Normen zijn afspraken over hoe mensen zich tegenover elkaar behoren te gedragen. Het zijn dus afspraken hoe mensen zich moeten gedragen. Normen worden ook wel gedragsregels genoemd. Normen zijn van waarden afgeleid. Van de waarde eerlijkheid kunnen bijvoorbeeld de volgende normen afgeleid worden: je mag niet stelen; je moet altijd de waarheid spreken.
Waarden zijn opvattingen over wat mensen goed en waardevol vinden. Waarden zijn dingen die mensen belangrijk vinden in het leven. Voorbeelden van waarden zijn: eerlijkheid, zelfstandigheid, trouw, gezondheid. Waarden worden meestal uitgedrukt in een enkel woord. Waarden en normen worden overgedragen door: het gezin, de school, het werk, clubs en verenigingen, vrienden, de overheid (rechten en plichten) en de media. Door de meningen van mensen om ons heen gaan we ons zelf een mening vormen over goed en fout.
Ongeschreven regels staan nergens op papier en noemen we ook welfatsoensnormen.
Geschreven regels zijn regels die in reglementen of wetten staan.Rechtsregels zijn gedragsregels die in de wet staan. Ze gelden voor alle inwoners en bezoekers van een land. Rechtsregels geven ook aan waar de overheid zich aan moeten houden. Orde brengen in de maatschappij zodat iedereen weet wat mag en wat niet mag. Als iedereen zich aan de regels houdt, dan wordt de maatschappij waarin wij leven ervaren als veilig en leefbaar.
Criminaliteit is alles wat door de wet strafbaar is gesteld.
Een delict is een strafbaar feit.
Wetboek van Strafrecht staan veel strafbare feiten omschreven. De rechten van een verdachte staan in het Wetboek van Strafvordering: de regels van het strafproces.
Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens is het verdrag waarin de belangrijkste regels staan die de rechten van de burgers moeten beschermen.
Identificatieplicht betekent dat iedereen van veertien jaar en ouder aan de politie of andere toezichthouders een geldig identiteitsbewijs moet kunnen laten zien.
Grondrechten zijn rechten die we zo belangrijk vinden, dat ze in de grondwet staan vermeld.
Een rechtsstaat is een staat waarin burgers worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur door de overheid. In een rechtsstaat worden burgers beschermd tegen machtsmisbruik door de overheid. Ook de overheid is gebonden aan de wetsregels. De burger moet beschermd worden; hij heeft bijvoorbeeld grondrechten en hij heeft kiesrecht.
Burgerrechten zijn wetsregels die de burger beschermen tegen willekeur van de overheid.
Democratie is een staatsvorm waarbij wij als burgers invloed hebben op de politieke besluitvorming.
Trias politica is de scheiding van de machten in een rechtsstaat. Trias politica wil zeggen het scheiden van de machten binnen de rechtsstaat. Zo wordt de macht van de overheid beperkt. De machten zijn verdeeld in de wetgevende, uitvoerende en de rechterlijke macht. Verdeeld over beroepen zijn dat de minister, de politieman en de rechter.
Wetgevende macht is in handen vande regering en het gekozen parlement: zij maken de wetten waaraan burgers en overheid zich moeten houden.
Uitvoerende macht is in handen van de regering: zij zorgt ervoor dat regels worden uitgevoerd en nageleefd.
Rechterlijke macht is in handen van onafhankelijke rechters die beoordelen of wetten goed worden nageleefd.
Onafhankelijke rechtspraak wil zeggen dat rechters helemaal zelfstandig kunnen werken. De rechters zijn onafhankelijk omdat zij op die manier kunnen controleren dat zowel burgers als de overheid zich aan de wet houden.
Overtredingen Zijn minder ernstige strafbare feiten. Kenmerken: op een overtreding staat meestal een boete; je kunt bij een zware overtreding maximaal een jaar opgesloten worden, maar je krijgt geen strafblad; poging tot een overtreding en medeplichtigheid aan een overtreding zijn niet strafbaar. Een misdrijf is ernstiger dan een overtreding.
Misdrijven Zijn ernstige strafbare feiten. Kenmerken: er gelden zwaarderevrijheidsstraffen dan bij overtredingen; je krijgt altijd een strafblad; bij een misdrijf is ook een poging en medeplichtigheid strafbaar.)
Zware criminaliteit: hierbij gaat het om ernstige vormen van criminaliteit. Voorbeelden zware criminaliteit: moord, inbraak, verkrachting, een gewapende overval, de verkoop van harddrugs.
Georganiseerde misdaad is een vorm van zware criminaliteit, vaak gepleegd door internationale criminele bendes op het terrein van drugs, prostitutie en mensensmokkel.
Veelvoorkomende criminaliteit bestaat uit minder ernstige misdrijven, zoals winkeldiefstal, zakkenrollerij, voetbalvandalisme, fietsendiefstal en zwartrijden. inbraak en verkrachting. Voorbeelden veelvoorkomende criminaliteit: winkeldiefstal, zakkenrollerij, voetbalvandalisme, fietsendiefstal, zwartrijden.
Maatschappelijk probleem is een kwestie:waar veel mensen mee te maken hebben, waar verschillende meningen en belangen mogelijk zijn en waarbij van de overheid een oplossing wordt verwacht.
Aangeleerde en aangeboren eigenschappen hebben te maken met personen of de directe leefomgeving (gezin, vrienden). Maatschappelijke oorzaken van criminaliteit hebben te maken met kenmerken van grote groepen mensen. Voorbeeld: werkloosheid en sociale achterstand zijn maatschappelijke oorzaken die de kans op crimineel gedrag kunnen vergroten.
Individueel gedrag is het gedrag van iemand, los gezien van andere mensen.
Maatschappelijke positie is de positie die je hebt binnen de samenleving, gebaseerd op de hoogte van de opleiding, het aanzien van een baan en de hoogte van het inkomen.
Criminaliteit als maatschappelijk verschijnsel Het criminele gedrag van een mens met de samenleving te maken heeft.
Witteboordencriminaliteit is criminaliteit gepleegd door mensen met een hoge maatschappelijke positie. Mensen met een hogere maatschappelijke positie plegen vaker witteboordencriminaliteit, zoals fraude, belastingontduiking, zwartgeld witwassen, handel in aandelen met voorkennis, enzovoort.
Status is de waardering die je krijgt van anderen
Groepsdruk betekent dat jongeren binnen een groep elkaar overhalen tot iets, bijvoorbeeld tot het plegen van strafbare feiten; doe je niet mee, dan lig je eruit.
Normvervaging betekent dat de normen en waarden minder streng worden. Met normvervaging wordt bedoeld dat bestaande normen en waarden minder streng worden nageleefd. Normvervaging is een terugkerend onderwerp in de politiek. Vooral premier Balkenende heeft het vaak over de ‘normen en waarden’ die zo belangrijk zijn en waar we meer aandacht voor moeten hebben.
De begrippenlijst gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden