Categorie A: vragen 2,3,12,18,20,34,49,51,64
Categorie B: vragen 4,5,6,29,45
Categorie C: vragen 24,57
Categorie A:
2. Leg uit hoe de feodale piramide in elkaar steekt en welke rol de hofdag daarin speelt.
Sommige leenmannen hadden ook leenmannen, ze waren tegelijkertijd leenheer en leenman. Het probleem van dit stelsel is dat ze op een gegeven moment helemaal geen band meer hadden met hun leenheer en de trouw belofte steeds minder werd.
Oorspronkelijk kregen ze een stukje land als ze trouw waren geweest aan de koning. Het was een beloning. Nog steeds moesten leenmannen beloven trouw en gehoorzaam te zijn aan hun leenheer. Op de hofdag moeten alle leenmannen naar hun leenheer komen om te laten zien dat ze trouw waren.
3. Leg uit waarom Karel pas bij de derde verschijning van de engel aan de oproep gehoor gaf.
De middeleeuwse wereld was doortrokken van symbolen. Soms waren dat kleuren maar heel vaak ook getallen. Als de engel de eerste keer de opdracht geeft, denkt Karel dat hij gedroomd heeft en schenkt hij er geen bijzondere aandacht aan. Als de engel voor de tweede keer verschijnt, raakt Karel echter in paniek: 2 is het getal van de duivel! Dat is ook te merken aan zijn reactie: hij is bang dat er een boze geest tot hem spreekt. Hij ligt met een bonkend hart te wachten of er nog een derde opdracht zal volgen. Het getal 3 verwees namelijk naar de Goddelijke drie-eenheid, ( Vader, Zoon en Heilige Geest ). Het was dus een heilig getal en kon niet door de duivel gebruikt worden. Pas als er een derde opdracht volgt weet Karel zeker dat de opdracht van God is.
12. Leg uit waarom Karel in de middeleeuwen ook eeuwen na zijn dood nog zo populair was.
Een belangrijke oorzaak is dat de middeleeuwer een andere kijk op het verleden had dan wij. Tegenwoordig denken veel mensen dat de mensheid sinds de prehistorie steeds verder op de ladder van de beschaving is gestegen. Het gevolg is dat het verleden als een afgesloten periode wordt beschouwd. Dat komt tot uiting in de veegebezigde uitspraak ‘dat is toch niet meer van deze tijd?’ In de middeleeuwen zag men dat anders. Er was meer aandacht voor de continuïteit van de geschiedenis. Men onderscheidde wel verschillende periodes maar daartussen werd geen kwalitatief onderscheid gemaakt.
18
a. Waar stond het bos in de middeleeuwen symbool voor?
Het staat symbool voor een oord van inkeer, een plaats om over jezelf na te denken.
b. Uit welke passage van Karel en Elegast blijkt dat?
193-271 hier rijd hij het bos in en is aan het nadenken over wat hij in zijn leven heeft gedaan met dieven
20. Karel stelt aan Elegast voor om bij zichzelf in te breken. Elegast reageert furieus.
a. waarom deed Karel dat voorstel?
Omdat hij zijn Kasteel goed kent en iedereen daar slaapt
b. Welke conclusie verbindt Karel aan de reactie van Elegast?
Dat de roofridder Elegast hem goedgezind was en hem liefhad. Hij nam zich voor om hem, als hij behouden en eervol terug mocht keren, zoveel goederen te geven dat hij voortaan eervol zou kunnen leven, zonder te hoeven stelen en te roven
34. Leg uit wat de engel bedoelde toen hij tegen Karel zei: ‘Je zult sterven als je niet gaat stelen’.
Omdat Eggerik Karel s’ochtends zou doden. Als Karel niet was gaan stelen en Elegast niet was tegen gekomen, waren zijn troepen er niet op voorbereid en was Karel waarschijnlijk gestorven.
49. Zowel in vers 1243 als in vers 1373 wordt benadrukt dat Eggerik en Elegast dezelfde hertog status hebben. Waarom is dat zo belangrijk?
In de middeleeuwen was er een standenmaatschappij. Je stand bepaalde je aanzien, je macht en ook hoe de mensen naar jou keken. Je stand was dus heel belangrijk. Die van Elegast was van hem afgenomen, omdat hij gestolen had. Maar daarvoor was hij hertog net als Eggerik.
