3.3 Het christendom in Europa
Religie is politiek
Succes van christendom in Europa werd versterkt door nauwe samenwerking tussen paus en vorsten, snel groeiende rijkdom en goede organisatie. Katholieke kerk had een hiërarchische opbouw. Aan het hoofd stond de paus (opvolger van apostel Petrus). Hieronder waren er verschillende bisschoppen. Deze waren weer baas over geestelijken (priesters in parochiekerken) en zagen toe op het verspreiden en handhaven van het geloof. De paus zond missionarissen uit om door heel Europa om heidense volken te kerstenen (te bekeren tot het christelijke geloof). Eerst probeerden ze de landheerser te bekeren, want meestal volgde het volk wat onder hem stond vrijwel gelijk mee. Hier zaten voor beide partijen voordelen aan. De katholieke kerk won aan invloed door toename van aantal gelovigen en kon om militaire steun vragen. De koning zag zijn heerschappij gesteund door een groeiende kerk en een goddelijke zegen. De eerste Frankische koning die zich bekeerde tot het christendom was Clovis (r. 500). Tijdens een belangrijke veldslag vroeg Clovis een christelijke God van zijn vrouw om hulp. Hij won de veldslag en hij liet zich samen met duizenden van zijn ridders dopen. Misschien deed hij dit ook wel voor politieke redenen (bondgenootschap met de kerk). Paus had moeite met stand houden in de Middeleeuwen. Hij moest regelmatig hulp vragen aan koningen (zoals Karel de Grote in 800). Hij maakte als beloning Karel de Grote keizer.
Monniken en missionarissen
Uit de wereld terug trekken om hun leven in dienst te stellen van hun geloof. Door het stichtten van een klooster kon dit. Belangrijke regels waren het celibaat (ongehuwd blijven), armoede en hard werken. Paus Gregorius I de Grote heeft veel gedaan om het christelijke geloof in Europa te bevorderen (missionarissen naar Ierland en Engeland toe). In 690 kwam de missionaris Willibrord vanuit Ierland juist naar het vasteland. Hij kreeg de opdracht van de Frankische koning Pepijn om de Friezen te bekeren (kerstenen). Het was gevaarlijk werk, want een tactiek was om Goden belachelijk te maken en heilige voorwerpen te vernielen en het tegendeel te bewijzen. In 716 kreeg hij hulp van Bonifatius bij het kerstenen. Hij werd vermoord in Dokkum (754).
Kloosters in het feodale stelsel
Kloosters waren een centrum voor armen en zieken, onderwijs en had ook een sociale functie. Karel de Grote zag al snel het nut in kloosters en gaf het een functie in het feodale stelsel. Niet alle kloosters maakten deel uit van het feodale stelsel. Karel de Grote beschouwde zijn palts (groot complex van agrarische gebouwen, bestuursvertrekken, keizerlijke zalen en een grote kapel) in Aken als het politieke en culturele centrum van zijn rijk. De Grote zag zijn Frankische Rijk als een voortzetting van het Romeinse Rijk. De grote belangstelling voor de klassieke Oudheid van Karel de Grote, zorgt voor de naam die we geven aan deze tijd: Karolingische Renaissance.
3.4 De islam in Europa
De islam in ontwikkeling
Oorsprong van de islam ligt in Mekka (570 Mohammed). Hij ging mee met karavanen en kwam in aanraking met het joden- en christendom. In 610 kreeg Mohammed van Allah een openbaring, die hem opdroeg zijn woorden op te schrijven. Dit werd de Koran: woorden van Allah. Mohammed is belangrijkste profeet van Allah. In 622 moest Mohammed vluchtten uit Mekka (hier begint tevens ook de islamitische jaartelling). Mohammed bekeerde veel mensen tot het islamitische geloof, maar stierf al snel (in 632). Moslims zagen het als een plicht om het geloof te verspreiden. Moslims bidden 5 keer per dag, altijd richting Mekka, en vasten tijdens de ramadan.
Een verdeelde wereld
Geen eenheid in de islamitische wereld. Na de dood van Mohammed, vele rijken en verschillende stromingen. Een veroverd gebied door Arabische moslims heette een kalifaat. Er waren twee families die hier heel lang over regeerden: de Omayyaden (Noord-Afrikaanse kust tot in Spanje) en de Abassieden. De Omayyaden werden verslagen door de Abassieden
Islam in Europa: strijd om de macht
Veel onderlinge conflicten tussen de islam en Europa. Moslimlegers vielen in Zuid-Spanje aan en dreigden steeds verder Europa in te komen. Er werd gevochten op Frankisch grondgebied, zoals in 721 bij Toulouse (Frankrijk) en in 725 bij Autun. In 732 (of 733/734) vond de belangrijkste slag plaats: de Slag bij Poitiers. Hier zette Karel Martel een punt achter de verspreiding van het islamitische geloof in Europa. Er brak een tijd aan van herovering van Spanje op de moslims. Een strijd die tot 1492 duurde: de Reconquista.
Wetenschap en cultuur
De Koran zegt niet alleen dat de moslims het islamitische geloof moeten verspreiden, maar ook dat moslims bij alles en iedereen kennis moet werven. In de 9e en 10e eeuw was dit op een hoogtepunt. Filosofen leerden van de Griekse Oudheid en vertaalden geschriften in het Arabisch. Enkele filosofen uit die tijd waren Al-Kindi (801-873) en Kalief Haroen al-Rashid. Al-Kindi introduceerde voor het eerst in de Westerse wiskunde-wereld het getal 0, wat in India wordt gebruikt. Ook op medisch gebied liepen islamitische artsen enorm voor.
Leerdoelen H3
1. Je kunt beschrijven hoe West-Europa zich na de val van het Romeinse Rijk bestuurlijk ontwikkelde.
West-Europa ontwikkelde zich na de val van het Romeinse Rijk zo:
1. Volksverhuizingen;
2. Steden worden onbeheerd achtergelaten;
3. Plunderingen, verkrachtingen en moord;
4. Kleine en tijdelijke koninkrijken;
5. Veel oorlog.
2. Je weet wat feodalisme is en hoe en waarom het ontstond:
Het feodalisme is een bestuurssysteem/leenstelsel met een leenheer en een leenman en alles daaromheen. Wanneer een koning een rijk wou vestigen had hij een groot leger nodig, en vroeg daarom mensen ridders te worden in ruil voor een stukje land.
3. Je weet wie Karel de Grote was en je kunt aan de hand van zijn bestuur het feodalisme beschrijven:
Karel de Grote is de kleinzoon van Karel Martel en leefde rond 800. Hij werd tot keizer gemaakt door de paus als dank voor de militaire steun die hij herhaaldelijk gaf. Hij breidde het leenstelsel uit en deelde zijn land in 400 graafschappen met elk een leenman.
De samenvatting gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden