Hoofdstuk 1 t/m 5

Eldorado Engels
Hoofdstuk 1 Opdracht 1 a) Het Angelsaksische Engeland kende de gehele periode het comitatus-systeem in plaats van het feodale systeem dat zich op het vasteland (Frankrijk) ontwikkeld had. Angelsaksische poëzie is veruit de vroegste van de bewaard gebleven West-Europese poëzie. De angelsaksen waren de meest gerenommeerde metaalbewerkers in Europa en blonken uit in decoratieve metaalbewerking, waarbij ze gebruik maakten van geometrische en abstracte patronen. Diezelfde patronen werden ook gebruikt in de Angelsaksische illustraties van manuscripten. Met Angelsaksische Chronicles hadden ze in het Engels een schriftelijke vastlegging van hun cultuur, hun geschiedenis. b) Hadrians Wall: deze ‘muur’ is gebouwd door de Romeinen om de grens van hun enorme rijk aan te geven. Aan de ene kant woonden de ‘beschaafde’ Romeinen en aan de andere kant woonden de barbaarse tegenstanders. Bede: Hij schreef het eerste Engelse geschiedenisboek (maar wel in het Latijn) c) We hebben dit met Latijn besproken, dus ik wist er wel wat vanaf. d) Het leek me wel interessant. Opdracht 4 a) Een gevecht op leven en dood, om de eer. Een gevecht met blote handen, van man tot man. b) Het is beschreven met opzichtig leedvermaak. Hij toont geen enkel medeleven met het verschrikkelijk verminkte monster. Beowulf wordt afgeschilderd als de bedwinger van het (universele) kwaad en als een soort ‘verlosser’. c) Meeslepend, er komen geen weerzinwekkende dingen in voor en het wordt ook meeslepend verteld.
Opdracht 6 a) (onverantwoord) verkeerd, omdat zijn mannen daardoor later zijn afgeslacht. b) Het kan zijn dat Byrhtnoth wist dat de Vikingen hoe dan ook een keer in een echte veldslag aangepakt zouden moeten worden om het gevaar van zich steeds maar herhalende plunderingen en strooptochten te bezweren. Wellicht koos hij ervoor om de beslissende confrontatie dan maar op dat moment aan te gaan ‘to have it over and done with’. Een ander argument zou kunnen zijn dat een spectaculaire overwinning in een echte veldslag en roemrijke gevechten van man tot man alle Angelsaksen langs de bedreigde kust zou motiveren voor eens en voor altijd af te rekenen met de Vikingen. c) Ik vind dit een ultieme heldendaad. d) - Texanen en hun verzet tot de laatste man tegen de Mexicanen die het Texaanse fort The Alamo belegerden - Het doorvechten tot de laatste man van Generaal George Armstrong Custer en zijn Zevende cavalerie in het gevecht met de Sioux van Sitting Bull in de slag van Little Big Horn. - The charge of the Light Brigade van Alfred Lord Tennyson - Epische film als Braveheart van en met Mel Gibson. Opdracht 8 a) Ik zou er wel meer over willen lezen, ik vind het wel een leuk onderwerp. b) Ik vind zulke helden goed, want ze doen hele goede dingen en daar kun je zelf ook wat van leren. Eldorado Engels Hoofdstuk 2 Opdracht 1 a) De builenpest kostte in Engeland het leven aan de helft van de bevolking. De grote Arthurromans in het Engels verschenen later dan Elders in Europa en worden gekenmerkt door een kritische houding t.o.v. de Franse hoofse idealen. De romans geven op die manier blijk van een typisch Engelse nuchterheid, afkeer van hoogdravendheid en verbondenheid met een eigen, meer volkse en aardse traditie. b) x c) x Opdracht 3 a) Zij is agressief, wellustig, spraakzaam en kwebbelt er lustig op los. b) Zij heeft een rood en blozend gezicht, hetgeen op wellust en hartstocht wijst. Zij heeft een spleetje tussen haar tanden, hetgeen op een avontuurlijke aard wijst. Zij is mollig en heeft stevige heupen, ook dat wijst op een amoureuze en hartstochtelijke natuur. c) Gekrulde haren, gekrulde hersenen. Hoe dikker, hoe gezelliger Blond is dom
