Muziek Examen

Muziek samenvatting.
 

Analytisch luisteren

1. Toonhoogte (hoog/laag)

2. Dynamiek (hard/zacht)

3. Tempo (langzaam/snel)

4. Ritme (korte/lange, veel/weinig)

5. Instrumentatie (veel/weinig instrumenten)

 

Opbouw naar climax toe

Afbouw naar slot toe

 1. Crescendo

Decrescendo

2. Accelerando

Ritenuto

3. Steeds hoger

Steeds lager

4. Steeds meer tonen

Steeds minder tonen

5. Steeds meer instrumenten

Steeds minder instrumenten

1. Dynamiek
- Dynamiek aanduiding
1. Forte - hard - f
2. Mezzo-forte - matig - mf
3. Piano - zacht - p

- Dynamiek verandering
1. Crescendo: van zacht naar hard - <
2. Decrescendo: van hard naar zacht - >
3. Sforzando: plotselinge luidheid - sf

- Dynamiek overgang
1. Terrassendynamiek: abrupte overgang van hard naar zacht en andersom.
2. Overgangsdynamiek: geleidelijk harder of zachter worden.

 

2. Tempo
- Tempoaanduiding
1. Adagio - langzaam
2. Andante - matig
3. Allegro - snel

- Tempowijzigingen
1. Accelerando - versnellen
2. Ritenuto - vertragen
3. A tempo - terug naar voorafgaand tempo

- Metronoom: geeft het tempo aan in beats per minuut.

3. Ritme
- Notenwaarden
- Ritmisch verschijnsel
1. Syncope: tegen de tel in gespeeld
2. Triool: antimetrisch
- Uitvoeringswijze
1. Swing/inegalité: 8ste noten afwisselend lang/kort gespeeld.
2. Ostinaatritme: steeds herhaald ritme.
- Articulatiewijze
1. Legato - gebonden
2. Portato - los van elkaar
3. Staccato - los van elkaar, kort
4. Fermate - aanhouden van de toon

4. Maat
- Maatsoorten
1. Tweedelige maatsoort: statig, elke tel even zwaar.
2. Driedelige maatsoort: zwierig, na de eerste tel komen twee lichtere tellen.

- Opmaat: onvolledig maat aan het begin van een muziekstuk.
- Onregelmatige maartsoorten: een combinatie van twee- en driedelige maten.
- Afterbeat: accenten op de tweede en vierde tel in de begeleiding.

5. Melodie
- Speelwijze
1. Arco - strijken
2. Pizzicato - tokkelen
3. Arpeggio - snel achter elkaar gespeeld
4. Sourdine - spelen met een demper

- Motiefverwerking
1. Sequens - steeds hoger/lager gespeeld
2. Omkering - begint op dezelfde toon maar wordt gespiegeld
3. Kreeftengang - van achter naar voren gespeeld

- Standaardzinsbouw: twee delen met een rustpunt in het midden. Deel 1 is stijgend, deel 2 is dalend. Slot is twee keer dalend.
- Melodisch verloop: stijgend of dalend 

6. Tonen
- Modulatie: overgang naar andere toonhoogte
1. Glissando - glijdend verloop van hoog naar laag en andersom
2. Chromatiek - halve toonsafstanden (veel kruizen, mollen en herstellingstekens)

Tonaal - kloppend, met grondtoon.
Atonaal - valsklinkend, zonder grondtoon.

Dodecafonie: reeks van 12 tonen, elke toon komt maar een keer voor.

Blue note - het buigen van tonen

 

7. Begeleiding
- Begeleidingsmotief
1. Ostinato - kort melodietje dat vaak herhaald wordt
2. Orgelpunt - lang aangehouden toon
3. Bourdon - kwint in de bas (klinkt een beetje zeikerig)
4. Albertijnse bas - herhalend patroon van gebroken akkoorden en arpeggio's
5. Walking bass - baslijn beweegt op en neer in grotendeels gelijkblijvende notenwaarden

8. Samenklank
- Meerstemmige schrijfwijze
1. Homofonie: een stem heeft de hoofdrol
2. Polyfonie: alle stemmen zijn even belangrijk (vaak chaotisch)

- Close harmony: meerstemmigheid waarbij de stemmen heel dicht tegen elkaar zitten.

- Samengang van de stemmen
1. Unisono: -
2. Parallel: //
3. Tegenbeweging: <

- Partijfuncties
1. Melodie
2. Tegenmelodie
3. Begeleiding

- Solo - Alleen
- A capella - Zonder begeleiding
- Tutti - Met z'n allen

9. Akkoorden
- Speelwijze akkoorden.
1. 3 tonen tegelijk
2. Gebroken, los van elkaar gespeeld.

- Grote drieklank: een akkoord dat bestaat uit een grondtoon, een grote terts op die grondtoon, een reine kwint op die grondtoon.
- Kleine drieklank: een akkoord dat bestaat uit een grondtoon, een kleine terts op die grondtoon, een reine kwint op die grondtoon.
- Gebroken drieklank: akkoord los van elkaar gespeeld.

- Akkoordbenaming (1-3-5)
d - g - bes à g - bes - d  afstand van g naar bes is 1,5 dus is mineur.
Afstand van 1,5 is mineur, afstand van 2 is majeur.
10. Stemmen
- Stemsoorten
1. Sopraan - hoge vrouw
2. Alt - lage vrouw
3. Tenor - hoge man
4. Bas - lage man

- Vibrato: trillend, periodiek variëren van de toonhoogte
- Scat vocal: zingen op betekenisloze lettergrepen.

11. Intervallen
1. Prime
2. Secunde - Vader Jacob
3. Terts - Er is een kinneke
4. Kwart - Zie ginds komt de stoomboot
5. Kwint - Altijd is Kortjakje ziek
6. Sext - Berend botje
7. Septiem - There's a place for us
8. Octaaf - Somewhere over the rainbow

12. Notenbalk

Kruizen (#)

Mollen (b)

# - fis

b - bes

## - fis, cis

bb - bes, es

### - fis, cis, gis

bbb - bes, es, as

- Toonsoort berekenen

 C - Majeur

A - Mineur

# - geef

# - een

## - die

## - bedorven

### - aap

### - fis

b - Friesche

b - de

bb - bessen

bb - gele

bbb - essen

bbb - citroen

- Herstellingsteken: herstellen van de met kruizen/mollen veranderde noot.
- Puntering: verlenging van de noot door er een punt achter te zetten.
- Teleenheid: onderste cijfer van de maatsoortaanduiding, geeft de naam van de notenwaarde die 1 tel duurt.
 

13. Toonladders
- Pentatonisch: toonladder bestaande uit 5 tonen, 4e en 7e toon weggelaten.
  c - d - e -f -g - a - b - c à c - d - e - g - c

- Diatonisch: toonladder bestaande uit 7 tonen, laatste toon weggelaten.
 c - d - e - f - g - a - b - c à c - d - e - f - g - a - b

- Majeur toonladder: c - d - e - f - g - a - b - c à 1 - 1 - 1/2 - 1 - 1 -1 -1/2
- Mineur toonladder: a - b - c - d - e - f - g -a à 1 - 1/2 - 1 - 1 - 1/2 - 1 - 1

- Bluesschema: I - I - I - I | IV - IV - I - I | V - IV - I - V