Ontwikkelingssamenwerking hoofdstuk 1+2

Hoofdstuk 1
1.1
Ontwikkelingssamenwerking is er om het verschil tussen rijk en arm kleiner te maken.

Mensen doen aan ontwikkelingssamenwerking om verschillende redenen:
- Solidariteit
- Betrokkenheid bij het lot van arme mensen
- Door armoede bomen kappen --> problemen in westerse landen
- Immigratie en integratie in Europa
- Goed voor onze economie

1.2
In 2000 tekenden 189 landen de Millennium Verklaring waarin ze verklaarden:

• Meewerken aan een wereld waarin iedereen het recht heeft om zich te ontwikkelen
  
• Beloftes worden samengevoegd in Millennium Ontwikkelingsdoelen:
  

1. Armoede terugdringen
2. Alle kinderen naar school
3. Gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen
4. Minder moedersterfte
5. Minder kindersterfte
6. Terugdringen aids/hiv, malaria en tbc (tuberculose)
7. Beter leefmilieu (drinkwater)
8. Eerlijke handel en schuldverlichting

         a. Rijke landen moeten meewerken aan het tot stand komen van een eerlijk internationaal handelssysteem

         b. Een oplossing vinden voor de schuldenpositie van de arme landen

         c. Samen met de ontwikkelingslanden zorgen voor fatsoenlijk werk voor jongeren

         d. Zich houden aan de afspraak om 0,7% van het bnp aan ontwikkelingshulp te besteden

Hoofdstuk 2
2.1
Termen om welvaartsverschillen te benoemen:
- Arm en Rijk (arm land kan rijk zijn door bodemschatten)

- Ontwikkeld en onderontwikkeld (landen kunnen ontwikkeld zijn én een hoge beschaving hebben)

- Derde Wereld (Tweede wereld viel weg)

- Noord en Zuid (er zijn ook ontwikkelde landen in het zuiden)

- Ontwikkelingslanden (kunnen we alle ontwikkelingslanden wel op een hoop gooien?)

Dimensies van ontwikkeling:

• Economische dimensie voorzien in behoeften door productie van goederen en diensten.
  
• Sociale dimensie toegang tot onderwijs: de waarborgen van de sociale mensenrechten.
  
• Politieke dimensie bevolking heeft invloed op beslissingen.
  
• Culturele dimensie vorm geven aan hun culturele identiteit.
  
• Ecologische dimensie rekening houden met het milieu.
  

Verschillen tussen ontwikkelingslanden:

• Economische verscheidenheid Aziatische tijgers
  
• Sociale ongelijkheid armen niet naar school, rijken wel
  
• Politieke verschillen dictaturen – democratieën
  
• Culturele verscheidenheid godsdienst --> besnijdenis
  
• Ecologische problemen verwoestijning bijvoorbeeld
  

2.2
Overeenkomsten tussen ontwikkelingslanden:

- Armoede

- Eenzijdige economische structuur (veel landbouw bijv)

- Ongelijke inkomensverdeling --> Gini-coëfficiënt. 0 is gelijke inkomens, 1 is één iemand verdient alles

- Veel sociale problemen (analfabetisme, hiv/aids, hoog geboortecijfer, hoog sterftecijfer)

- Bestuurlijke problemen (overheid = ‘zachte staat’: scherpe regelgeving, weinig handhaving)

o Kleptocraten = machthebbers die overheidsgeld in eigen zak steken

- Bedreiging lokale cultuur (cultureel imperialisme = westerse normen en waarden worden overgedragen op de plaatselijke bevolking)

- Aantasting milieu (geen wetten die milieu beschermen)

2.3
Hoe meet je ontwikkeling?

Bnp per hoofd
Totale inkomsten : aantal inwoners

Kritiek:
- zegt niets over verdeling rijkdom

- zegt niets over koopkracht; de dollar is niet overal evenveel waard

Purchasing Power Parity (PPP) = gelijkwaardigheid van de koopkracht

Levensverwachting en mate van ontwikkeling
Dit weerspiegelt gezondheid, kwantiteit en kwaliteit van voedsel.

Mate van ontwikkeling: analfabetisme, hoger onderwijs

Human Development Index
1 Levensverwachting

2 Onderwijsgraad

3 Bnp per hoofd

Hoe dichter dit getal bij de 1, hoe ontwikkelder het land.

Kritiek: het laat dit niet zien:
--> Geen mensenrechten

--> Geen democratisering

--> Geen ongelijkheid

Het geeft wel een breed beeld van een land.

2.4
Waarom worden sommige landen rijk en andere niet? Er zijn een aantal theorieën die allemaal teruggaan naar het verlichtingsdenken waarin de mogelijkheid tot vooruitgang wordt benadrukt.

Moderniseringtheorie
Alle landen ontwikkelen zich in een evolutionair proces. Alle landen maken dezelfde stijgende lijn richting ontwikkeling door. Walt Rostow heeft dit uitgewerkt in een model met de vijf stadia volgens Rostow.

1. Traditionele samenleving = economie is nauwelijks ontwikkeld.

2. De voorwaarden voor de take-off worden gerealiseerd = hoger opleidings-niveau etc.

3. De take-off vindt plaats = groeispurt waarin de economie opbloeit (profijt voor de armen).

4. Verbreding van modernisering = er is een volwassen economie ontstaan.

5. Massaproductie en –consumptie = eindstadium.

Voorwaarden vereist voor de stijgende lijn:
- Een land moet erin geloven en de vooruitgang zien als iets goeds

- Kapitaal

- Geschoolde mensen

- Gunstige interne factoren zoals de politieke en sociale structuur van een land

- Goede machtsverdeling

- Geen ongelijkheid

- Voldoende en goede infrastructuur

Kritische theorieën
- Afhankelijkheidstheorieën
o Onderontwikkeling is (mede) het gevolg van ontwikkeling in het rijke deel van de wereld: industrialisatie --> kolonialisme --> ontwikkelingslanden komen in een positie waarin zij afhankelijk zijn van de afzetmarkten in het Westen

- Wereldsysteemtheorie
o Ongelijke ontwikkeling is het probleem: sommige landen ontwikkelen zich eerder dan andere waardoor zij landen kunnen overheersen

o Het kapitalisme is een progressieve kracht die vooruitgang brengt. Als landen ontsnappen uit de overheersing kunnen ze zelf vooruitgang boeken

Mensen die afhankelijkheidstheorieën aanhangen wijzen op de noodzaak van grote veranderingen in de bestaande machtsverhoudingen en in de geïndustrialiseerde landen.

Mensen die de moderniseringstheorie aanhangen wijzen op de noodzaak tot veranderingen in de arme landen zelf: betere scholing, infrastructuur etc.

De moderniseringstheorie leidt tot een ontwikkelingsstrategie waarin internationale handel en de vrije markt een grote rol spelen. Uit die strategie komen programma’s en projecten voort.