conventioneel
gebruikelijk; geijkt
rijmen met
combineren met; in overeenstemming brengen met
krimp
proces waarbij iets minder over kleiner wordt
ruilhandel
handel waarbij goederen of diensten geruild worden zonder dat er geld bij te pas komt
diensten
economische bedrijvigheid die niet onder industrie of landbouw valt; bedrijvigheid die geen tastbaar product oplevert
gemeen hebben
met elkaar delen; overkomst(en) vertonen
consensus
overeenstemming (in ideeën); het er over eens zijn
voorbehouden aan
alleen bedoeld of bestemd voor; gereserveerd voor
keerzijde
schaduwkant(en)
scenario
draaiboek
prognose
voorspelling
kelderen
zeer snel dalen; zinken
impact
effect; inwerking; draagwijdte; invloed
malaise
crisis; recessie
verpauperen
armoedig worden; sterk achteruitgaan; vervallen
Alfabetisch
alternatieve energiebronnen
energiebronnen zoals zon, water, wind en biomassa, die bij winning niet belastend zijn voor het milieu doordat er geen directe uitstoot is van schadelijke stoffen
consensus
overeenstemming (in ideeën); het er over eens zijn
conventioneel
gebruikelijk; geijkt
cyclus
kring van steeds terugkerende gebeurtenissen
diensten
economische bedrijvigheid die niet onder industrie of landbouw valt; bedrijvigheid die geen tastbaar product oplevert
doemdenkers
mensen die heel negatief en somber (zonder enige hoop) denken over de toekomst
duurzaam
wat lang blijft bestaan; lang goed blijvend
ecologisch
volgens de wetenschap die bestudeert hoe planten en dieren hun omgeving nodig hebben en elkaar beïnvloeden
fatalisme
sombere noodlotsgedachten; overtuiging dat je niets kunt veranderen aan de loop der dingen
geleidelijk
langzamerhand
gemeen hebben
met elkaar delen; overkomst(en) vertonen
impact
effect; inwerking; draagwijdte; invloed
kanttekeningen
opmerkingen; commentaar
keerzijde
schaduwkant(en)
kelderen
zeer snel dalen; zinken
krimp
proces waarbij iets minder over kleiner wordt
malaise
crisis; recessie
prognose
voorspelling
recessie
teruggang; crisis; achteruitgang in economische activiteit
rijmen met
combineren met; in overeenstemming brengen met
ruilhandel
handel waarbij goederen of diensten geruild worden zonder dat er geld bij te pas komt
scenario
draaiboek
transitie
overgang
verpauperen
armoedig worden; sterk achteruitgaan; vervallen
voorbehouden aan
alleen bedoeld of bestemd voor; gereserveerd voor
Uitdrukkingen
de bomen groeien tot in de hemel – een grenzeloos optimisme over de vooruitgang; er zijn geen grenzen aan het positieve denken; het kan niet op
door een roze bril kijken – geen reëel beeld hebben van de werkelijkheid; alleen maar positieve dingen zien
in het slop zitten – veel minder goed gaan, een slechte ontwikkeling doormaken
met gesloten beurs – zonder dat er geld wordt uitgewisseld.
Hoofdstuk 4
bestemming
doel dat je aan iets geeft; bedoeling
braakliggend
waar niets gebouwd of verbouwd wordt
periferie
rand
ruraal
landelijk
agglomeratie
stedelijk gebied; stad met alle voorsteden
areaal
uitgestrekte oppervlakte; gebied
locatie
plek; plaats
sociale woningbouw
(laten) bouwen van goedkope woningen voor mensen met lage inkomens
nutsleidingen
kabels, buizen etc. voor het transport van water, gas en elektriciteit
inspraak
gelegenheid om je mening te geven en je stem te laten meetellen; zeggenschap
vastgoed
onroerende zaken, zoals woningen of grond
ruimtelijke ordening
organiseren van het gebruik van de grond en het leefmilieu; toepassing van de planologie
planologen
mensen die voorstellen doen voor de functie die een gebied krijgt en/of de inrichting van dat gebied
lokale overheden
plaatselijke bestuurders en ambtenaren, met name gemeenten
gedupeerden
slachtoffers; mensen die schade ondervinden
exploitatie
gebruik van iets met het doel winst te maken
rendement
opbrengst
procedures
vastgestelde gang van zaken; vaste opeenvolging van handelingen
bezwaarschriften
officiële brieven waarin mensen bezwaar maken tegen bepaalde plannen
frustreren
moeilijk maken; dwarsbomen; maken dat iets mislukt
compromis
oplossing waarbij iedereen een beetje toegeeft
maatstaven
normen waarnaar men iets beoordeelt
projectontwikkelaars
personen of bedrijven die zich bezighouden met het ontwerpen, financieren en bouwen van bijvoorbeeld winkelcentra, bungalowparken of kantoorpanden
