Prinsjesdag

Als ik zeg, de 3e dinsdag in september weet iedereen wel wat ik bedoel, dan is het prinsjesdag, daar gaat mijn spreekbeurt over. Er zijn drie hoofdstukken, namelijk: Wat is prinsjesdag? Hoe is prinsjesdag ontstaan? En hoe ging prinsjesdag er dit jaar aan toe? Ik begin met: wat is prinsjesdag? Prinsjesdag is elk jaar op de derde dinsdag in september. Dan houdt de koningin de troonrede in de Ridderzaal. In de troonrede staat wat de regering van plan is voor het komende jaar. De koningin schrijft de troonrede niet zelf, dat doen de ministers. Elke minister schrijft over zijn eigen ministerie een stuk over wat hun plannen zijn voor het komend jaar. De minister-president, nu is dat nog Kok, maakt van al die stukken een verhaal. Uiteindelijk moet de koningin het goedkeuren en voorlezen. Bij de troonrede zijn de 1e en de 2e kamer aanwezig. Na de troonrede biedt de minister van financiën de miljoenennota en de rijksbegroting aan, aan de 2e kamer. De rijksbegroting wordt aangeboden in “het koffertje” wat al jaren een traditie is.Op de ene kant van het koffertje staat, “3e dinsdag in september en op de andere kant, “je maintaindrai” dat betekend “ik zal handhaven”. De minister van financiën houdt bij het aanbieden ook een korte toespraak over de toestand van de financiën in het land. In de rijksbegroting staan de begrotingen van alle ministeries, het koninklijk huis en nog enkele fondsen. Ook zit er een overzicht bij van alle inkomsten en uitgaven van de ministeries. De miljoenennota geeft eigenlijk een soort uitleg over de Rijksbegroting. Met het opstellen van de rijksbegroting is de minister zo’n jaar bezig. Op de dagen na prinsjesdag is er in de 2e kamer de Algemene Politieke Beschouwing. Dit is een debat over de rijksbegroting, daarin wordt bijvoorbeeld gezegd of de uitgaven succes hebben gehad. Prinsjesdag wordt eigenlijk gezien als een feestdag. Dit jaar was een uitzondering door de aanslagen in Amerika. Op prinsjesdag komen er veel mensen om de koningin te zien. Zij komt vanuit haar paleis in de gouden koets naar de ridderzaal onder begeleiding van militairen. Als de koningin is aangekomen wordt het Wilhelmus gespeeld. Onderweg staan er dan meestal allemaal mensen te zwaaien en er is een feeststemming. Alles wordt ook op tv uitgezonden. Nu ga ik verder met: “hoe is prinsjesdag ontstaan?” Meer dan 200 jaar geleden was prinsjesdag de naam voor het vieren van de verjaardag van Prins Willem V. Dat feest was op 8 maart. In die jaren was er ruzie om Willem V, de ene partij wilden hem wel, de andere niet. De partij die hem wel wilden maakten van zijn verjaardag een groot feest. En zo is de naam ontstaan. In 1815 besloot men dat de volksvertegenwoordiging moest bestaan uit twee kamers. Soms vergaderden de twee kamer samen, waaronder bij de troonrede. Eigenlijk hadden ze daarvoor de 1e maandag in november gekozen, maar toen hielden ze de troonrede nog niet ieder jaar. Omdat men november te laat in het jaar vond, verschoven ze het naar de 3e maandag in oktober. In 1848 kreeg Nederland zijn 1e grondwet en daar werd besloten dat de troonrede ieder jaar gehouden zou moeten worden. Toen koos men voor de 3e maandag in september. Dat vonden veel mensen een slechte dag omdat men toen niet op zondag mocht reizen en als alle leden van de kamers dan naar den Haag moesten komen moesten sommigen op zondag reizen. Toen heeft men het verschoven naar de 3e dinsdag in september en zo is het tot