Woordenschat Hoofdstuk 2

Woordenschat

Opdracht 1

1 niet onaardig = beslist goed; heel goed

2 banenreductie = ontslagronde; ontslagen

3 een klein mazzeltje = (hier) ongelooflijk veel geluk

4 om je dood te lachen = heel erg lachwekkend; heel erg grappig

5 een paar centen = behoorlijk veel geld

6 afslanken = kleiner worden (zodat er minder ambtenaren nodig zijn)

7 geen klap = helemaal niets

8 inslapen = sterven; (hier) een dodelijke injectie geven (wat de dierenarts doet), zodat het dier rustig sterft

9 een leuk karretje = een mooie en bijzondere auto

10 onaangenaam verrast = zeer geschrokken van de onverwachte (rellen); (of) vonden de onverwachte (rellen) zeer vervelend

11 interieurverzorgster = een werkster; een dienstmeisje

12 niet onwelwillend = in principe wel positief

Opdracht 2

1 litotes

2 eufemisme

3 understatement

4 hyperbool

5 understatement

6 eufemisme

7 hyperbool

8 eufemisme

9 understatement

10 litotes

11 eufemisme

12 litotes

Opdracht 3

1 Apocalyps (omschrijving, synoniem) ondergang van de wereld; einde der tijden; totale ineenstorting

2 onheilsprofeten (woorddelen) mensen die een zeer sombere toekomst voorspellen

3 evident l zeer duidelijk; overduidelijk

4 teloorgang i verdwijning; vernietiging; ondergang

5 beteugelen (woorddelen) in toom houden; bedwingen; zorgen dat het minder wordt

6 consumptie (woorddelen, context) het verbruik van goederen (met name eten en drinken)

Dit wil je ook lezen:

Online oplichting

7 alom (synoniem) overal

8 in het teken

gestaan b beheerst door

9 ontremmende (woorddelen, tegenstelling) de remmen loslatend; met steeds minder belemmeringen of beperkingen

10 schaars m zeldzaam; weinig beschikbaar

11 verkwisting (synoniem) verspilling

12 bewerkstelligd j veroorzaakt; gezorgd dat iets gebeurt

13 passanten (woorddelen) wie er voorbij komen; voorbijgangers

14 preventie f maatregel om iets ernstigs te voorkomen

15 alarmerende (woorddelen) wat/welke je wakker moet(en) schudden; onrustbarende

16 geografisch k wat de plaats en ligging betreft; aardrijkskundig

17 kampt met d heeft problemen met; heeft te maken met

18 morbide n ziekelijke

19 betutteling (omschrijving) het aan iemand min of meer opleggen of voorschrijven hoe hij zijn leven moet inrichten

20 geëngageerde g maatschappelijk zeer betrokken

21 stuitend a afschuwelijk; weerzinwekkend

22 weldoorvoede (woorddelen) gezegd van mensen aan wie je goed kunt zien dat ze meer dan voldoende eten krijgen; goed gevoed

23 intrinsiek h op zichzelf; innerlijk; wezenlijk; in zichzelf

24 draconische e heel erg strenge; heel grote

25 commercie c handel gericht op het maken van winst

Opdracht 4

1 Alinea 4: boekdelen spreken – zeer duidelijk zijn; een duidelijke boodschap hebben

Alinea 7: (geen) zoden aan de dijk zetten – (niet) helpen; (geen) effect hebben

Alinea 8: je vingers niet willen branden – geen risico’s willen nemen

een veto uitspreken – verbieden

moord en brand schreeuwen – luid en duidelijk protesteren (meestal ten onrechte)

2 a Alinea 4

twee metaforen: sluipmoordenaar – iets wat onverwacht tot ernstige ziekte en de dood kan leiden; kloof – zeer groot verschil

een metafoor in een werkwoord: gaapt – (de kloof) is duidelijk heel diep

Dit wil je ook lezen:

Linda (27) werkt in de zorg: ‘Hier kun je het verschil maken’

b Alinea 5

twee metoniemen: rijk en arm – rijke mensen en arme mensen

c Alinea 6

een metafoor: konijnenvoer – eten dat normaal aan konijnen gevoerd wordt, zoals sla en wortelen; veelal negatieve aanduiding voor gezond, vegetarisch voedsel

d Alinea 8

drie metaforen: licht – perspectief, zienswijze; prikkels – stimulans; val – ondergang

3 a Alinea 1: niet onaanzienlijke (litotes)

b Alinea 2: het kost niets, nou ja, een grijpstuiver (hyperbool)

c Alinea 3: nogal wat (understatement)

puilen … uit (hyperbool)

d Alinea 6: geen konijnenvoer (hyperbool) (ook goed: woedende)

weldoorvoede (eufemisme voor ‘dikke’)

e Alinea 7: een bom suiker (hyperbool)

niet echt geneigd tot (litotes)

f Alinea 8: hadden het makkelijk (hyperbool) (ook goed: zeven euro).

Opdracht 5

1 teloorgang

2 schaars

3 geografisch

4 kampen met

5 betutteling

6 geëngageerd

7 beteugelen

8 bewerkstelligen

9 commercie

10 intrinsiek

Opdracht 6

1 a de dooi: ontspanning op politiek gebied

b waait er een frisse wind door …: is er nieuwe geestdrift en energie in …

c het regent …: er zijn heel veel …

d in de herfst van zijn leven: in de laatste fase van zijn leven

e dansen we op een vulkaan: leven we zorgeloos terwijl er grote problemen zijn

2 a zonnetje

b storm

c sneeuw

d mist

e kou

Opdracht 7

Eigen tekst