Door te benadrukken dat ze van dezelfde stand komen, wil de verteller mededelen dat Elegast zonder veel moeite de taak van Eggerik overnemen.
51. Waarom werd Eggerik opgehangen terwijl hij al dood was?
Om Eggerik nog extra te straffen. Op hoogverraad stond de hoogste straf en dat was dood door ophanging. Het was een grote straf om op gehangen te worden, want dan kon iedereen zien wat je gedaan had en dat was een schande. Dus ondanks dat Eggerik als dood was moest hij ook nog opgehangen worden, omdat dit een nog grotere straf en schande was. (dus als hij zonder opgehangen begraven zou zijn, zou hij te licht gestraft zijn.)
64. Karel en Elegast is pas eeuwen na de dood van Karel de Grote geschreven. Geef met argumenten uit de tekst aan:
a. welk doel de dichter zou kunnen hebben gehad?
de dichter heeft waarschijnlijk als doel om de herinneringen aan Karel en de verhalen over hem die vroeger verteld werden levend te houden en ervoor te zorgen dat ze niet verloren gaan. Zie de passages 1 tot en met 7.
b. wat het publiek eruit kon leren.
Mensen leren ervan dat je altijd trouw aan je koning moet blijven en nooit hoogverraad moet plegen. Zie de passages 1405 tot en met 1406.
Categorie B
4. Schrijf van de volgende woorden op wat de betekenis is en aan welk buitenlands woord ze doen denken:
Lijf (v. 24); evel (v. 26); wijf (v. 69); riddersgewand (v. 108); ors (v. 153); luttel (v. 160).
Woord (vers): Betekenis: Buitenslands woord ( taal + vertaling):
Lijf (v. 24) leven Live (EN leven)
Evel (v. 26) kwaad Evil (EN kwaad, slecht)
Wijf (v. 69) vrouw Wife (EN vrouw)
Riddersgewand (v. 108) wapenuitrusting Ridders dragen meestal wapens, dus ridders wapens (NL wapens van ridders)
Ors (v. 153) paard Hors (EN paard)
Luttel (v. 160) klein Little (EN klein)
5. In vers 55 tot 76 geeft Karel een uitgebreide opsomming van wat hij in het leven allemaal bereikt heeft. Dat heeft een dubbele functie: Karel maakt iets aan de engel duidelijke en tegelijkertijd laat de verteller hem iets aan het publiek duidelijk maken. Leg uit.
Aan de engel (= boodschapper van God => aan God) vraagt Karel waarom hij moet gaan stelen. Hij heeft toch alles al wat zijn hartje begeert. Geld, land, vrouw en het grootste rijk van de wereld. Waarom wil God dan dat hij nog meer gaat stelen? Hij wil dus duidelijk maken dat hij al genoeg heeft en niet uit stelen hoeft te gaan.
Aan het publiek wordt duidelijk gemaakt dat Karel een machtig en rijk man is. En dat de opdracht die heb gegeven wordt eigenlijk wel heel raar is. Wat heeft hij er nou aan om te gaan stelen?
6. In vers 129 en 130 verzucht Karel dat hij er tegen opziet om te moeten rijden in een landstreek die hem és vreemde ende onbekand’. Hoe is zijn onbekendheid met die landstreek te verklaren?
Hij kwam wel in het kasteel, maar dat was meestal maar voor een paar dagen en dan kwam hij niet echt in de omgeving, het was niet zijn echte woonplaats.
29. Uit vers 2 blijkt dat Karel en Elegast bedoeld is om beluisterd te worden. Zoek in hoofdstuk 1 en 3 nog twee verzen waaruit je kunt opmaken dat het de bedoeling van de schrijver was dat het verhaal hardop uitgesproken zou worden.
