Apen

1 - Wat zijn apen?
Apen zijn zoogdieren en komen in het wild voor in Afrika, Azië en Zuid-Amerika.
Zoogdieren zijn dieren die warmbloedig zijn, zij voeden hun jongen met melk uit hun borst, hebben een ruggengraat en een vacht.
Apen leven net als mensen samen met hun familie. Ze leven meestal in groepen van meer dan 50 apen bij elkaar. Wel vechten ze vaak.

Er zijn 2 groepen apen: de mensapen en de andere apen. Mensapen zijn de chimpansee, de gorilla, de orang-oetan en de bonobo.
Wereldwijd zijn er meer dan 200 soorten apen. Zoals de kleine klauwaapjes, de kleurige mandrills en de grote orang-oetans.


Apen horen tot dezelfde diergroep als de mens. Deze groep noem je primaten. Primaten betekent 'opperdieren'. Zij hebben betere hersens dan andere dieren en hebben geleerd hun handen te gebruiken. Primaten kunnen ook goed zien en goed afstanden inschatten.
Het skelet van een mensaap lijkt erg op die van de mens. Het grote verschil is de lengte van de armen. Het skelet van de mensaap beschermt de organen zoals het hart en de longen goed.

2 - Leefgebied
De meeste apen leven in Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Sommige apensoorten klimmen alleen in bomen, zoals het kapucijnaapje en het springaapje. Andere rennen over de grond, zoals de baviaan en de mandril.

Veel apen leven in tropische regenwouden. Chimpansees leven ook in bossen met bomen die hun bladeren wel verliezen en gorilla's vinden het ook fijn om in bergbossen te leven.
Alle apen zijn goed aangepast aan het leven
in bomen. Ze hebben bijna allemaal handen met
vingers en voeten met tenen die takken vast
kunnen grijpen. Mensapen hebben ook nog een
goed ontwikkelde duim waarmee ze stokken en
stenen kunnen gebruiken om aan voedsel te komen.

3 - Voedsel
Als je aan voedsel voor een aap denkt, denk je al gauw aan bananen. Apen eten inderdaad veel fruit, maar ook bladeren en sommige zelfs vlees.
Apen eten zo'n 6 uur per dag, meestal 's ochtends. Ze kunnen goed onthouden wanneer welke boom vruchten draagt. Als ze een boom met veel vruchten vinden, vieren ze dit door veel lawaai te maken. Dit trekt natuurlijk ook andere apen aan.

Bladetende apen hebben scherpe ribbels op hun kiezen en een grote maag. De ribbels maken het gemakkelijker om de bladeren fijn te kauwen. Terwijl de grote maag het mogelijk maakt om meer bladeren te eten en te verteren.

Vooral grote apen moeten grote hoeveelheden eten. Een gorilla eet wel 20 tot 30 kilo planten.

Veel apen eten ook graag noten. Sommige apen slaan de noten tegen een boom kapot om bij het vlezige deel te kunnen. Andere apen, zoals de saki's hebben zulke sterke kaken dat ze noten met hun mond open kunnen breken.

Bavianen zijn apen die ook weleens vlees eten. Ze eten zelfs verzwakte kleine antilopes. Oerang-oetans eten ook vogels of eekhoorns.

4 - Baby's
In regenwouden waar er het hele jaar door voedsel is en het altijd warm is, kunnen jongen in elke tijd van het jaar geboren worden. Voor apen die in wisselende seizoenen leven is de tijd dat baby's geboren worden veel korter.
Apen zijn zo'n 4 tot 8 maanden zwanger, dit verschilt per soort. Ze krijgen, net als de mens, meestal 1 baby tegelijk.

Als baby-apen geboren worden zijn ze beter ontwikkeld dan de mensenbaby. Een mensenbaby kan in zijn moeders vingers knijpen, maar een baby-aap grijpt zijn moeders vacht en houdt zich eraan vast. Ook kunnen veel aapjes gelijk lopen en klimmen. Maar ze laten zich graag door hun moeder ronddragen, zodat ze veilig zijn en makkelijk kunnen drinken.
Jonge aapjes eten pas maanden later vast voedsel.

Als ze enkele weken of maanden oud zijn beginnen de baby-aapjes hun omgeving te onderzoeken. Ze rennen, springen en slingeren. Het zijn echte deugnieten.

Jonge apen zijn van hun moeder afhankelijk tot ze 1 à 2 jaar oud zijn. De leeftijd waarop ze zelf jongen kunnen krijgen varieert van 18 maanden tot 6 jaar.

5 - Apentaal
Apen praten heel veel met elkaar, omdat apen in groepen leven. En als je in een groep leeft, heb je veel met elkaar te maken en je moet veel samen doen. Bijvoorbeeld samen voedsel zoeken, elkaar waarschuwen voor gevaar of laten zien dat je elkaar aardig vindt. Eigenlijk is het voor mensen precies hetzelfde, daarom hebben wij een ingewikkelde gesproken taal bedacht.

Je kunt geen cursus apentaal doen. Net zoals je geen cursus mensentaal kunt doen.Mensen hebben heel veel verschillende talen. Verschillende soorten apen hebben ook verschillende talen. Er zijn wel een aantal gebaren die bij veel apen hetzelfde betekenen, zoals:


vlooien
ik vind jou aardig, jij mij ook?

tanden laten zien
kijk eens wat een scherpe tanden ik heb, pas dus maar op

hand uitsteken
ik wil vriendjes zijn

gooien met spullen
ik ben boos of ik doe lekker stoer

smakken met de lippen en billen laten zien
ik wil graag vriendjes met jou zijn of ik wil niet dat je boos op mij bent

6 - Leuke weetjes
De eerste Amerikaan in de ruimte was een aap. Hij heette chimponaut Ham.

Ook apen kunnen huilen. Ze doen dit niet zoals mensen met tranen, maar de geluiden lijken wel op het huilen bij mensen.

Het kleinste aapje ter wereld is het dwergzijde aapje. Hij is tussen de 14 en 16 cm lang en weegt maximaal een half pond. Hij kan gemakkelijk met een lepel worden opgeschept.

Als apen elkaar vlooien zijn ze niet op zoek naar ongedierte. Ze zoeken naar pluisjes, zandkorrels en huidschilfers.


Vroeger leerde je op school met lezen als eerste het woordje “aap”. “Aap” stond op het leesplankje, daarna de woorden “noot” en “Mies”.

7 - Spreekwoorden
Wist je dat er heel veel spreekwoorden zijn waar het woord “aap” in voorkomt.
Zoals:

voor aap staan belachelijk zijn

de aap komt uit de mouw
de waarheid wordt duidelijk

de aap vlooien
geld tellen

in de aap gelogeerd zijn
in moeilijkheden zijn

broodje aap
een sterk verhaal

hij heeft een gezicht als een aap
hij is lelijk