Rembrandt van Rijn

Rembrandt Harmenszoon van Rijn (15 juli 1606 – 14 oktober 1669), dé meesterschilder uit de geschiedenis wie we tot op de dag van vandaag nog steeds vereren. Hij stond bekend als de tovenaar met licht en verf, omdat hij met bepaalde technieken emotie en perspectief kon brengen in zijn schilderijen. Hoe leefde Rembrandt omstreeks de 18e en vroege 19e eeuw? Waarom heeft hij een eigen standbeeld gekregen? Hoe veranderde de waardering voor Rembrandt zijn werk na het publiceren van zijn schilderij Bathseba? Deze vragen gaan we in onderstaande paragrafen beantwoorden.

Rembrandt in de 18e en vroege 19e eeuw –
Het is 1751 wanneer de fransman Gersaint op het idee komt om dé meesterschilder Rembrandt van Rijn te vereren d.m.v. een catalogus vol met de etsen afkomstig van Rembrandt te maken. De verering blijft echter niet alleen in Frankrijk een succes te zijn, want Duitsland en Engeland zagen ook in dat de etsen van de ‘tovenaar met licht en verf’ veel geld konden opbrengen. Deze catalogus inspireerde velen kunstenaars en zo ontstond het Rembrandt-epigonisme. Honderden kunstenaars uit verschillende landen probeerden het werk van Rembrandt na te bootsen. Zijn speling met licht en verf was dé doorbraak in de kunstgeschiedenis.

De jaren vliegen voorbij en Rembrandt groeit door de nationale en artistieke ontwikkelingen rond de vroege 19e eeuw uit tot een echte Republikein. Hij gaf weldegelijk om de Renaissance en doordat hij hieraan zijn eigen draai heeft gegeven is Rembrandt zo populair gebleven en heeft hij in 1853 zijn eigen standbeeld gekregen in Amsterdam.

De omslag; een beeld voor Rembrandt –
Rembrandt van Rijn heeft het oudste standbeeld van Nederland op zijn naam staan (1853). In de 19e eeuw wilde Nederland haar grote helden uit de Gouden Eeuw vereren door middel van standbeelden. De Belgische beeldhouwer Louis Royer (zie bron 2) heeft in 1841 op particulier initiatief het idee om een beeld van Rembrandt te ontwerpen werkelijkheid gemaakt, wat mogelijk was dankzij de financiering uit staatsobligaties.

Bathseba –
Het schilderij Bathseba is gepubliceerd in 1654 en is waarschijnlijk één van de belangrijkste schilderijen uit de artistieke geschiedenis van Rembrandt van Rijn. Het Bijbelse verhaal gaat dat Koning David verliefd was op de toen met Uria getrouwde Bathseba. Om dichter bij Bathseba te komen heeft koning David haar man Uria op pad gestuurd in de oorlog met de grondtroepen. Uria sneuvelt hier en d.m.v. een brief laat koning David dit aan Bathseba weten. Hij maakt Bathseba zwanger en hij krijgt diverse kinderen met haar. Het moment waarop Bathseba de brief gelezen heeft is door Rembrandt geschilderd.

Het schilderij is beroemd geworden door de manier waarop het geschilderd is. Zoals eerder vertelt is, was Rembrandt gespecialiseerd in het tekenen van emoties in schilderijen. Waar de meeste kunstenaars nadruk legden op het voyeuristische element van de badende Bathseba die gade geslagen wordt door David, en daarmee door de toeschouwer, valt Rembrandts weergave op door het intieme karakter. Hij kan door zich te concentreren op het morele dilemma de achtergrond laten wegvallen en zo de kleinste contouren van het idealistisch gemodelleerd lichaam gedetailleerd aan bod laten komen en dat is precies waardoor Rembrandt zo bekend is geworden.

Zijn gevoel en passie voor deze vorm, afkomstig van het Italiaanse caravaggisme hebben ervoor gezorgd dat hij een echte emotionele waarde kan toevoegen aan een schilderij, wat voor ieder persoon met een redelijke empathie wederzijds is.

Conclusie –
Zoals we hebben gezien was Rembrandt van Rijn een groot icoon uit de Gouden Eeuw die we tot op de dag van vandaag nog steeds vereren. Rembrandt inspireert vandaag de dag overal in de wereld talloze kunstenaars met zijn eigen draai aan het Italiaanse caravaggisme. Het is dus ook niet gek dat Louis Royer in 1853 een standbeeld heeft geplaatst op het hedendaagse Rembrandtplein te Amsterdam. Nederland heeft een uitermate grote geschiedenis liggen in de periode van de Gouden Eeuw en ik vind het dus erg fascinerend hoe wij in dit kleine land zo gigantisch veel hebben betekent in de geschiedenis. Ik heb zelf erg veel geleerd van deze opdracht op het gebied van kunstgeschiedenis. Voorheen kende ik Rembrandt van Rijn eigenlijk als een normale schilder die bekend stond om zijn schilderij uit 1642 “De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren”, wat ook wel “De Nachtwacht” wordt genoemd. Ik weet nu dus waarom Rembrandt zo belangrijk is voor Nederland en waarom hij vandaag de dag nog vereerd wordt. Rembrandt was een echte meesterschilder; waarschijnlijk de beste die ooit bestaan heef

Lijst van meesterwerken van Rembrandt van Rijn –
1627 - De vlucht naar Egypte (Museum voor Schone Kunsten, Tours).

1632 - De anatomische les van Dr. Nicolaes Tulp (Mauritshuis, Den Haag).

1635 - Het Offer van Abraham (Hermitage, Sint-Petersburg) (afbeelding van Isaac).

1635 - Belsazar's Feest (National Gallery, Londen) (afbeelding van Belsazar).

1636 - De blindmaking van Simson (afbeelding van Simson).

1636 - Danaë (Hermitage, Sint-Petersburg) (afbeelding van Danaë).

1642 - De compagnie van kapitein Frans Banning Cocq beter bekend als De Nachtwacht (Rijksmuseum, Amsterdam).