Tornado's

Tornado’s
Inleiding Veel mensen denken dat tornado’s en orkanen hetzelfde zijn. Maar dat is niet zo! Ten eerste ontstaan ze op een andere manier en locatie, en ten tweede verschillen ze in maat: een tropische orkaan die kan enkele honderden kilometers breed zijn en een tornado maar z’n 700 á 800 meter. Ik wil jullie nu alleen iets meer gaan vertellen over tornado’s. Wat is een tornado? Een tornado is een hevige storm, veel kleiner dan een orkaan, maar met nog wel sterkere wervelwinden. De lucht in een tornado wordt door winden in het bovenste deel van de wolk rondgedraaid tot er een draaikolk ontstaat. Als de winden versnellen krijgt de wolk de vorm van een trechter. Onder aan de wolk wordt er meer lucht naar binnen gezogen en de trechter bereikt de grond. De meeste tornado’s bereiken snelheden van 50 tot 450 km per uur en de schade die zij veroorzaken ligt ongeveer over een breedte van één kilometer en een lengte van 100 km. De trechter van een kleine tornado is soms slechts 3 meter breed, die van een grote tornado wel 300 meter breed zijn. De opbouw van een tornado. Net als orkanen vormen tornado’s zich langs fronten waar warme, vochtige lucht in aanraking komt met koele, droge lucht. Er vormt zich dan een onweerswolk, de warme lucht stijgt dan op, terwijl steeds meer warme lucht naar binnen raast begint de lucht te draaien. De draaiende lucht vormt een tornado. De tornado wordt met zijn onweerswolk steeds verder en hoger de atmosfeer ingeduwd. Soms vormen zich verschillende kleine tornado’s uit één onweerswolk. Stof en grond worden in de trechter omhoog gezogen, die rond een rustig gebied met lage druk wervelt.
Waar komen tornado’s voor? Tornado’s komen overal ter wereld voor, maar het meest in Noord-Amerika, Europa, Oost-Azië en Australië. In de Verenigde Staten worden jaarlijks tussen de 300 en 500 tornado’s gemeld en vallen ongeveer 70 dodelijke slachtoffers. Dat er in Amerika zoveel tornado’s voorkomen komt doordat er golven warme, vochtige lucht uit de Golf van Mexico komen dikwijls in botsing met koelere, droge winden uit de noordelijke staten van Canada en de Rocky Mountains. Een dergelijke botsing leidt tot de vorming van vele tornado’s langs een brede baan land door de staten Texas, Oklahoma, Kansas en Nebraska, wat het gebied de naam “tornadobaan” heeft opgeleverd. De meeste wervelwinden duiken in dit gebied op in april, mei en juni en ze nemen dan één derde van alle tornado’s in de Verenigde Staten voor hun rekening. Ze komen meestal aan het eind van de middag of vroeg in de avond, maar er zijn ook wel nachtelijke tornado’s. Ook Florida wordt dikwijls getroffen door tornado’s. In 1998 werden Florida en Alabama getroffen door verschillende dodelijke wervelwinden. Komen tornado’s ook in Nederland voor? In de afgelopen 100 jaar zijn er wel een aantal kleine tornado’s geweest in Nederland. De bekendste is die van 1967, toen trok de tornado door de dorpen chaam en tricht.(Noord-Brabant) Veel huizen werden er door deze tornado’s vernield, en het koste 7 mensen hun leven. Maar de kans dat er in Nederland grote tornado’s komen is erg klein, omdat we in Nederland minder vaak zware onweersbuien voorkomen. Hoeveel tornado’s per jaar? In Amerika worden er ongeveer 300 tot 500 tornado’s per jaar gemeld, en er vallen ongeveer 70 dodelijke slachtoffers per jaar. Meestal komen er in Nederland per jaar 2 tot 5 hele kleine tornado’s voor, ook wel windhozen genoemd. Namen van de tornado’s Tornado's krijgen een naam. Dan weet iedereen over welke tornado het gaat. De namen van de tornado's gaan het alfabet af. Elk jaar wordt opnieuw begonnen met de letter A. Met de Q en de X maken ze meestal geen namen. Ieder gebied heeft zijn eigen namen lijst. De namen worden om de 6 jaar opnieuw gebruikt, tenzij het een dodelijke tornado was, die naam wordt niet meer gebruikt. De schaal van Fujita (Fuzjieta) De schaal van Fujita bepaalt hoe sterk een tornado is. De schaal is bedacht door Theodore Fujita. De schaal loopt van F0 tot en met F5. F0 is het minst sterk en F5 het sterkst. Bij F1 maakt de tornado niet zo veel schade. Maar bij F5 tornado sleurt echt heel veel mee! Zoals huizen.
Tornadojagers Je hebt ook wetenschappers die de tornado’s van dichtbij bestuderen, de zo genoemde tornado jagers. Zij willen zo dicht mogelijk bij de tornado in de buurt willen komen, en dan de tornado onderzoeken. Het is erg gevaarlijk om in de buurt van een tornado te komen. Maar zonder die wetenschappers konden de weervoorspellers niet van tevoren weten wanneer een tornado nadert, en kunnen zo de mensen niet waarschuwen. Ik hoop dat jullie nu iets meer te weten zijn gekomen over tornado's. Zijn er nog vragen?