Ataturk

Inleiding
Wij hebben voor dit onderwerp gekozen, omdat Atatürk veel voor de Turkse bevolking betekende. Wij wisten niet veel van de geschiedenis van Atatürk, dus leek het ons interessant om dit als onderwerp voor ons profielwerkstuk te kiezen. Wij zijn te werk gegaan met een hoofdvraag en deelvragen, die wij per hoofdstuk zullen beantwoorden en behandelen.

Hoofdvraag;
- Wat was de invloed van Atatürk op het totstandkoming van de huidige Turkije.

Deelvragen per hoofdstuk;

- Wie is Mustafa Kemal Atatürk?
- Hoe probeerde Atatürk van de verschillende bevolkingsgroepen in Turkije, 1 volk te maken?
- Hoe is de oorlog geleid door Atatürk en hoe is het beëindigd?

Hoofdstuk 1
Wie is Mustafa Kemal Atatürk?

Mustafa Kemal werd in 1881 geboren in Salonica (Thessaloniki).
De huidige Griekse havenstad aan de gelijknamige baai in Macedonië behoorde sinds 1430 tot het Ottomaanse Rijk. De Turkse kolonie was er talrijk in aantal, echter zonder de meerderheid te vormen. Aan het einde van de 19e eeuw toe telde de stad 105.000 inwoners. Het aantal moslims in de bevolking bedroeg 28%, Joden 50% en rest waren Grieken. Joden en Grieken woonden hoofdzakelijk langs de zee en in het lage stadsdeel. De Turkse wijken bevonden zich hogerop. Salonica was, dankzij haar haven en handel, een behoorlijk welvarende stad waar ‘Westerse’ zeden flink ingeburgerd waren. Rond de eeuwwisseling werd de elektriciteit er ingevoerd en de stad had spoorwegverbindingen met Istanbul, Wenen en plaatsen in de Balkan. Het was in de Turkse wijk Salonica dat in 1881 Mustafa Kemal werd geboren. Er wordt gezegd dat hij op 10 november is geboren, maar de dag en maand zijn onzeker. In die tijd werden de moslimkinderen nog niet met en familienaam bedacht. Er moest in ieder geval iets dat met de Profeet te maken had bijkomen. Dat van hem werd dan ook Mustafa. Wat ‘de uitverkorene’ betekent en een van de kwalificaties van Mohammed was. Naar verluidt zou vader Ali Riza Effendi boven de wieg van Mustafa Kemal een zwaard hebben opgehangen om uiting te geven aan zijn verlangen van een kind dat later een militaire loopbaan zou hebben. Ze hadden een comfortabel leven, dankzij de verschillende activiteiten van Ali Riza. Hij was namelijk een douaneambtenaar. Ali Riza stierf op 46-jarige leeftijd, toen Mustafa nog 7 jaar oud was. Moeder Zübeyde was twintig jaar jonger dan haar man en een vrome moslim. Ze baarde 6 kinderen waarvan alleen Mustafa, het vierde kind van de 6 en dochter Makbule de kinderjaren overleefden. Na de dood van haar man ging Zübeyde met haar zoon en dochter wonen bij haar halfbroer in Lazaran, een plaatsje in de buurt van Salonica. Inmiddels ging Mustafa al naar school in Salonica. Na 2 jaar besloot Zübeyde terug te keren naar de stad om in te trekken bij haar zus, die de kosten van de studie van Mustafa op zich nam.
Toen zijn vader nog leefde werd de schoolplicht ingevoerd. De moeder van Mustafa wou dat hij naar een islamitisch religieuze school zou gaan. De vader, die meer liberaal denkend was, gaf met tegenzin toe maar haalde hem na een paar maanden daar weg en schreef hem in op een staatsschool. Daar werd meer westers model lesgegeven. Nadat hij het basisonderwijs probleemloos had afgemaakt, werd hij ingeschreven in het Ruchdiye-instituut waar vooral ambtenaren en bedienden werden opgeleid. Na een rel, waarvoor hij met zweepslagen werd bestraft, haalde zijn familie hem daar weg. Het kon hem niets schelen. Hij had zich namelijk al voorgenomen militair te worden en dit ondanks zijn moeder. Om niet langer afhankelijk te zijn van ondersteuning door familieleden, trad Zübeyde in het huwelijk met een weduwenaar met vier kinderen. Mustafa ging een tijdje bij een familielid logeren. Niet omdat hij zijn nieuwe verwanten niet accepteerde, maar omdat hij het alleen zijn en onafhankelijk zijn leuker vond. Dat merk je ook als je dit stukje van hem leest.
Er is in mij een karaktertrek die ik vanaf mijn kinderjaren heb gehad. In het huis waar ik woonachtig was hield ik er niet van om veel tijd door te brengen in het gezelschap van mijn zuster of van een vriend. Van in mijn kinderjaren heb ik altijd verkozen alleen en onafhankelijk te zijn en zo heb ik verder geleefd. Ik heb nog een andere karaktertrek: ik heb nooit enige vorm van advies of vermaning kunnen verdragen. In 1893 ging hij naar een middelbare militaire school (cadettenschool), ook daar was hij dol op wiskunde en dus was zijn lievelingsdocent de wiskunde leraar, die ook Mustafa heette. Zijn wiskunde leraar gaf hem als tweede naam Kemal (wat perfectie betekent). Dit deed hij omdat Mustafa een perfectionist was en een strever. Vanaf toen werd hij Mustafa Kemal genoemd. Nadat hij in 1895 afstudeerde van de middelbare militaire school, ging hij naar de hoge militaire school in Manastir. Nadat hij ook die school succesvol had afgemaakt, ging hij naar Istanbul. Op 13 maart 1899 ging hij naar de infanterie van de Militaire Academie. Daar sloot hij zich aan bij Jong-Turken, dat is een groep van officieren cadetten die met de huidige situatie in het Osmaanse rijk ontevreden waren. Ondanks zijn politieke activiteiten, waardoor hij ook werd gearresteerd, haalde Mustafa Kemal zijn diploma op 11 januari 1905 als student in 1989 één van de besten. In 1906 werd hij als straf voor zijn voor zijn

politieke acties naar het leger in Damascus aan het front (Osmaans Syrië) gestuurd. Daar heeft hij samen met zijn vrienden een geheime vereniging opgericht genaamd Vatan ve Hurriyet, dat betekent Vaderland en Vrijheid. Tijdens de revolutie van 1908/1909 van de Jongturken was hij een van aanvoerders. Sultan Abdülhamid II werd toen afgezet en zijn zoon Mehmed V werd als marionet de nieuwe Sultan. In 1911 besloot Mustafa Kemal om tijdens de oorlog met Italië naar Tripolis (Libië) te gaan en nam daar plaats in de verdediging van Derne en Tobruk. Toen hij nog steeds in Libië was brak de Balkanoorlog uit. Hij was daar een succesvolle commandant (1912/1914). Na de oorlog keert Mustafa Kemal terug naar Istanbul, waar hij een grote rol heeft gespeeld met het terugveroveren van staatsgebieden. Aansluitend was hij benoemd tot militair attaché in Sofia (Osmaans Bulgarije) tot het begin van de Eerste Wereldoorlog. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, werd hij op 8 augustus 1915 benoemd tot Commandant van de Atafartalar Groep. Hij was onder bevel van de Turkse Strijdkrachten tijdens een kritische situatie in Atafartalar. Dat was toen de entente (Engeland, Frankrijk en Rusland) aankwam in Gallipoli (Çanakkale). Daar heeft hij grote successen behaald. Engeland probeerde tevergeefs samen met Indische, Australische en Nieuw-Zeelandse soldaten aan land te gaan om van daaruit de Osmaanse hoofdstad (Istanbul) te veroveren. De slag bij Gallipoli was een van de bloedigste fronten tijdens de 1e wereldoorlog. De nederlaag was heel groot bij de entente. Het Osmaanse rijk moest aan het eind van de Eerste Wereldoorlog capituleren. Op 10 augustus werd het vredesverdrag van Sèvres (Parijs) tussen de entente en het Osmaanse rijk getekend. De Osmaanse Sultan probeerde daarmee zijn troon te redden, maar de onafhankelijkheidsbeweging onder leiding van Mustafa Kemal accepteerde het vredesverdrag niet en roept op te revolteren tegen de sultan. Ze zagen het als een hele grote nederlaag, want ze waren als het feite de oorlog aan het winnen en dan moesten ze opgeven. Met het vredesverdrag verloor het Osmaanse rijk grote delen van zijn territorium. Alleen het gebied rondom Ankara was van de Turken. Voor het eerst zouden de Koerden een eigen staat genaamd Koerdistan krijgen. Een ander groot deel zou aan Armenië worden gegeven. Een onafhankelijke staat Saudi-Arabië werd uitgeroepen. Engeland kreeg de Osmaanse provincies Irak en Palestina en Frankrijk kreeg volmacht over de provincies Syrië en Libanon. Het Europese deel van Turkije, Thracië (Edirne) en Smyrna (Izmir) werd ingelijfd bij Griekenland. Dardanellen en Bosporus (Istanbul) en ook de gehele Zee van Marmara kwam onder internationaal gezag. Op 15 mei 1919 gingen Griekse troepen naar Izmir. Op 19 mei 1919 kwam Mustafa Kemal aan in Samsun. Die datum verklaarde hij ook als zijn verjaardag.Terwijl de sultan als een marionet van de geallieerden doorregeerde, vormde Mustafa Kemal een nieuwe Turkse schaduwregering. De Anatolische bevolking zag dat het nieuwe ‘Turkije' een geloofwaardig alternatief was en Mustafa Kemal werd steeds populairder. Toen de geallieerden hun greep op andere gebieden in Turkije probeerden te versterken, begonnen Turken in het hele land zich te verzetten en stonden zij achter de eenheidsgedachte van Mustafa Kemal. Mustafa Kemal heeft daar het nationalisme onder het volk gewekt en begon de strijd tegen de entente. Er was toen al beweging gekomen in Erzurum. Mustafa Kemal werd toen snel het hoofd van de hele organisatie. Op 22 augustus 1922 begint het Turkse offensief onder leiding van Mustafa Kemal en de Griekse troepen worden op 30 augustus (Dag van de Overwinning) vernietigend verslagen. Op 9 september veroveren de Turken Izmir en uiteindelijk wordt dan op 24 juli 1923 het vredesverdrag van Lasaunne getekend onder Turkse voorwaarden. De Amerikaanse president wou een eerlijk vredesverdrag bereiken door duidelijke nationaliteitsgrenzen te maken. Daarom werd besloten een bevolkingsuitwisseling tussen Griekenland en Turkije uit te voeren. 1.2 miljoen Grieken moesten Turkije verlaten en 500.000 Turken die in het Noord-Griekse Macedonië en op de Egeïsche eilanden woonden moesten naar Turkije. Op 1 november 1922 schaft Atatürk het sultanaat af en in 1924 het Kalfinaat (de hoogste instantie van de Islam). Op 29 oktober 1923 roept Atatürk de republiek Turkije uit met als hoofdstad Ankara. Hij wordt door het parlement gekozen als eerste president en Atatürk benoemt Ismet Inönü (zijn boezemvriend) uit tot eerste minister-president van de nieuwe republiek. Religieuze academiën voor geestelijken en rechters worden gesloten en een algemene schoolplicht wordt ingevoerd onder toezicht van het Ministerie van Opvoeding. In 1926 wordt het dragen van religieuze kleding verboden, daarnaast worden westerse tijd, kalender en het dragen van een familienaam ingevoerd. Ook werd in 1926 rechtspraak volgens de Koran vervangen door het Zwitserse civielrecht. Daarmee werd het moderne erfrecht, burgerlijke huwelijk en gelijkheid tussen man en vrouw ingevoerd. De taal van de Turken was heel erg beïnvloed door het Perzisch en Arabisch. Atatürk verving dat door een eenvoudiger Turks en maakte het tot officiële taal. Verder werd in 1928 het Arabische schrift vervangen door het Latijnse schrift.
In 1930 kregen vrouwen lokaal stemrecht en in 1934 kregen vrouwen algemeen stemrecht, wat veel eerder was dan in andere Europese landen. De grote nationaal vergadering verleent Mustafa Kemal Pascha de titel Atatürk (Vader der Turken). Tijdens een reis naar Gemlik en Bursa kreeg Atatürk de griep. Hij keerde terug naar Istanbul om te rusten en daar te worden behandeld, maar zijn ziekte bleek ernstig te zijn. Hij bracht zijn laatste dagen door in de Savarona jacht (de 4e grootste jacht ter wereld). Om 09:05 op 10 november 1938 overleed hij. Zijn lijk werd naar Ankara gebracht op 21 november werd een tijdelijke graftombe in het Etnografisch museum opgesteld. Op 9 oktober 1944 begonnen met de bouw van het mausoleum Antikabir, deze werd in 9 jaar voltooid. Voor zijn uiteindelijke rustplaats werd Atatürks lijk op 10 november 1953 overgebracht naar het mausoleum Antikabir in Ankara. Atatürk mocht dan zijn overleden, maar in de ogen van alle Turken zal hij onsterfelijk blijven.

Hoofdstuk 2
Hoe probeerde Atatürk van de verschillende bevolkingsgroepen in Turkije, 1 volk te maken?

Atatürk richtte een geheel nieuw land op met de nieuwe Turkse republiek met heel veel veranderingen daarin. Één van zijn doelen was een eenheid vormen van de verschillende volken die in Turkije leefden. Hij wou eenheid hebben binnen de Turkse samenleving. Natuurlijk zijn er heel veel problemen voorgekomen en was het een moeilijk te bereiken doel. Die mensen hebben namelijk allemaal een verschillende afkomst, cultuur en taal. Atatürk wou van hen allemaal een ‘Turk’ maken. Een eenheid vormen tussen al die verschillende bevolkingsgroepen was ook onmogelijk en is hem ook niet helemaal gelukt. Mustafa Kemal Atatürk is degene die na de schaamte van de verloren Eerste Wereldoorlog en het ineenstorten van het Ottomaanse Rijk erin slaagde de bevolking weer hun trots en diep gewortelde nationalisme terug te geven. Iedere Turk kent zijn beroemde uitspraken: “Turken zijn moedige, hard werkende en progressieve mensen. Wat blij dat je mag zeggen dat je Turk bent.”
Maar toch waren er veel bevolkingsgroepen in Turkije die helemaal niet blij waren met het Turk zijn. Iedereen die in Turkije leeft in de eerste plaats is een Turk (ongeacht diens etnische afkomst).
Eerste probleem was dan ook de afkomst en de cultuur van de inwoners. Één van die bevolkingsgroepen zijn de Koerden. De Koerden hebben een andere cultuur en zelfs een totaal andere taal dan de Turken. De Koerden voelden zich ook vernederd en in de steek gelaten, omdat ze het zagen alsof ze werden gebruikt door de Turken tijdens de onafhankelijkheidsstrijd en nadat ze gewonnen hadden van de Entente, het land helemaal van de Turken werd en de Koerden niks kregen. Terwijl de Koerden hun eigen land wouden namelijk Koerdistan. Er wonen dan ook 19% Koerden in Turkije, die niet één wouden worden met de Turken. Tussen 1925 en 1937 vonden drie grote, nationalistische Koerdische opstanden plaats. Deze opstanden werden bloedig onderdrukt. De regering volgde daarna een beleid van gedwongen assimilatie. Alles wat te maken had met het Koerdische cultuur, werd verboden: taal, literatuur, liederen, kleding, namen, enz. Koerdische kinderen leerden voortaan op school dat ze van oorsprong Turken waren. Wie dat tegensprak, was in feite een landverrader.Een ander probleem was de religie. Terwijl de moeder van Mustafa Kemal Atatürk vroom moslim was en hij zelf ook moslim was, zagen velen moslims, sommige wetten en instellingen die door Atatürk werden ingevoerd, als een aanval op de Islam. Bijvoorbeeld de wet dat kerk en staat gescheiden moest zijn, waardoor de religie onder de staat kwam te staan. Atatürk was geen tegenstander van religie en iedereen had het recht in zijn privé leven een vrome islamiet te zijn, maar hij was ervan overtuigd dat religieuze zaken geen enkele invloed mochten hebben op het openbare leven en de politiek. Daarnaast had je nog het verbod op het dragen van religieuze kleren. Dat betekende dus geen hoofddoek op scholen of ambtenaren functies. Het merendeel van de moslims had hier dus kritiek op. Maar een kleine deel van de moslims was opgelucht en vond deze hervormingen goed: de Alevieten. Alevieten hebben een andere kijk op de islam en denken en doen dus ook anders dan de Soennieten (andere orthodoxe moslims die het grootste deel van de bevolking vormden). Zij werden altijd buitengesloten en gediscrimineerd door de bevolking en de staat. Ze werden gezien als minderheden. Dankzij de hervormingen van Atatürk kregen zij volledige burgerrechten.Ook waren er klassenstrijden. Ook tussen het volk waren verschillende standen, ook wel klassen genoemd, bijvoorbeeld de werknemers was een klasse en de werkgevers een andere klasse. Ook al was het nog veel te vroeg voor meningsverschillen en strijden tussen werkgevers en werknemers in de jaren twintig en dertig omdat de arbeidersgroep toen nog heel klein was. Maar Atatürk wist al dat er snel arbeidsbewegingen zouden komen en zag het als een gevaar voor de eenheid van Turkije. Daardoor werden de communistische partijen verboden en daarvoor werden artikelen in het wetboek opgenomen. Als voorbeeld nam Atatürk de wetten over uit Mussolini’s wetboek. Hierdoor werden zaken als "het creëren van minderheden", "het afzwakken van nationalistische gevoelens" en het beledigen van Atatürk of het Turk zijn strafbaar gesteld. Dat betekende dat het organiseren en propaganda maken van de klassenstrijd ook strafbaar was. Met heel zware straffen zelfs. Dat merkte je ook in 1972 toen 3 revolutionairen ter dood werden veroordeeld en werden opgehangen. Nog steeds is het zo dat het verboden is en de wetten zijn nog steeds opgenomen in het hedendaagse wetboek. De communistische partij TKP wordt nog steeds onderdrukt, terwijl ze eigenlijk een grote aanhang hebben. Vooral door arbeiders. Naast het communisme worden ideologieën die tegen spreken met de ideologen van Atatürk (Kemalisme) zoals het Koerdische nationalisme, islamitische fundamentalisme en socialisme verboden, omdat ze volgens het Kemalisme een gevaar vormen voor de eenheid van Turkije.

Bijvoorbeeld Artikel 58: "De staat zal gepaste maatregelen nemen om de groei en ontwikkeling van de jeugd te garanderen, de jeugd in wiens handen het is onze onafhankelijkheid en republiek te beschermen, op basis van de positieve kennis en principes van Atatürk en zijn hervormingen, en op basis van trouw aan de territoriale en nationale integriteit van de staat." of Artikel 69: "Geen enkele politieke partij mag zich bezighouden met de verdediging, ontwikkeling of verspreiding van enige niet-Turkse taal of cultuur, noch mag zij proberen minderheden te creëren binnen onze grenzen of onze nationale eenheid te vernietigen.” Het Kemalisme bestaat ook voor geen groot deel uit het ontkennen van tegenstellingen binnen de Turkse samenleving. Dat merk je vooral in artikel 13; dit artikel vat alle verbodsbepalingen in de grondwet samen en is eigenlijk typerend voor de wettelijke situatie in Turkije: "Gebruik van fundamentele rechten en vrijheden kan beperkt worden ter bescherming van de staat, de ondeelbare eenheid van het grondgebied en de natie, de republiek en de nationale veiligheid."

Het Kemalisme heeft 6 principes die nog steeds in de Grondwet van Turkije voortleven. Omdat Turken zo een grote nationalistisch gevoel hebben tegenover Turkije en omdat Atatürk zo een belangrijke man is geweest voor het oprichten van de Turkse republiek, durft en wil niemand zijn ideologieën die in de Grondwet staan veranderen.

De 6 principes van het Kemalisme zijn:
Nationalisme
Het Turkse nationalisme staatsnationalisme zegt, dat de Koerden enkel kent als Bergturken (vroeger). De staat zegt dus dat er een Turks volk is, met een gemeenschappelijke geschiedenis en culturele achtergrond. Het nationalisme van Atatürk is gebaseerd op cultureel nationalisme met een gemeenschappelijke cultuur en geschiedenis, wat betekent dat iedereen die in Turkije leeft in de eerste plaats Turk is, wat je afkomst ook is.

Secularisme
Religie heeft geen invloed op de politiek en dus op de staat. Het is iets dat te maken heeft met je privé leven. Dit uitte zich ook in de gelijkwaardigheid van man en vrouw, en vrouwen kregen dan ook stemrecht in 1924. Ook de discriminatie tussen moslims en anders gelovigen werd afgeschaft.

Republicanisme
Turkije werd ingesteld als een republiek, een regeringsvorm die nooit meer mag veranderen (Artikel 1 van de Turkse Grondwet: Turkije is een Republiek). Het sultanaat en andere vormen van monarchieën zijn uitgesloten.

Populisme
De Turkse staat moet het welzijn van zijn mensen nastreven, en zal een beleid voeren voor hun welzijn.

Etatisme
Atatürk zei dat de staat de motor was voor deze veranderingen, geen andere instituten zoals de kerk, of maatschappelijke bewegingen mochten het privé initiatief nemen om dit te doen. In de jaren dertig werden 5-jaren plannen ingevoerd. Dit was om de particuliere sector te stimuleren om aan te vullen.

Revolutie
Turkije zou een progressieve staat worden, die continu moderne veranderingen zou uittesten. De staat moest modern blijven en meegaan met de tijd.


Hoofdstuk 3
Hoe is de oorlog geleid door Atatürk en hoe is het beëindigd?

Na de Eerste Wereldoorlog rond 1918 namen Griekenland, Italië, Frankrijk en Engeland het Ottomaanse rijk in hun bezit. De Ottomanen werden afhankelijk, ze moesten alles doen wat Griekenland, Italië, Frankrijk en Engeland zei.
In 1920 riep Mustafa Kemal de onafhankelijkheidsoorlog uit. Hij begon naar steden te gaan en te praten met die mensen over de aankomende onafhankelijkheid. Hij nam ontslag bij het leger. In die steden waar hij heen ging waren heel veel mensen die mee wouden werken. Hij vormde een regering waarvan hij zelf premier werd en hij vormde een eigen leger voor de onafhankelijkheidsstrijd. Zij vochten tegen de veroveraars. Deze oorlog duurde 4 jaar (1919-1923) en uiteindelijk had het Ottomaanse rijk toch gewonnen. In de negentiende eeuw begon het Ottomaanse rijk, dat eeuwenlang de scepter had gezwaaid over de Donaulanden en de Balkan, in verval te raken. In het Ottomaanse rijk woonden verschillende volken met een eigen nationaliteit. Doordat de Ottomaanse macht verslapte, slaagden sommige van hen erin onafhankelijk te worden. Zo ontstonden onder andere de Slavische staatjes Servië en Montenegro. Binnen deze staten kwam een nationalistische beweging op die alle slaven van de Ottomaanse overheersing wilde bevrijden en verenigen in een Zuid Slavisch Rijk. Deze beweging werd gesteund door Rusland maar tegengewerkt door Oostenrijk-Hongarije. Want Oostenrijk-Hongarije was bang voor onrust in het eigen rijk. Zowel Rusland als Oostenrijk-Hongarije hoopte te profiteren van het Ottomaanse machtsverval om de eigen invloed uit te breiden. Dit alles zorgde ervoor dat er makkelijk een conflict op de Balkan kon uitbreken. Het was inderdaad de situatie op de Balkan die een oorlog tussen de grote mogendheden ontketende. Het Ottomaanse rijk raakte betrokken bij de oorlog door twee Duitse oorlogsboten die de Dardanellen van het Ottomaanse rijk kwamen doorvaren. De Duitsers zeiden dat het Ottomaanse rijk deze boten had gekocht. De boten bleven afhankelijk van Duitse militairen. De Duitsers lieten de boten Russische havens aanvallen in de Zwarte Zee. Omdat de Russen dachten dat de Ottomanen de boten zelf bestuurden werden ze kwaad op de Ottomanen. In Rusland was er toen zelf grote onrust: door de oorlog ging het niet goed met de economie. De Duitsers haalden Enver Pasa, de Ottomaanse hoofdcommandant, over om de Kaukasus binnen te vallen. (Hier zijn de Duitsers de onruststokers, die het langzaam groeiende conflict tussen Rusland en het Ottomaanse rijk veroorzaakten.)
Doordat brute Armeense vechters Ottomaanse troepen, hun kleding en eten vernietigden, stierven er meer dan 90.000 Ottomaanse militairen in de bergen door honger, ziektes of wonden. Enver Pasa was daardoor erg geschokt. Hij had zijn trots verloren en liet luitenant-kolonel Mustafa Kemal commandant worden van de 19de Ottomaanse militaire groep. Maar de Engelse bleven erg goed. Zij wilden twee vliegen in een klap slaan: de engte bij Canakalle doorvaren en zorgen dat het Ottomaanse rijk niet meer kon vechten en gelijk Rusland steunen. Engeland en Frankrijk maakten het grootste leger in de oorlogsgeschiedenis waarbij zelfs Australië en Nieuw Zeeland tienduizenden soldaten voor versterking stuurden. Daardoor kwam er een verschrikkelijke oorlog op het schiereiland van Gelibolu (Gallipolli) en die duurde maanden. Er waren aan beide kanten meer dan 100.000 soldaten gestorven. Mustafa Kemal was toen de leider van het Ottomaanse leger. Maar die oorlog was zo erg dat Mustafa Kemal tegen zijn leger zei: “ Ik beveel jullie niet om aan te vallen maar om te sterven.” – (“Savaþmanýzý deðil, ölmenizi emrediyorum!”) De geallieerden hebben de hoop verloren en trekken zich terug van het gelibolu-schiereiland.Deze verschrikkelijke oorlog heeft aan beide kanten doden en gewonden veroorzaakt, een half miljoen soldaten zijn gesneuveld. Maar deze meedogenloze oorlog gaat verder. De geallieerden slaagden er in om het aanvallende Centrales tot stilstand te brengen. De strijd mondde uit in een loopgravenoorlog. Op 30 oktober 1918 gaven de Centrales zich over. De geallieerden wonnen de oorlog en namen vele gebieden van het Ottomaanse gebied in bezit. Alle Arabische provincies van het Ottomaanse Rijk was in bezit van de Engelsen en de Fransen. Het gezag in de hoofdstad, Istanbul kwam meer in de handen van de winnaars. In Anatolie het enige nog onbezette deel van het rijk ageerden Grieken en Armeniërs voor het recht eigen staat te vestigen. De situatie in Anatolie ontwikkelde zich tot een echte crisis toen in mei 1919 een Grieks leger landde en de streek rond Izmir bezette. De Grieken hadden al in februari bij de vredesconferentie in Parijs dit gebied opgeëist en door de steun van de Engelsen en Fransen hun zin gekregen. Deze inval van Grieken, die nauwelijks aan de Eerste Wereldoorlog had deelgenomen, nam in brede lagen de Turkse bevolking in verzet. Mustafa Kemal was een Turkse generaal met zeer veel prestige in het leger. Mustafa Kemal werd met zijn 19e divisie belast met de verdediging van toegangswegen tot Istanbul. Mustafa Kemal vormde een regering waarvan hij zelf premier werd en hij vormde een eigen leger voor de onafhankelijkheidsstrijd. Hij verzamelde vertrouwelingen om zich heen in zijn latere hoofdstad Ankara.
Terwijl in Istanbul de Sultan als marionet onder de geallieerden doorregeerde, begon Atatürk aan een nieuw plan. Een plan dat hij wist te presenteren als geloofwaardig alternatief en aansloeg bij de bevolking van Anatolië. Mensen in het hele land begonnen zich te verzetten en schaarden zich achter de eenheidsgedachte van Kemal. De Engelsen en de regering van de sultan beseften heel goed wat er in Anatolie gebeurde en namen stappen om de bewegingen te onderdrukken. Zij beseften dat, dat ook militair ingrijpen in Anatolie nodig was, maar de soldaten waren te moe van de Eerste Wereldoorlog die vier jaar duurde. Op deze situatie speelden de Grieken slim, ze biedden de Engelsen aan om met hun gewapende leger in Anatolie op te treden. De Engelse regering zag dit als een oplossing en gaf de Grieken de poging. De Grieken gingen in het offensief en werden in een gigantische slag die drie weken duurde op zeventig kilometer van Ankara door het Turkse leger teruggeslagen. Dit was het keerpunt in de onafhankelijkheidsstrijd. Het was duidelijk dat de Turken vroeger of later zouden aanvallen en na bijna een jaar van voorbereiding was het zo ver: het Turkse offensief begon op 26 augustus 1922 en binnen een week was er van het Griekse leger in Anatolie niets meer over. Na de bevrijding van West-Anatolie marcheerden de Turkse legers naar het noorden, in de richting van Europees Turkije, dat nog steeds door de Grieken bezet was. Om daar te komen zouden de Turken de zeestraten van de Dardenellen of de Bosborus oversteken, die beide nog dor de Engelsen bezet waren. Door het koelbloedige optreden van de Britse Commandant konden ze het zonder gewapend conflict regelen. Er werden onderhandelingen geopend en op 11 oktober 1922 werd in Mudanya een wapenstilstand gesloten. Met de Wapenstilstand in Mudanya kwam er een einde aan de Turkse onafhankelijkheidsstrijd en werd de weg naar vredesonderhandelingen geopend. De vredesonderhandelingen, die op 21 november 1922 begonnen, verliepen bijzonder moeizaam. Op 24 juli 1923 werden de Turken onafhankelijk.
Op 29 oktober 1923 riepen Kemal en zijn volgelingen in Ankara de Turkse Republiek uit. Eindelijk kon Atatürk beginnen aan de hervormingen waar hij al die tijd van gedroomd had.

De onafhankelijkheidsoorlog

Datum: 19 mei 1919 – 11 september 1922
Plaats: de Anatolie
Oorzaak: de oneindige conflicten over de verdeling van het Ottomaanse rijk
Resultaat: Het verdrag van Laussane en de oprichting van Het Republiek": Turkije
Machtsverhoudingen: Turkije ßà Frankrijk, Engeland, Italië, Griekenland, Armenië
De onafhankelijkheidsoorlog is de oorlog die is voort gevloeid uit het feit dat de, in de eerste wereldoorlog verslagen Ottomaanse rijk, verdeeld wilde worden door de landen die de oorlog overwonnen hadden. De onafhankelijkheidsoorlog is de strijd van de Turken om het land één te houden, en een volledige onafhankelijke Turkse staat op te richten.

Begin:

Alles begon na WO I..
Het Ottomaanse rijk, dat ruim 500 jaar lang heerste over vele Balkan gebieden, en een deel van Europa, was op het punt neer te storten. De landen die de oorlog overwonnen hadden hebben besloten het Ottomaanse Rijk onderling te verdelen. Griekenland, Italië, Engeland, Frankrijk en Armenië waren de desbetreffende landen. Enver Pasa, toentertijd de hoofdcommandant van het Ottomaanse leger gaf Mustafa Kemal, luitenant-kolonel van het Westelijke deel van Anatolie, om zijn troepen te verzamelen. Alle gezonde mannen moesten zich melden, zij moesten naar de strijd van hun leven, zij moesten zich –zo nodig- opofferen voor de rest van het land. Deze oorlog was de enige uitweg voor Turkije, zij moesten strijden voor hun leven.

Verloop:
Frankrijk en Engeland hebben op 9 mei 1916 een onderlinge verdrag gesloten waarbij zij delen van het Ottomaanse rijk verdeelden. Irak en de Fillipijnen behoorde tot Engeland, Syrie en Libanon tot Frankrijk. Toen de Fransen zich ook nog eens vestigden binnen de grenzen van de huidige Turkije, nl. Kahramanmaraþ, Gaziantep en Urfa, hebben zijn de daar wonende Armeniers, die er toen in een forse aantal waren, opgezet tegen de Turken. De Grieken waren ondertussen bezig met het innemen van de gehele Eegische gebied (Ýzmir e.d). Hierna ontstonden en hevige opstanden vanuit het Turkse volk.
De onafhankelijkheidsoorlog had verschillende fasen van overwinningen en dalingen.
Gazi Mustafa Kemal, was een van de slimste politici. Men had en heeft nog steeds erg veel bewondering voor zijn “militaire intelligentie” – asker zekasý -.
Er vielen enorm veel doden, waarbij veel jongens onder de 18 jaar. Er was sprake van hongersnood en extreme armoede.
Na lange tijd gevochten en gestreden te hebben zijn als eerst de geallieerden gevallen; Engeland, Italie en Franrkijk. Armenie en Griekenland bleven over als laatst.
De laatste troepen van de Grieken werden aan de zeekust verslagen.
De laaste Sultan was afgezet, en Atatürk, de naam die het Turkse volk hun held hebben gegeven ná de geweldige overwinning, kon beginnen met het oprichten van zijn droomstaat.
Elke Turkse persoon gelooft er trouw dat zij nu in leven zijn, dat zij nu ademen, en datgeen wat zij nu allemaal bezitten, allemaal dankzij Atatürk en zijn enorme dappere leger is.


Einde:

Het verdrag van Laussane – Lozan Antlaþmasý – is een belangrijk resultaat geweest. Het is een verdrag van meer dan 500 artikelen, waarin voornamelijk vermeld werd dat Turkije een onafhankelijke staat met door de rest van de wereld erkende grenzen was geworden. Het allerbelangrijkste gevolg van de overwinning was de oprichting van de huidige Republiek Turkije.
Atatürk heeft met het nieuwe regeringsstelsel o.a de volgende belangrijke stappen genomen;

-overgang van het Arabische geschrift naar het Latijnse geschrift. – harf devrimi -
-gelijke rechten voor vrouwen en mannen ( o.a stemrecht voor de vrouw ), in de wet werd vastgesteld dat het zwaar strafbaar is om een vrouw te mishandelen.
-Solidariteit van verschillende groeperingen binnen de grenzen van de Turkse staat ( o.a Koerden )
-Scheiding van staat en moskee
-Scholen met moderne onderwijssystemen ( voorheen bestonden er voornamelijk islamitische scholen waarbij studenten vooral het islam aangeleerd kregen )

Bronnenvermelding

Plaatjes
http://www.ada.net.tr/ataturk/e-main.html
http://www.aksityayincilik.com/Ataturk/ataturk1.htm
http://bluepoint.gen.tr/ataturk/
http://www.memocal.com/AtaturkResim.asp
http://www.dogus.edu.tr/spor/tr/ataturkpics.html
http://www.karpuz.com/ata.htm
http://www.atesanit.com/images/katalog/katalog/katalog.html
http://ataturk.adu.edu.tr/fotohtm
http://www.allaboutturkey.com/ata_speech.htm
http://www.harunyahya.org/kitap/ataturkvegenclik/ataturkvegenclik1.html
http://www.mustafakemal.net/galeri4.shtml
http://guldeste.blogcu.com/156584/
http://www.devletarsivleri.gov.tr/yayin/genelmd/basbakanlik/018_ataturk.htm
http://www.tamindir.com/etkilesim.asp?lvl=konu&id=283
http://www.vatanmilletsakarya.com/index.php?option=com_content&task=blogsection&id=6&Itemid=35
http://www.atamizindeyiz.com/01/ata13.htm
http://www.atasehirevkultur.com/detay.asp?hid=256
http://www.egesegitim.com.tr/yeni_sayfa_32.htm
http://www.aoc.gov.tr/Ataturk/ata_1.html
http://www.turksolu.org/kitap/64.htm
http://www.tcmb.gov.tr/yeni/arts/25.JPG
http://atamiz.mylivepage.com/

Inhoud/Tekst van het Internet

http://www.allaboutturkey.com/ata_life.htm
http://www.ataturk.com/
http://www.ataturk.net/mmuc/index.html
http://www.turkishnews.com/Ataturk/
http://www.prijzenvergelijker.nl/article/geschiedenis/ataturk/index.asp
http://www.mkutup.gov.tr/cocuk.html
http://www.mkutup.gov.tr/komutan.html
http://www.mkutup.gov.tr/savas.html
http://www.mkutup.gov.tr/gorusler.html
http://www.mkutup.gov.tr/devrimler.html
http://www.mkutup.gov.tr/ilkeler.html
http://www.mkutup.gov.tr/deyisler.html
http://www.meb.gov.tr/belirligunler/ataturk/ata.html
http://www.meb.gov.tr/belirligunler/ataturk/ata.html
http://www.meb.gov.tr/belirligunler/ataturk/ata.html
http://lexicorient.com/e.o/ataturk.htm
http://www.ataturkiye.com/icindekiler.html
http://netcevap.org/ataturk.html
http://www.harunyahya.org/evrim/hy_evrim_aldatmacasi/onsoz.html
http://ataturk.adu.edu.tr/hayati.htm
http://ataturk.adu.edu.tr/sagust.htm
http://ataturk.adu.edu.tr/dev2.htm
http://www.uluonderataturk.com/ata01.php
http://www.uluonderataturk.com/ata02.php
http://www.uluonderataturk.com/ata03.php
http://www.devletim.com/ataturk_hayati.asp
http://www.devletim.com/ataturk_sozleri.asp
http://www.mustafakemal.net/

Inhoud/tekst uit boeken

Titel: Atatürk: grondlegger van het moderne Turkije
Schrijver: Paul Morren & Willy Schuermans

Titel: Atatürk'ten Hatýralar
Schrijver: Hasan Rýza Soyak

Titel: Tek Adam Mustafa Kemal 3 cilt
Schrijver: Þevket Süreyya Aydemir