Dementie

Mijn spreekbeurt gaat over dementie. Dementie is een ziekte waarbij de patiënt veel dingen vergeet. Ik houd mijn spreekbeurt over dit onderwerp, omdat mijn oma deze ziekte heeft en daarom vind ik het een interessant onderwerp. Dementie is een verzameling van verschijnselen zoals geheugenverlies en gedragsveranderingen. Het is dus niet echt 1 ziekte, maar het bestaat uit meerdere ziektes. De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende oorzaak. Daarom ga ik nu wat vertellen over de ziekte van Alzheimer. Op dit moment zijn er in Nederland ongeveer 180.000 mensen die aan dementie lijden. Daarvan hebben naar schatting 130.000 mensen de ziekte van Alzheimer. En waarschijnlijk zal dit aantal in 2050 verdubbeld zijn. Dit komt omdat de ziekte vrijwel alleen bij oudere mensen voorkomt, en omdat er een sterke vergrijzing is in Nederland. In 1906 was de Duitse arts Alois (aloewa) Alzheimer {plaatje} de eerste die veranderingen ontdekte in het hersenweefsel van mensen die aan dementie waren overleden. Hij sprak over een vrouw die was overleden na jaren problemen te hebben gehad met haar geheugen, verward overkwam en moeite had met het begrijpen van vragen. Na haar dood deed hij een onderzoek met haar hersenen en ontdekte dat er opeenhopingen buiten en rondom de hersencellen waren. Vanaf toen kreeg de ziekte zijn naam. De ziekte van Alzheimer is een ongeneeslijke hersenziekte, waarbij de cellen in sommige delen van de hersenen ophouden te functioneren en afsterven. Veel wetenschappers zijn op zoek naar de oorzaak van de ziekte, maar de oorzaak is nog steeds onbekend. Wel opvallend is dat patiënten met de ziekte van Alzheimer eiwitafzetting in de hersenen krijgen. Deze eiwitafzetting beschadigen de hersencellen. Er bestaat ook nog geen medicijn tegen de ziekte. Er zijn wel medicijnen die het verloop van de ziekte kunnen uitstellen, waardoor de vergeetachtigheid langzaam tot stand komt. Een paar symptomen van de ziekte zijn: vergeetachtigheid, veranderingen in de persoonlijkheid, niet weten waar je bent en verlies aan spraak. De ziekte van Alzheimer verloopt in 3 stadia. In het eerste stadium zijn de patiënten lusteloos, minder spontaan en leren langzamer. De patiënten kunnen nog wel wat kleine dingen zelf. Spraak en begrip wordt steeds slechter. Vaak zijn ze halverwege hun verhaal al vergeten wat ze willen zeggen. In het tweede stadium functioneert het korte termijn geheugen erg slecht terwijl ze de dingen van heel vroeger nog makkelijk voor de geest kunnen halen. Ook vergeten ze welke dag van de week het is en hebben ze moeite met het herkennen van familieleden en vrienden. In het derde stadium heeft de patiënt 24 uur per dag verzorging nodig en is helemaal afhankelijk van anderen. Ze kunnen last hebben van slaapstoornissen, slaapwandelen en zijn vaak niet meer zindelijk. Dit is het ergste en laatste stadium van de ziekte van Alzheimer. Gemiddeld duurt de ziekte ongeveer 7 jaar, maar er zijn ook uitzonderlijke gevallen van 20 jaar bekend. De ziekte van Alzheimer is op zich niet dodelijk, maar als de patiënt in het derde stadium terecht komt, gaat alles steeds moeilijker. Ademhalen en slikken kan bijvoorbeeld al te moeilijk zijn, omdat ze niet meer weten hoe het moet. Dan kan de ziekte dus wel dodelijk worden. Omdat onderzoekers nog steeds niet de precieze oorzaak hebben van de ziekte, is het moeilijk om er medicijnen voor te ontwikkelen. Ook weten ze niet zeker of de ziekte erfelijk is. In een paar families waarin de ziekte van Alzheimer op jonge leeftijd voorkomt hebben doktoren een afwijking in het erfelijk materiaal gevonden. Sinds 1993 is er een Alzheimer vereniging. De Internationale Stichting Alzheimer Onderzoek, oftewel de ISAO. Deze vereniging is opgericht om wetenschappelijk onderzoek naar oorzaken en behandelingen van de ziekte van Alzheimer te sponsoren. Ook geven ze voorlichting over de ziekte aan mensen die in hun omgeving iemand kennen met deze ziekte heeft, of mensen die de ziekte zelf hebben. Ik heb op het bord wat dingen opgehangen. Hier kun je de verschillen zien tussen vergeetachtigheid, dementie en Alzheimer. {Kenmerken opnoemen} Hier zie je de hersenen van een gezond mens en de hersenen van iemand met de ziekte van Alzheimer. Je ziet een groot verschil {dingen opnoemen}. In het begin van mijn spreekbeurt zei ik al dat mijn oma ook de ziekte van Alzheimer heeft. Daar ga ik nu wat over vertellen. Mijn oma heeft