Historische contexten + voorbeelden en periodisering
HC De Republiek 1515-1572
1521
1531
1550
1574
1578
1581
1588
1619
1619
1639 Oorzaken opstand in de Nederlanden 1515-1572
Luther verschijnt voor de Rijksdag in Worms
Karel V roept Luther op zijn ideeën te herroepen, hij weigert en wordt vogelvrij
verklaard.
Instelling van de drie Collaterale Raden
Geheime Raad, Raad van State en Raad van Financiën.
Instelling van de Bloedplakkaten
Doodstraf en inbeslagname van goederen als gevolg van drukken, schrijven,
verspreiden en bezitten van ketterse boeken en afbeeldingen. Het bijwonen van
protestantse bijeenkomsten of het huisvesten van protestanten.
Waardoor leidde de Opstand tot het ontstaan van de Republiek 1572-1588
Het ontzet van Leiden
Spaanse troepen hadden de stad bijna een jaar lang omsingeld en uitgehongerd.
De watergeuzen lieten gebieden rondom Leiden onder water lopen en jagen zo de
Spaanse troepen weg.
Alteratie van Amsterdam
Amsterdam was als enige gewest nog katholiek. Opstandelingen probeerden de
stad aan hun kant te krijgen. Het katholieke stadsbestuur wordt uiteindelijk
geweldloos gedwongen de stad te verlaten.
Plakkaat van Verlatinghe
‘Tiran’ Filips II wordt afgezworen als vorst nadat hij Willem van Oranje vogelvrij
verklaarde een jaar eerder.
De Spaanse Armada wordt verslagen
Filips wil Engeland weer katholiek maken, hij onderbreekt de strijd tegen de
Nederlanden, en de aanval van de Armada mislukt met als gevolg dat de Spaanse
marine volledig verwoest is.
Oorzaken ontstaan van de Republiek
Coen verplaatst het bestuurscentrum van de VOC naar Batavia
Johan van Oldenbarnevelt wordt onthoofd
Nu kan Maurits van Oranje zijn zin doordrijven en de strijd tegen de Spanjaarden
hervatten na het twaalfjarig bestand.
Bouw Portugees-Joodse synagoge in Amsterdam
Omdat de economie groeide waren er veel immigranten nodig, Portugese Joden
hadden veel kennis en kapitaal, om hun naar Amsterdam te krijgen bouwde de
stad een Portugees-Joodse synagoge.
HC De verlichting 1650-1848
1789
1791
1792
1804
1822
1830
1848 Ideeën over een ideale samenleving 1650-1789
Kant over de definitie van Verlichting en de gevaren van het rationalisme
Sapere Aude! (Durf je verstand te gebruiken). Het volk kan slechts langzaam
verlicht gaan denken omdat ze niet gewend zijn hun verstand te gebruiken
dit komt door luiheid en lafheid. Kennis komt tot stand door combineren van rede
en ervaring. Onze ervaring van de werkelijkheid wordt door de rede
geïnterpreteerd.
Locke en Rousseau over het sociaal contract
Het sociaal contract is een contract tussen vorst en burgers of burgers onderling.
Het doel ervan is het voorkomen van oorlogen.
Locke: Rousseau:
- Een slechte vorst mag afgezet
worden door het volk
- De soevereiniteit ligt bij het volk
- Alle burgers waren gelijk en
behielden hun individuele vrijheid
- De vorst moet zorgen voor
bescherming van de natuurlijke
rechten - Een slechte vorst mag afgezet
worden door het volk
- De soevereiniteit ligt bij het volk
- Algemene wil moet uitgevoerd
worden door een aangestelde
regering
- Alle mensen zijn elkaars gelijken
Spinoza over de invloed van God op het dagelijks leven
God staat niet buiten de wereld maar zit overal in, hij kan dus niet ingrijpen in
het dagelijks leven. Wonderen bestaan niet, alles verloopt via natuurwetten.
Voltaire over de vrijheid van denken en de rol van de staat
Er moet vrijheid van meningsuiting en geloof zijn. Het gewone volk is (nog) te
dom om mee te beslissen dus de overheid moet zorgen voor het welzijn van het
volk. Droit divin bestaat niet. Wat betreft de staat vond hij het enerzijds goed
om beslissingen door een parlement te laten nemen en niet door de vorst, zoals
dat in Engeland gebeurde, maar anderzijds gaf hij de voorkeur aan een verlichte,
redelijke vorst boven een regering door het gewone volk, omdat daar niets
redelijks uit kon komen.
In hoeverre is de Franse Revolutie verlicht te noemen? 1789-1815
Cahiers des doléances
Klachten, verzoeken en voorstellen.
De derde stand wil belastinghervormingen, toegang tot het bestuur en
afschaffing van de privileges van de eerste en tweede stand. De eerste en tweede
stand willen juist handhaving van de privileges, afschaffing zorgt voor chaos.
Wet Le Chapelier
Vrijheid in de economie, vrijheid om een beroep te kiezen, verbod op gildes en een
Verbod op verenigingen van boeren en arbeiders (vakbonden)
Proces van ‘burger Capet’
Burger Capet is de afgezette koning Lodewijk XVI. Capet wordt beschuldigd van
hoogverraad omdat hij in het buitenland hulp zou hebben gezocht tegen de
revolutionairen. Hij wordt onthoofd onder de guillotine geen eerlijk proces.
Code Napoleon
Burgerlijk wetboek dat zorgt voor een uniforme wetgeving. Gelijkheid voor de
wet, vrijheid van religie en bezit, eerlijke rechtspraak en burgerlijke stand
geregeld door de staat in plaats van de kerk
De invloed van de Verlichting op de politiek 1815-1848
Verdrag van Verona
Liberale opstand tegen de ‘gerestaureerde’ Spaanse koning. Revoluties moesten
bestreden worden, macht ligt bij de koning en liberale ideeën mochten
gecensureerd worden.
Belgische Opstand
Liberalen in het zuiden van het verenigd koninkrijk der Nederlanden zijn
ontevreden. De koning had te veel macht, ze voelden zich tweederangs burger en
vonden dat ze een gebrek aan burgerrechten hadden (o.a. persvrijheid).
Gevolg: België onafhankelijk
Frankfurter Parlement
Nationalisme kwam op, Duitsland bestond nog uit allemaal losse staatjes. Het
Frankfurter Parlement was een nationaal parlement met vertegenwoordigers
van alle staatjes met steun van de Pruisische koning. Met als doel een nieuwe
liberale grondwet maken en een Duitse eenheidsstaat creëren
De begrippenlijst gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden