Module 1 en 2

Doelen van de zender A 2.1.1 Het informatieve doel Een zender verstrekt informatie objectief (zonder een mening te vormen) Binnen het informatieve doel onderscheiden we: -infomeren -uiteenzetten
A 2.1.2 Uiteenzetten Een informatieve zender voegt uitleg toe aan de informatie. -samenhang tussen de gegevens -wijze waarop iets werkt of de manier iets werkt -verklaring -toelichting
A 2.2 Persuasieve doel

De zender wil zijn ontvanger aan het denken zetten over een kwestie en wil bereiken dat de
ontvanger zich een mening vormt. Hij laat daarbij zijn eigen voorkeur of inzicht zien. -beschouwen (2.2.1) -betogen (2.2.2) -activeren (2.2.3) A 2.3 Het expressieve doel
De zender wil de ontvanger deelgenoot maken van zijn gevoelens. Hij wil bijvoorbeeld uiting geven aan zijn verbazing, ontroering, ergernis of boosheid. Voorbeelden van expressieve teksten zijn: -column -ingezonden brief -gedicht -liedtekst -cabarettekst
A 2.4 Het diverterende doel
De zender wil de ontvanger vermaken. Het gaat niet zozeer om de feitelijk gegeven informatie, maar om de amusementswaarde ervan. In een persuasieve tekst kan vaak beginnen met een diverterend deel om de aandacht van de ontvanger te trekken. Voorbeelden van diverterende teksten zijn: -sprookje -liefdesverhaal -mop -reisverhaal -avonturenverhaal Structuur van de boodschap A 4.1 De inleiding
De inleiding richt zich meteen op de ontvanger, hij doet dat door meteen de aandacht te vestigen op onderwerp om de aandacht van de ontvanger te trekken. De inleiding heeft dus 2 functies: -de aandacht van de ontvanger trekken (zie 4.1.1) -het onderwerp aankondigen (zie 4.1.2) De inleiding heeft veel gemeen met de titel en de eventuele ondertitel. Ze vormen samen een onlosmakelijk geheel en zijn bepalend voor de eerste indruk van de ontvanger. De titel kan dezelfde functies hebben als de inleiding. A 4.1.1 De aandacht trekken
Er zijn 3 belangrijke manieren om de aandacht te trekken: -inleving in het onderwerp -actualiteit (bv. Een nieuwsfeit) -anekdote

A 4.1.2 Het onderwerp aankondigen
De tweede functie van de inleiding wordt vaak terloops vervuld. Soms wordt de overgang naar de kern versoepeld door het stellen van een vraag aan het eind van de inleiding, bijvoorbeeld: "Is het dan echt zo bar gesteld met de televisieprogrammering?" Manieren van lezen C 2.1 Oriëntatie op de leestaak
Je gaat de tekst eerst globaal lezen om vervolgens dingen die je interesseren intensief te gaan lezen. Dan ga je de details in een tekst bestuderen. Je kunt nog een stap verder gaan, het kritisch bekijken van de beweringen van een schrijver op betrouwbaarheid. C 2.2 Globaal lezen
Bij het globaal lezen neem je in grote lijnen kennis van de inhoud van een tekst. Daarvoor neem je 5 stappen: -kijk naar de auteur van de tekst en naar de bron -probeer vast te stellen met welke aanleiding, bij welke gelegenheid of in welke situatie de tekst tot stand is gekomen. -kijk naar de titel, naar de eventuele ondertitel en eventuele tussenkoppen en naar eventuele illustraties. -lees de inleiding -lees het slot
Globaal lezen levert je een eerste, algemene indruk van de tekstinhoud op. Op grond daar van kun je beslissen of je het bij die eerste, algemene indruk laat of dat je de tekst nauwkeuriger gaat bekijken. C 2.3 Intensief lezen
Het is het vervolg op het globaal lezen. Bij het intensief lezen ga je nauwkeuriger de gedachtegang in de tekst na. Daarvoor zet je 4stappen: -lees het middengedeelte en ga na uit welke delen deze kern bestaat -ga na of er relaties of tekstverbanden spelen tussen de verschillende onderdelen in de tekst -onderzoek wat de belangrijkste mededelingen per alinea zijn -ga na of de uitkomsten van het globaal lezen worden bevestigd of misschien moeten worden bijgesteld
Een van de resultaten van intensief lezen kan een samenvatting zijn, bestemd voor eigen gebruik of bedoeld voor lezers die de oorspronkelijke tekst niet kennen. C 2.4 Kritisch lezen

Het is een vervolg op het intensief lezen. Bij intensief lezen achterhaal je de gedachtegang in de tekst; bij kritisch lezen beoordeel je die gedachtegang. Je gaat na of de beweringen kloppen, dat doe je in 2 stappen: -controleer, indien mogelijk, of de gegeven feiten juist zijn of probeer de juistheid in te schatten -beoordeel of de argumentatie betrouwbaar is en of de conclusie aansluit bij de gegeven argumentatie Brieven schrijven D 6.1 Inleiding
Brieven worden veel gebruikt voor zakelijke relaties. Een brief kan dienen als visitekaartje voor bedrijven of instellingen, maar ook als bewijsstuk, omdat alles op papier staat. Om een brief overzichtelijk te maken heeft het een strakke indelingen van de vaste onderdelen. D 6.2 Brief indeling
Bedrijven bedrukken het papier al vaak met hun naam, adres, telefoon- en faxnummer. De indeling van de vaste onderdelen en de rangschikking van de alinea’s maken deel uit van de
Lay-out van de brief. Hollandse indeling: -alle vaste onderdelen aan de rechterkant -inspringen eerste regels van de alinea
Amerikaanse indeling: -alles aan de linkerkant Witregel tussen alinea’s
Aantal vaste onderdelen:  Briefhoofd: naam afzender  Dagtekening: datum  Geadresseerde  Referteregel: in het kort aangeven waar de brief over gaat (betreft:…)  Ondertekening  Bijlage(n) indien van toepassing
D 6.3 Inhoud van een brief -bepaal het doel van de brief -maak eerst in telegramstijl een opzet. -schrijf de woorden uit in zinnen -vermijd clichés -zinnen kort houden -zakelijk formuleren -begin niet met ‘ik’ -voorkom stilistische fouten
Maak trefwoorden en rangschik ze in welke alinea ze moeten komen. Schrijf de brief. Let op de toon. D 6.9 De persoonlijke brief

Als men brieven naar familie, vrienden of kennissen schrijft, gebruikt men niet de afspraken van een zakelijke brief. Vaak gebruikt men in persoonlijke brieven de Hollandse lay-out i.p.v. de Amerikaanse.