d) Ja, ik vind het wel grappig en ik let op of het misschien een keer uitkomt. Het is nog nooit uitgekomen trouwens. e) Het modern denken en de moderne wetenschap bevestigt eigenlijk het middeleeuwse denken in het toekennen van meer invloed aan nature (erfelijkheid, genetische eigenschappen) dan aan nurture (opvoeding, sociale omgeving, onderwijs) als het gaat om de eigenschappen en vaardigheden van de mens. Opdracht 7 a) Guinevere. Zij voelt zich persoonlijk verantwoordelijk voor de dood van Arthur en voor de ondergang van de Ronde Tafel. In zijn antwoord geeft Lancelot op geen enkele manier blijk van enig schuldgevoel over de teloorgang van Arthur en de Ronde Tafel. b) Guinevere wordt verscheurd door schuldgevoelens over wat hun verhouding heeft aangericht. Zij trekt zich terug in het klooster om boete te doen en haar leven te beteren. Lancelot zou het liefst zijn verhouding met Guinevere voortzetten en haar meenemen naar zijn eigen rijk. Omdat zij dat niet wil, gaat hij uit loyaliteit tegenover Guinevere ook een leven in afzondering leiden. Guinevere kiest voor een leven in afzondering in een poging weer in Gods genade opgenomen te worden. Lancelot verkiest een leven in afzondering op grond van zijn loyaliteit aan de mens Guinevere en zijn lotsverbondenheid met Guinevere. Opdracht 9 a) De tekst met Lancelot en Guinevere. Ik wel weten hoe het zit met hun verhouding en hoe het afloopt nadat ze hebben besloten om in afzondering te leven. b) Op de een of andere manier wordt de moderne mens gefascineerd door de Middeleeuwen. Is dat omdat de moderne mens verlangt naar de saamhorigheid en kleine hechte gemeenschappen van de Middeleeuwen en/of naar de religieuze en culturele zekerheden en eenvormigheid in de Middeleeuwen? Of is het een soort sciencefictionachtige belangstelling voor een geheel ander tijdperk en cultuur, die heel ver van onze tijd en cultuur afstaan?
Eldorado Engels Hoofdstuk 3 Opdracht 1 a) Vanwege de geïsoleerde positie van Engeland t.o.v. de rest van Europa, ontwikkelde zich de Renaissance in Engeland op een geheel eigen wijze. Engelse kunstenaars veroorloofden zich meer vrijheden dan kunstenaars op het platteland met de strenge regels voor bijvoorbeeld het sonnet en het toneel. In tegenstelling tot het theater op het vasteland was het Renaissance-theater in Engeland op de eerste plaats volksvermaak en afgestemd op de behoeften en wensen van ALLE klassen. Toneelschrijvers waren afkomstig uit het gewone volk en hadden voeling met wat er onder de gewone mensen leefde. b) x
c) x opdracht 5 a) In de vorm: niet twee kwatrijnen en twee terzetten, maar drie kwatrijnen en een couplet. Dit is het Shakespearesonnet. Het rijmschema van ababa cdcd efef gg kent zeven in plaats van vijf rijmwoorden van het petrarkistische sonnet. In dit couplet zit de climax van het sonnet. b) Het afschilderen van de geliefde als een vrouw van bovenmenselijke en bijna goddelijke schoonheid in stereotiepe vergelijkingen en beelden als 'ogen die stralen als de zon’, ‘lippen die rood zijn als koraal’, ‘huidskleur die blank is als sneeuw’, ,blosjes op de wangen als rozen’, ‘een adem die bedwelmt als parfum’, enzovoort. De geliefde in het sonnet van Shakespeare is een normale vrouw van vlees en bloed, dus bereikbaar, verleidbaar en (lichamelijk) beminbaar. c) Nee. Hoewel zij een normale vrouw van vlees en bloed is, hoewel zij normaal loopt en niet voorschrijdt als een godin, is ze toch (en wellicht daarom) voor de minnaar in het sonnet even uniek en prachtig als al die onwerkelijke, geïdealiseerde droomvrouwen, die alleen in de verbeelding van de kunstenaars bestaan. d) Het sonnet van Shakespeare. Zijn sonnet heeft een realistischere inhoud. Het gaat meer over het normale leven en niet over bovenmenselijke dingen. Ik zou best wat meer sonnetten van hem willen lezen, hij geeft op een leuke manier zijn gevoelens weer. Opdracht 12 a) De wereld van de rede en de wetenschap (meetkunde, passer) en de wereld van de liefde (hartstocht, emotie) b) Jawel, hun liefde is heel onwaarschijnlijk en moeilijk te verklaren of te beredeneren, maar toch houden ze van elkaar en bestaat hun liefde. c) Als ik aan een liefdesgedicht denk, denk ik aan de romantische zoete woorden, aan twee personen die elkaar innig liefhebben. Beetje klef gedoe…. Opdracht 13 a) De houding in de geest van: ‘Als ik er niet rechtstreeks bij betrokken ben, heb ik niets te maken met wat er verder om mij heen gebeurd’. Volgens Donne is elk mens, of hij dat wil of niet, betrokken bij wat er met de medemens, hoe ver weg ook, gebeurt. b) Hemingway wilde zo de Amerikanen, die toen nog geloofden dat wat er in Europa gebeurde voor hun een ‘ver van hun bed show’ was, duidelijk maken dat ook zij betrokken waren bij de gebeurtenissen in Europa. Amerikanen konden zich dus niet langer afzijdig houden in het conflict tussen fascisten en communisten in Spanje. c) Ze hebben wel een beetje gelijk. Je bent niet alleen op de wereld. Als er iets groots gebeurt ergens in een land, zal dat heus niet helemaal zonder gevolgen zijn voor ons, dus het gaat ook ons aan. In individuele gevallen geldt hetzelfde. Iedereen heeft met elkaar te maken, of je nou wil of niet. Opdracht 14 a) Eerst twijfelt ze of ze haar pas vergaarde kennis met Adam zal delen (door hem ook van de appel te laten eten) of juist die kennis voor zich zal houden om zo Adams meerdere te kunnen worden. Vervolgens bedenkt zij wat er zou kunnen gebeuren indien God haar actie van ongehoorzaamheid gezien heeft en haar met de dood straft. Adam zal dan een nieuwe Eva vinden en gelukkig (voor eeuwig) met die Eva verder leven. Die gedachte kan Eva niet verdragen. Dan moet Adam ook maar van de appel eten en ofwel gelukkig met haar verder leven ofwel gelukkig met haar sterven. Het is wel van belang dat ze dit denkt na het eten van de appel. Met het weergeven van Eva’s egoïstische en kwaadaardige overwegingen toont Milton aan dat het eten van de appel Eva’s karakter, dat voorheen weliswaar impulsief maar wel onschuldig was, kwaadaardig en zondig heeft gemaakt. b) Nee. Zij mag zichzelf dan wel overtuigen dat zij tot dit besluit komt door liefde voor Adam en omdat zij alles met hem wil delen (‘in bliss or in woe’), maar in feite is zij uit jaloezie (en dus uit eigenbelang) bereid Adam met de dood te laten boeten voor haar eigen beslissing in te gaan tegen de wil van God.
