H4

Samenvatting techniek hoofdstuk 4: productie

4.1: inleiding
Met de hand gemaakte producten zijn allemaal verschillend, ze zijn ook heel duur en het kost veel tijd om iets met de hand te maken. Met een machine gemaakte producten zijn allemaal hetzelfde en niet heel duur. Het is ook veel sneller klaar.

4.2: bewerkingen
Er zijn 6 verschillende vormen van bewerkingen:

1. vormen: je geeft vorm aan een vormloze massa
2. vervormen: je verandert de vorm

3. verbinden: je maakt onderdelen aan elkaar vast
4. scheiden: je haalt onderdelen uit elkaar of je haalt onderdelen weg
5. bedekken: je bedekt materiaal met een laagje ander materiaal
6. veranderen: je verandert de eigenschappen van het materiaal

4.3: soorten productie
Er zijn drie soorten productie:

1. handmatig: je levert zelf energie en de informatie / de bewerkingen worden alleen met de hand uitgevoerd
2. machinaal: een machine levert de energie en jij de informatie / de bewerkingen worden door een machine uitgevoerd, maar de machine wordt met de hand bestuurd
3. geautomatiseerd: de automaat levert de energie en een groot deel van de informatie / de bewerkingen worden door een machine uitgevoerd en die machine wordt door een computer bestuurd

- Input
Je stopt er iets in
- Proces
Er gebeurt iets mee
- Output

Er komt iets uit
- Materie
De materialen waaruit een product gemaakt wordt productieproces

Materie
De materialen waaruit een product bestaat

Energie
De energie om het product te maken De bewerkingen die nodig zijn om een product te maken Energie
De warmte die vrijkomt bij het proces: ‘restwarmte’

Informatie
De gegevens over het te maken product en hoe het gemaakt moet worden • handmatig
• machinaal
• geautomatiseerd Informatie
Controle of het product goed gemaakt is ( geen fouten)

4.4: organisatie
Organisatie en werkomgeving
Bij productie is een goede organisatie belangrijk. Daarom bedenk je een productiesysteem. Zo weet iedereen wie wat moet doen en waar en wanneer en in welke volgorde.
Je moet ook letten op de kwaliteit van het werk en de werkomgeving. Er zijn voorschriften voor de kwaliteit van de arbeid en de werkomgeving. Die noem je de Arbo-wetten ( ARBeids Omstandigheden)


Logistiek
Een grote voorraad is heel kostbaar voor een bedrijf. Daarom houden ze de voorraad zo klein mogelijk. De manier waarop de voorraad en het vervoer van alle onderdelen producten is geregeld, noem je logistiek.
Bij productie is een goede organisatie en een goede werkomgeving nodig.

4.5: de kwaliteit van een product
Kwaliteitscontrole
Als je een product verkoopt dat snel kapot gaat, zul je dit moeten vervangen door een betere. Dat kost veel geld en je bedrijf krijgt ook een slechte naam. Daarom moet je je producten testen aan het eind van het productieproces. Deze controle heet: kwaliteitscontrole.

Functiedriehoek.
Bij het ontwerpen van een product moet je ook rekening houden met de kwaliteit en het vervullen van de functie. De ontwerper kiest vormen en materialen die daar het best bij passen. Afhankelijk daarvan kiest een ontwerper de bewerkingen voor de productie.

Functie, vormen, materialen en bewerkingen moeten goed op elkaar afgestemd zijn. Dat wordt weergegeven met de functiedriehoek.

4.6: kwaliteit en de levensloop van een product
Levensloop

De levensloop van een product bestaat uit de volgende fasen:
- ontwerpen
- produceren
- transporteren
- verhandelen
- gebruiken
- afdanken en recyclen
De kwaliteit van een product hangt af van de mate waarin het product aan alle fasen van de levensloop voldoet.

Ontwerpen
Bij ontwerpen zet je meestal een aantal stappen:
- bij het ontwerpen ga je altijd uit van de behoefte.
- Je stelt een programma van eisen op. Daar moet je product aan voldoen.
- Je bedenkt een aantal oplossingen en de beste komt eruit.
- Je controleert en verbetert het ontwerp.
- Je bepaalt hoe het ontwerp gemaakt kan worden.
- Je presenteert je ontwerp met tekeningen, tekst en vaak een model (soms zelfs met een prototype).


Er zijn veel methoden om te komen tot een goed ontwerp. Een methode is een hulpmiddel dat je bij het ontwerpen gebruikt.

- Afkijken; elke ontwerper kikt naar andere oplossingen
- Deeloplossingen bedenken, keuzes maken en combineren
- Een oplossing voor het product kiezen. Voor die oplossing onderzoeken hoe je het product kunt maken. Welke materialen, vormen en bewerkingen kun je gebruiken (functiedriehoek)?
- Bepalen welke eisen belangrijk zijn en voor een deel eisen laten vallen.

Produceren
Als een product uit weinig onderdelen bestaat, is het sneller en goedkoper te produceren dan een product met veel onderdelen. Bij een goed ontwerp denk je na over de productie. Ook bij het maken van een ontwerp speelt de kwaliteit een rol.

Met een spuitgietmachine kun je spuitgieten. Dat is een bewerking die heel geschikt is als je grote hoeveelheden wil produceren. Je kunt niet alle vormen gieten met de spuitgietmachine. Ook kun je niet alle materialen in de spuitgietmachine doen. Ook nu moet de ontwerper weer rekening houden met de functiedriehoek.
Het ontwerpen van producten waarvan er veel gemaakt worden, noem je industrieel ontwerpen.
Een ontwerper zorgt ervoor dat een product zo goedkoop mogelijk is te produceren en toch een goede kwaliteit heeft.


Transporteren
De meubels van IKEA zijn zo ontworpen dat ze in platte dozen kunnen. Dat neemt weinig ruimte in beslag en voorkomt beschadiging. Deze meubels zijn makkelijk te transporteren; zowel van de fabriek naar de winkel als van de winkel naar de auto en naar huis. Dat is goedkoper, maar je moet de meubels wel zelf in elkaar zetten. Het transporteren van producten kost geld.

Een ontwerper houdt rekening met het transport van een product

Verhandelen
Elke fabrikant wil zijn product aan jou verkopen. Dat lukt beter als het er aantrekkelijk uitziet. Daarom wordt er veel reclame gemaakt. Elke fabrikant weet dat je zelfs het beste product niet verkoopt zonder reclame.

Een ontwerper houdt er rekening mee dat een product verkocht moet worden.

Gebruiken
Als een apparaat moeilijk te gebruiken is, zal de klant dat niet waarderen. Het gebruiksgemak bepaalt ook de kwaliteit van een product. Een ontwerper ontwerpt een product zo dat het gemakkelijk te gebruiken is. Als je bijv. een knopje van een afstandsbediening vaak gebruikt, zal deze snel slijten en kapotgaan. Een ontwerper ontwerpt een product zo dat het bij normaal gebruik niet snel kapot gaat. Je noemt dat de duurzaamheid van een product. Als de batterij van een afstandsbediening leeg is, moet je die vervangen. Dat is onderhoud. Als dan het klepje afbreekt waarachter de batterij zit, moet je die repareren met plakband. De ontwerper van dit klepje heeft z’n werk niet goed gedaan.

Een ontwerper houdt er rekening mee dat iets snel en goedkoop gerepareerd en onderhouden kan worden. Ook dat hoort bij de kwaliteit van een product. Een fiets heeft 2 remmen, zodat je geen gevaar loopt als er 1 kapot gaat. Elektrische apparaten zijn ook zo ontworpen dat de gebruiker geen gevaar loopt als er iets mis gaat. Hoe veilig een product is, bepaalt ook de kwaliteit van een product. Een ontwerper houdt er rekening mee dat een apparaat kapot kan gaan, zonder dat de veiligheid van de gebruiker in gevaar komt.


Afdanken en recyclen
Meer dan 72% van een afgedankte auto kan worden gerecycled. Bij het ontwerpen van een auto is het afvalprobleem belangrijk. Een auto moet makkelijk gedemonteerd kunnen worden, zodat de bruikbare onderdelen eruit gehaald kunnen worden.

Er zijn auto’s die helemaal gerecycled kunnen worden. Alle onderdelen worden dan opnieuw gebruikt; er wordt niks meer weggegooid. Ook dat bepaalt de kwaliteit van een product. Een ontwerper zorgt ervoor dat zoveel mogelijk van een product opnieuw te gebruiken is ( recyclen).