de ziekte nu ongeveer 5 jaar. Je kunt het niet precies zeggen, omdat je niet precies weet wanneer de ziekte nou echt begint. Mijn tante merkte als eerste op dat er wat mis was. Mijn oma wist steeds meer dingen niet meer… Als ze ’s middags bijvoorbeeld naar de markt was geweest, dan wist ze het ’s avonds al niet meer. Dat werd langzaam aan steeds erger. Mijn zus ging bij mijn oma in huis wonen, omdat mijn oma eigenlijk niet meer alleen kon wonen, en haar man (mijn opa dus), is al lang geleden overleden. Voor mijn zus was dit een hele erge moeilijke tijd. Het is erg moeilijk om voor iemand te zorgen die dement is. Toen mijn oma in het eerste stadium van de ziekte zat, kwam er thuiszorg. Ze kreeg 2 keer op een dag medicijnen om de ziekte wat uit te stellen. Later werd dat 3 keer op een dag. Toen ze in het tweede stadium van de ziekte zat, ging ze 1 keer per week naar de Ooiman. Dat is een bejaardenverzorgingshuis in Doetinchem. Thuis ging het al bijna niet meer… Ze liep maar wat rond door haar huis en ze ging soms ineens heel veel vlees bakken. Ze dacht dan dat haar zonen op bezoek kwamen. Dat was heel erg raar, en op een gegeven moment kon mijn zus er ook niet meer tegen. Toen mijn oma ongeveer tussen het tweede en derde stadium van de ziekte zat, is ze naar de Ooiman verhuisd. Eerst vond ik dat vreselijk voor haar. Ze moest bij mensen zitten die al veel verder in de ziekte waren. Die mensen worden echt als baby’s behandeld. {plaatje boekje, voorbeelden noemen, test} Ik vond mijn oma daar helemaal niet tussen passen. Toen ze in de Ooiman woonde, zijn ze gestopt met de medicijnen. Ze lieten de ziekte gaan, omdat je het wel uit kan stellen, maar daar zit mijn oma alleen maar mee. Vanaf die tijd ging het heel erg snel, en al snel werd zij ook als een baby behandeld. Nu weet ze eigenlijk helemaal niks meer. Ze kan moeilijk praten en is binnen 1 minuut alweer vergeten wat je gezegd hebt. Mijn vader en Wilma gaan er bijna elke week heen. Ik ging eerst ook mee, maar op een gegeven moment kende ze ons niet meer. Ze liep ons zo voorbij! Dat vond ik echt heel erg. Ik weet dat ze er niks aan kan doen, maar toch schrik je daarvan. Een andere vorm van dementie is de vasculaire vorm van dementie. Na Alzheimer is dit de meest voorkomende oorzaak van dementie. De leeftijd ligt bij deze ziekte tussen de 60 en 75 jaar en het komt vaker bij mannen voor dan bij vrouwen. In tegenstelling tot de ziekte van Alzheimer is de oorzaak bij vasculaire dementie wel bekend. Als een bloedvat in de hersenen barst, een slagader in de hersenen verstopt raakt of als er onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen is, dan sterft hersenweefsel door gebrek aan zuurstof en voedingstoffen af. Dit wordt een hersenbloeding genoemd. Na een hersenbloeding ontstaat bij ca. 30 % van de mensen dementie binnen de eerste maanden na een hersenbloeding. Na iedere infarct gaat de patiënt verder achteruit. Het verschil tussen de ziekte van Alzheimer en vasculaire dementie is dat de mensen die Alzheimer hebben minder last hebben van hun ziekte. Deze 2 soorten van dementie ontstaan ook beide op een andere manier. Bij de ziekte van Alzheimer gaat alles heel geleidelijk en bij vasculaire dementie gaat naar iedere infarct de patiënt verder achteruit, waardoor de ziekte sneller erger wordt. Weer een andere vorm van dementie is de Lewy body dementie. Ook bij deze vorm wordt de patiënt vergeetachtig. Hierbij komen ook nog eens stijfheid, langzame beweging, een kromme rug en een afwijkende manier van lopen. Ook zien de patiënten vaak dingen die er niet zijn en ze krijgen angstaanvallen. Dan is er ook nog de ziekte van Pick. De ziekte zit in het voorste deel van de hersenen. Daar zitten opgezwollen, ballonvormige zenuwcellen in. Daardoor komen de zenuwen en hersenen onder druk te zitten en daardoor beschadigen de hersenen. De oorzaak van deze ziekte is nog onbekend. Een minder voorkomende ziekte is de ziekte van Creutzfeld-jakob. Deze ziekte is bij ons beter bekend als de ‘gekke koeienziekte’. Deze ziekte komt dus ook voor bij mensen. Het veroorzaakt sponsachtige letsel in de grijze hersenstof. Deze ziektes zijn allemaal een vorm van dementie. Voor de mensen die in hun omgeving iemand kennen die dement is, is het erg moeilijk. Het meest pijnlijk zijn de momenten waarop de dementerende zijn partner niet meer herkent. Terwijl de dementerende nog leeft, moet de partner al ‘afscheid’ nemen.