Opdracht 15 a) Nee. Hij weet dat Eva dom gehandeld heeft, maar houdt zoveel van haar dat hij bereid is met haar te sterven omdat hij zonder haar niet kan leven. Eva handelt uit jaloezie en egoïsme, Adam uit onbaatzuchtige, ‘echte’ liefde voor Eva. Ik weet niet of ik mezelf zou opofferen voor een ander, wanneer deze iets doms heeft gedaan. Het is moeilijk te zeggen. Het licht eraan hoeveel ik van diegene houd. Liefde maakt immers blind. b) Miltons versie is vrouwonvriendelijker. De bijbel vertelt het verhaal op een feitelijke wijze: ‘en toen gebeurde dit en vervolgens gebeurde dat’. Milton geeft een psychologische verklaring voor de gebeurtenissen door de verdorven en egoïstische redenering van Eva te laten zien. Satan heeft er ook heel bewust voor gekozen om Eva, verstandelijk de zwakkere van de twee, te benaderen omdat hij weet dat hij met zijn drogredenen geen kans zou maken bij Adams superieure intellect. Milton ziet Eva als de hoofdschuldige van de zondeval, de oorsprong van alle menselijke ellende. Eeuwenlang heeft Miltons versie van de zondeval het (mannelijk) denken over de vrouw negatief beïnvloed en ertoe bijgedragen dat tot ver in de twintigste eeuw de vrouw gezien werd als een emotioneel wezen dat strakke, rationele richtlijnen van de man nodig had om haar tegen zichzelf en haar natuurlijke neiging tot het kwaad te beschermen. Eldorado Engels Hoofdstuk 4 Opdracht 1 a) Engeland liep voorop in het ontwikkelen van de romanvorm en van romangenres als de sentimentele roman en de Gothic novel. Een verklaring hiervoor is de grotere rol die de middenklasse (de doelgroep van de roman) in economisch en cultureel opzicht in Engeland speelde in vergelijking met bijvoorbeeld de middenklasse in Frankrijk. Min Engeland was het relatief gemakkelijker om via kennis en belezenheid op te klimmen naar en in de middenklasse en vanuit de middenklasse, bij financieel succes, in een paar generaties door te stoten naar de hogere klassen. De romans met hun (verzonnen) verhalen over de successen van leden van de middenklasse hadden dus enige basis in de Engelse werkelijkheid., zeker toen Engeland een koloniale wereldmacht werd en de koloniën allerlei mogelijkheden boden aan ondernemende leden van de middenklasse. Engeland begon voorop te lopen in hadels-economisch, koloniaal en industrieel opzicht, zodat vele, ‘moderne’ ontwikkelingen zoals de Industriéle Revolutie en de romantiek, hun bakermat in Engeland hadden. b) x
c) x opdracht 2 a) ‘And now unveiled, the toilet stands displayed. / Each silver vase in mystic order laid.’ Ja, de twee versregels rijmen (displayed-laid), elke regel kent tien lettergrepen, elke regel kent vijf beklemtoonde lettergrepen en het ritme is jambisch: een afwisseling van beklemtoond-onbeklemtoond. b) Woorden als ‘unveiled’, ‘mystic’, ‘adores’, ‘heavenly’, ‘priestess’, ‘altar’, ‘sacred rites’, ‘goddess’, ‘wonders’. Belinda wordt getransformeerd van een ‘nymph’ (onbetekenend, ondergodinnetje) tot een ‘goddess’ (heus godin). Zij wordt steeds mooier en indrukwekkender. c) ‘The various offerings of the world” worden twee regels verder ‘the glittering spoil’ (‘spoil’ = ‘oorlogsbuit’) genoemd. “Spoil” verbindt de toiletartikelen met oorlog, roofzucht, hebzucht en moordpartijen. Grote en majestueuze dieren als de reuzenschildpad en de olifant worden afgeslacht en slechts een deel van de dieren ( stukken van het schild, de ivoren slagtanden) wordt gebruikt en omgevormd tot toiletartikelen (‘transformed to combs, the speckled and the white). De rest wordt niet gebruikt en als nutteloze rotzooi weggegooid. Er is in de loop der jaren weinig veranderd als je bedenkt wat