Geschiedenis
Hoofdstuk 3
§1.1 Het Verdrag van Versailles
Op 11 november 1918 maakte een wapenstilstand een einde aan de Eerste Wereldoorlog. Duitsland had de oorlog verloren en verder geen macht meer. Daarom besloten de overwinnende landen om Duitsland zwaar te straffen. land mocht nooit meer in staat zijn een oorlog te beginnen.
De belangrijkste onderdelen van de Vrede van Versailles waren:
à Duitsland moest een groot bedrag in goud betalen om de oorlogsschade te herstellen. Er werd bewust voor goud gekozen, omdat dat zijn waarde niet verliest. Het doel van deze maatregel was Duitsland als economische grootmacht uit te schakelen. Het
à Duitsland moest gebieden afstaan. Het verloor Elzas-Lotharingen aan Frankrijk en in het ooste§1.2 De Republiek van Weimar
In 1918 probeerden Duitse communisten de macht te grijpen. Zij dachten dat de tijd rijp was om een revolutie te beginnen.
Begin 1919 waren er verkiezingen en werd Duitsland een parlementaire democratie. De Socialistische Partij Duitsland n veel aan de nieuwe staat Polen.
à Duitsland moest al zijn koloniën afgeven. Op deze manier was Duitsland niet langer een wereldmacht.
à Het Duitse leger mocht niet groter zijn dan 100.000 man. Ook mocht Duitsland geen vloot meer hebben. Zodoende zou het Duitse leger nooit in staat zijn om opnieuw een oorlog te beginnen.
à In het gebied dat grensde aan Frankrijk en België (het Rijnland) mochten geen Duitse soldaten worden gelegerd.
(SPD) haalde 38 procent van de stemmen en werd de grootste partij. Officieel heette Duitsland nu de Republiek van Weimar.
De Duitse bevolking was het er niet mee eens dat Duitsland alle schuld kreeg van de oorlog. Dat zij via herstelbetalingen alle oorlogsschade moesten betalen, vonden zij daarom erg oneerlijk.
§1.3 De Volkenbond
De Amerikaanse president Woodrow Wilson dacht dat oorlog voorkomen kon worden als ieder volk het recht kreeg op een eigen land en zijn eigen regering zou kunnen kiezen. Deze gedachte bracht Wilson op het idee dat er een organisatie moest komen waar volkeren met elkaar kunnen overleggen, in plaats van oorlog voeren. Uiteindelijk leidde dit tot de oprichting van de Volkenbond.
Bij de Volkenbond wilden landen oorlogen voorkomen. De Volkenbond bleek al snel machteloos. In eerste instantie omdat de verliezer van de Eerste Wereldoorlog geen lid mochten worden. In 1946 werd de Volkenbond opgeheven. De Verenigde Naties (VN) namen zijn plek in.
§2.1 De beurskrach van 1929
In 1923 kon Duitsland zijn schulden niet meer betalen. Franse troepen bezetten het Ruhrgebied om waardevolle grondstoffen in beslag te nemen. De Duitse arbeiders hadden geen zin om voor een Franse baas te werken en begonnen te staken. De staking werd gesteund door de Duitse regering en de regering vond ook dat de werknemers gewoon hun loon moesten krijgen. De Duitse Rijksbank kreeg de opdracht om geld bij te drukken. Het gevolg was enorme inflatie.
Mensen moesten hun loon in een wasmand ophalen en voor een eitje betaalde je zo een paar miljoen.
De Verenigde Staten besloten Duitsland te steunen. De Amerikanen leenden Duitsland goedkoop geld. Met die lening kon de economie worden opgebouwd, zodat de herstelbetalingen konden doorgaan.
De Amerikaanse economie stond er ook niet goed voor.
à Tijdens de Eerste Wereldoorlog had Europa behoefte aan Amerikaanse landbouwproducten. Amerikaanse boeren leenden geld bij de banken om te investeren in land en dure landbouwmachines. Na de oorlog viel de vraag uit Europa weg en zaten de Amerikaanse boeren met enorme overschotten, waardoor de voedselprijzen kelderden. Veel boeren
à In de industrie investeerden bedrijven om hun productie op te voeren. Hiervoor leenden ze geld bij banken en verkochten ze aandelen.
à Er was veel behoefte aan die producten. De Amerikaanse consumenten kochten ze vaak op krediet. Dit betekent dat ze daar geld voor leenden.
à Ook om aandelen in bedrijven te kopen, leenden mensen geld. Daarbij speculeerden (gokten) zij erop dat die bedrijven steeds meer winst maakten en dat hun aandelen daardoor meer waard werden.
à Al dat lenen en speculeren ging goed tot de beurskrach van 1929. In oktober van dat jaar stortte de aandelenkoersen in New York. Het werd duidelijk dat heel veel bedrijven en consumenten hun schulden aan de banken niet meer terug konden betalen. Ook veel banken raakten in de problemen en gingen failliet.
Miljoenen mensen raakten hun baan kwijt, omdat heel veel bedrijven failliet gingen. Omdat de VS een groot handelsland waren, merkten andere langen dat direct. De economische crisis verspreidde zich razendsnel over Europa, Zuid-Amerika en Azië.
§2.2 Gevolgen van de beurskrach in Duitsland
De instorting van de Amerikaanse beurs was voor Duitsland een enorme tegenslag. De leningen uit de VS werden direct stopgezet.
De werkeloosheid in Duitsland en andere landen steeg snel en veel mensen raakten in grote problemen.
Eén partij wist te profiteren van de situatie. De Nationaal-Socialistische Duitse Arbeiders Partij (NSDAP) van Adolf Hitler kreeg vanaf 1930 in hoog tempo meer aanhangers. Hitlers vastberadenheid sprak veel mensen aan.
§2.3 Nederland onder leiding van Colijn
De regering onder leiding van minister-president Colijn wilde met zo veel mogelijk landen een goede relatie hebben.
Colijn voerde de aanpassingspolitiek in toen de werkloosheid steeg: de uitgaven van de overheid mesten worden aangepast aan de teruglopende inkomsten (bezuinigen).
In 1930 richtte Anton Mussert de Nationaal Socialistische Beweging (NSB) op. Ook hij wilde een eind aan de democratie maken en dacht dat een sterke leider het land uit de problemen moest halen.
3.1 Ideeën van de nationaalsocialisten
Hitler was leider van de Nationaal-Socialistische Duitse Arbeiders Partij. De nationaalsocialisten (nazi’s) geloofden niet in de democratie. Hitler was aangewezen als de sterke leider van het land. Dit idee noem je het Fürher-principe.
Hitler maakte met een rassenleer een onderverdeling tussen sterke en zwakke rassen. De Duitsers hoorden bij het sterkste, Arische ras. Kenmerken hiervan waren blonde haren en blauwe ogen.
De nazi’s gaven de Joden de schuld van de nederlaag in de Eerste Wereldoorlog en van de economische crisis. Er was sprake van antisemitisme, Jodenhaat.
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden