Oorlog en vrede, hele boekje

Begrippen: 1) Tweefrontenoorlog: Oorlog die aan twee fronten tegelijk wordt uitgevochten. 2) Balance of powers: Toestand waarbij de machtsverhoudingen tussen de mogendheden (land dat zichzelf bestuurt) in balans zijn. Ook wel machtsevenwicht. 3) Splendid Isolation: Politiek van Engeland om zich afzijdig te houden van Europese zaken. 4) Modern Imperialisme: Streven van geïndustrialiseerde landen naar een wereldrijk door koloniën te vormen. 5) Nationalisme: Ernstige vorm van vaderliefde, eigen volk gaat boven alles. 6) Nationaliteitenvraagstuk: Het probleem dat een bepaald volk niet bij de staat wil horen maar onafhankelijk wil zijn. 7) Militarisme: Sterke nadruk op het leger en militaire middelen om een probleem op te lossen. 8) Servische nationalist: Voorstander van een onafhankelijk groot Servië. 9) Grote oorlog: Andere benaming voor de eerste wereldoorlog. 10) Veelvolkerenstaten: Staten waarin een aantal volkeren zijn samengebracht (bijv. Oostenrijk-Hongarije) 11) Pacifisme: Streven naar het vermijden van een oorlog door geen wapens te gebruiken. 12) Vrede van Versailles: Vrede die een einde aan WOΙ maakte. 13) Volkenbond: Internationale organisatie (1919) die oorlogsdreiging tussen landen weg moest nemen. 14) Veertien punten: Principeprogramma van president Wilson (VS) voor inrichting van de wereld na WOΙ. 15) Isolationisme: Politiek van VS om zich zo min mogelijk met Europese zaken te bemoeien. 16) Poolse corridor: Strook grond door Oost-Pruisen die Polen de toegang tot de Oostzee verschaft. 17) Vrijhaven: Havenstad die niet onder de soevereiniteit van een bepaalde staat valt (bijv. Danzig in interbellum) 18) Herstelbetaling: Schadevergoedingen betaald door schuldige landen in WOΙ. 19) Republiek van Weimar: Duitsland. 20) Secundaire staat: Staat waarin kerk en staat gescheiden zijn. Religieuze leiders zijn niet automatisch de politieke leiders. 21) Cordon sanitaire: Rij van landen die samenwerken om groot buurland in bedwang te houden. 22) Verdrag van Rapollo: Verdrag tussen Rusland en Duitsland om elkaar te steunen. (1922) 23) Dawes-Plan: Amerikaans hulpprogramma de Duitse economie erbovenop te helpen na de crisis in 1923. Duitse kolen verkocht aan Frankrijk. 24) Erfüllungspolitik: Duitse politiek gericht op het naleven van de regels / bepalingen van het Verdrag van Versailles. 25) Verdrag van Locarno: Verdrag tussen Europese landen (1925) waarbij Duitsland zijn westgrenzen en het gebiedsverlies van de vrede van Versailles accepteerde. OOSTGRENZEN NIET!!! 26) Briand-Kellogg-pact: (1928) Verdrag tussen 63 landen om bij ruzie alles op te lossen door te onderhandelen en niet door te vechten. 27) As-Rome-Berlijn: Verbond tussen Duitsland en Italië. 28) Anti-kominterpact: Verbond tussen Duitsland, Italië en Japan (1936) Officieel tegen het communisme (Rusland en Stalin). 29) Internationale brigade: Vrijwilligers uit andere landen in het Spaanse leger tijdens de Spaanse burgeroorlog. 30) Sudetenduitsers: Duits sprekende mensen in Sudetenland > Tsjecho-Slowakije. 31) Anschluss: Aansluiting van Oostenrijk bij Duitsland (1938) 32) Conferentie van Munchen:Vergadering van DU, FA, EN en IT over Tsjecho-Slowakije (1938) 33) Zelfbeschikkingsrecht: Recht van het volk om te beslissen wat er met het volk moet gebeuren. 34) Blitzkrieg: Tactiek van een snelle overrompelingsoorlog. 35) Duitse keizer (WOΙ): Wilhelm П. 36) Warme havens: Havens die in de winter niet dicht vriezen. 37) Tegenoffensief: Tegenaanval. 38) Offensieve tactiek: Militair plan gericht op aanvallen. 39) Vrede van Brest-Litovsk: Vrede tussen DU en RU. Na machtsovername bolsjewieken. Dit betekende het einde van deelname aan WOΙ voor Rusland. (1918) 40) Onbep. Duikbootoorlog: Duikboten vallen elk schip aan waarvan vermoed wordt dat het voor de vijand vaart. Aanleiding en oorzaak: Er zijn meerdere oorzaken en een aanleiding. De aanleiding is de druppel die de emmer doet overlopen. Oorzaken zijn de echte redenen waarom een conflict start. In WOΙ was de aanleiding do moord op de Oostenrijk-Hongarijnse kroonprins Franz-Ferdinand.