er nu nog gebeurt met walvissen, zeehondjes enzovoort. d) Nee, dit is geen toeval. Met deze associaties wijst Pope erop dat het zogenaamd onschuldige toiletritueel oorlogen veroorzaakt (om de toilettafel te voorzien van de vereiste luxeartikelen) en talloze, niet alleen dierlijke, maar ook menselijke slachtoffers eist. e) X Opdracht 11 a) de inhoud is van toepassing op elke situatie waarin een volk of gemeenschap zich verzet tegen een binnenvallende vijand of waarin een groepering zich met gevaar voor eigen leven verzet tegen een onderdrukken zonder enig respect voor de rechten van de mens. b) De ‘gory bed’, letterlijk het bloederige bed, verwijst naar de dood op het slagveld, waar de gesneuvelden rusten in een bed van bloed. De strijd leidt ofwel tot de dood ofwel tot de overwinning (vergelijk het wielergezegde ‘de dood of de gladiatoren’’). ‘We will drain our dearest veins’’ betekent ‘we zullen onze kostbaartse aderen laten leeglopen’ ofwel ‘wij zijn bereid ons bloed te offeren voor een goede zaak’. ‘Liberty’s in every blow’ zegt dat elke klap of stoot die de vijand wordt toegebracht een klap of stoot voor de vrijheid is. c) X Opdracht 13 a) Hiermee zegt Blake dat Londen een stad is die volledig in kaart is gebracht, geordend is en het middelpunt is van commerciële activiteiten. Ondanks of juist dankzij die ordening, planmatige aanpak en commerciële activiteiten is het een stad vol ellende en droefenis. b) De mens wordt in zijn vrijheid van denken, handelen en uitdrukken van gevoelens beknot door systemen = ‘manacles’ (boeien, bijvoorbeeld godsdiensten) die hij zelf bedacht heeft = ‘mind-forged’. De beperkingen met hun rampzalige gevolgen zijn dus niet van nature gegeven of een onontkoombaar onderdeel van het menselijk bestaan. c) ‘Hearse’= lijkwagen. Met de ‘marriage hearse’ associeert Blake het huwelijk met de dood en gaat hiermee (ironisch) in tegen de traditionelen koppeling van het huwelijk en het produceren van een nieuw leven. d) Het positieve van de ‘mind-forged manacles’ is dat deze ‘boeien’ door de mens zelf bedacht of gemaakt zijn en dus ook door de mens zelf kunnen worden afgedaan of afgeworpen, mits de mens zijn denkbeelden (bijvoorbeeld de eenzijdige gerichtheid op het rationalisme) verandert. e) x

f) x Eldorado Engels Hoofdstuk 5 Opdracht 1 a) Groot-Brittannië werd de machtigste mogendheid ter wereld. In het Britse Rijk ging de zon nooit onder. Ook in industrieel opzicht nam Groot-Brittannië een voorsprong op de rest van Europa. Amerika begon zich te ontwikkelen tot een grootmacht en makte een culturele en historische ontwikkeling door die wezenlijk verschilde van die van Europa. Dat verschil werd veroorzaakt door het fanatieke geloof in de American Dream, de belofte van een nieuwe start in een klasseloze maatschappij met gelijke kansen voor iedereen. Later dan de andere westerse grootmachten schafte Amerika de slavernij af, hetgeen gepaard ging met een gruwelijke burgeroorlog. In tegenstelling tot Europa kendeAmerika in de negentiende eeuw nog een echte wildernis en had het te maken met echte ‘wilden’, de Amerikaanse Indianen. b) x