content
tevreden
faciliteiten
voorzieningen
Alfabetisch
agglomeratie
stedelijk gebied; stad met alle voorsteden
areaal
uitgestrekte oppervlakte; gebied
bestemming
doel dat je aan iets geeft; bedoeling
bezwaarschriften
officiële brieven waarin mensen bezwaar maken tegen bepaalde plannen
braakliggend
waar niets gebouwd of verbouwd wordt
compromis
oplossing waarbij iedereen een beetje toegeeft
content
tevreden
exploitatie
gebruik van iets met het doel winst te maken
faciliteiten
voorzieningen
frustreren
moeilijk maken; dwarsbomen; maken dat iets mislukt
gedupeerden
slachtoffers; mensen die schade ondervinden
inspraak
gelegenheid om je mening te geven en je stem te laten meetellen; zeggenschap
locatie
plek; plaats
lokale overheden
plaatselijke bestuurders en ambtenaren, met name gemeenten
maatstaven
normen waarnaar men iets beoordeelt
nutsleidingen
kabels, buizen etc. voor het transport van water, gas en elektriciteit
periferie
rand
planologen
mensen die voorstellen doen voor de functie die een gebied krijgt en/of de inrichting van dat gebied
procedures
vastgestelde gang van zaken; vaste opeenvolging van handelingen
projectontwikkelaars
personen of bedrijven die zich bezighouden met het ontwerpen, financieren en bouwen van bijvoorbeeld winkelcentra, bungalowparken of kantoorpanden
rendement
opbrengst
ruimtelijke ordening
organiseren van het gebruik van de grond en het leefmilieu; toepassing van de planologie
ruraal
landelijk
sociale woningbouw
(laten) bouwen van goedkope woningen voor mensen met lage inkomens
vastgoed
onroerende zaken, zoals woningen of grond
Uitdrukkingen
de vonken vliegen ervanaf – het wordt heel intens en met veel enthousiasme gedaan; (hier) er wordt fel gediscussieerd
je kans schoon zien: een goede mogelijkheid zien en die gebruiken (vaak een mogelijkheid waar al langer op gewacht werd)
de knoop doorhakken – een beslissing nemen
een wassen neus – iets wat eerst heel wat lijkt, maar toch niets voorstelt
een vinger in de pap hebben – invloed hebben
Hoofdstuk 5
bureaucratisch
met veel papierwerk, regeltjes en ambtenarij
controverse
groot meningsverschil; scherpe tegenstelling
scepsis
twijfel; argwaan; wantrouwen
remedie
middel; geneesmiddel
nationalisme
streven om het eigen volk boven alles te stellen en het vreemde te verwerpen
restauratie
wederopbouw; herstel
gepaard gaan met
samengaan met; met zich meebrengen
protectionisme
bescherming van de eigen economie door bijvoorbeeld belastingen te heffen op invoer
invoerheffingen
belasting op import
coöperatie
samenwerking
utopisch
als onbereikbaar ideaal gefantaseerd
zelfvoorzienend
zo georganiseerd dat je in je eigen behoeften kunt voorzien; voor je behoeften niet afhankelijk van anderen
toetreding
het lid worden; moment van ingang van een lidmaatschap
evolueren
geleidelijk veranderen (in); zich ontwikkelen
eenheidsmunt
munt die in verschillende landen het wettig betaalmiddel is, met name de euro in Europese landen
beurs
geld dat mensen van de overheid of organisaties ontvangen om te studeren
voormalig
vroeger (als bijvoeglijke naamwoord)
regelgeving
opstelling van voorschriften; het voorschrijven van regels
sentiment
gevoel
bevoegdheden
rechten om bepaalde handelingen uit te voeren
optiek
gezichtspunt; visie; zienswijze
opportunist
iemand die zich in zijn handelen laat leiden door de omstandigheden
desintegratie
het uiteenvallen; ontbinding
paradox
schijnbare tegenstelling; uitspraak die zichzelf lijkt tegen te spreken
optie
mogelijkheid
Alfabetisch
beurs
geld dat mensen van de overheid of organisaties ontvangen om te studeren
bevoegdheden
rechten om bepaalde handelingen uit te voeren
bureaucratisch
met veel papierwerk, regeltjes en ambtenarij
controverse
groot meningsverschil; scherpe tegenstelling
coöperatie
samenwerking
desintegratie
het uiteenvallen; ontbinding
eenheidsmunt
munt die in verschillende landen het wettig betaalmiddel is, met name de euro in Europese landen
evolueren
geleidelijk veranderen (in); zich ontwikkelen
gepaard gaan met
samengaan met; met zich meebrengen
invoerheffingen
belasting op import
nationalisme
streven om het eigen volk boven alles te stellen en het vreemde te verwerpen
opportunist
iemand die zich in zijn handelen laat leiden door de omstandigheden
