschadiging van de hersenen zorgen, onder de zestien jaar heeft alcohol een heftiger effect op de hersenen dan bij oudere jongeren. Dit kan tot directe beschadiging leiden maar ook een belemmering van de groei van de hersenen opleveren. Hierdoor kunnen gedrags- en onderwijsproblemen ontstaan.

Jongeren van deze leeftijd die wekelijks meer dan zes glazen alcohol nuttigen, hebben meer gezondheidsklachten, maar ook angst en depressie komen meer voor bij deze groep jongeren en soms worden zelfs leverbeschadigingen waargenomen.

Daarnaast heeft onderzoek laten zien dat de kans op alcoholverslaving groter is wanneer er op jongere leeftijd al alcohol gedronken wordt. Vooral wanneer er gedronken wordt om problemen te vergeten blijkt dit het geval.

VVD-Kamerlid Weverling noemt het zorgelijk dat ‘steeds meer 14- en 15-jarigen zich met steeds grotere hoeveelheden drank laten vollopen’. Maar het verbod op de verkoop van drank tot 18 jaar acht hij overdreven. Coalitiepartij CDA is het wel eens met de minister dat alcoholmisbruik onder jongeren aangepakt moet worden. De partij vindt dit echter niet de juiste manier.