Vers 8 ‘hoort hier wonder ende waarhede, -luister het is wonderlijk maar waar-
Vers 694 ‘Verstaat, zo moogt gij wonder horen! – Luister goed dan hoor ut iets wonderbaarlijks-
45. Leg uit waarom historische romans meestal een fictief personage als hoofdpersoon hebben, die zich in de buurt van een grote historische figuur bevindt:
Schrijvers wilde voorkomen dat ze op onjuistheden werden betrapt, daardoor verzonnen ze als hoofdpersoon een doorgaans fictief personage dat zich in de buurt van een grote historische figuur bevindt. Zo’n fictieve hoofdfiguur kun je immers makkelijker naar je hand zetten dan de ‘echte’ historische pesoon
Categorie C
24. Karel brengt de kleur zwart onmiddellijk in verband met ongeluk. Noem een voorbeeld van modern bijgeloof, waarin de kleur zwart een rol speelt.
De zwarte kat op vrijdag de 13e, als deze je passeert zal dat ongeluk brengen volgens het bijgeloof
57. In vers 1295 wordt gesproken over vijf heilige wonden. Deze worden ook wel stigma’s genoemd. Zoek op wat hiermee bedoeld wordt.
De vijf heilige wonden die aan jesus werden toegebracht toen hij gekruisigd werd.
1. doorne krans
2. spijker linker hand
3. spijker rechter hand
4. spijker voeten en
5. de steek van de speer
Stigmata is een uit het Grieks afkomstig woord; van στιγμα, wat "(brand-)merk" betekent. Een andere betekenis is "schandvlek". In beide betekenissen komt het woord stigma in onze taal voor. De meervoudsvorm is stigma's of stigmata. Dit artikel handelt onder meer over de religieuze betekenis. Zie stigma voor de algemene betekenis.
Stigmata zijn rode plekken, zweren of al dan niet bloedende wonden die optreden bij christelijk religieuzen, op de plaatsen van de verwondingen die, volgens de Bijbel (en iconografie), werden toegebracht aan het lichaam van Jezus tijdens zijn kruisiging. Er zijn vele meldingen van gevallen waarbij mensen stigmata "kregen" aan handen en/of voeten. Sommigen denken dat gevallen van stigmata duiden op een wonder, terwijl ook gevallen van oplichterij bekend zijn. Het "ontvangen" van de stigmata wordt stigmatisatie genoemd. Soms wordt in plaats van het woord stigmata ook de term "kruiswonden" of "de wond(er)tekenen Gods" gebruikt.
De plaats en aard van de stigmata verwijzen naar de (medisch onjuist geachte) intense bloedingen uit de handen en voeten van Jezus toen hij aan het kruis werd genageld. In werkelijkheid kunnen stigmata aan handen geen verband hebben met de kruisiging van Jezus, met name omdat de handen anatomisch niet geschikt zijn om het lichaamsgewicht bij kruisiging dragen.
Categorie B: vragen 4,5,6,29,45
Categorie C: vragen 24,57
Categorie A:
2. Leg uit hoe de feodale piramide in elkaar steekt en welke rol de hofdag daarin speelt.
Sommige leenmannen hadden ook leenmannen, ze waren tegelijkertijd leenheer en leenman. Het probleem van dit stelsel is dat ze op een gegeven moment helemaal geen band meer hadden met hun leenheer en de trouw belofte steeds minder werd.
Oorspronkelijk kregen ze een stukje land als ze trouw waren geweest aan de koning. Het was een beloning. Nog steeds moesten leenmannen beloven trouw en gehoorzaam te zijn aan hun leenheer. Op de hofdag moeten alle leenmannen naar hun leenheer komen om te laten zien dat ze trouw waren.
De middeleeuwse wereld was doortrokken van symbolen. Soms waren dat kleuren maar heel vaak ook getallen. Als de engel de eerste keer de opdracht geeft, denkt Karel dat hij gedroomd heeft en schenkt hij er geen bijzondere aandacht aan. Als de engel voor de tweede keer verschijnt, raakt Karel echter in paniek: 2 is het getal van de duivel! Dat is ook te merken aan zijn reactie: hij is bang dat er een boze geest tot hem spreekt. Hij ligt met een bonkend hart te wachten of er nog een derde opdracht zal volgen. Het getal 3 verwees namelijk naar de Goddelijke drie-eenheid, ( Vader, Zoon en Heilige Geest ). Het was dus een heilig getal en kon niet door de duivel gebruikt worden. Pas als er een derde opdracht volgt weet Karel zeker dat de opdracht van God is.
