Leven

Algemene Natuur Wetenschappen
Hoofdstuk 1
Deductie Redenering die begint bij algemene wetten of vooronderstellingen. Op grond hiervan komt men dan tot een conclusie over een bijzondere situatie of concreet voorval. Inductie Manier van redeneren waarbij men van bijzonderheden en feiten tot algemene conclusies komt. Autotroof In staat om voedsel uit anorganische stoffen te maken. Heterotroof Aangewezen op organisch voedsel. Niet in staat om uit anorganische stoffen organische stof en te maken. Dissimilatie Het overgaan van samengestelde stoffen in eenvoudiger gebouwde stoffen in het levende organisme. Differentiatie Het verschijnsel dat in oorsprong gelijke cellen verschil in vorm gaan vertonen, gepaard gaande met een verschil in functie. Parasiet Organisme dat leeft in of op een ander soort organisme, waaraan het zijn voedsel onttrekt. Fagocyten Benaming voor cellen die vaste deeltjes of bacteriën kunnen opnemen en verteren, in het bijzonder zijn dit bepaalde witte bloedlichaampjes. Lymfocyten Witte bloedlichaampjes, gevormd in de lymfklieren. Radiotherapie Behandeling met behulp van radioactieve straling. CT-scan Een beeld dat met behulp van röntgenstraling en computerberekeningen wordt gemaakt van het inwendige van een organisme
Carcinogeen Kanker teweegbrengend. Additief Stof die toegevoegd wordt aan voedsel, zoals kleurstof, smaakstof of conserveermiddel. Dementie Een ouderdomsziekte, gekenmerkt door achteruitgang van het geheugen en bewegingsproblemen. Een bekende vorm is de ziekte van Alzheimer. Matching Methode om bij transplantatie geschikte combinatie te vormen van donor en ontvanger van een orgaan. Xeno

transplantatie Het gebruiken van een dier als donor van een orgaan. Biodiversiteit Variëteit aan levensvormen; het aantal soorten van één geslacht. Binominale
nomenclatuur Wetenschappelijke naamgeving van planten- en diersoorten gebaseerd op de aanpak van Linnaeus. De naam bestaat uit twee delen: de geslachtsnaam met een hoofdletter en de soortnaam met een kleine letter geschreven. Struggle for life Darwins term voor de strijd om het bestaan. Gevolg van het feit dat er meer jongen worden geboren dan er kunnen overleven. Survival of
the fittest Het in leven blijven van de besten in de strijd om het bestaan. De term komt uit de evolutietheorie van Darwin. Creationisme De leer dat de wereld geschapen is; in tegenstelling tot bijv. materialisme en pantheïsme. Sommige creationisten menen dat de bijbelse verhalen over schepping en zondvloed natuurwetenschappelijke gegevens over het ontstaan van de wereld bevatten. Neodarwinisme De moderne combinatie van de ideeën van Darwin met de mutatietheorie en de moderne erfelijkheidsleer. Sociaal
darwinisme Verkeerde toepassing van de theorie van Darwin op maatschappelijke processen. Eugenetica Wetenschappelijk onderzoek naar alle factoren waardoor het menselijk ras verbeterd zou kunnen worden. Levende wezens : - Inwendig milieu handhaven - Stofwisseling - Voortplanting - Reageren op prikkels - Dood gaan
Darwin Engels theoloog en natuuronderzoeker (1809-1882), grondlegger van een evolutietheorie. Was onderzoeker aan boord van de Beagle tijdens een reis om de wereld (1831-1836). Zijn waarnemingen op deze reis sterkten hem in zijn denkbeelden over de evolutie van de soorten. Linnaeus Eigenlijk Carl von Linné (1707-1778), Zweeds arts en plantkundige. Verrichtte baanbrekend werk op het gebied van de biologische systematiek: de binominale nomenclatuur. Lyell Brits geoloog (1797-1875), grondlegger van de moderne geologie. Watson / Crick Amerikaans biochemicus (1928- ) die de dubbele-helixstructuur van het DNA ontdekt heeft. Leeuwenhoek Antonie van Leeuwenhoek, Nederlands natuuronderzoeker (1623-1723) die met zelfgebouwde lichtmicroscoopjes biologische verschijnselen onderzocht. Stelde vast dat vlooien en luizen zich geslachtelijk voortplanten.