Thema C

Actieven

Mensen die betaald werk verrichten

Actieve solidariteit

Met veel inspanning andere mensen helpen

Afhankelijkheidstheorie

Het idee dat derdewereldlanden arm worden gehouden door het rijke Westen.

Arbeidsethos

De mate waarin arbeid een belangrijke plaats inneemt in het leven van mensen

Arbeidsmoraal

De reden waarom mensen werken

Bedrijfscultuur

Manier waarop leiding en personeel met elkaar omgaan

Beschavingsoffensief

De poging van de elite tussen 1870 en 1945 om de arbeiders een net leven bij te brengen

Brede verzorgingsstaat

Samenleving met een grote collectieve sector

cao

Collectieve arbeidsovereenkomst in ene bedrijfstak tussen werkgevers en werknemers

Collectieve sector

Deel van de economie dat door de overheid gefinancierd wordt

Conflictdenken

Werkgevers en werknemers hebben tegengestelde belangen

Crisis van de verzorgingsstaat

Grote politieke en maatschappelijke onenigheid over de inrichting van de verzorgingsstaat.

Commerciële economie

Omroepen die in particulier bezit zijn

Denivellering

Inkomensverschillen vergroten

Duaal omroepbestel

Bestel met publieke en commerciële tv-zenders

Formele solidariteit

Solidariteit vastgelegd in wetten

Gemengde economische orde

Verhouding tussen de particuliere en collectieve sector

Gesloten samenleving

Samenleving waar iedereen in zijn eigen sociale laag blijft

Globalisering

Mensen, goederen, diensten, geld en informatie stromen steeds sneller en verder over de wereld

Halfopen samenleving

Samenleving waar de sociale mobiliteit beperkt is

Harmoniedenken

Werkgevers en werknemers hebben gemeenschappelijke belangen

Individualisering

Mensen willen zo veel mogelijk hun eigen individuele keuzen bepalen

Informele samenleving

Manier waarop mensen zelf hulpbehoevenden helpen

Koppeling

De uitkeringen en het wettelijk minimumloon stijgen met hetzelfde percentage als de gemiddelde cao-lonen

Krimpeconomie

Samenleving waarin de totale welvaart daalt of krimpt

Moderne armoede/stille armoede

Langdurig heel sober leven, weinig sociale contacten, slecht zelfbeeld, maar dit alles is niet zo zichtbaar

Moderniseringstheorie

Idee dat derdewereldlanden zelf verantwoordelijk zijn voor de armoede en open moeten staan voor internationale bedrijven om in welvaart te groeien.

Nachtwakerstaat

Staat waarin de overheid zich niet met het economisch leven bezighoudt.

Niet-actieven

De mensen die geen betaalde arbeid verrichten

Nieuwsselectie

Keuze uit gebeurtenissen die door journalisten wordt gemaakt

Nieuwsweergave

Wijze waarop journalisten in beeld, geluid en commentaar over de geselecteerde nieuwsfeiten berichten

Nivellering

Inkomensverschillen verkleinen

Ontideologisering

Mensen hangen geen grote ideeën meer aan over de inrichting van de samenleving en over het geloof

Open samenleving

Samenleving met veel sociale mobiliteit

Overlegeconomie

Werkgevers en werknemers praten veel met elkaar om conflicten op te lossen

Particuliere sector

Deel van de economie dat door commerciële bedrijven gerund wordt

Passende arbeid

Arbeid die aansluit bij interesse en opleiding van de werkloze

Passieve solidariteit

Zonder veel inspanning andere mensen helpen

Planeconomie

De staat reguleert de hele economie en alle bedrijven zijn in het bezit van gemeenschap

Pluriformiteit

Media-aanbod dat bestaat uit kranten en omroepen met elk een verschillende identiteit

Primaire inkomensverdeling

Verdeling van de inkomens voordat de belasting betaald

Publieke zenders

Zenders die grotendeels gefinancierd worden door de overheid

Quotering

De overheid verplicht werkgevers om een bepaald percentage langdurig werklozen aan te nemen

Secundaire inkomensverdeling

Verdeling van de inkomens nadat de belasting is betaald

Selectieve economische groei

Stijging van de welvaart die niet ten koste gaat van werknemers en het milieu

Sluikreclame

Verborgen reclame in een tv-programma

Sociaal minimum

De eerste levensbehoeften die mensen hebben

Sociale kwestie

De armoede vanaf 1870 door de industrialisatie

Sociale mobiliteit

Het stijgen en dalen op de maatschappelijke ladder

Sociale ongelijkheid

Mensen verschillen in aanzien, inkomen of macht

Sociale partners

De werkgevers en de werknemers

Sociale voorzieningen

Uit belastinggeld betaalde uitkeringen voor iedereen die het nodig heeft, zoals de bijstand

Stelsel van sociale zekerheid

Het geheel van uitkeringen

Sterke werklozen

Werklozen di zich goed weten te redden ondanks hun werkloosheid

Tertiaire inkomensverdeling

Verdeling van de inkomens na belastingen en het krijgen van subsidies

Totaalprogramma

Een publieke zender moet informatie, cultuur en amusement uitzenden

Verzorgingsmaatschappij

Samenleving waarin overheid en maatschappelijke groepen samen de zorg voor de kwetsbare groepen op zich nemen

Verzorgingsstaat

Samenleving met een particuliere marktsector en een overheid die een sociaal minimum garandeert

Volksverkiezingen

Verzekeringen betaald door iedereen en bestemd voor iedereen, bijvoorbeeld AOW

Vrijemarkteconomie

Economie waar de overheid niet ingrijpt in het sociaaleconomische leven

Waarborgstaat

Samenleving waarin de overheid een laag sociaal minimum garandeert voor mensen die niet kunnen werken

Welzijnsvoorzieningen

Door de overheid gefinancierde voorzieningen zoals onderwijs en zorg

Werknemersverzekeringen

Verzekeringen betaald door werkgevers en werknemers en bestemd voor werknemers in geval van werkloosheid en arbeidsongeschiktheid

Wettelijk minimum(jeugd)loon

Het laagste loon dat mensen kunnen krijgen. De hoogte is door de overheid bepaald

Winstmaximalisatie

Het belangrijkste doel van een onderneming is zo veel mogelijk rendement

Zwakke werklozen

Werklozen die door hun werkloosheid in armoede vervallen of in psychische problemen komen