12. Leg uit waarom Karel in de middeleeuwen ook eeuwen na zijn dood nog zo populair was.
Een belangrijke oorzaak is dat de middeleeuwer een andere kijk op het verleden had dan wij. Tegenwoordig denken veel mensen dat de mensheid sinds de prehistorie steeds verder op de ladder van de beschaving is gestegen. Het gevolg is dat het verleden als een afgesloten periode wordt beschouwd. Dat komt tot uiting in de veegebezigde uitspraak ‘dat is toch niet meer van deze tijd?’ In de middeleeuwen zag men dat anders. Er was meer aandacht voor de continuïteit van de geschiedenis. Men onderscheidde wel verschillende periodes maar daartussen werd geen kwalitatief onderscheid gemaakt.
18
a. Waar stond het bos in de middeleeuwen symbool voor?
Het staat symbool voor een oord van inkeer, een plaats om over jezelf na te denken.
b. Uit welke passage van Karel en Elegast blijkt dat?
193-271 hier rijd hij het bos in en is aan het nadenken over wat hij in zijn leven heeft gedaan met dieven
20. Karel stelt aan Elegast voor om bij zichzelf in te breken. Elegast reageert furieus.
a. waarom deed Karel dat voorstel?
Omdat hij zijn Kasteel goed kent en iedereen daar slaapt
Dat de roofridder Elegast hem goedgezind was en hem liefhad. Hij nam zich voor om hem, als hij behouden en eervol terug mocht keren, zoveel goederen te geven dat hij voortaan eervol zou kunnen leven, zonder te hoeven stelen en te roven
34. Leg uit wat de engel bedoelde toen hij tegen Karel zei: ‘Je zult sterven als je niet gaat stelen’.
Omdat Eggerik Karel s’ochtends zou doden. Als Karel niet was gaan stelen en Elegast niet was tegen gekomen, waren zijn troepen er niet op voorbereid en was Karel waarschijnlijk gestorven.
49. Zowel in vers 1243 als in vers 1373 wordt benadrukt dat Eggerik en Elegast dezelfde hertog status hebben. Waarom is dat zo belangrijk?
In de middeleeuwen was er een standenmaatschappij. Je stand bepaalde je aanzien, je macht en ook hoe de mensen naar jou keken. Je stand was dus heel belangrijk. Die van Elegast was van hem afgenomen, omdat hij gestolen had. Maar daarvoor was hij hertog net als Eggerik.
Door te benadrukken dat ze van dezelfde stand komen, wil de verteller mededelen dat Elegast zonder veel moeite de taak van Eggerik overnemen.
Om Eggerik nog extra te straffen. Op hoogverraad stond de hoogste straf en dat was dood door ophanging. Het was een grote straf om op gehangen te worden, want dan kon iedereen zien wat je gedaan had en dat was een schande. Dus ondanks dat Eggerik als dood was moest hij ook nog opgehangen worden, omdat dit een nog grotere straf en schande was. (dus als hij zonder opgehangen begraven zou zijn, zou hij te licht gestraft zijn.)
64. Karel en Elegast is pas eeuwen na de dood van Karel de Grote geschreven. Geef met argumenten uit de tekst aan:
a. welk doel de dichter zou kunnen hebben gehad?
de dichter heeft waarschijnlijk als doel om de herinneringen aan Karel en de verhalen over hem die vroeger verteld werden levend te houden en ervoor te zorgen dat ze niet verloren gaan. Zie de passages 1 tot en met 7.
b. wat het publiek eruit kon leren.
Mensen leren ervan dat je altijd trouw aan je koning moet blijven en nooit hoogverraad moet plegen. Zie de passages 1405 tot en met 1406.
Categorie B
4. Schrijf van de volgende woorden op wat de betekenis is en aan welk buitenlands woord ze doen denken:
Lijf (v. 24); evel (v. 26); wijf (v. 69); riddersgewand (v. 108); ors (v. 153); luttel (v. 160).
Woord (vers): Betekenis: Buitenslands woord ( taal + vertaling):
Evel (v. 26) kwaad Evil (EN kwaad, slecht)
Wijf (v. 69) vrouw Wife (EN vrouw)
Riddersgewand (v. 108) wapenuitrusting Ridders dragen meestal wapens, dus ridders wapens (NL wapens van ridders)
Ors (v. 153) paard Hors (EN paard)
Luttel (v. 160) klein Little (EN klein)
5. In vers 55 tot 76 geeft Karel een uitgebreide opsomming van wat hij in het leven allemaal bereikt heeft. Dat heeft een dubbele functie: Karel maakt iets aan de engel duidelijke en tegelijkertijd laat de verteller hem iets aan het publiek duidelijk maken. Leg uit.
