Punk

Inleiding

Zoals in mijn voorwoord al duidelijk werd, is het onderwerp van mijn PWS, punk geworden.
Ik wilde in mijn werkstuk onderzoek doen naar zowel de muzikale kant als de maatschappelijke kant (punk als jongerensubcultuur).
Na enig onderzoek kwam ik er al snel achter dat punk vroeger erg verschillend was van de hedendaagse punk. Ik wilde dan ook onderzoeken hoe de punk (zowel muzikaal als maatschappelijk) in de loop der jaren veranderd was.

Mijn probleemstelling is dan ook geworden:

‘Is punk nog wel punk?’

Om tot een conclusie te komen, heb ik de volgende subvragen bedacht:
1. Wat is punk en hoe is het ontstaan?
2. Waar stond punk voor en hoe zit dat nu?
3. Hoe uitte punk zich vroeger en hoe is dat nu?
4. Hoe steekt punk als muziekvorm in elkaar?
5. Hoe verschilt punk van vroeger met punk van nu?

Daarnaast heb ik een interview gehouden met een punker om wat meer informatie te krijgen over de situatie van punk tegenwoordig en om zijn mening hierover te horen.

1. Wat is punk en hoe is het ontstaan?

1.1 Punk
Punk is een subcultuur bestaande uit maatschappelijke en muzikale elementen die sterk met elkaar verbonden zijn.
Punk komt, zowel in muzikale als maatschappelijke zin, neer op het afzetten. Afzetten op alle mogelijke manieren: tegen de politiek, tegen de muziek, tegen de commercie, tegen de maatschappij enz.
Punkers willen zowel in gedrag als in hun muziek vooral anders zijn dan alle anderen.


1.2 Het ontstaan van de punk
Punk is eigenlijk overal ter wereld ontstaan, vooral vanuit muziek. Over de hele wereld waren er wel bandjes met muziek bezig die anders was dan al het andere wat er tot nu toe was uitgebracht, muziek die harder en sneller was; totaal anders als de vrolijke poppy hippie muziek van de jaren 60-70.
In Amerika waren er al in de zestiger jaren bands die punkmuziek maakten, al had men er toen nog geen naam voor. Alle muziek die anders was werd op een hoop gegooid en uiteindelijk gaf iemand (de Amerikaanse popjournalist Lester Bangs) het de naam punk, wat in het Amerikaanse ‘slang’ (straattaal) zoiets als straatschoffie betekend. Dit was weer gebaseerd op het ruige geluid, kleding en het gedrag van de muzikanten.
Doordat in de jaren zestig, na de rock & roll, de flowerpower zijn intrede deed en erg populair werd, werd de punk uit die tijd (sixtiespunk) verdreven naar de achtergrond. Pas begin jaren zeventig leefde deze muziek weer op, mede doordat Lester Bangs samen met collega-journalist Dave Marsh weer aandacht schonk aan de sixtiespunk die volgens hen juist het wezen van de rock & roll vormde. Een bekende Amerikaanse punkband uit die tijd (en één van de eerste punkbands ter wereld) waren de Ramones.
Punkmuziek ontstond dus in de Verenigde Staten. Toch is de punk zoals de meeste mensen het kennen ontstaan in Engeland. In Engeland waren muziek en maatschappij sterk met elkaar verbonden (dit bleek wel uit de vele popmagazines die alle populaire muziekstromingen op de voet volgden) en daardoor drong de punk daar ook sterk binnen in het normale leven. Daarnaast was er in Engeland relatief veel armoede; men was erg ontevreden over de regering, de politiek en eigenlijk de
algehele maatschappelijke situatie.
Dit is ook een van de redenen waarom de maatschappelijke vorm van punk in Nederland nooit heel erg groot is geworden: zo slecht had men het niet.
De grootste aanstichters van de maatschappelijke punkstroming waren de Sex Pistols (Engelse punkband).

1.3 Sex Pistols: grondleggers van de punk
De Sex Pistols zijn in 1976 ontstaan uit een idee van manager Malcolm McLaren die een punkband wilde vormen in navolging van de bands die in Amerika (zoals de Ramones) ontstonden. Van deze Amerikaanse bands probeerde hij veel kenmerken in de Sex Pistols te stoppen, zoals de kleding en het gedrag van de bandleden en natuurlijk de muziekstijl.
Het ging bij de Sex Pistols ook eigenlijk totaal niet om de muzikale kwaliteiten van de bandleden maar meer om het uitstralen van punk en het populair maken van punk bij de Engelse bevolking.

Het management van de band zorgde er ook wel voor dat ze zo ‘punk’ mogelijk in het nieuws kwamen; gebeurtenissen werden aangedikt en in tv programma’s werd ze shockerende uitspraken ontlokt. Daarnaast hadden de Sex Pistols constant ruzie met hun platenmaatschappijen (mede door het shockerende gedrag) en werd bassist Glen Matlock uit de band gezet en vervangen door Sid Vicious.
Sid was eigenlijk een fan van de band die amper basgitaar kon spelen maar omdat hij er zo punk uitzag en heroïne verslaafd was werd hij in de band gevraagd.
De tweede single van de Sex Pistols, ‘God Save The Queen’ (ook wel eens ‘God Shave The Queen’ genoemd) kwam uit in de week van het jubileum van Koningin Elisabeth II, en kwam al snel op nummer 1 in de hitparades. Uit protest tegen de band liet BBC de eerste plek dan ook leeg.
Samen met bands als The Clash en The Damned waren de Sex Pistols eigenlijk de grondleggers van de punkbeweging. Hun gedrag en afzetten tegen de maatschappij en vooral tegen de muziek van die tijd (“lange haren muziek die je ouders leuk vinden”) vond veel aansluiting bij (vooral) de jongeren. Zij zagen de bands als uiting van hun ideeën en hoewel ze eerst wat afwachtend tegenover de punkmuziek stonden werd punk steeds populairder en werd het uiteindelijke een massale jeugdbeweging waarin de bands enorme invloed op hun fans hadden. Zo zorgde Sid Vicious er onder andere voor dat het leren jack dat hij droeg (wat hij op zijn beurt weer had afgezien van de Amerikaanse punkband de Ramones) standaarduitrusting werd voor punkers.
Punk ontstond dus eigenlijk rond 1976, met de komst van bands als de Sex Pistols, en The Clash. Doordat de bands in Engeland erg veel media aandacht kregen werden ze in alle lagen van de bevolking bekend (ze kregen nummer 1-hits) en daarom werden ze ook in het buitenland bekend. Al in 1977 speelden de Sex Pisols een optreden in de Paradiso in Amsterdam. Hoewel men er eerst nog argwanend en met de armen over elkaar tegenover stond, begon de populariteit van punk als muziek steeds verder toe te nemen.
In 1996 (20-jarig bestaan van de band) en 2002 speelden de overgebleven Pistols leden nog een aantal reünietours.

1.4 Einde van de punk?
Mede doordat punk eind jaren ‘70 populair werd bij het grote publiek (niet alleen bij de kansarme laagopgeleide jongeren maar ook bij rijke scholieren die mee wilden doen met de trend) begon punk steeds meer te commercialiseren en werd het ‘hip’. Iets waar de punk zich van oorsprong vooral tegen verzette.
Dit was een van de grootste redenen voor het verdwijnen van de punk. De ‘echte’ punkers begonnen zich te schamen voor de commerciële cultuur die punk geworden was.
Dit was ook de grootste reden voor het uiteenvallen van de Sex Pistols, de bekendste punkband ooit.

Tijdens de Amerikaanse tour van de band in 1987, kwamen er steeds meer strubbelingen binnen de band en begon zanger John Lydon (aka Johnny Rotten) te beseffen dat ze eigenlijk geworden waren waar ze zich al die jaren zo tegen hadden verzet: commercieel succes. Hij nam dan ook afscheid van de band met de vraag: “Ever get the feeling you’ve been cheated?”.
De punkmuziek begon vanaf die tijd ook sterk te veranderen. De oude punkbands vielen grotendeels uiteen en er kwamen nieuwe stromingen die klassieke muziek in een punkjasje stoken. Daarnaast kwamen er bands als de Undertones die punk samenvoegden met popmuziek.
Hoewel punk nog steeds doorleeft in de underground scène en er tegenwoordig weer duizenden punkbands opduiken (die echter meer naar de pop neigen dan naar punk), is punk als jongerencultuur grotendeels verdwenen. Bij concerten van populaire (punk)rock bands kom je nog regelmatig hanenkammen en leren jasjes tegen maar waarschijnlijk komt dit meer voort uit ‘stoer’ en ‘anders’ zijn, dan dat ze echt zich verbonden voelen met punk. Daarnaast is deze groep allang niet meer zo massaal als punk ooit is geweest.
Hoewel punk als stroming op zichzelf niet echt meer volop aanwezig is, is het wel een onderdeel van veel andere, nieuwe stromingen zoals de New Wave, Skinhead, Skate, Metal, Alto; zoals punk zelf ook uit andere stromingen is ontstaan.

2. Waar stond punk voor en hoe zit dat nu?

2.1 Anarchisme
Punks waren aanhangers van het anarchisme. Het anarchisme logo (een A met een cirkel er omheen) werd te pas en te onpas op muren, kleren, boeken, tassen en muziekinstrumenten gekalkt.
Het woordenboek zegt het volgende over anarchisme:

anarchie [ook aanar’chie] (< Gr) v regeringsloosheid; wettenloze toestand
anarchisme [ook aanar’chie] o leer en stelsel der anarchisten
anarchist [ ook aanar- ] m (-en) voorstander van omverwerping van alle bestaand gezag, van de gehele staat, om tot regeringsloosheid te komen; ~ van de daad die niet terugdeinst voor moord op regeringspersonen tot bereiking van zijn ideaal
anarchistisch [ook aanar-] bn bijw volgens het anarchisme


Het anarchisme stond dus eigenlijk voor vrijheid; geen regering en zelf alles doen en laten wat je maar wilt.
Deze ideologie hadden ze gemeen met de hippies, ook de hippies stonden voor vrijheid blijheid. Het grote verschil met de hippies was echter dat de hippies alles erg positief inzagen en overal het mooie en het gelukkige van inzagen. Punks daarentegen zagen de toekomst negatief tegemoet en hadden nergens hoop voor( “no more future”). Dit afzetten tegen de regering en de maatschappij met al z’n regels kwam ook tot uiting in de kreet “Fuck the system”.
Een ander verschil in de opvatting van het anarchisme tussen Hippies en punkers was dat de hippies alles geweldloos op wilden lossen terwijl de punks echt de barricades opgingen; of zoals punker Carola Atsma verwoordde: “Hippies gingen met z’n allen op de grond zitten en een liedje zingen, wij gingen tegen de ME tekeer”.

2.2 DIY
Omdat punkers wilden leven in vrijheid en zonder dat iemand ze tegenhield, zochten ze geen baan, stopten eerder met school en gingen ze leven van een uitkering; ze wilden dus de regering omverwerpen maar aan de andere kant was de regering ook wel handig omdat zij voor het geld zorgde.
Daarnaast was DIY een van de belangrijkste leefregels voor punks. DIY stond voor ‘Do It Yourself’ (doe het zelf), wat door de punkers overal op werd toegepast. In de muziek kon iedereen opeens een band beginnen en de kunst was ook niet langer alleen weggelegd voor echte kunstenaars. Punkers konden
gewoon een spuitbus pakken en maar een Iedereen die de letters van het alfabet kent, kan eind weg spuiten. Graffiti was (samen met collages) dan ook een van de belangrijkste
kunstuitingen van die tijd.
Binnen deze ‘Do It Yourself’ ideologie was individualisme erg belangrijk. Men hoorde natuurlijk wel bij de grote groep punkers maar het was pas echt punk als je helemaal op jezelf was en weer anders was als de anderen. Het ging er voor de punkers vooral om anders te zijn als de rest.
Binnen de punks begon er echter een scheiding te ontstaan tussen de pretpunkers en de ‘echte’ punkers. De pretpunkers waren er vooral om bier te drinken, te feesten en tegen alles te schoppen waar je maar tegen kon zijn. De echte punkers stonden echter voor een ideologie en zagen de punk ook als kunstuiting. Door deze verschillende opvattingen kwam er wrijving tussen de twee groepen: de ‘echte’ punkers vonden dat de pretpunkers alles waar punk voor stond om zeep hielpen en de pretpunkers vonden de ‘echte’ punkers veel te radicaal en te serieus, ze wilden immers alleen maar plezier maken.
De groep pretpunkers werd steeds groter en de echte punkers werden steeds meer naar de achtergrond verdreven.


2.3 Punk van tegenwoordig
Over de echte punk van tegenwoordig is weinig bekend. Het is er wel (getuige van de vele punksites op het Internet) maar het is veel minder massaal en leeft meer op de achtergrond, in kleine kroegjes en podia. De idealen van deze punkers zijn nog steeds grotendeels hetzelfde: anticommercie en antimaatschappij.
Wel is er in de jaren 90 een nieuwe punkstroming ontstaan, die zich eigenlijk vooral toelegt op de muziek. Deze stroming is ook veel minder anti. De muziek is nog steeds wel anders als de meeste top 40 muziek, maar het is nu grotendeels pop met gitaren en snelle drums. De nummers gaan ook amper nog over politieke vraagstukken, maar meer over de liefde en gewoon over niets.
Toch hebben in 2003 en 2004 veel (pop)punkbands zich verenigd in een soort project tegen de president van Amerika, George Bush.
Deze (grotendeels Amerikaanse) bands hebben twee cd’s uitgegeven (Rock Against Bush 1 & 2) en toerden door de VS met de Rock Against Bush Tour. Met deze tour wilden ze de jongeren (en via hen de ouders) aansporen om bij de komende verkiezingen te gaan stemmen.
Mede door deze acties zijn bands zich wel meer met politiek gaan bezighouden. Punkband NOFX maakte het nummer Franco Unamerican en uitte zich al eerder openlijk tegen president Bush, Green Day maakte het album American Idiot met een aantal politiek getinte teksten en gitarist Tom Delonge van Blink 182 hield zich bezig met de campagne van tegenkandidaat John Kerry. Deze politieke uitingen zijn echter niets in vergelijking hoe het vroeger was. Daarnaast hebben de punkbands van tegenwoordig, fans in alle lagen van de bevolking en zijn ze (vooral in Amerika) niet van de buis af te slaan. Daarnaast zijn veel van de punkbands van de nieuwe generatie (Green Day, Blink 182) even rijk als andere popsterren zoals Britney Spears en hebben ze gewoon een vrouw en kinderen.
De punk van tegenwoordig staat niet echt ergens meer voor, het gaat vooral om muziek maken en lol hebben.
Anarchie is ook onder de nieuwe punkers erg populair, al hebben ze geen idee meer waar het voor staat. Ze kalken agenda’s vol met anarchy logo’s, eigenlijk alleen omdat het erbij hoort.

3. Hoe uitte punk zich vroeger en hoe is dat nu?

3.1 Nooit meer werken
Zoals ik in mijn vorige deelvraag al schreef, kwam punk voort uit de ‘doe het zelf’ gedachte. Zo uitte men zich ook, men dacht vooral aan zichzelf.
Punkers lagen vaak overhoop met de politie omdat zij probeerden de punkers in hun vrijheid te beperken. Er ontstonden dan ook vaak rellen met de politie. Dit kwam ook doordat de meeste punkers geen echte, dagvullende baan wilden, dit was immers meedoen aan de maatschappij en als punker verzette je je juist tegen deze maatschappij. Als ze al werkten was dit in het eigen circuit: ze draaiden bardiensten of zaten in besturen van buurthuizen en jeugdhonken en regelden daar optredens en punkavonden. Overdag hadden ze vaak weinig te doen en dit zorgde voor verveling. Uit verveling gingen ze vaak drinken en (daardoor) rottigheid uithalen, wat weer voor overlast zorgde waardoor ze de politie op hun dak kregen.

Daarnaast was er veel drugsgebruik bij punkers. Veel punkers waren heroïneverslaafd en ook Sid Vicious (de basgitarist van de Sex Pistols) overleed aan een overdosis (al dan niet met opzet).

3.2 Krakers
De punkperiode was in Nederland ook de periode van de woningnood. Hoewel lang niet alle punkers kraakten en lang niet alle krakers punkers waren, speelde de kraakbeweging een grote rol binnen de punk. Kraakpanden zorgden naast woonplekken ook voor trefpunten en organisatieknooppunten. Zo was er in het Wolters Noordhof Complex (WNC) in Groningen, naast woonruimte ook een kraakcafé, het veganistisch eethuis Salmonella, een vrouwencafé, een concertzaal en een boekhandel. De grote kraakpanden zoals het WNC werden een soort ministadjes op zich, een verzetsbolwerk waarin de krakers lieten zien hoe zij wilden leven.
Bij ontruimingen braken er vaak grote rellen uit aangezien de punkers (in tegenstelling tot de hippies die de kraakpanden eerst bewoonden en zich zonder geweld uit de panden liet zetten) niet zonder slag of stoot uit hun ‘huis’ vertrokken. Bij ontruimingen werden er vaak grote groepen punkers gemobiliseerd die het opnamen tegen de ME.
Punkers hielden zich vaak ook bezig met demonstreren, dit was immers de uitgesproken mogelijkheid om ergens tégen te zijn.
Tegenwoordig zijn er veel minder kraakpanden en
horen kraakpanden ook niet echt meer bij de punk, veel punkers hebben nu gewoon een kamer of wonen thuis. Wel zijn punkers vaak nog volop aanwezig bij demonstraties, bijvoorbeeld tegen de regering.

3.3 Concerten
Doordat eigenlijk iedereen een band kon beginnen, waren er ook erg veel bands. Deze bands wilden allemaal ook optreden waardoor er altijd wel ergens in de stad een punkband stond op te treden. Een echte concertzaal was niet nodig, optredens vonden overal plaats, in cafés en kraakpanden maar ook gewoon buiten. Alleen de grotere bands speelden op podia als de Paradiso.
Ook voor de toeschouwers waren concerten van punkbands totaal anders dan wat men gewend was. Punkers stonden niet wat mee te deinen met het ritme, of een dansje op te voeren: ze gingen pogoën. Echt dansen kun je het ook eigenlijk niet noemen. Pogo bestond uit zo hoog en hard mogelijk springen op de maat van de muziek. Dit kon er soms ruig aan toe gaan, al was dit meestal niet bedoeld. Het waren meestal ook de jongens/mannen die actief meededen aan het pogoën, de meisjes/vrouwen stonden meestal wat achterin rustig te pogoën. Omdat pogoën erg vermoeiend was en je het niet de hele avond kon volhouden ging men meestal een kwartiertje pogoën, dan even een biertje drinken en dan weer verder pogoën tot je niet meer kon.
Tegenwoordig is het gedrag tijdens punkconcerten nog steeds grotendeels hetzelfde. Nog steeds wordt er gepogood en veel bier gedronken. Daarnaast is er nu meestal ook een moshpit. Dit is ook weer een apart soort manier van dansen. Het komt eigenlijk neer op het rondduwen en beuken van anderen in de ‘pit’. Hoewel het erg agressief en gewelddadig lijkt (en je er meestal ook wel wat blauwe plekken aan overhoudt), valt het met de agressie erg mee. Men beukt anderen wel, maar wordt zelf net zo hard teruggebeukt en als er iemand valt wordt diegene meteen weer omhoog getrokken zodat er niemand gewond raakt, het gaat er vrij sociaal aan toe. Tegenwoordig wordt bijna bij elk soort rockconcert wel gestagedived en gecrowdsurfed, maar na enkele incidenten met het crowdsurfen is dit bij sommige concerten verboden geworden.

Een groot verschil tussen de concerten van toen en nu is dat het publiek tegenwoordig jonger is. Bij populaire (pop)punk bands bestaat het publiek voor het grootste deel uit 14 jarige meisjes die gillen alsof ze bij een Backstreet Boys concert staan. Punkbands staan (vooral in Amerika) vaak in jeugdbladen en zijn vaak op tv, hierdoor worden ze door veel mensen als boybands gezien (en sommige bands gedragen zich daar ook naar).
Doordat het publiek vrij jong is, is het meestal maar een kleine groep (grotendeels jongens) die meedoen met het pogoën en die in de pit staan.

3.4 Fanzines
In navolging van het buitenland kwamen er ook in Nederland Punk fanzines (samentrekking van ‘Fan’ en ‘Magazine’). In Amerika was er de ‘Bomp’, in Nederland was het eerste punkblaadje de ‘Aambeeld’ (uit Enschede in 1977), het bekendste Nederlandse punk fanzine was de ‘Koekrant’ (uit Amsterdam). Deze blaadjes stonden vol met info voor en over punkers. Ze boden informatie over concerten, bands, lp’s, films kraak- en andere acties en punkideologie. Anti-design was kenmerkend voor de fanzines: teksten stonden scheef gedrukt, foto’s waren van slechte kwaliteit, sommige teksten waren handgeschreven en het zag er allemaal slordig uit. Dit paste natuurlijk helemaal in het ‘Do It Yourself’ sfeertje van de punk.
Daarnaast konden punkers zelf ook stukjes insturen naar de fanzines; alles werd geplaatst. Door de fanzines kon door het hele land informatie voor en over punkers worden uitgebracht.

3.5 Uiterlijk
Het grootste kenmerk van de punkers was wel hun uiterlijk. Dit was totaal anders dan de stromingen die er tot nu toe waren.
Eigenlijk kon binnen de punk álles qua kleding en uiterlijk zolang er maar niet te veel kleur in voorkwam en het niet te wijd was (“wijd en kleurtjes was voor hippies”). Daarom was de kleding van punkers vooral zwart zoals leer: elke punker had een leren jack. Daarnaast droeg men strakke spijkerbroeken en T-shirts. Van deze T-shirts waren dan wel de mouwen en kraag afgeknipt. Schoenen waren vaak legerkistjes, zwarte laarsjes of versleten gympies (Converse).
De kleding werd verder volgeschreven met leuzen (“Anarchy!”, “Fuck the system!”) en bandnamen. Leren jacks werden vaak zo vol geverfd dat ze helemaal hard waren en eigenlijk uit zichzelf al rechtop bleven staan. Daarnaast werd de kleding voorzien van allerlei ijzer. Overal werden studs (ijzeren pinnen) aan bevestigd, kettingen aangehangen, buttons opgespeld en veiligheidsspelden ingeprikt. Daarnaast werd ook het lichaam zelf behangen met ijzer. Veel punkers hadden piercings en het allerstoerst was natuurlijk om zelf een veiligheidsspeld door je neus te prikken. Hoewel de meeste punkers

het zelf ook mooi vonden, ging het er vooral om om mensen te shockeren, er zo lelijk, vreemd en boos mogelijk uit te zien.
Punkers waren met kleding erg creatief. Net zoals hippies kochten ze hun kleding vaak in tweedehands winkels. Het kledingstuk werd dan helemaal bewerkt zodat het een unieke uitstraling kreeg.
Het ging erom om van niets, íets te maken.

Veel punkers hadden ook tatoeages. Deze werden vaak zelf gemaakt of door vrienden. Geliefde afbeeldingen waren het anarchistenteken, prikkeldraad, drie stipjes in een driehoekvorm (dit stond voor anti-politie), ratten, bandnamen of de namen van je vrienden.
Qua haar kon ook eigenlijk alles, zolang het maar niet te lang was (anders werd je al snel uitgemaakt voor hippie). Mensen hadden pieken, lokken, stekels, kleuren, kaalgeschoren stukken, de typerende hanenkam en getoupeerd haar, alles kon zolang het maar afwijkend was. Getoupeerd haar kwam het vaakst voor, zowel bij jongens en meisjes. Dit kwam grotendeels omdat je aan getoupeerd het minst onderhoud had. Het meest opvallend was de hanenkam. Hier was echter veel onderhoud voor nodig: bij regen zakte de hele boel al snel in elkaar, het ging snel stinken en alles bleef er in hangen. Daardoor moest je je hanenkam vaak al na een aantal weken opnieuw maken.
Kleur in je haar was ook erg punk, eerst vooral felle fluorescerende kleuren, daarna was het ook veel zwart en lichtblond. Punkers lieten hun haar meestal knippen en verven door vrienden want de kapper was natuurlijk veel te commercieel.
Punkers waren voor het grootste deel jongens en de meisjes die punk waren gedroegen zich vaak stoer en jongensachtig. Jongens en meisjes droegen vaak ook dezelfde kleding, al hadden de meisjes soms ook korte leren rokjes aan met gescheurde panty’s eronder.
Ook make-up was populair, vooral bij de meisjes werden de ogen vaak met zwart omlijnd. Toch droegen jongens vaak ook make-up tijdens concerten.
Als accessoires waren met studs versierde leren riemen, halsbanden en polsbanden erg in trek.
Punkers interesseerden zich niet echt in hun hygiëne. Ze douchten amper (in de kraakpanden was ook geen warm stromend water) en stonken vaak. Zoals punker Carola Atsma verwoordde: “Punk stonk, ja. Dat hoorde er ook een beetje bij. Vies. Je hield je daar niet meebezig, hygiëne of zo. Make-up van je gezicht halen als je uit was geweest, ik kan me niet herinneren dat ik dat in die tijd ooit gedaan heb … Dat je dagenlang in hetzelfde slipje rondliep … Maar je woonde ook in een kraakpand, had niet altijd warm water.”

3.6 Punk is hip
Tegenwoordig is de kleding van de underground punkers (de ‘echte’ punks) nog steeds wel hetzelfde, veel leer en ijzer. De kleding van de punkbands die tegenwoordig op tv te zien zijn is totaal anders, er zijn wel bands die zich nog als punkers kleden (bijv. Rancid) maar de meeste bands zijn meer de skate-kant opgegaan. Nog steeds is zwart wel sterk aanwezig, maar dan in combinatie met iets lichts (lichte kleur broek met een zwart T-shirt). Ook is de kleding veel minder strak. De broeken zijn vaak korte skatebroeken (driekwart) met daarop een T-shirt (dat wel vrij strak zit) waar van alles op kan staan (skatemerken, bandlogo’s, tekenfilmhelden enz.). Ook de schoenen zijn vaak in skatestijl: breed en opvallend, toch zijn ook nog steeds de gympies (Converse) populair. In de schoenen dragen ze vaak witte sportsokken die hoog zijn opgetrokken. Met het haar is nog steeds van alles mogelijk maar het is lang niet meer zo opvallend als bij de oude punk. Vaak is het gewoon kort en stekelig. De bands van nu zijn ook vrij modegevoelig. Hadden ze een jaar eerder nog het haar omhoog, nu is het wat langer en hangt het stijl naar beneden tot op de ogen. Hanenkammen zie je nog vooral bij de hardcore (underground punk). Tatoeages zijn ook bij de hedendaagse punkers nog steeds sterk vertegenwoordigd, maar eigenlijk hebben nu sowieso veel meer popsterren tatoeages. Daarnaast is een groot verschil dat de kleding van de punkers van nu veel simpeler is. Een broek, een shirt, sokken en schoenen en soms een riem (wel mét studs) en dat is het dan wel. Ook is er amper nog ijzer aanwezig in de kleding en ook zijn er veel minder piercings in het gezicht enz. Als accessoire is zijn nog steeds de leren riemen en armbanden met studs erg populair. De halsbanden met studs zijn nu meer iets voor gothics. Daarnaast zijn als halskettingen kogelkettingen erg populair. De punks van tegenwoordig zijn veel minder van het ‘doe het zelf’. Ze kopen niet meer 2e hands spulletjes om dat vervolgens zo punk mogelijk te maken, ze stappen gewoon de eerste de beste skate/alto winkel binnen en vinden hier vaak dezelfde kleding als de bandleden van hun favoriete punkbands. Daarnaast mengen veel punkers en punkbands verschillende stijlen. Er zijn punkers met dreadlocks en sommige bands hebben gothic en metal invloeden. Weer andere bands trekken meer naar de emo en zien er ook zo uit (halflang haar, spijkerbroek, gympies).

Tegenwoordig zijn veel elementen van de punkkleding mode geworden. Zo waren armbanden met plastic studs een hele tijd populair en ook speldjes worden overal opgespeld “want dat staat zo lekker ruig”.
Ook de gympies (Converse) zijn erg in, en hoewel ze door zowel de vroegere punkers als de punkers van nu eigenlijk alleen in het zwart werden gedragen, zijn ze er nu in alle kleuren en maten en in alle denkbare motiefjes.

4. Hoe steekt punk als muziekvorm in elkaar?

4.1 Muziek
Zoals in alle elementen van punk, komt ook in punkmuziek het ‘Do It Yourself’ idee sterk naar voren.
De muziek van vóór de punk zat vaak zo ingewikkeld in elkaar dat het leek alsof je eerst jaren op de muziekschool en het conservatorium moest doorbrengen voordat je je eraan kon wagen een band te beginnen of zelfs maar de liedjes na te spelen.
Met de punk veranderde dit totaal. Punk was simpel, snel en voor iedereen toegankelijk. Punkmuziek greep terug op de rock & roll muziek uit de jaren 60, van artiesten als Elvis Presley.
Het kenmerk van punk was dat echt iedereen het kon, iedereen kon een punkbandje beginnen, je hoefde niet eerst jarenlang gitaar of drumles te hebben gehad. Een goede stem was ook totaal overbodig, uiteindelijk kwam het toch neer op schreeuwen en niemand maakte er een probleem van als het vals was, zolang er maar bier en muziek was en er gefeest kon worden.
Mede hierdoor ontstonden er erg veel punkbandjes: iedereen kon het en veel jongeren probeerden het dan ook.
Vooral de punk uit de beginperiode was erg simpel dit waren vaak maar een paar powerchords (akkoorden bestaande uit de 2 of 3 tonen op de laagste snaren van een barréakkoord, open akkoorden werden amper gebruikt). Een punkband bestond meestal uit een slaggitarist, een basgitarist en een drummer. In punknummers werden amper solo’s gespeeld en intro’s waren vaak ook niet hoogdravend. Het was gewoon gaan met de banaan.

Teksten waren vaak politiek getint en gingen ook over de idealen van punk. Ook in de teksten werd de haat jegens de maatschappij en het depressieve toekomstbeeld geuit (“No future, no future, no future for you” Sex Pistols – Anarchy in the UK).
Deze punkmuziek wordt ook wel 77-punk genoemd, naar het jaar waarin het opkwam. Bands uit deze periode waren Sex Pistols, Ramones en The Clash.
In de jaren 80 kwam er een tweede stroming punk. Deze punk was harder, sneller en rauwer. Een bekende band uit deze periode was The Exploited.

4.2 Tegenwoordig
Tegenwoordig zit veel punkmuziek nog steeds vrij simpel in elkaar.
Begin jaren 90 kwam er een punkstroming op gang die in muzikaal opzicht te vergelijken was met bands als The Clash, Ramones en de Sex Pistols. De nummers waren vrij simpel en snel. Het grote verschil was echter het onderwerp van de muziek. Hoewel de punkbands van vroeger vooral over politieke onderwerpen zongen, ging het bij de nieuwe stroming bands vooral over de liefde en dagelijkse problemen. Bands die deze stroming veroorzaakten waren bands als Green Day, Blink 182 en The Offspring.
Vanaf 2000 is er echter weer een nieuw soort punkstroming. Deze bands hebben meestal 2 gitaristen ipv. 1. In de muziek zitten ook ingewikkeldere riffs en solo-achtige stukken. De muziek lijkt sterk op de punk van de 2e stroming maar klinkt en is ingewikkelder dan die stroming en vaak ook veel popachtiger. Het zit vol met pakkende melodietjes en meerstemmigheid. Bands in deze stroming zijn Good Charlotte, Simple Plan en Yellowcard. Over dit soort bands bestaat veel discussie over of ze eigenlijk wel punk genoemd kunnen worden. Toch hebben ze wel degelijk punk elementen (vooral het oudere werk). In mijn werkstuk beschouw ik ze dan ook als punk aangezien de scheidingslijn tussen punk en niet-punk niet duidelijk is en ze ook niet binnen andere muziekstromingen passen.

4.3 Stromingen
Binnen de punkmuziek bestaan veel verschillende stromingen, in de loop der jaren zijn deze stromingen ook steeds verder uitgebreid doordat er steeds weer nieuwe bands komen, die ook weer dingen toevoegen aan bestaande genres. Daarom is het erg moeilijk een precieze beschrijving van een genre te geven en een genre af te bakenen. Toch probeer ik hieronder de belangrijkste subgenres nader toe te lichten:

Hardcore

Deze vorm van punk wordt ook wel trash genoemd. De muziek is snel, hard en sterk sociaal bewust. De muziek heeft ook veel overeenkomsten met (death)metal; veel geschreeuw en ‘trieste’ nummers.
Hardcore bands: Sick of it all, Dead Kennedy’s, Thrice.

Emocore
Emocore heeft veel weg van poppunk. Het grote verschil met andere punk is dat het in muzikaal opzicht minder voor de hand liggend is. Emocore komt voort uit emotie. Er zit over het algemeen meer emotie in de teksten, er is veel dynamiek en ook de akkoordenschema’s hebben meer gevoel. Het zijn niet simpel 3 akkoorden die het hele liedje door worden herhaald, maar er ontstaan wat ingewikkeldere (of ingewikkelder klinkende) riffs en melodielijnen. Vaak wordt er in het nummer eerst normaal gezongen en dan een stukje geschreeuwd of gekrijst. In dat opzicht heeft emocore ook wel wat weg van metal. Groot verschil is l dat de rest van het nummer meestal vrij melodieus is en dat er dan in het refrein iemand doorheen schreeuwt, dus niet het hele nummer lang. Daarnaast is de muziek vaak wat langzamer, en dus niet één grote muur van drums en geschreeuw.
Emocore bands: Taking Back Sunday, Brand New, Fugazi.

Poppunk
Poppunk is, zoals de naam ook al zegt, de punk variant die sterk vermengt is met popmuziek. Het is melodieuzer, en ligt beter in het gehoor. Het is toegankelijker, vooral voor mensen die ‘normale’ punk te ruig en agressief vinden.
Veel van deze bands zijn echter begonnen als punkrock bandje maar zijn met de jaren steeds commerciëler geworden en daardoor meer poppunk, om meer mensen te ‘bereiken’.
Poppunk bands: Good Charlotte, Simple Plan, Yellowcard, Blink 182.

Punkrock
Punkrock is eigenlijk een soort verzamelnaam voor bands die ruiger en minder commercieel zijn als poppunkbands maar ook weer niet zo radicaal als de underground en hardcore bands.
Punkrock bands: Descendents, Bad Religion, No Use For A Name.


Pretpunk
Pretpunk is, zoals de naam al zegt, gericht op lol maken, drinken en dat onder een feestelijke, vrolijke, maar toch ruige en punkachtige deun. De nummers gaan ook nergens over (“James Bond lives down our street” - Toy Dolls) en concerten lopen vaak uit op een grote puinhoop. Pretpunk is punk als entertainment, muziekaal gekenmerkt door poppy melodietjes en een hoge meezingfactor.
Pretpunk bands: Toy Dolls, Boegies.

Oi!
De oi! stroming is genoemd naar de Cockney-groet (de Cockney Rejects, Engelse punkband uit de jaren 80). Het is punk als uiting van arbeiderstrots, waarbinnen traditie en rolbevestiging regeren en wat nauw verbonden is met de skinheadbeweging (daarom ook wel skinpunk genoemd). Qua muziek rauw en opwindend maar als beweging vaak in verband staand met racisme, facisme, seksisme en vandalisme.
Oi! bands: Cockney Rejects, Infa-Riot, Sham 69.

Ska punk (ook wel Skunk)
Stroming die, zoals de naam al aangeeft, veel ska invloeden heeft. Muzikaal gezien vaak vrolijk, met trompetten. Ska punk is dan ook een soort feeststroming met een opbeurend karakter, je wordt er erg vrolijk van. De Ska punk bands hebben ook wel wat serieuzere nummers.
Veel punkrock en poppunk bands hebben ook een aantal ska nummers gemaakt.
Ska punk bands: Less Than Jake, I Voted For Kodos, Mighty Mighty Bosstones.

5. Hoe verschilt punk van vroeger met punk van nu?


Hoewel ik in deelvraag 4 de punkmuziek van vroeger en nu al wat met elkaar heb vergeleken, wil ik in deze deelvraag de verschillen proberen aan te geven door verschillende nummers van punkbands van vroeger (’77) en nu met elkaar te vergelijken. De nummers die ik met elkaar vergelijk zijn nummers van bekende punkbands uit ‘hun’ tijd, aangezien punk jarenlang erg populair is geweest en ook op tv en radio kwam. Van deze bands is ook het meeste materiaal te vinden.
De bands komen dan ook over het algemeen uit het punkpop en punkrock genre.

Bij het vergelijken zal ik kijken naar:
 het thema van het nummer
 hoe het nummer in elkaar zit
 de manier van zingen
 de snelheid van het nummer

08 - Ramones – Blitzkrieg Bop
Album: Ramones, 1976 (Warner Archives/Rhino)

Thema
Het thema van dit nummer is niet helemaal duidelijk. Je kunt het op verschillende manieren opvatten. Volgens sommigen gaat het over WOII; Hitler voerde oorlog volgens het Blitzkrieg principe: steden werden razendsnel gebombardeerd waarna de grond en luchttroepen de stad gemakkelijk innamen (‘Hey ho, lets go, shoot them in the back now, what they want, I don’t know, they’re all revved up and ready to go’).
Anderen zeggen juist dat de Ramones het nummer schreven als een soort ode aan hun fans. Het nummer verbeeldt de manier van dansen van de fans (pogo) die helemaal losgingen (‘They're forming in straight line, they're going through a tight wind, the kids are losing their minds, the Blitzkrieg Bop’). Het kan dus over een politiek onderwerp maar het kan eigenlijk ook over iets onbelangrijks gaan.


Hoe zit het nummer in elkaar
Bezetting: drums, gitaar, basgitaar, zang
Dit nummer is heel erg simpel. Het begint met wat akkoorden als intro (A-A-D-E), een riff heeft het dus niet. Het couplet heeft diezelfde akkoorden (‘They’re forming a straight line’). Het refrein lijkt sterk op de akkoorden van het couplet (D-A-D-B-D-E, eindigt dus allebei op het D-E stukje). Ook de drums zijn vrijwel het hele nummer door precies hetzelfde.

De manier van zingen
De manier van zingen is niet echt speciaal. De zanger van de Ramones (Joey Ramone) heeft gewoon een wat apart accent. In dit nummer wordt echter wel meer gezongen i.p.v. geroepen zoals in veel andere jaren 70 punkbands.

De snelheid van het nummer
De maatsoort van het nummer is 4/4 en het gaat vrij snel.

Songtekst
Hey ho, let's go Hey ho, let's go Hey ho, let's go Hey ho, let's go
They're forming in straight line
They're going through a tight wind
The kids are losing their minds
The Blitzkrieg Bop

They're piling in the back seat
They're generating steam heat
Pulsating to the back beat
The Blitzkrieg Bop

Hey ho, let's go
Shoot'em in the back now
What they want, I don't know
They're all reved up and ready to go

*Hoewel dit nummer nooit als single is uitgebracht en daardoor nooit in de hitparades heeft gestaan, is dit één van de bekendste nummers van de Ramones. ‘Hey Ho, Let’s Go’ is dan ook een wereldberoemde kreet.


09 - Sex Pistols – God Save The Queen
Album: Never Mind The Bollocks, Here’s The Sex Pistols, 1977 (Virgin)

Thema
In dit nummer wordt de koningin van Engeland (Elisabeth II) belachelijk gemaakt (‘God save the Queen, she ain’t no human being’).
Het is dus een sterk politiek getint nummer, ze geven kritiek op de regering. Dit nummer is een soort belichaming van alles waar punk voor staat.
Het refrein gaat als volgt:
“Don't be told what you want don't be told what you need
there's no future no future no future for you”
Oftewel: ‘Laat anderen niet voor jou beslissen wat je wilt en wat je nodig hebt’ (punkers wilden immers vrijheid, zelf beslissen en zich niets van anderen aantrekken), ‘er is geen toekomst, geen toekomst voor jou’ (punkers hadden absoluut geen vertrouwen in de toekomst).

Hoe zit het nummer in elkaar
Bezetting: drums, gitaar, bas, zang
Het nummer zit vrij simpel in elkaar. De akkoorden zijn grotendeels hetzelfde en er worden geen solo’s of ingewikkelde riffs gespeeld.

De manier van zingen

Johnny Rotten (de zanger van de Sex Pistols) zingt het nummer met veel sarcasme, aangezien het op sommige punten ook een erg sarcastisch nummer is (‘God save the Queen, cuz tourists are money’: God red de koningin, want door haar komen er toeristen en die zorgen voor geld).
Echt zingen kun je het overigens niet noemen, het is meer roepen. Een echte melodielijn zit er ook niet in, de zangmelodie hangt wat rond dezelfde toon.

De snelheid van het nummer
De maatsoort van het nummer is 4/4. Het nummer is vrij langzaam.

Songtekst
God save the queen her fascist regime it made you a moron a potential H bomb !
God save the queen she ain't no human being there is no future in England's dreaming

Don't be told what you want don't be told what you need there's no future no future for you

God save the queen we mean it man we love our queen god saves

God save the queen cos tourists are money and our figurehead is not what she seems
Oh god save history god save your mad parade oh lord god have mercy all crimes are paid

When there's no future how can there be sin we're the flowers in the dustbin
We're the poison in your human machine we're the future your future


God save the queen we mean it man there is no future in England's dreaming

No future for you No future for me
No future no future for you

10 - The Damned – New Rose
Album: Damned Damned Damned, 1977 (Castle/Sanctuary)

Thema
Het thema van dit nummer is liefde (‘Is she really going out with him?’). De zanger is waarschijnlijk door z’n vriendin verlaten of is verliefd op een vrouw die al een vriend heeft.

Hoe zit het nummer in elkaar
Bezetting: drums, gitaar, bas, zang
Bas en gitaar spelen vaak precies hetzelfde, zelfde riffje op zowel gitaar als bas.
Verder is het nummer wel wat ingewikkelder als andere punknummers, vooral door de solo’s die erin zitten en de riffjes.
De drums zijn in dit nummer ook vrij ingewikkeld. Ze gaan wat mee op het ritme dat de gitaren spelen.

De manier van zingen
Het nummer wordt geroepen, ook dit keer meerstemmig (met alle stemmen op dezelfde hoogte).

De snelheid van het nummer

De maatsoort van het nummer is 4/8. Het is een snel nummer, vooral op het eind lijkt het nummer sneller te gaan als in het begin.

Songtekst
Is she really going out with him?

I gotta feeling inside of me
It's kinda strange like a stormy sea
I dont know why, I don't know why
I guess these things have gotta be

I've got a new rose, I've got her good
guess I knew that I always would
I can't stop to mess around
I got a brand new rose in town

see the sun, see the sun it shines
don't get to close or it'll burn your eyes
don't you run away that way
you can come back another day

I never thought this could happen to me
I feel so strange, oh why should it be?
I don't deserve somebody this great
I better go or it'll be too late


11 - The Clash – Complete Control

Album: The Clash, 1979 (Epic)

Thema
In dit nummer wordt stevige kritiek geuit naar de platenmaatschappij van de band. De platenmaatschappij had zonder toestemming van The Clash het nummer ‘Remote Control’ als single uitgebracht terwijl de band dat nummer helemaal niet als single wilde (‘They said release 'Remote Control' But we didn't want it on the label’). Als reactie hierop schreef de band het nummer Complete Control.
Verder wordt er gewoon kritiek geleverd op de platenmaatschappij, iets wat artiesten tegenwoordig niet zo snel zouden doen (ze zijn allang blij dat ze eindelijk een contract hebben).
Nog een zin in het nummer die dit gevoel weer geeft:
‘They said we'd be artistically free when we signed that bit of paper, they meant let's make a lotsa mon-ee an' worry about it later.’

Hoe zit het nummer in elkaar
Bezetting: drums, gitaar, bas, zang
Het nummer zit vrij simpel in elkaar. Het riffje uit het begin komt erg vaak terug. In dit nummer zitten wel een aantal soloachtige elementen. Dit komt ook doordat het nummer door 2 gitaren wordt gespeeld.

De manier van zingen
De zanger van The Clash heeft een wat rauwe stem. Ook in dit nummer wordt er niet echt gezongen maar is het meer geschreeuw. Veel stukken worden ook ‘meerstemmig’ gezongen, al zingen de stemmen wel allemaal op dezelfde hoogte.

De snelheid van het nummer

De maatsoort van het nummer is 4/4. Het tempo ligt vrij normaal. Het is niet echt snel en ook niet echt langzaam.

Songtekst
They said release 'Remote Control' but we didn't want it on the label
They said, "Fly to Amsterdam" the people laughed but the press went mad

Ooh someone's really smart, ooh complete control, that's a laugh

On the last tour my mates couldn't get in open up the back door but they'd get run out again
At every hotel we was met by the Law come for the party - come to make sure!

Ooh have we done something wrong? Ooh complete control, even over this song

They said we'd be artistically free when we signed that bit of paper
They meant let's make a lotsa mon-ee an' worry about it later

Ooh I'll never understand Ooh complete control - lemme see your other hand!

All over the news spread fast they're dirty, they're filthy they ain't gonna last!

This is Joe Public speaking I'm controlled in the body, controlled in the mind

Total C-o-n control - that means you!



12 - Dead Kennedy’s – California Über Alles
Album: Fresh Fruit for Rotting Vegetables, 1980 (Alternative Tentacles)

Thema
Dit nummer heeft een sterk politiek thema. Het nummer levert kritiek op Jerry Brown. Hij was gouverneur in Amerika en wilde president worden. De band had duidelijk niet zoveel met hem op, mede doordat het een beetje een hippieachtig figuur was (en als punkers ergens een hekel aan hebben, zijn het wel hippies).

Hoe zit het nummer in elkaar
Bezetting: drums, gitaar, bas, zang
Het nummer heeft (vooral in het begin) een beetje een apart nummer, anders als de meeste punknummers loopt het niet echt lekker door. Het blijft wat hangen in het ritme. Pas na het refrein komt er een ‘normaal’ ritme in. Verder is het niet heel ingewikkeld, het zijn vooral akkoorden, geen solo’s of riffjes.

De manier van zingen
Omdat het een wat sarcastisch nummer is (er wordt uitgebeeld hoe Amerika er uit zou zien met Jerry Brown als president), klinkt de stem ook wat sarcastisch. In het hele nummer wordt een beetje laag en monotoom gezongen, in het refrein zitten er wat meer dynamische verschillen in.

De snelheid van het nummer
De maatsoort van het nummer is 4/8. Zoals ik al zei, begint het nummer met een wat apart ritme. Daarna gaat het nummer over op een vrij snel (voor punk redelijk normaal) tempo.

Songtekst

I am Governor Jerry Brown my aura smiles and never frowns
soon I will be president...
Carter power will soon go away I will be Fuhrer one day I will command all of you
Your kids will meditate in school

California Uber Alles, Uber Alles California

Zen fascists will control you 100% natural
You will jog for the master race and always wear the happy face
Close your eyes, can't happen here Big Bro' on white horse is near
The hippies won't come back you say mellow out or you will pay

Now it is 1984 knock knock at your front door
It's the suede/denim secret police they have come for your uncool neice
Come quietly to the camp you'd look nice as a drawstring lamp
Don't you worry, it's only a shower for your clothes here's a pretty flower...
DIE on organic poison gas serpent's egg's already hatched
You will croak, you little clown when you mess with President Brown



13 - Green Day – Basketcase
Album: Dookie, 1994 (Reprise Records)

Thema
Dit nummer gaat over iemand die geestelijk gestoord is. Hoewel het nummer erg vrolijk klinkt, is het onderwerp en de tekst helemaal niet zo vrolijk. Het gaat over een meisje dat schizofreen is en ze vraagt zich af wat er met haar mis is.

Hoe zit het nummer in elkaar
Bezetting: drums, gitaar, bas, zang
Het nummer is erg snel, maar ook de akkoordenwisseling is erg snel. Daarnaast zijn de akkoorden vaak verschillend (intro, couplet, refrein en bridge hebben allemaal andere akkoordenschema’s). Dit maakt het nummer vrij ingewikkeld. Er zit verder geen solo o.i.d. in het nummer, dit zit eigenlijk nooit in Green Day nummers.

De manier van zingen
Er wordt niet echt op een aparte manier gezongen, het is vrij normaal en er zit een herkenbare melodie in.

De snelheid van het nummer
De maatsoort van het nummer is 4/4. Het is een erg snel nummer

Songtekst
Do you have the time to listen to me whine
About nothing and everything all at once
I am on oh those
Melodramatic fools
Neurotic to the bone no doubt about it

Sometimes i give myself the creeps
Sometimes my mind plays tricks on me

It all keeps adding up
I think I'm cracking up
Am I just paranoid?
I'm just stoned

I went to a shrink
To analyze my dreams
She says it's lack of sex that's bringing me down
I went to a whore
He said my life's a bore
And quit no whining cause it's bringing her down

Grasping to control
So you better hold on


14 - Blink 182 – All The Small Things
Album: Enema Of The State, 1999 (MCA)

Thema
Dit is een typisch liefdesliedje, zoals Blink 182 er wel meer heeft. Gitarist en zanger Tom Delonge schreef dit nummer voor zijn vrouw, gewoon omdat hij van haar houdt (‘Late night, come home, work sucks, I know. She left me roses by the stairs, surprises let me know she cares’).

Hoe zit het nummer in elkaar

Bezetting: drums, gitaar, basgitaar, zang.
Het nummer zit erg eenvoudig in elkaar, het hele liedje bestaat eigenlijk uit 3 powerakkoorden: C, G en F. Die gaan het hele liedje lang door (ook in de bridge).

De manier van zingen
Het nummer wordt vrij normaal gezongen en er zitten een aantal tweestemmige stukken in.

De snelheid van het nummer
De maatsoort van het nummer is 4/4 en het is verder vrij normaal qua tempo, misschien wat aan de trage kant voor hedendaagse punk.

Songtekst
All the, small things
True care, truth brings
I'll take, one lift
Your ride, best trip
Always, I know
You'll be at my show
Watching, waiting, commiserating

Say it ain't so, I will not go, turn the lights off, carry me home
Na na na..

Late night, come home
Work sucks, I know
She left me roses by the stairs, surprises let me know she cares

Say it ain't so, I will not go, turn the lights off, carry me home
Keep your head still, I'll be your thrill, the night will go on, my little windmill
15 - New Found Glory – Dressed To Kill

Album: New Found Glory, 2000 (Drive-Thru/MCA)

Thema
Het thema van het nummer is een verbroken relatie. De zanger mist het meisje nog elke dag (‘I miss you singing me to sleep’).

Hoe zit het nummer in elkaar
Bezetting: drums, gitaar, bas en zang
Dit nummer klinkt een stuk voller als andere punknummers. Het wordt gespeeld door 2 gitaren en de gitaren spelen ook echt allebei iets verschillends. Verder blijven de akkoorden in het nummer vrijwel hetzelfde. Het is steeds een soort trappetje naar beneden vanaf het D-akkoord.

De manier van zingen
In dit nummer wordt wel echt gezongen, echt op een melodie. Daarnaast zit er veel tweestemmigheid in het nummer.

De snelheid van het nummer
De maatsoort van het nummer is 4/4. Hoewel de maatsoort het hele nummer door hetzelfde blijft, komt het tempo in de bridge (‘Cheer up my friends all say’) een stuk lager te liggen. Verder blijft het vrij snel.

Songtekst
I know it's hard for you to understand what I'm going through
But now I sit here to remind myself

You're always dressed to kill and you feel like you owe it to the world
But you owe it to yourself

And you're, you're not here and I can't stop pretending
That you're forever mine... And I

I can't dream anymore since you left I miss you singing me to sleep
I can't wake anymore in your arms I miss you singing me to sleep

Cheer up my friends all say you're better alone anyways
But you're always on tour and you're never home
I'm always dressed to kill and I feel like I owe it to the world
But I owe it to myself

And you're, you're not here and I can't stop pretending
That you're forever mine... And I

I can't dream anymore since you left I miss you singing me to sleep
I can't wake anymore in your arms I miss you singing me to sleep

Cheer up my friends all say...
And I can't stop pretending
That you're forever mine

You're better alone anyways
And you're not here, not here


16 - The Offspring – Want You Bad
Album: Conspiracy Of One, 2000 (Sony Music)

Thema
Het thema van het nummer is liefde. De zanger wil dat z’n vriendin wat minder netjes wordt. Hij vindt haar hartstikke leuk maar ze is alleen wat te ‘aardig’ (‘Don't get me wrong I know you're only being good, but that's what's wrong I guess I just misunderstood’)

Hoe zit het nummer in elkaar
Bezetting: drums, gitaar, bas, zang.
Het nummer is vrij simpel, alleen in de bridge zit een soort solo van octaafakkoorden, maar echt hoogdravend is deze niet. Het intro riffje komt het hele nummer door terug.

De manier van zingen
Het nummer wordt vrij normaal gezongen, alleen schreeuwt de zanger nogal. Het is net alsof hij heel hard moet schreeuwen om er bovenuit te komen. Dit doet de zanger in bijna alle nummers, dus het hoort er een beetje bij en het geeft het nummer een wat ruigere klank.

De snelheid van het nummer

De maatsoort van het nummer is 4/4. Verder ligt het tempo van het nummer erg hoog.

Songtekst
If you could only read my mind you would know that things between us ain't right
I know your arms are open wide but you're a little on the straight side I can't lie

Your one vice Is you're too nice
Come around now can you see

I want you all tattooed I want you bad
Complete me mistreat me want you to be bad

If you could only read my mind you would know that I've been waiting so long
For someone almost just like you but with attitude, I'm waiting so come on

Get out of clothes time grow out those highlights
Come around now can you see

I want you in a vinyl suit I want you bad
Complicated X-rated I want you bad

Don't get me wrong I know you're only being good
But that's what's wrong I guess I just misunderstood

I want you all tattooed I want you bad

Complicated X- rated I want you bad
I mean it I need it I want you bad
17 - Simple Plan - Perfect
Album: No Pads, No Helmets.. Just balls, 2002 (Lava/Warner)

Thema
Het nummer gaat over een verstoorde vader-zoon relatie. Het gaat over een vader die z’n zoon niet goed begrijpt en niet tevreden is met de keuzes die deze maakt. De zoon is niet geworden zoals vader had gewild (‘Hey dad look at me, think back and talk to me, did I grow up according to plan. And do you think I’m wasting my time, doing things I wanna do, but it hurts when you disapprove all along.’) en daardoor is de verhouding niet optimaal.

Hoe zit het nummer in elkaar
Bezetting: drums, gitaar, bas, zang
In dit nummer wordt gebruik gemaakt van ‘verschillende’ gitaren. Tijdens het couplet en de eerste 2 refreinen speelt er alleen een akoestische (clean) gitaar. Er spelen 2 gitaren in die allebei andere stukken spelen. De ene speelt tokkeltjes en solo’s, de andere alleen akkoorden (ongeveer hetzelfde als de bas speelt).

De manier van zingen
De manier van zingen in dit nummer heeft wel wat weg van een Backstreet Boys nummer. Er wordt veel gebruik gemaakt van meerstemmigheid en de zanger (Pierre Bouvier) heeft een vrij hoge heldere stem.

De snelheid van het nummer

De maatsoort van het nummer is 4/4. Het nummer is erg traag, maar dit pas ook wel bij het trieste onderwerp. Het zou door kunnen gaan voor een ballad.

Songtekst
Hey Dad look at me think back and talk to me did I grow up according to plan?
And do you think I’m wasting my time doing things I wanna do?
But it hurts when you disapprove all along

And now I try hard to make it I just want to make you proud
I’m never gonna be good enough for you

I can’t pretend that I’m alright and you can’t change me

‘Cuz we lost it all Nothing lasts forever I’m sorry I can’t be Perfect
Now it’s just too late and we can’t go back I’m sorry I can’t be Perfect

I try not to think about the pain I feel inside did you know you used to be my hero?
All the days you spent with me now seem so far away
And it feels like you don’t care anymore

And now I try hard to make it I just want to make you proud

I’m never gonna be good enough for you
I can’t stand another fight And nothing’ alright

Nothing’s gonna change the things that you said nothing’s gonna make this right again
Please don’t turn your back I can’t believe it’s hard just to talk to you
But you don’t understand

Conclusie
Na het vergelijken van de nummers zijn een aantal overeenkomsten en vooral verschillen naar voren gekomen.

Verschillen
• Thema: hoewel ik uit beide periodes slechts vijf nummers heb besproken, kun je al goed de verschillen zien qua onderwerpen van nummers. De ‘beginpunk’ was vooral politiek getint. De nummers waren sarcastisch en sterk anti-regering (‘God Save The Queen’ en ‘California Über Alles’. Ook was er een nummer tegen de eigen platenmaatschappij; de band zette zich af tegen de commercialisering die de platenmaatschappij inzette (‘Complete Control’).
De tegenwoordige punk draait eigenlijk vooral om liefde, zowel het verbreken van een liefdesrelatie (‘Dressed To Kill’), het behouden van een relatie (‘All The Small Things’) en het bekritiseren van een relatie (‘Want You Bad’). Daarnaast gaat de punk van tegenwoordig ook veel over problemen die de band zelf heeft of in zijn omgeving tegenkomt (‘Perfect’ en ‘Basketcase’). Hierdoor kunnen veel fans zich inleven; de bands zingen over hun eigen ervaringen in het leven, wat voor veel tieners en fans herkenbaar is.

Het komt er dan ook grotendeels op neer dat de beginpunk draaide om maatschappelijke problemen en dat het in de tegenwoordige punk om persoonlijke problemen draait.
• Manier van zingen: het valt op dat in de tegenwoordige punk veel meer en beter gezongen wordt. Vooral op cd zingen alle bands zuiver en zelfs live kunnen de meeste bands het wel aardig waarmaken. De beginpunk bands zongen live vaak vals en soms op cd’s was het soms niet helemaal zuiver. Dit was in die tijd ook eigenlijk totaal onbelangrijk. Sowieso was de manier van zingen niet belangrijk, het ging meer om de tekst en de boodschap die het nummer uitdroeg. Tegenwoordig wil men gewoon een leuk liedje horen en het stoort als er steeds een valse kraai doorheen brult.
Ook een groot verschil tussen de ‘generaties’ is dat de bands van nu ook echt zingen (inclusief meerstemmige koortjes), terwijl de bands van vroeger maar wat schreeuwden, dit gaf een wat ruigere sound. De punknummers van nu klinken dan ook een stuk gelikter. Dit komt ook grotendeels door de tv en de slechte situatie van platenmaatschappijen tegenwoordig. Als band krijg je niet snel een platencontract, vooral in een land als Nederland waar punk niet bijster populair is. Daardoor kun je als band beter rustigere, gelikte nummers maken, waarvan je weet dat het zal aanslaan bij het grote publiek.
• Tempo: hoewel de nummers qua tempo niet zo heel veel van elkaar verschillen (de tegenwoordige punk is over het algemeen wat sneller), zitten er wel verschillen in de manier waarop dit tempo wordt aangegeven. De drumpartijen in de beginpunk zijn vaak grotendeels hetzelfde en vrij simpel:
hi-hat op elke tel, bassdrum op elke 1e tel van de maat en snare-drum op elke 2e en 4e tel van de maat. Tegenwoordig zitten de drums een stuk ingewikkelder in elkaar, het lijkt alsof er meer gebruik wordt gemaakt van de rest van het drumstel.
In de beginpunk werd het drumstel vooral gebruikt om de maat aan te geven, in de tegenwoordige punk is het drumstel een belangrijk instrument en een belangrijk onderdeel van het nummer.

• Moeilijkheid van het nummer: de punk van tegenwoordig zit wat
ingewikkelder in elkaar als de beginpunk. Hoewel het nog steeds geen muzikale hoogstandjes zijn, heeft het tegenwoordig wel wat meer om het lijf. Er zitten tegenwoordig meer soloachtige stukken in (vooral in de poppunk) en de nummers klinken wat voller.
Nog steeds is het ‘Do It Yourself’ idee sterk aanwezig: Er zijn honderden bekende punkbands en nog duizenden met plaatselijke roem. Nog steeds heerst het idee dat iedereen een bandje kan beginnen en op die manier z’n creativiteit kan uiten.

Overeenkomsten

• Snelheid: zoals ik al eerder noemde, ligt het tempo bij de beginpunk en de punk van tegenwoordig ongeveer even hoog. Natuurlijk zijn er wel uitzonderingen maar de meeste poppunk (zowel vroeger als nu) heeft ongeveer hetzelfde tempo. Het is niet zo snel als hardcore en trash enz. maar wel een stuk sneller als popnummers.
• Bezetting: de grote overeenkomst tussen beginpunk en de punk van tegenwoordig is de bezetting. Nog steeds is de bezetting van punkbands vrij simpel: een drumstel, een (of twee) gitaren, een basgitaar en zang. Er komen eigenlijk geen andere instrumenten aan te pas. Dit zorgt ervoor dat punk erg toegankelijk blijft voor muzikanten. Met een gitaar, een bas en een drumstel kun je al je eigen band starten.


De beginpunk klinkt een stuk minder ruig als de punk van tegenwoordig, je zou je eigenlijk niet voor kunnen stellen dat dit soort muziek zoveel teweeg heeft kunnen brengen. Dit komt natuurlijk omdat men in die tijd nog niets gewend was op muziekgebied. Ze vonden de Beatles al radicaal, terwijl dat echt de boybands van die tijd waren, met bijbehorende zoetsappige liedjes. Waarschijnlijk kwam de punk in die tijd net zo over als trash, death metal en hardcore overkomt op de mensen van tegenwoordig. De muziek schrikt af in klinkt veel te agressief. Daarnaast is men nu ook wel wat gewend qua teksten. De punks gaven openlijk kritiek op de maatschappij terwijl niemand daar nu nog echt van op kijkt.

Conclusie

Aan het begin van mijn Profiel Werkstuk, stelde ik mijn hoofdvraag: is punk nog wel punk? Ik wilde onderzoeken of en hoe punk is verandert in de loop der jaren. Bestaat punk überhaupt nog wel?
In dit hoofdstuk zal ik proberen tot een antwoord op deze vraag te komen door de uitkomst van mijn deelvragen naast elkaar te leggen.

Punk als muziek ontstond in Amerika. In de jaren ’60 waren in de Verenigde Staten al bands die punkmuziek maakten (al had men er toen nog niet echt een naam voor). In die periode kwam de hippie muziek opzetten en daardoor werd deze sixtiepunk verdreven naar de achtergrond. Begin jaren 70 werd de sixtiepunk herontdekt. Ook de Engelse manager Malcolm McLaren ontdekte de sixtiepunk. Hij voelde aan dat deze muziek het wel kon gaan maken en daardoor haalde hij de muziek naar Engeland door in Engeland in 1976 de Sex Pistols op te richten: een punkband naar Amerikaans voorbeeld. Naast de toch wel provocerende muziek, brachten de Sex Pistols ook een compleet nieuwe jongerencultuur met zich mee. Door de zowel economisch als maatschappelijk slechte situatie in Engeland, was men erg ontevreden. De punk-stroming met zijn shockerende en dwarse eigenschappen paste hier precies tussen. Punk werd hierdoor in Engeland massaal overgenomen.
De Sex Pistols waren eigenlijk niet heel veel anders als de meidenband de Spice Girls uit de jaren ’90. Beide bands werden door managers bij elkaar gezocht en door slimme marketingcampagnes een groot succes gemaakt.
Natuurlijk waren de Sex Pistols een stuk shockerender. Men was in die tijd eigenlijk niets gewend en vooral in het toch wat preutse Engeland zorgden de Sex Pistols (die in talkshows zelfs ‘fuck’ durfden te zeggen) voor veel verontrusting bij de ouders. De meeste jongeren vonden het natuurlijk prachtig en gingen allemaal mee in de punkhype. Doordat punk steeds populairder werd (ook buiten Engeland) werden de Sex Pistols (en veel andere punkbands die werden opgericht in navolging van het succes van de Pistols) ook steeds commerciëler. Het ging niet meer om de muziek en de boodschap, het ging alleen nog om geld (vooral voor manager McLaren). Uiteindelijk viel de band uit elkaar. Hiermee werd eigenlijk het einde van de punk ingeluid. De bands gingen andere muziek maken en volgens veel fans werd de punk verloochend.
In de jaren ’90 kwam er wel een nieuwe punkstroming op gang. Deze was echter vooral gebaseerd op de muziek, de ideologie zelf kwam niet meer aan bod. Dit kwam ook doordat men veel meer gewend was. Punk viel als stroming niet echt meer op en ook de muziek was minder shockerend. Punk en pop werden grotendeels vermengd en daardoor ook bij het grote publiek bekend. Punkbands waren opeens ‘stoer’ en ruig en stonden in popbladen als Hitkrant en Break-Out en waren ‘hunk van de week’.

Deze nieuwe stroming bracht ook een nieuwe kledingstijl met zich mee. De punkbands liepen niet langer rond in strak leer maar droegen (en dragen) skatekleren. De skatelook is tegenwoordig sterk verweven met de punkmuziek.

Hoewel de punk als maatschappelijke stroming nog amper bestaat, leeft het ‘Do It Yourself’ aspect nog wel door in de muziek. De punkmuziek van tegenwoordig is nog steeds vrij simpel en daardoor zijn er ook nog steeds duizenden punkbands.
De punkmuziek van nu lijkt ook nog steeds sterk op de punkmuziek van toen. Groot verschil is echter het thema. Ging het vroeger nog om politiek en het afzetten tegen de maatschappij, nu gaat het eigenlijk alleen nog over de liefde en ‘growing up’ en de problemen die daarmee gepaard gaan. Daarnaast klinkt de punkmuziek van nu een stuk gelikter, maar dit is grotendeels te danken aan de betere opname apparatuur en instrumenten. De populaire bands van vroeger waren in principe even ‘poppy’ als de populaire bands van nu.
Naast de muziek die nog steeds grotendeels hetzelfde is, zijn ook nog steeds de concerten grotendeels hetzelfde. Al zijn het er nu wel veel minder. Doordat de kraakbeweging sterk is afgenomen, zijn er al een stuk minder plekken om te spelen. Daarnaast is punk niet echt populair meer. Men gaat liever naar een disco of kroeg om naar top 40 muziek te luisteren, dan dat ze naar een band gaan kijken.
De grote overeenkomst tussen de concerten van de oude en nieuwe punkbands is het gedrag van het publiek: nog steeds is de pogo populair en gaat het er ruig aan toe.
Hoewel punk als maatschappelijke stroming en als ideologische muziek nog wel ‘underground’ verder leeft, is dit op zeer kleine schaal en lang niet meer zo populair als vroeger.
Punk is dus in de loop der jaren sterk veranderd. Hoewel de punk vroeger naast muziek ook echt een maatschappelijk/politieke insteek had, hangt de punk van tegenwoordig eigenlijk alleen nog op de muziek. Soms komt het politieke aspect nog wel wat naar voren (zoals de ‘Rock Against Bush’ actie, maar eigenlijk was iedereen tegen Bush dus het was niet echt iets exclusief van de punkmuziek) maar de muziek blijft het belangrijkst. Ook de door mij geïnterviewde punker gaf aan dat, hoewel hij vroeger als ‘maatschappelijke’ punker erg actief was, het hem nu vooral nog om de muziek gaat. Ik denk dat dit het wel goed weergeeft. De maatschappelijke kant van punk is al enige tijd verdwenen en men legt zich nu toe op de muziek. De maatschappelijke situatie is wereldwijd ook een stuk beter, men heeft (in de westerse landen) veel minder om ontevreden over te zijn en een stroming als punk gedijt dan toch een stuk slechter.

Als maatschappelijke stroming is punk dus niet meer punk, de maatschappelijke kant bestaat eigenlijk niet eens meer.
Ook qua muziek is punk niet meer punk. Hoewel de muziek wel grotendeels hetzelfde is, is het onderwerp van de muziek omgeslagen.