Dinosauriers

Inhoud Vanwaar komen de dinosaurusnamen? Wanneer leefden ze? Waar kwamen ze voor? Hoe zagen ze eruit? Wat aten ze? Hoe zijn ze uitgestorven? Ook dinosaurussen in België Actualiteit 1: de laatste vondsten
Actualiteit 2: Tyrannosaurus rex te koop op het internet Vanwaar komen de dinosaurusnamen? De dinosaurusnamen komen van het Grieks. Saurus betekent immers in de Griekse taal hagedis. Ter verduidelijking enkele voorbeelden. Tyrannosaurus is het Griekse woord voor tiranhagedis. Triceratops is het Griekse woord voor een hagedis met drie horens. Een Gallimimus is het Griekse woord voor een kip. Een dilophosaurus is het Griekse woord voor een reptiel met dubbele kam. Een apatosaurus is het Griekse woord voor hagedis met bedrieglijke eigenschappen. Een velociraptor is het Griekse woord voor een vlugge dief. Wanneer leefden ze? De eerste reptielen leefden in het Carboon, dit is zo'n 300 tot 350 miljoen jaar geleden. Vanaf de Trias-periode, dit is zo'n 205 tot 250 miljoen jaar geleden, verschijnen de dinosaurussen, de verschrikkelijke grote hagedissen. Ze zullen meer dan 160 miljoen jaar heersen over de wereld. Toch kwam er 65 miljoen jaar geleden (dit is op het einde van het Boven-Krijt) een eind aan hun rijk en stierven ze snel uit. De zoogdieren, en nog later de mens, zullen hun plaats innemen.
Waar kwamen ze voor? Er waren veel soorten dinosaurussen. Sommige leefden in bossen, in de buurt van rivieren en moerassen. Andere in grote grasvlakten of prairies. Er waren ook soorten die in het water leefden. Als jullie de reportages volgen op TV1, dan weten jullie wel dat de grootste van alle dinosaurussen in zee leefde. Hij woog 75 ton of 75 000 kg! Hoe zagen ze eruit? Grootte Er waren dinosaurussen die 25m groot konden worden, maar er waren ook soorten die nauwelijks een halve meter groot waren. Gewicht Naargelang de soort konden volwassen dinosaurussen van 280 kg tot meer dan 70 ton wegen. Vorm De dinosaurussen die op het land leefden, hadden meestal een lange hals en een lange staart om in evenwicht te blijven. Hun romp was meestal gedrongen, m.a.w. kort en breed. De soorten die evenwel in het water leefden, kan men best vergelijken met walvissen. Ze hadden evenwel meerdere lange vinnen, die apart van elkaar konden bewegen. Huid De huid is meestal bedekt met schubben, stekels of grote
hoornplaten. Op de kop en op de rug komen bij sommige soorten horens voor.
Ogen De ogen zijn doorgaans groot en liggen eveneens in grote oogkassen. Neus De neusgaten liggen dicht bij de korte snuit. Wat aten ze? Dinosaurussen waren planteneters, vleeseters of alleseters. Aan de tanden van een dinosaurus kun je zien welk menu hij verkoos. Zo hebben de vleeseters scherpe, naar achteren gebogen tanden met gekartelde randen. Bij de planteneters hebben ze dezelfde vorm, maar zijn ze wel minder scherp omdat ze geen vlees moeten afzagen. Voorbeeld van een vleeseter is de bekende vreselijke tyrannosaurus (tyranno = tiran). Hoe zijn ze uitgestorven? Hoe ze uitgestorven zijn, weten we nog niet heel zeker. Sommige geleerden denken aan een dodelijke ziekte. Andere aan een inslag van een enorme meteoorsteen. Door deze inslag zou de aarde door een grote stofwolk omhuld zijn geweest. Hierdoor zou het klimaat volledig veranderd zijn: veel minder zonlicht lagere temperaturen en minder plantengroei. Afsterven van de planteneters afsterven van de vleeseters. Nog een andere theorie verklaart hun uitsterven door een gigantische vulkaanuitbarsting, waardoor de aarde in vuur en vlam kwam te staan. Hierdoor zou alle leven verwoest zijn, dus ook de dinosaurussen. Ook dinosaurussen in België? Ja! Want in een gebied dat wij nu België noemen, leefden miljoenen jaren geleden de Iguanodons. Geraamten van de Iguanodon zijn gevonden in Bernissart. Bernissart ligt aan de rand van West-Vlaanderen en Henegouwen. In die tijd was het in onze streken warm en vochtig. Het land was toen bedekt met grote varens en naaldbossen. Misschien waren er ook grasvlakten. In Bernissart vond de Iguanodon zijn voedsel. Het was dus een planteneter. De Iguanodon had ook een grote klauw op de duim, waarmee hij zich kon verdedigen tegen de vleesetende dinosaurussen! Geraamten van de Iguanodon kunnen jullie bewonderen in het Koninklijk Museum voor Natuurwetenschappen, Vautierstraat 29 te Brussel.
Actualiteit 1: de laatste vondsten Bekende paleontologen hebben in Bastus in de Spaanse Pyreneeën een reusachtig, versteend nest vol dinosauruseieren gevonden. De paleontologen denken dat er in de Prehistorie een zandstrand moet geweest zijn. Ze verwachten in Bastus tienduizenden eieren te vinden. Bovendien zijn ze er van overtuigd dat de eieren belangrijke informatie zullen geven over het leven en de broedgewoonten van de dieren. De dinosaurussen zouden ieder broedseizoen naar dezelfde nestplaats zijn gegaan. De dinosauruseieren zijn ongeveer 70 miljoen jaar geleden gelegd. Het gebied Bastus is het eerste echte bewijs dat er inderdaad dinosaurussen waren die hun nest op het strand bouwden. De nesten die tot nu toe zijn gevonden bevatten max.7 eieren en de nesten liggen onderling ongeveer 2.5 meter van elkaar verwijderd. Voor ons lijkt dat wel veel, maar voor de dinosaurussen is dat heel weinig. De meeste nesten zijn ongeschonden terug gevonden. De eieren hebben een diameter van ongeveer 20 cm. De schelp van de bijna ronde eieren is anderhalve millimeter dik. Actualiteit 2: Tyrannosaurus rex te koop op het internet! Op een internetveiling wordt sinds enkele weken het geraamte van een Tyrannosaurus rex te koop aangeboden. De ouderdom van de Tyrannosaurus rex (de grootste vleeseter uit de prehistorie) wordt geschat op 65 miljoen jaar. Hij werd ontdekt op het terrein van een ranch in Amerika. Het openingsbod is 5.8 miljoen dollar, wat ongeveer 203 miljoen Bef is. Het skelet wordt aangeprezen als een droom voor een museum. Hierdoor immers verkrijgt het museum een enorme attractie, waardoor veel betalend volk wordt aangetrokken. De veiling lokte alvast boze reacties uit bij paleontologen, die een waardevol stuk uit de prehistorie zien verloren gaan.