nu toe ook gebleven. De manier waarop de troonrede tot stand komt is ook veranderd, want vroeger bepaalde de koning of koningin nog voor een groot deel het beleid, dus ook de troonrede. Nu wordt de troonrede zoals ik net verteld heb, helemaal door de ministers gemaakt. De inhoud is nu ook anders dan vroeger. Vroeger werd er in de troonrede verteld over de betrekkingen met andere landen en de toestand van het leger. Pas na 1918 werd de troonrede ongeveer zoals hij nu is. Ook de plaats waar de troonrede gehouden wordt is veranderd. Nu wordt hij altijd in den Haag gehouden, maar vroeger werd hij op verschillende plaatsen gehouden. Zo is hij in Brussel gehouden, toen Nederland nog met Belgie verenigd was. Het is wel altijd zo geweest dat de koning of koningin de troonrede voorlas. Het is maar een paar keer voorgekomen dat dat niet zo was; Bijvoorbeeld door ziekt, overlijden van familie of zwangerschap. Als de koning of koningin de troonrede niet kon voorlezen werd dit gedaan door een lid van de commissie. Een voorbeeld van wanneer dat was is bij koning Willem III, toen hij ziek was en bij Wilhelmina toen ze in verwachting was.
Nu ga ik verder met de prinsjesdag van dit jaar. Zoals ik al zei verliep deze anders dan anders door de terreuraanslagen in Amerika. Eerst was het nog de vraag of prinsjesdag wel door zou gaan en of de gouden koets wel gebruikt zou worden.Ze hebben het toch door laten gaan want Kok zei: de gouden koets hoort bij prinsjesdag. Wel waren de militairen dit jaar niet in uniform maar in pak. Ook hadden de meeste vrouwen geen hoed op. Voor de Amerikaanse ambassade stond de koets 20 seconden stil, iets wat nog nooit gebeurd is. Ook was er geen muziek, behalve het volkslied.Wel is het vaker voorgekomen dat prinsjesdag anders verliep. Bijvoorbeeld in de eerste jaren na de tweede wereldoorlog en in 1947, omdat in de Franse ambassade een gijzeling aan de gang was. Aan de troonrede zelf was dit jaar bijna niks veranderd. Dit gebeurt bijna nooit, het enige wat de koningin er dit jaar over zei was dat onze gedachten bij de slachtoffers en nabestaanden van de ramp zijn en dat wij diepe verbondenheid en solidariteit tonen voor het Amerikaanse volk. Ook zei ze dat het ons besef van kwetsbaarheid versterkte. Dit was het eerste jaar waarin de begroting in Euro’s werd gepresenteerd. Ze zei daarover dat het doel van de euro is om Europa politiek, economisch en sociaal te versterken. De grootste bestedingen die het kabinet volgend jaar wil doen is voor zorg en onderwijs. Volksgezondheid krijgt 3,5 miljard extra en onderwijs 4 miljard. Van het extra geld voor volksgezondheid wil men de wachtlijsten verkleinen. Ook het aantal opleidingsplaatsen voor huisartsen wordt meer. Scholen krijgen meer geld om vrij te besteden, bijvoorbeeld voor schoonmaakkosten en meubilair. Dat is op de meeste scholen ook wel hard nodig zoals hier. Maar of al deze bestedingen helpen vraag ik me af. Ook wil de overheid stimuleren dat er meer mensen naar het Mbo en Hbo gaan. Iets wat dit jaar ook heel actueel was is MKZ, Om mensen beter voor te lichten over zulk soort dierenziekten heeft de overheid daarvoor geld uitgetrokken. Ook willen ze meer geld uitgeven voor het bestrijden van zinloos geweld, vooral in het openbaar vervoer. Om mensen veilig te kunnen laten reizen. Wat opvallend was was dat voor het koninklijk huis 2,2 miljoen meer is uitgetrokken, en dit is voor het huwelijk van Maxima en Willem-Alexander.