Aan de engel (= boodschapper van God => aan God) vraagt Karel waarom hij moet gaan stelen. Hij heeft toch alles al wat zijn hartje begeert. Geld, land, vrouw en het grootste rijk van de wereld. Waarom wil God dan dat hij nog meer gaat stelen? Hij wil dus duidelijk maken dat hij al genoeg heeft en niet uit stelen hoeft te gaan.
Aan het publiek wordt duidelijk gemaakt dat Karel een machtig en rijk man is. En dat de opdracht die heb gegeven wordt eigenlijk wel heel raar is. Wat heeft hij er nou aan om te gaan stelen?
6. In vers 129 en 130 verzucht Karel dat hij er tegen opziet om te moeten rijden in een landstreek die hem és vreemde ende onbekand’. Hoe is zijn onbekendheid met die landstreek te verklaren?
Hij kwam wel in het kasteel, maar dat was meestal maar voor een paar dagen en dan kwam hij niet echt in de omgeving, het was niet zijn echte woonplaats.
Vers 8 ‘hoort hier wonder ende waarhede, -luister het is wonderlijk maar waar-
Vers 694 ‘Verstaat, zo moogt gij wonder horen! – Luister goed dan hoor ut iets wonderbaarlijks-
45. Leg uit waarom historische romans meestal een fictief personage als hoofdpersoon hebben, die zich in de buurt van een grote historische figuur bevindt:
Schrijvers wilde voorkomen dat ze op onjuistheden werden betrapt, daardoor verzonnen ze als hoofdpersoon een doorgaans fictief personage dat zich in de buurt van een grote historische figuur bevindt. Zo’n fictieve hoofdfiguur kun je immers makkelijker naar je hand zetten dan de ‘echte’ historische pesoon
Categorie C
24. Karel brengt de kleur zwart onmiddellijk in verband met ongeluk. Noem een voorbeeld van modern bijgeloof, waarin de kleur zwart een rol speelt.
De zwarte kat op vrijdag de 13e, als deze je passeert zal dat ongeluk brengen volgens het bijgeloof
57. In vers 1295 wordt gesproken over vijf heilige wonden. Deze worden ook wel stigma’s genoemd. Zoek op wat hiermee bedoeld wordt.
De vijf heilige wonden die aan jesus werden toegebracht toen hij gekruisigd werd.
1. doorne krans
3. spijker rechter hand
4. spijker voeten en
5. de steek van de speer
Stigmata is een uit het Grieks afkomstig woord; van στιγμα, wat "(brand-)merk" betekent. Een andere betekenis is "schandvlek". In beide betekenissen komt het woord stigma in onze taal voor. De meervoudsvorm is stigma's of stigmata. Dit artikel handelt onder meer over de religieuze betekenis. Zie stigma voor de algemene betekenis.
Stigmata zijn rode plekken, zweren of al dan niet bloedende wonden die optreden bij christelijk religieuzen, op de plaatsen van de verwondingen die, volgens de Bijbel (en iconografie), werden toegebracht aan het lichaam van Jezus tijdens zijn kruisiging. Er zijn vele meldingen van gevallen waarbij mensen stigmata "kregen" aan handen en/of voeten. Sommigen denken dat gevallen van stigmata duiden op een wonder, terwijl ook gevallen van oplichterij bekend zijn. Het "ontvangen" van de stigmata wordt stigmatisatie genoemd. Soms wordt in plaats van het woord stigmata ook de term "kruiswonden" of "de wond(er)tekenen Gods" gebruikt.
De plaats en aard van de stigmata verwijzen naar de (medisch onjuist geachte) intense bloedingen uit de handen en voeten van Jezus toen hij aan het kruis werd genageld. In werkelijkheid kunnen stigmata aan handen geen verband hebben met de kruisiging van Jezus, met name omdat de handen anatomisch niet geschikt zijn om het lichaamsgewicht bij kruisiging dragen.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden