Hoofdstuk 6, Planten

Hoofdstuk 6 Planten

6.1 Planten bekijken
Uit welke delen bestaat een plant?Planten bestaan uit:§ bloemen§ bladeren§ stengels§ wortelsBron 2.Deze organen van de plant bestaan uit cellen.Begrippen cellen Omschrijving Orgaan Omschrijving
Voedingsstoffen maken Blad
Water en opgeloste stoffen vervoeren Stengel Stevigheid geven
Vruchten en zaden maken Bloem Heeft felle kleuren
Hoe komen planten aan hun groene kleur?Planten zijn groen door de bladgroenkorrels in de cellen.Een plantencel bestaat uit:§ celwand§ celmembraan§ cytoplasma§ celkern§ vacuole§ bladgroenkorrelsBron 4.Begrippen celwand, vacuole, bladgroenkorrels Stevig in de grond staan Wortels Water en opgeloste stoffen opnemen

Hoe blijven planten rechtop?§ Kruidachtige planten blijven rechtop door water in de vacuoles van de cellen.§ Houtachtige planten blijven rechtop door de dikke wanden met houtstof van de houtcellen.Begrippen kruidachtige planten, houtachtige planten, houtcellen

· Een tulp is een kruidachtige plant.· Een tulp krijgt zijn stevigheid door water in de vacuoles van de cellen.· Een eik is een houtachtige plant.· Een eik krijgt zijn stevigheid door houtcellen met dikke wanden met houtstof.


6.2 Plantjes groeien
Hoe komt een plantje uit een zaad?Een plantje komt uit een zaad door ontkieming.Het hele jonge plantje (kiem) zit al in het zaad.De zaadlobben bevatten reservevoedsel voor de kiem.Bron 8.In een vochtige omgeving:1. neemt het zaad water op door de zaadhuid2. zwellen de zaadlobben op3. knapt de zaadhuid open4. verschijnt het worteltje5. daarna het stengeltjeBegrippen kiem, zaadlobben, zaadhuid, ontkiemen, water Het groeien van een jonge plantje uit zaad heet ontkiemen.Het jonge plantje- wordt langer door lengtegroei.- krijgt nieuwe delen door ontwikkeling.Takken worden langer vanuit de eindknopDoor de jaarringen in een boomstam te tellen, weet je hoe oud de boom is.Hoe ontkiemt een bruine boon?1. De boon neemt water op2. De boon zwelt op en knapt open.3. Het worteltje komt naar buiten.4. De stengel en de blaadjes komen naar buiten.5. De zaadlobben verschrompelen.Groei isGroter en zwaarder worden.De plant maakt nieuwe cellen
Hoe groeit het plantje verder?Het jonge plantje groeit verder door:§ groei: het plantje wordt langer (lengtegroei) en zwaarder.§ ontwikkeling: het plantje krijgt nieuwe delen.Begrippen groei, lengtegroei, ontwikkeling
Lengtegroei is langer worden. Diktegroei is dikker worden.
Hoe worden takken langer?Takken worden langer door lengtegroei.De tak groeit vanuit de eindknop. Op een eindknop zitten knopschubben. Als de tak begint te groeien vallen de knopschubben af. Op de plek van de eindknop blijft een ringlitteken achter.Bron 10.Begrippen eindknoppen, knopschubben, ringlitteken
Vindt plaats in toppen van takken, stam, wortels. Vindt plaats in takken, stam.

Afstand tussen twee ringlittekens is precies één jaar. Jaarring is laagje houtcellen dat in één jaar gevormd wordt.
Waaraan zie je hoe oud een boom is?Hoe oud een boom is, zie je aan het aantal jaarringen in de stam.Een jaarring bestaat uit:§ een licht voorjaarsdeel met grote houtcellen met dunne wanden§ een donker zomerdeel met kleine houtcellen met dikke wandenBron 11 en 12.De stam en takken van de boom groeien niet alleen in de lengte, maar ook in de dikte: diktegroei. In de stam zit een dun groeilaagje. Daar worden steeds nieuwe houtcellen gemaakt. Het laagje nieuwe houtcellen dat in één jaar wordt gevormd, heet een jaarring.Begrippen diktegroei, groeilaagje, jaarring
Houtcellen voorjaar: lichtbruinHoutcellen zomer: donkerbruinGemaakt in: groeilaagje



6.3 Planten eten
Hoe krijgen planten water met voedingsstoffen binnen?Planten nemen met de wortelharen aan de wortels water met voedingsstoffen op. Die voedingsstoffen zijn mineralen.Begrippen wortels, mineralen, wortelharen 1. hoofdnerf Hierdoor lopen de vaatbundels (en komen dus water en mineralen in het blad).
2. wortelharen Opnemen van water en mineralen.
3. vaatbundel Vervoeren van water en mineralen.
4. huidmondje Hierdoor verdampt water.
5. bladgroenkorrel Hier wordt glucose gemaakt (fotosynthese).
6. zonlicht Nodig voor het maken van glucose.
Hoe komt water in de bladeren?Het water komt in de bladeren door houtvaten.De houtvaten liggen bij elkaar in vaatbundels.De vaatbundels beginnen in de wortels en lopen door tot in de bladnerven.De plant neemt steeds weer nieuw water met mineralen op. Dat kan, doordat er ook steeds water verdampt. Het verdampen gaat door kleine openingen in het blad: de huidmondjes.Begrippen houtvaten, vaatbundels, huidmondjes Geen plant kan zonder licht, omdat licht nodig is voor de fotosynthese.Fotosynthese is het maken van glucose in het licht.Fotosynthese vindt plaats in de bladgroenkorrels in de cellen.
Wat doet een plant met alle glucose die hij maakt?Een plant slaat een deel van die glucose op.Zetmeel is de belangrijkste reservestof.Begrippen zetmeel

Waar bewaren planten reservestoffen?Planten slaan de reservestoffen meestal ondergronds op, in hun wortels, knollen of bollen. Ook zaden bevatten reservestoffen.Begrippen reservestoffen, knollen, bollen
Waarom kan geen plant zonder licht?Geen plant kan zonder licht, omdat licht nodig is voor de fotosynthese.Bij de fotosynthese maakt een plant glucose.Fotosynthese gebeurt in de bladgroenkorrels in cellen.Begrippen bladgroenkorrels, glucose, licht, fotosynthese


6.4 Plantjes maken
Welke delen heeft een bloem?Een bloem bestaat uit:§ kroonbladeren§ kelkbladeren§ stamper§ meeldraden§ bloembodem§ nectarklierBron 23.Begrippen kroonbladeren, nectarkliertjes, bloembodem, kelkbladeren - Een bloem bestaat uit een stamper, meeldraden, kelkbladeren en kroonbladeren een bloembodem en een nectarklier.- Insecten helpen bij de bevruchting van planten.- Na de bevruchting ontstaan uit het zaadbeginsel zaden.
Hoe helpen insecten bij de voortplanting?Insecten helpen bij de voortplanting door te zorgen voor de bestuiving van bloemen.Bestuiving is het overbrengen van stuifmeel van de meeldraden naar de stamper.Bron 24.Stuifmeel ontstaat in de helmknoppen van de meeldraden.Het stuifmeel laat los.Bij insectenbloemen wordt het stuifmeel meegenomen door insecten.Bij windbloemen wordt het stuifmeel meegenomen door de wind.Het stuifmeel plakt aan de kleverige stempel van een andere bloem.Begrippen bestuiving, stuifmeel, helmknop, stempel, insectenbloemen, windbloemen 1. Bestuiving: het overbrengen van stuifmeel van de meeldraden naar de stamper.Kan op twee manieren:- Door insecten bij insectenbloemen.- Door de wind bij windbloemen.2. Bevruchting: het samensmelten van de kern van een stuifmeelkorrel en de kern van een eicel.Daarna groeit het zaadbeginsel uit tot zaad en het vruchtbeginsel tot een vrucht.3. Zaadverspreiding: het verspreiden van zaden en de vruchten van een plant.Kan op vier manieren:- Door de wind- Door etende vogels- Door kleven aan vacht of veren- Door dieren die wintervoorraad aanleggen.4. levenscyclus: kring van gebeurtenissen. Bij een plant:Ø zaden ontkiemenØ plant groeitØ plant maak vruchten met zadenØ zaden worden verspreid.
Hoe ontstaan er zaden? Zaden ontstaan na de bevruchting in een zaadbeginsel.1) Bij de bevruchting smelt de kern van een stuifmeelkorrel samen met de kern van de eicel in een zaadbeginsel.2) Het vruchtbeginsel groeit uit tot vrucht. De zaadbeginsels groeien uit tot de zaden in de vrucht.Bron 26.Begrippen vruchtbeginsel, zaadbeginsels, stuifmeelkorrels, eicel, bevruchting, vrucht, zaden, kiem
Groeien nieuwe plantjes altijd uit zaad?Niet alle planten groeien uit zaad. Voortplanting waarbij er geen bevruchting plaatsvindt, heet ongeslachtelijke voortplanting. Voorbeelden zijn:§ stekjes: een afgeknipt stukje van een plant groeit verder in het water.§ klisters: knoppen in bollen die uitgroeien tot een nieuwe bol.§ wortelstokken: stengels die onder de grond groeien en waaruit nieuwe planten naar boven groeien.§ uitlopers: een lange stengel die over de bodem kruipt en waaruit nieuwe planten groeien.Begrippen geslachtelijke voortplanting, ongeslachtelijke voortplanting, stekken, wortelstokken, klisters, uitlopers

Hoe worden zaden verspreid? Zaden worden vaak in de vrucht verspreid.Dat kan door dieren (eten, kleven) of door de wind.Begrippen zaadverspreiding
Wat gebeurt er in het leven van een plant?In het leven van een plant:1) ontkiemt zaad2) groeit een plant en maakt bloemen3) ontstaan vruchten met zaden4) worden zaden verspreidDeze vier dingen gebeuren steeds opnieuw, in dezelfde volgorde.Zo’n kring van gebeurtenissen in een vaste volgorde heet een cyclus. Dit is de levenscyclus van een plantBron 28.Begrippen levenscyclus