Maatschappijleer hoofdstuk 3 Parlementaire democratie
Par. 1 wat is politiek
Politiek is de manier waarop een land bestuurd word, de besluiten van politici hebben veel invloed op het leven van burgers. Het gaat over zaken die van algemeen belang zijn.
Bijvoorbeeld:
- openbare orde en veiligheid (inzetten van meer politieagenten)
- buitenlandse betrekkingen (uitzenden van militairen)
- infrastructuur (aanleg van wegen)
- welvaart (zorg voor voldoende werkgelegenheid)
- welzijn (weg werken van wachtlijsten in ziekenhuizen)
- onderwijs (het veranderen van examen eisen)
voor het realiseren van deze plannen betalen wij belasting, en omdat wij dit betalen krijgen we bepaalde rechten bijvoorbeeld recht om te stemmen vanaf 18, recht op uitkering.
Democratie is een staatsvorm waarbij de bevolking indirect of direct invloed op uitoefent op de politieke besluitvorming.
Directe democratie: de mensen stemmen zelf als besluiten doorgaan of niet bijvoorbeeld Athene.
Indirecte democratie: de mensen kiezen volksvertegenwoordigers en die nemen de besluiten voor ons. Er word ook van gesproken van parlementaire democratie omdat de belangrijkste beslissingen door het parlement worden gedaan.
Kenmerken parlementaire democratie
- burgers hebben politieke grondrechten
- politieke besluitvorming is grondwettelijk vastgelegd
- vrije media
Dictatuur of autocratie is als alle macht in de handen is van een persoon of een kleine groep mensen.
Op basis van ideologie: in China, Noord-Korea en Sovjet-Unie had de communistische partij voor het zeggen (doel: een samenleving waarin mensen op basis van gelijkheid zouden leven).
Fascisten: In Duitsland, Italië en Spanje zijn jarenlang fascisten aan de macht geweest (Fascisten zijn zeer nationalistisch en zijn wijzen democratie af).
Religieuze dictatuur: is gericht op religie en alleen die religie is dan toegestaan.
Militaire dictatuur: als het leger aan de macht is.
Kenmerken dictatuur
- Politiek is in handen van 1 persoon of een kleine groep
- Grondrechten worden niet beschermd
- Geen vrije pers
- Oppositiepartijen zijn verboden
- Grote politieke rol militairen
- Verkiezingsfraude
Par. 2 Politieke stromingen
Ideologie is een samenhangend geheel van ideeën over de mens en de gewenste inrichting van de samenleving.
Iedere ideologie heeft ideeën op het gebied van:
- Waarden en normen
- Sociaal economische verhoudingen
- Machtsverdeling in de samenleving
Nederland kent drie grote ideologieën
- Het liberalisme
- Het socialisme
- Het confessionalisme
Sociaaldemocratisch
Confessionalisme
Liberalisme
Links
Midden
Rechts
Draait om gelijkwaardigheid
Draait om harmonie
Draait om vrijheid
Steunende rol van de overheid
Aanvullende rol van de overheid
Terughoudende rol van de overheid
Progressief
Conservatief
Progressief betekend in de politiek vooruitstrevend, de maatschappij willen veranderen. Conservatief betekent in de politiek behoudend en houden graag alles bij het ouden. Als conservatieven nog verder aan de regels van vroeger terug willen noem je dat reactionair
Het liberalisme
De liberale stroming is ontstaan tijdens de franse revolutie omdat de rijke burgerij meer hun gang wilden gaan. Hun oude ideaal was persoonlijke en economische vrijheid
De liberalen nu
Vinden de vrijheid en zijn daarom voor de vrijmarkteconomie. De overheid moet zich een kleine rol spelen en zich beperken tot defensie, onderwijs en bescherming van de rechtstaat en de klassieke grondrechten. Ze accepteren de verzorgingsstaat op 3 voorwaarden:
- De vrijemarkteconomie komt niet in gevaar
- Mensen dragen zelf verantwoordelijkheid voor hun situatie
- De uitkeringen blijven zo laag mogelijk
Het socialisme
Is ontstaan in de 19e eeuw als reactie op slechte werkomstandigheden van arbeiders. Socialisten wilden een einde maken aan de armoede en ongelijkheid. De vraag hoe ze dit doel het beste konden bereiken:
- Communisten of marxisten: wilden dat arbeiders een revolutie begonnen en de macht zouden overnemen
- Sociaaldemocraten: wilden meedoen met de verkiezingen om zo te zorgen voor een goede sociale wetgeving
De sociaaldemocraten nu
Ze zijn niet tegen de vrijemarkteconomie, maar willen wel dat de overheid een actieve rol speelt. Daarom zijn ze voor de verzorgingsstaat (Sociale grondrechten)
Het confessionalisme
Is in de 19e eeuw opgericht door de rooms- katholieken en is gebaseerd op het geloof. Ze streven naar waarden uit de bijbel, zoals harmonie, gespreide verantwoordelijkheid, naasten liefde en rentmeesterschap.
Christendemocraten nu
- Harmonie
- Gespreide verantwoordelijkheid
- Naastenliefde (dat we moeten zorgen voor de zwakkeren)
- rentmeesterschap (dat de mensen goed moeten zorgen voor de aarde)
Par. 3 politieke partijen
Politieke partij bestaat uit een groep mensen met dezelfde ideeën over de manier waarop onze samenleving het beste bestuurt kan worden
Actiegroepen houden zich bezig met een bepaalde doelstelling en voeren actie als ze dat nodig vinden (demonstraties en blokkades)
belangenorganisaties behartigen de belangen van een bepaalde groep mensen
Soorten partijen
- Op basis van ideologie ( Zie vorige partij)
- One-issuepartijen (Partij van de Dieren)
- Protestpartijen (Ontstaan uit onvrede)
- populistische partijen (ontstaan deels uit protest maar hebben de bedoeling om op te komen voor de zwijgende massa)
- Niet-democratische partijen (fascisten en communisten)
Functies van politieke partijen
- Integratiefunctie (partij progamma verbind mensen)
- Informatiefunctie (de partijen informeren de kiezers over verschillende kwesties en helpen zo burgers een eigen mening te vormen)
- Participatiefunctie (de partijen stimuleren de burgers om actief mee te doen in de samenleving door te stemmen)
- Selectiefunctie (Mensen die meewillen doen in de politiek kunnen dat doen)
Par. 4 verkiezingen
We kiezen politici op 4 niveaus
- Het Europees Parlement
- De Tweede Kamer
- Provinciale Staten
- De gemeente raad
Actief kiesrecht is het recht dat je hebt om te stemmen als je 18 jaar of ouder bent en een Nederlander bent.
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden