Hoofdstuk 2

Geschiedenis,

hoofdstuk II: Echt Klassiek

Oudheid: eerste periode van de

geschiedenis van 3000 v. Chr. tot 500 na Chr.

Klassieke oudheid: periode van 500 v. Chr. tot 500 na Chr. Waarin kunst en cultuur van de Grieken en Romeinen centraal staan. Ze staan zo hoog

aangeschreven dat deze cultuur als klassiek (tijdloos) wordt beschouwd.

Hellenistische cultuur: mengeling van de Griekse en Aziatische culturen. Alexandrië de Grote zorgde voor deze mengeling door zijn enorme rijk waaronder o.a. Griekenland, Egypte en het huidige Midden-Oosten hoorden. De Romeinen namen een deel van de Hellenistische

cultuur over na de verovering van Griekenland.

Par. 2.1 Nadenken over mens en natuur

Directe democratie: burgers mochten meebeslissen in de politiek, maar moesten wel aanwezig zijn in de volksvergadering en deelnemen aan politieke besluitvorming. Gelijke rechten

voor iedere burger waren een bijzonderheid.

Politiek: het functioneren van

burgers in de polis (stadstaat)

Perikles vond dat iedereen mee moest doen in de politiek. Hiervoor bedacht hij een staatsuitkering, vergoeding voor het deelnemen aan openbare bijeenkomsten. Daarnaast was hij erg belangrijk voor de werkgelegenheid door zijn bouwkunst (Parthenon en bewaking Akropolis), ook wilde hij een groot Grieks rijk maken (o.l.v. Athene) en deed dit doormiddel

van een bondgenootschap met de Delische zeebond.

Hippocrates was een Griekse arts, grondlegger van de geneeskunde. Hij zocht oorzaken in natuurlijke oorzaken, vooral met de leer der humores (vier temperamenten). Het lichaam zou bestaan uit vier soorten lichaamssappen: slijm, bloed, gele gal en zwarte gal. De eed van Hippocrates is een eed waarin artsen zichzelf verplichten bepaalde

beroepsregels te zullen handhaven.

De geneeskunde werd aanzienlijk verbeterd, ze konden ziektes eerder ontdekken en ingrijpen. Ook werden levende gevangenen opengesneden om te zien hoe het

lichaam er werkend uitziet.

Paragraaf 2.2 Echt klassiek

Doordat Alexander de Grote veel gebieden veroverde verspreidde de Griekse cultuur zich snel, in de 2de eeuw kwamen de Romeinen meer aan de macht. Desondanks dat ze de Grieken overwonnen hadden leerden de Grieken ze veel aan op het gebied van kunst en wetenschap. Dit bleef de verspreiding bevorderen en de Romeinen gingen de Grieken nadoen, en deden er nog een schepje

bovenop. Dit zorgde voor een mengeling van beide culturen.

Imperialisme: het streven naar een

zo groot mogelijk rijk.

Grieks: brond en marmer,

idealistisch, veel naakt, kleurrijk, zuilen, symmetrie

Romeins: brons, marmer en beton, realistisch, hergebruik beelden, minder naakt (bij hoogwaardigheidsbekleders),

boogbouw, tempels op plateau, symmetrie.

Paragraaf 2.3 Imperium Romanum

De Gallische (huidige Frankrijk) oorlog(en) liep van 58 v. Chr. – 52 v. Chr waarbij Julius Caesar door stammen tegen elkaar op te zetten (verdeel en heers techniek) ze één voor één kon verslaan en een enorme oorlogsbuit te behalen. Hij bestuurde Rome van afstand maar mocht door zijn carriere daar niet doorzetten, doormiddel van een burgeroorlog riep hij zichzelf tot dictator. Er gingen geruchten dat hij koning wilde worden, daarom besloten de senatoren hem te vermoorden. Er braken verschillende burgeroorlogen uit, Augustus kreeg het in een lange regeerperiode (halve eeuw vrede, Pax Romana) voor elkaar de maatschappij

weer op orde te brengen.

Oorzaak Gallische oorlog: de Helvetiërs wilden zich vestigen in het westen (vanuit het oosten) van Gallië maar moesten over Romeins grondgebied, hiervoor verleende Caesar geen

toestemming.

Aanleiding: een stam vraagt Caesar om een naburige stam met Germaanse leider te verslaan, Caesar maakt hier handig gebruik van en valt Gallië binnen. De Germanen hadden zogenaamd een invasie op

Rome gepland.

Gevolgen: romanisering in Gallië, populariteit Caesar groeide enorm, Caesar werd machtiger door de loyaliteit van

zijn soldaten en Caesar profiteerde van de Gallische rijkdommen.

Romeins burgerrecht: Romeins burgerrechtsspraak, en daarnaast kans op een plek in het bestuur als je

geromaniseerd was.

Romeinse rechtspraak: rechten en plichten moeten in wetten worden vastgelegd, wet moet voor iedereen gelijk

zijn.

De derde eeuw staat in de Romeinse geschiedenis bekend als de crisistijd. Geld werd minder waard en de prijzen en de belastingdruk stegen. De keizers volgden elkaar snel op, zelden zaten zij langer dan 5 jaar op de troon. Dit ondermijnde de stabiliteit van het rijk.

Diocletianus (284-305) bracht op een aantal punten verbetering: hij breidde het leger uit, hij veranderde de grensverdediging door mobiele legers te vormen en hij besloot dat het grote rijk 4 hoofdsteden nodig had, in plaats van 1. Rome raakt zijn positie als rijkshoofdstad kwijt, Trier

werd een van de strategisch gelegen hoofdsteden.

Paragraaf 2.4 Romanisering aan de

rijngrens

Romanisering: het door onderworpen

volken overnemen van de Romeinse cultuur, gewoonten en taal

De Bataven, Friezen en Canefaten en de Romeinen trokken gezamenlijk op tegen de Germanen, de Friezen kwamen door een conflict  over de grootte van de runderhuiden die zij als belasting moesten betalen succesvol in opstand. Als domino-effect vochten ook de Canefaten tegen de Romeinen, waarna de Bataven ook meededen. Ze trokken

plunderend langs de Rijn in de Bataafse opstand.

Val Romeinse Rijk: in 395 v. Chr. zou het rijk in tweeën vallen in het West-Romeinse Rijk (tot 476) en het

Oost-Romeinse rijk (tot 1453) ook wel Byzantse rijk genoemd.

Val West-Romeinse rijk:

• Grenstroepen betrokken bij conflicten tussen keizers en hun evt. opvolgers.
• Gallische stammen boden steeds meer weerstand.
• Stammen gaan samenwerken (hunnen met Gallische stammen) en komen in opstand, de Romeinen slaan de aanval af maar Rome raakt in een politieke crisis.

Val Oost-Romeinse rijk (Byzantium):

• Uitputtende oorlogen tegen de Perzen, leger niet sterk genoeg tegen Arabieren.
• Concurrentie op het gebied van zeevaart van Venetië.
• Binnenvallen van Bulgaren, Serven en Turken.
• Constantinopel wordt in 1204 tijdens de vierde kruistocht ingenomen door Venetiërs
• Turken nemen na het herstel Constantinopel weer in (1453), einde Byzantische rijk.

Paragraaf 2.5 Romeinen

en Christenen

Na de kruisiging en (volgens christenen) de wederopstanding van Jezus groeide het christendom enorm. De Joden merkten de wankele positie en veroordeelden Jezus ter dood, het christendom groeide echter toch enorm mede door een goede organisatie en het afkeren tegen het Jodendom. Het Christendom is een monotheïstische godsdienst (één god).

De christenen werden echter lange tijd vervolgd door: het afwijzen van Romeinse goden, verspreiden van het geloof, geen angst tonen voor het Romeinse geloof. Keizer Nero gaf de Christenen de schuld van een brand, wat leidde tot een korte maar felle achtervolging. De dwarsigheid leidde tot afkeer van het geloof, maar

de manier van leven en omgang met de medemens zorgde ook voor bewondering.

De vervolgingen zouden stoppen onder Constantijn de Grote, hij bekeerde zich nadat hij door een droom (312 n. Chr, onder dit teken zul je overwinnen) een oorlog won. In 394 werd het Christendom onder Theodosius zelfs de staatsgodsdienst.