optie
mogelijkheid
optiek
gezichtspunt; visie; zienswijze
paradox
schijnbare tegenstelling; uitspraak die zichzelf lijkt tegen te spreken
protectionisme
bescherming van de eigen economie door bijvoorbeeld belastingen te heffen op invoer
regelgeving
opstelling van voorschriften; het voorschrijven van regels
remedie
middel; geneesmiddel
restauratie
wederopbouw; herstel
scepsis
twijfel; argwaan; wantrouwen
sentiment
gevoel
toetreding
het lid worden; moment van ingang van een lidmaatschap
utopisch
als onbereikbaar ideaal gefantaseerd
voormalig
vroeger (als bijvoeglijke naamwoord)
zelfvoorzienend
zo georganiseerd dat je in je eigen behoeften kunt voorzien; voor je behoeften niet afhankelijk van anderen
Uitdrukkingen
met man en macht – uit alle macht; met alle beschikbare personen en middelen
taal noch teken – helemaal niets; geen enkel levensteken
zonder blikken of blozen – zonder enige vrees; zonder schaamte of verlegenheid te tonen
mitsen en maren – bezwaren; beperkende voorwaarden
met raad en daad (bijstaan) – met goed advies en hulp
in geuren en kleuren – enthousiast en met allerlei details; heel levendig en uitgebreid
op leven en dood – (een) zeer felle (strijd)
kop noch staart – geen enkele lijn; geen goede structuur; geen duidelijk begin en eind
te hooi en te gras – niet vaak en zonder enige regelmaat
voor galg en rad (opgroeien) – in omstandigheden (opgroeien) die gemakkelijk tot een slecht en misdadig leven (kunnen) leiden; (zo opgroeien) dat er niets van je terecht komt
vlees noch vis – noch het een noch het ander; halfslachtig en vaag
van toeten noch blazen (weten) – helemaal niets (weten); volstrekt onkundig (zijn)
(de) handel en wandel – het doen en laten; wat iemand doet en waar hij zich ophoudt
(na veel) vijven en zessen – (na) lang aarzelen; (na) lang wachten
geven en nemen – compromissen sluiten
in een vloek en een zucht – snel; in heel korte tijd
kiezen of delen – een lastige keus hebben tussen twee, meestal ongunstige mogelijkheden
huis en haard (moeten verlaten) – de woning en alles wat zich erin bevindt (opgeven); de vertrouwde omgeving (moeten verlaten)
in kannen en kruiken – (alles) goed geregeld en voor elkaar
(het is) hangen en wurgen – met grote moeite een resultaat bereiken
water en vuur – lijnrecht tegenover elkaar; grote vijandschap
wijd en zijd – in alle gebieden; vrijwel overal
dood en verderf (zaaien) – een slachting aanrichten
wikken en wegen – uitvoerig voor- en nadelen afwegen alvorens men een beslissing neemt
(het) reilen en zeilen – de gang van zaken; hoe het ermee staat of hoe het toegaat
kant noch wal raken – nergens op slaan; als reactie iets zeggen wat geen enkel logisch verband houdt met het voorgaande
iemand geen strobreed in de weg leggen – iemand het op geen enkele manier lastig maken om iets te bereiken
geen vuist (kunnen) maken – niet bij machte zijn voldoende tegenstand te bieden
zijn eigen graf graven – door onverstandig handelen zijn eigen ondergang bewerkstelligen
have en goed – alle (belangrijke) bezittingen
hom of kuit (willen hebben) – duidelijkheid (vragen)
open en bloot – zonder bescherming; overduidelijk zichtbaar
paal en perk (stellen aan) – een (slechte) gewoonte beteugelen; duidelijk beperken binnen bepaalde grenzen
rijp en groen (door elkaar) – alles (door elkaar)
schering en inslag – aan de orde van de dag; veel voorkomend
stank voor dank – geen enkele waardering of bedankje krijgen voor bewezen diensten
van top tot teen – helemaal
van top tot teen – helemaal
Hoofdstuk 6
een gat in de markt
een commerciële kans; mogelijkheid om geld te verdienen door een nieuwe handel te beginnen in iets waar (grote) behoefte aan is
ondernemer
iemand die een eigen bedrijf opzet en leidt
equivalent
iets gelijksoortigs; iets wat gelijkwaardig is
gegadigden
kandidaten
astronomisch
zeer groot; gigantisch
arbeidsethos
positieve houding ten opzichte van werk; positieve waarde van werk
carrière maken
steeds hogerop komen wat je werk betreft
arbeidsvoorwaarden
afspraken over werk dat iemand verricht, zoals salaris en aantal vrije dagen
in loondienst
werkverband waarbij iemand voor een werkgever arbeid verricht tegen een vast loon
onderhoud
verzorging, voeding en huisvesting