Oorzaken uitbreken WOΙ: 1) FA & DU waren in oorlog in 1870. DU had het gebied Elzes-Lotharingen van FA verovert en FA wilde dit terug. 2) Vorming van Triple Alliantie was een dreiging naar de andere landen die toen ook een bondgenootschap hebben gesloten. (Triple Entente) 3) Er was een grote tegenstelling tussen EN en DU, ze wilde allebei de grootste vloot hebben. 4) Het Turkse rijk viel uit elkaar, de koloniën zorgden voor een opstand want veel landen in europa wilde zo’n kolonie hebben. Turkije > bijnaam: zieke man van Europa. Bondgenootschappen: Voor oorlog: 1) Triple Alliantie (1882) > Duitsland, Oostenrijk-H, Italië. 2) Triple Entente (1907) > Frankrijk, Rusland, Engeland. Tijdens oorlog: 1) Centralen > Duitsland, Oostenrijk-Hongarije. 2) Geallieerden > Servië, Frankrijk, Rusland, Engeland, Italie (na 1916), VS (na 1917) Von Schlieffen-plan: Het vermijden van een tweefrontenoorlog (van DU) door eerst af te rekenen met West-Europa (Frankrijk) en later met Oost-Europa (Rusland). Mislukt omdat: 1) De was een zeer snelle Russische opmars vanuit het oosten, Rusland kwam eerder Duitsland binnenvallen dan gedacht. 2) België gaf veel tegenstand tegen de Duitse troepen toen die Frankrijk via België wilde binnenvallen > Engeland hielp hierbij. 3) Frankrijk hield stand tegen Duitsland bij rivier de Marne > Slag bij Marne. Keerpunten in WOΙ: 1) Het mislukken van het Von Schieffen-plan. 2) Onbeperkte duikbotenoorlog van Duitsland > VS ging meevechten en zo was DU kansloos. 3) Vrede van Brest-Lotovsk > De communisten hadden de macht in Rusland en zij wilden van Rusland een groot communistisch land maken en niet meer vechten. In WOΙ streefden mensen naar een wereld zonder oorlog (passifisme), andere landen hadden wel de middelen om hun landsgrenzen te verdedigen maar ze gaven steeds een beetje toe aan Duitsland om een oorlos te voorkomen. (appeasement) Appeasement: telkens iets toegeven aan dictator om een oorlog te voorkomen. Chamberlain > minister-president van Eneland in de jaren 30
Wilson > president van VS
Vrede van Versailles: (!!!!!) Bepalingen in het verdrag: 1) Duitse leger niet groter dan 100.000 man. 2) Duitsland moet delen afstaan aan andere landen; Ø Elzes-Lotharingen terug naar Frankrijk Ø Poolse corridor terug naar Polen > Polen had zo meer internationale kans in de handel. 3) Duitsland moet herstelbetalingen doen. 4) Duitse kolonies afstaan aan volkerenbond. Ø kolonies > volkenbond Engeland
Frankrijk
België De gebieden moesten zo snel mogelijk onafhankelijk worden > mandaatgebieden. Grootste meningsverschil: Tussen FA (Clemençeau) en VS (Wilson) Over de hoeveelheid straf voor Duitsland. In Duitsland: Diktat von Versailles. Het verdrag was buiten Duitsland opgesteld en Duitsland had geen inspraak gehad. 14 punten van Wilson: 1) Overal democratie. 2) Elk volk krijgt zelfbeschikkingsrecht > alleen Duitsland niet. 3) Er moet een volkenbond komen > voorloper van VN. Volkenbond stelde niets voor. Sovjetunie geen lid > het was communistisch. Duitsland geen lid > verliezer oorlog. VS geen lid > wilde niet. Door de 14 punten verloren Duitsland en Rusland gebieden. Verdrag van Rapollo: Duitsland en Rusland waren de dupe van de oorlog en sloten toen samen een verdrag. Geheim gedeelte: Duitse officieren zouden Russische soldaten opleiden. Beurscrisis in Duitsland (1929) De beurs van Duitsland stortte in elkaar en als gevolg daarvan werd Hitler populair want hij beloofde het op te lossen.