c) x Opdracht 2 a) Collins is een hypocriete huichelaar, die naar boven likt en naar onderen trapt. Het is duidelijk dat hij van zijn adellijke beschermvrouwe Lady de Bourgh het bevel heeft gekregen zo snel mogelijk te trouwen. Hij ziet die opdracht niet (zoals de lezer die ziet) als de kwalijke bemoeizucht van een arrogante dame. Hij verwacht zelfs van Elizabeth dat zij onder de indruk is van het feit dat een hooggeplaatste dame zich de moeite neemt hem te commanderen. Hij beweert dat hij niets om geld geeft (‘to fortune I am perfectly indifferent’), maar weet tot op de cent nauwkeurig hoe groot (of hoe klein) het inkomen van Elizabeth zal zijn na de dood van haar ouders. Hoewel hij zelf het leeuwendeel van Elizabeths familiebezit zal erven, zegt hij grootmoedig toe dat hij Elizabeth nooit zal verwijten dat zij maar zo’n kleine bruidschat inbrengt (‘no ungenerous reproach shall pass my lips’). Hij is zich bewust van zijn machtspositie en zo overtuigd van zijn onweerstaanbaarheid als huwelijkspartner vanwegen de ‘belangstelling’ val Lady Catherine de Bourgh, dat hij zich niet kan indenken dat Elizabeth zijn aanzoek zou kunnen weigeren (‘as I must then conclude…’) b) Zij is niet verliefd op Collins en houdt niet vanhem: ‘My feelings in every respect forbid it.’Elizabeth verzet zich tegen de pogingen van haar moeder om haar koste wat het kost aan de man te brengen, waarbij het enige dat telt het inkomen van de man is. Wat Elizabeth al of niet voor die man voelt, doet er niet toe volgens haar moeder. c) Collins pleegt een verachtelijk soort chantage en beledigt Elizabeth, wanneer hij laat doorschemeren dat zin aanzoek waarschijnlijk het enige aanzoek is dat Elizabeth in haar leven zal krijgen, vanwege haar armzalige, financiële vooruitzichten: ‘It’s by no means certain…” d) x Opdracht 9 a) Met verachting. Hij ziet Isabella en Edgar als verwende ‘watjes’. b) Rebels, krachtig, opstandig. Hij trekt zich niets aan van zogenaamd beschaafde normen en gedragsregels. Hij is de man van de woeste, primitieve natuur. Een hond is voor hem niets meer dan een ‘heap of warm hair’. c) De bulldog bijt haar in haar enkel (= achilleshiel). Cathy wordt door de bedienden het huis in gebracht en komt zo in aanraking met de beschaafde wereld van de Lintons. De buldog is een symbool van het tirannieke, vrouwonvriendelijke, Victoriaanse systeem, dat de mannen in staat stelde vrouwen te onderdrukken en in een slachtoffersrol te duwen. ;His huge, purple tongue hanging half a foot out of his mouth’ zet de buldog neer als een symbool voor angstwekend en wreed mannelijk gedrag. Het systeem is erop uit jonge meisjes als Catherina te ‘vangen’ en te onderwerpen: ‘Skulker has caught a little girl, sir’. d) x Opdracht 22 a) Het geweten van Huck is gevormd of beter gezegd misvormd door de christelijke en racistische cultuur van het zuiden. Zijn geweten gebiedt hem Jim te verraden. Hucks hart is ‘sound’, in die zin dat Huck in staat is om, ondanks de racistische vooroordelen, Jim als persoon te waarderen en een echte vriendschap met hem op te bouwen. Op het moment dat Huck belsuit Jim niet te verraden, wint zijn hart het van zijn geweten. b) De zuidelijke (religieuze) opvoeders en opvoedsters. c) Vriendschap op basis van gelijkheid, opofferingsgezindheid en oprechte genegenheid. d) Huck is bereid zijn zielenheil (een eeuwig en gelukzalig leven in het paradijs) op te geven voor een eeuwig leven in hel en verdoemenis, in ruil voor Jims vrijheid in dit leven. Hij is bereid het grootste offer te brengen dat een christelijk opgevoede jongen zich kan indenken. e) Er is niets christelijkers dan de bereidheid je (eeuwige) leven op te offeren voor een medemens. Desondanks wordt Hucks bereidheid om dat offer te brengen voor een zwarte slaaf door het Amerikans zuiden (ook door Huck zelf) gezien als het ergste dat een christelijke jongen kan doen.
Opdracht 31 a) ‘Someone has blundered’. b) x
c) De hele werled kijkt met (bewonderende) verbazing naar de heldhaftigheid van de ‘Light Brigade’, maar verbaast zich ook (met onbergrip en woede) over de stompzinnige blunder van het opperbevel, dat de opdracht gaf tot deze zelfmoord-charge. d) x