uitkeringsgerechtigde
iemand die recht heeft op een uitkering
sociale zekerheid
maatschappelijk systeem dat werklozen, zieken en ouderen een basisinkomen verschaft
nijvere
ijverige; gedreven werkende; arbeidzame
hand-en-spandiensten
kleine karweitjes die je voor iemand anders doet
relaas
verhaal; verslag van gebeurtenissen
re-integratie
terugkeer in het arbeidsproces
versoberen
van extra’s en overdaad ontdoen; simpeler maken
WAO
afkorting van Wet Arbeidsongeschiktheid; (vandaar) systeem dat zieken (arbeidsongeschikten) inkomen verschaft
AOW
afkorting van Algemene Ouderdomswet; (vandaar) systeem dat ouderen (vanaf 65, 66 of 67 jaar) een basisinkomen verschaft
arbeidsmarkt
verhouding tussen vraag en aanbod wat werk betreft
kentering
verandering
werknemer
arbeider; degene die voor loon/salaris arbeid verricht voor een werkgever
flexwerker
iemand die zonder vast contract voor een werkgever werkt
passie
hartstocht; hartstochtelijke liefhebberij
initiatief
actie die je als eerste onderneemt
Alfabetisch
AOW
afkorting van Algemene Ouderdomswet; (vandaar) systeem dat ouderen (vanaf 65, 66 of 67 jaar) een basisinkomen verschaft
arbeidsethos
positieve houding ten opzichte van werk; positieve waarde van werk
arbeidsmarkt
verhouding tussen vraag en aanbod wat werk betreft
arbeidsvoorwaarden
afspraken over werk dat iemand verricht, zoals salaris en aantal vrije dagen
astronomisch
zeer groot; gigantisch
carrière maken
steeds hogerop komen wat je werk betreft
een gat in de markt
een commerciële kans; mogelijkheid om geld te verdienen door een nieuwe handel te beginnen in iets waar (grote) behoefte aan is
equivalent
iets gelijksoortigs; iets wat gelijkwaardig is
flexwerker
iemand die zonder vast contract voor een werkgever werkt
gegadigden
kandidaten
hand-en-spandiensten
kleine karweitjes die je voor iemand anders doet
in loondienst
werkverband waarbij iemand voor een werkgever arbeid verricht tegen een vast loon
initiatief
actie die je als eerste onderneemt
kentering
verandering
nijvere
ijverige; gedreven werkende; arbeidzame
onderhoud
verzorging, voeding en huisvesting
ondernemer
iemand die een eigen bedrijf opzet en leidt
passie
hartstocht; hartstochtelijke liefhebberij
re-integratie
terugkeer in het arbeidsproces
relaas
verhaal; verslag van gebeurtenissen
sociale zekerheid
maatschappelijk systeem dat werklozen, zieken en ouderen een basisinkomen verschaft
uitkeringsgerechtigde
iemand die recht heeft op een uitkering
versoberen
van extra’s en overdaad ontdoen; simpeler maken
WAO
afkorting van Wet Arbeidsongeschiktheid; (vandaar) systeem dat zieken (arbeidsongeschikten) inkomen verschaft
werknemer
arbeider; degene die voor loon/salaris arbeid verricht voor een werkgever
Uitdrukkingen
de eerste viool spelen – de baas zijn/spelen; de boventoon voeren
de revue passeren – aan de orde komen; nauwkeurig bekeken of beoordeeld worden
een uiltje knappen – een (kort) slaapje doen
het roer omgooien – (vrij) radicaal veranderen; van koers veranderen
iemand om de tuin leiden – iemand bedriegen; met mooie praatjes iemand misleiden
iemand van haver tot gort kennen – alles over iemand weten; iemand heel goed kennen
iets op de spits drijven – te ver doorvoeren; een conflict hoog laten oplopen in plaats van naar een oplossing zoeken
met de eer gaan strijken – tegen de verwachting in de overwinning behalen; alle lof voor een prestatie krijgen terwijl ook anderen daaraan bijgedragen hebben
op z’n strepen staan – eisen stellen die uit een bepaalde positie of functie voortvloeien
een goede (fijne) neus hebben voor – (iets) dadelijk opmerken
op z’n lauweren rusten – niets doend van een succes genieten
aan de bak (moeten) – (gedwongen zijn om) aan de slag (te gaan)
in de wacht slepen – bemachtigen; door inspanning verkrijgen
de bakens verzetten – je activiteiten veranderen; je koers wijzigen; iets nieuws beginnen
appels met peren vergelijken – twee zaken vergelijken die niet goed te vergelijken zijn
een boom opzetten – een kwestie aansnijden waarover men lang kan filosoferen
je hart luchten – je moeilijkheden met iemand delen; zeggen wat je dwars zit
hoge ogen gooien – veel kans maken
op straat staan – ontslagen worden / zijn
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden