3.1 inleiding
Chemische reactie: een proces waarbij één of meer stoffen verdwijnen en daarvoor in de plaats komen één of meer andere stoffen
Het verloop van een reactie kun je beïnvloeden door de reactieomstandigheden te veranderen
3.2 kenmerken van een chemische reactie
Bij een faseverandering blijven de eigenschappen van de beginstof behouden
Bij een chemische reactie veranderen de eigenschappen van de beginstof
Chemische energie kan omgezet worden in licht, warmte enz.
Een chemische reactie kun je herkennen aan het veranderen van stofeigenschappen. Tijdens een chemische reactie veranderen de beginstoffen in reactieproducten. Soms komt energie vrij en soms is er energie nodig.
3.3 atomen en moleculen
Water en waterstof verschillen in eigenschappen omdat de moleculen van die stoffen verschillend zijn
Atomen vormen de bouwstenen van molecuul
Moleculen vormen de bouwstenen van een stof
Symbolen zijn bedacht om atoomsoorten weer te geven
Index: geeft aan hoeveel atomen er van één atoomsoort in een molecuul zitten
Molecuulformule: geeft weer welke en hoeveel atomen er in een molecuul zitten
Coëfficiënt: geeft het aantal moleculen weer
Element: een stof waarvan de moleculen altijd maar uit één atoomsoort bestaan
Verbinding: een stof waarvan de moleculen altijd uit twee of meer atoomsoorten bestaan
Zeven 2-atomige moleculen
F2 Fientje Fluor
Cl2 Cliedert Chloor
Br2 Bruine Broom
I2 Inkt Jood
O2 Op Zuurstof
H2 Haar Waterstof
N2 Neus Stikstof
Atoomsoorten
Metalen
Niet-metalen
Naam
Symbool
Naam
Symbool
Aluminium
Al
Argon
Ar
Barium
Ba
Broom
Br
Calcium
Ca
Chloor
Cl
Chroom
Cr
Fluor
F
Goud
Au
Fosfor
P
Kalium
K
Helium
He
Kobalt
Co
Jood
I
Koper
Cu
Koolstof
C
Kwik
Hg
Neon
Ne
Lood
Pb
Silicium
Si
Magnesium
Mg
Stikstof
N
Mangaan
Mn
Waterstof
H
Natrium
Na
Zuurstof
O
Nikkel
Ni
Zwavel
S
Platina
Pt
Radon
Rn
Radium
Ra
Xenon
Xe
Tin
Sn
Water
H2O
Titaan
Ti
Ammoniak
NH3
Uraan
U
Ethanol
C2H5OH
Wolfraam
W
Glucose
C6H12O6
IJzer
Fe
Methaan
CH4
Zilver
Ag
Koolstofdioxide
CO2
Zink
Zn
Zwaveldioxide
SO2
Zwavelzuur
H2SO4
Verticale kolommen PS: groepen
Horizontale rijen PS: perioden
Atoomsoorten die in dezelfde groep staan, dus onder elkaar, lijken in eigenschappen vaak sterk op elkaar
Als in een periode kleurverschil voorkomt, betekent dit dat er in deze periode zowel metalen als niet-metalen voorkomen
Groep 18: edelgassen
Edelgassen reageren niet makkelijk met andere stoffen
3.4 reactieomstandigheden
Nodig voor een chemische reactie:
- Reactietemperatuur
- Brandstof
- Zuurstof
Reactietemperatuur: de minimale temperatuur die nodig is om een chemische reactie te laten verlopen
Exotherme reactie: een reactie waarbij warmte, of een andere vorm van energie, vrijkomt
Endotherme reactie: een reactie die slechts kan verlopen als er warmte, of een andere vorm van energie, wordt toegevoerd aan de reagerende stoffen
Wet van Lavoisier/wet van behoud van massa: bij een chemische reactie is de totale massa van de reactieproducten gelijk aan de totale massa van de beginstoffen
Deze wet maakt duidelijk dat er bij een scheikundige reactie geen materie verdwijnt en ook niet zomaar ontstaat
Een chemische reactie stopt als een van de beginstoffen op is. Het overblijvende deel van de andere stoffen noem je overmaat
Reactieschema: een verkorte weergave van een reactie in woorden
3.5 van reactieschema naar reactievergelijking
Reactievergelijking: de symbolische woorden van een chemische reactie
Een reactievergelijking kun je opstellen als je de molecuulformules van de beginstoffen en de reactieproducten kent
Bij het kloppend maken van een reactievergelijking moet je ervoor zorgen dat je altijd begint met een atoomsoort die voor en achter de pijl maar in één molecuulsoort voorkomt. Een atoomsoort die in meerdere molecuulsoorten voorkomt, bewaar je bij het kloppend maken voor het laatst
3.6 oxidatiereacties
Explosie: als een reactie zo snel verloopt dat je een knal hoort
Verbrandingsreactie: een reactie van een stof met zuurstof, waarbij meestal vuurverschijnselen waarneembaar zijn:
- Vlammen: hoeveelheid gloeiend gas
- Vonken: wegspringend deeltje van een gloeiende vaste stof
Na de verbranding:
- Rook: fijn verdeeld vast reactieproduct
- As: vast reactieproduct dat niet zo fijn verdeeld is, of het deel van de brandstof dat niet brandbaar was
Een verbrandingsreactie verloopt als:
- Er een brandbare stof is
- Er voldoende zuurstof is
- De ontbrandingstemperatuur wordt bereikt
Oxide: een verbinding die bestaat uit 2 atoomsoorten: de atoomsoort zuurstof en één andere atoomsoort
Naamgeving oxiden:
Metalen: naam atoomsoort + oxide
Niet-metalen: (Grieks voorvoegsel) + naam atoomsoort + (Grieks voorvoeg-sel)+ oxide
Metaaloxiden
Niet-metaaloxiden
Naam
Formule
Naam
Formule
Koperoxide
CuO
Water
H2O
Natriumoxide
Na2O
Koolstofdioxide
C2O
Magnesiumoxide
MgO
Zwaveldioxide
S2O
Aluminiumoxide
Al23O
Zwaveltrioxide
S3O
Difosfortrioxide
P2O3
Difosforpentaoxide
P2O5
1 = mono 4 = tetra
2 = di 5 = penta
3 = tri 6 = hexa
Atoomsoorten in verbinding
Verbrandingsproducten
C
CO2
C, H
CO2 en H2O
C, H, S
CO2 en H2O en SO2
Reagens: een stof die zichtbaar verandert in aanwezigheid van de stof die wilt aantonen
Voorwaarden reagens:
- Selectief: mag alleen reageren met de stof die je wilt aantonen
- Gevoelig: moet al reageren als een heel klein beetje van de stof aanwezig is
Water > wit kopersulfaat > wordt blauw
Koolstofdioxide > kalkwater >wordt troebel
Zwaveldioxide > broomwater >gele kleur verdwijnt
Onvolledige verbranding: als er niet voldoende zuurstof wordt toegevoerd, er ontstaat roet (C) in plaats van CO2
Koolstof is gevaarlijk omdat het kleur- en reukloos is
Factoren die invloed hebben op het verlopen van een verbrandingsreactie:
- Ontbrandingstemperatuur: hoe hoger, hoe sneller de reactie
- Concentratie: hoe hoger, hoe sneller de reactie
- Katalysator: indien aanwezig verloopt de reactie sneller
- Verdelingsgraad: hoe groter, hoe sneller de reactie
- Soort stof
De kans op een explosie is erg groot als een gasvormige brandstof in de juiste verhouding is vermengd met zuurstof
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden
D.
D.
thx man
9 jaar geleden
AntwoordenH.
H.
thnx
8 jaar geleden
AntwoordenA.
A.
Thanks
8 jaar geleden
AntwoordenF.
F.
de giftige stof is koolstof dat heeft gereageerd met zuurstof bij een onvoledige verbranding
7 jaar geleden
Antwoorden