As-Rome-Berlijn: Aanzien van Italië was gedaald want ze waren Ethiopië binnengevallen. Ethiopië was lid van de volkenbond dus die kreeg steun van de hele wereld. De wereld boycotte Italië. Mussolini (Italië) wilde dus graag een bondgenoot > Duitsland. Gevolgen WOΙ voor internationale verhoudingen: 1) Nationalisme in Afrika en Azië gestimuleerd. 2) VS ging over tot isolationisme > ze bemoeiden zich niet meer met Europese zaken. 3) Sovjetunie en Duitsland werden geboycot door rest van de wereld / europa. Spaanse burgeroorlog (1936-1940): burgeroorlog tussen: Democratisch gekozen regering, of wel volksfrontregering. Nationalisten
Volksfront: samenwerking van partijen tegen het fascisme.In dit geval: communisten, socialisten, liberalen en anarchisten. Grootste deel van het leger o.l.v. Generaal Franco.Hij wordt gesteund door de Rooms-katholieke Kerk en de fascisten. Gesteund door:1) Sovjetunie2) Internationale briades Gesteund door:1) Duitsland2) Italië Oorlog gewonnen door: Generaal Franco. Engeland en Frankrijk hielden zich afzijdig, afspraak van non-interventie, bang voor een wereldoorlog. Hitler zag deze oorlog als generale repetitie, hij testte zij leger. Hieruit trok hij de conclusie dat hij zonder echt oorlog te voeren eigenlijk al heel veel kon bereiken. Verraad van Munchen: Hitler had twee belangrijke doelstellingen op buitenlands gebied. 1) Lebensraum, hij wilde meer ruimte voor alle Duitsers. 2) Heim ins Reich, alle Duitsers in een groot Duitsland. Hij begon met deze politiek in 1938: 1) Verovering van Oostenrijk > Anschluss. 2) Verovering van Sudetenland. Conferentie van Munchen over Sudetenland: Ø Duitsland > Hitler Ø Italië > Mussolini Ø Engeland > Chamberlain Ø Frankrijk > Daladier
Beslissing: Duitsland krijgt Sudetenland, maar dit is dan de laatste verovering van Duitsland. Waarom verraad??? 1) Op de conferentie wordt beslist over Tsjecho-Slowakije maar die is helemaal niet uitgenodigd!!! 2) Sovjetunie was niet uitgenodigd. De sovjetunie dacht dat EN en FA Hitler naar de Sovjetunie stuurde om oorlog te voeren. Zo konden Duitdland en de Sovjetunie elkaar vernietigen, en waren EN en FA meteen van die twee landen af! 3) Hitler hield zich niet aan het verdrag, hij veroverde later heel Tsjechië. Na Tsjechië wilde Hitler Polen veroveren om zo een tweefrontenoorlog te voorkomen (FA en RU). Duits-Russisch niet-aanvalsverdrag (aug. 1939): Ø Reden Rusland: Hitler kwam dichtbij (via polen en Tsjechië) en Stalin wilde een oorlog uitstellen. Ø Reden Duitsland: Hitler wilde geen tweefrontenoorlog. Ook wel: 1) Duivelspact. 2) Molotov-Von Ribbentrop-pact. 3) Niet-aanvalsverdrag. 4) Non-agressiepact. Geheim gedeelte verdrag: Polen zou verdeeld worden (80% naar Duitsland) Rusland zou Estland, Letland en Litouwen mogen veroveren. Wereld was verbaasd: De twee aartsvijanden sloten een verdrag > Communisme (Salin) en Nationaal-socialisme (Hitler).
Begin WOП: 1 sept. 1939: Hitler valt Polen binnen. 3 sept. 1939: FA en EN verklaren Duitsland de oorlog. Oorzaken: 1) non-agressiepact > Hitler voelde zich veilig en kon veel doen. 2) Macht van Hitler met Lebensraum en Heim ins Reich. 3) Onvrede in Duitsland door werkeloosheid en verdrag van Versailles. 4) Appiecement politiek van Engeland en Frankrijk.