Oplossen van suiker

Onderzoeksvraag

Je kent waarschijnlijk wel verschillende soorten suiker: Kristalsuiker, poedersuiker, basterdsuiker. Suiker lost op in water. Maar lossen alle suikersoorten suiker even gemakkelijk op in water? De onderzoeksvraag luidt: Welke suiker lost het gemakkelijkst op in water?

Benodigdheden

• Maatbeker
• Thermometer
• Roerspateltje
• Stopwatch
• Kraanwater
• 4 Soorten suiker (korrelsuiker, poedersuiker, suikerklontje, kandijsuiker).

Werkwijze

Tabel maken met de massa van suiker, de oplostijd en de oplossnelheid per gram per seconde. Daarna een maatbeker vullen met 150 ml water en de temperatuur opmeten van het water. Dan het suikerklontje wegen en dezelfde grammen nemen voor de andere soorten suiker. Dan het eerste soort suiker in de maatbeker gooien en de stopwatch starten, tegelijk met de zelfde snelheid roeren tot de suiker helemaal is opgelost. Daarna haal je het water en de opgeloste suiker uit de maatbeker en herhaal je de proef weer vanaf het begin.


Resultaten

De temperatuur van het kraanwater was 22 graden Celsius. Het water waar de suiker in is opgelost was 150 milliliter.

Hieronder een tabel met de oplostijd e.d. Deze gegevens heb ik van internet gehaald, omdat de proef niet thuis te doen was.

Soort suiker            Massa (g)      Oplostijd (s)     Oplossnelheid (g/s)
Korrelsuiker            3,3                 92                    0,0358695
Poedersuiker          3,1                 58                    0,0534482
Klontje suiker         3,29               137                  0,0233576
Kandij suiker          3,29               422                   0,0078199

Waarnemingen

• De korrelsuiker loste eerst snel op en daarna wat langzamer.
• De poedersuiker loste eerst gewoon op en er bleef later wat antiklonten middel over in het water dat niet oploste.
• Het suiker klontje loste eerst ook snel op maar later loste het veel minder snel op.
• Het kandij suiker loste heel langzaam op, hoe langer het er lag hoe bruiner het water werd

Weetje: Bij warmer water lost de suiker sneller op dan bij koud water.


Conclusie

De suiker die het snelste oploste was de poedersuiker. De poedersuiker heeft een oplossnelheid van 0,0534482 gram per seconden.

Extra (wat informatie over kristalsuiker)

Tafelsuiker of kristalsuiker, of in huishoudelijke termen suiker, is een voedingsmiddel dat geassocieerd wordt met één van de primaire smaken, namelijk zoetheid.
De energie-inhoud van suiker bedraagt 16,8 kJ per gram (vergelijk: alcohol levert 29,8 kJ per gram). Het hoofdbestanddeel van suiker is sacharose , met molecuulformule C12H22O11. Het wordt gemaakt van suikerbieten, suikerriet of suikerpalm door middel van een raffinageproces. Bij dat proces wordt de suiker uit de plant opgelost in heet water, en door herkristallisatie en filtratie gezuiverd. Bruine suiker is suiker waaraan weer 'verontreinigingen' worden toegevoegd en daardoor smakelijker en aromatischer is. Invertsuiker ontstaat uit sacharose door hydrolyse onder inwerking van zuren of bepaalde enzymen: het resultaat is een mengsel van gelijke delen fructose en glucose. Omdat fructose zoeter is dan sacharose, heeft invertsuiker per gram een grotere zoetkracht dan suiker. Het wordt industrieel als zoetstof gebruikt.
Sucralose is een kunstmatige zoetstof op basis van sacharose, die wordt verkregen door drie OH-groepen in een sucrosemolecuul te vervangen door drie chlooratomen; sucralose is 500 à 600 keer zoeter dan sacharose.

Sacharose als voedingsmiddel

• Als zoetstof.
• In veel gerechten wordt suiker gebruikt voor de structuur (stevigheid) die het aan het gerecht kan geven.
• Bij verhitting van zuivere sacharose vindt een chemisch proces plaats dat het omzet in karamel, dat voor zijn typische smaak en kleur wordt toegepast.
• In grote concentraties dient suiker ter conservering van bijvoorbeeld fruit in jam en confitures.
• In cola zit zoveel suiker dat er fosforzuur aan wordt toegevoegd om het minder zoet te laten smaken.
• Suiker wordt o.a. ook gebruikt in koffie, thee en yoghurt, en op pannenkoeken en oliebollen.


Soorten suiker

• Basterdsuiker, suiker met een fijne korrel. Meestal gebruikt bij gebak en ijsbereiding.
• Bloemsuiker of poedersuiker: suiker waarbij de korrel geheel is vermalen. Veelal gebruikt bij producten die niet gebakken worden. Bijvoorbeeld sauzen, glazuur, etc. Ook veel gebruikt als decoratie.
• Geleisuiker, gebruik bij de bereiding van jams, marmelade en vruchtensauzen.
• Griessuiker, een zeer zuiver gerafineerde suiker met een nog fijnere korrel, zodat hij zeer snel smelt/oplost en geschikt is voor koude bereidingen.
• Kandij, grote suikerkristallen gebruikt in koffie en thee.
• Kristalsuiker, de meest gebruikte soort. Bij de benaming "suiker" bedoelen we meestal kristalsuiker.
• Oersuiker, ongeraffineerde ingedroogde rietsuikersap.
• Palmsuiker, suiker die vooral gebruikt wordt in de Indonesische keuken.
• Rietsuiker, gekristalliseerde en niet of licht geraffineerde suiker uit de suikerriet.
• Vanillesuiker, met vanille gearomatiseerde suiker voor gebruik bij de bereiding van cakes, taart en koekjes.

Gezondheidsaspecten

Zoals boven al besproken is de eerste stap van de vertering van suiker de splitsing in fructose en glucose. De tweede stap is de omzetting van de fructose in nog een glucose-eenheid. De glucose kan daarna door het bloed worden getransporteerd naar alle cellen in het lichaam die energie nodig hebben.
Voor de opname van glucose in de cellen is insuline nodig, een hormoon dat wordt gemaakt in de alvleesklier. Bij sommige mensen is de productie van insuline door de alvleesklier verstoord (verminderd ofwel helemaal niet aanwezig), dit wordt suikerziekte genoemd. Het effect is dat de glucosespiegel in het bloed verhoogd is. Bij langdurige verhoging van de glucosespiegel kan in het lichaam allerlei schade worden aangericht, zoals vertroebeling van de ooglens.

Mensen met suikerziekte moeten om schade door verhoging van de glucosespiegel te voorkomen heel erg oppassen met voedingsmiddelen die de glucosespiegel snel en/of sterk verhogen. Dat geldt niet alleen voor alle soorten suiker (sucrose, glucose, lactose, dextrose enz) maar ook voor witmeel.
Als de alvleesklier te veel in plaats van te weinig insuline aanmaakt, spreekt men van hypoglykemie, ofwel glucoseintolerantie. Door de overmaat aan insuline worden de koolhydraten te snel afgebroken waardoor de glucosespiegel daalt.
Een ander gezondheidsaspect is cariës. Het nuttigen van sucrose geeft een uitstekende voedingsbodem voor bacteriën in de mond. Deze bacteriën produceren een zuur dat het beschermende glazuurlaagje op de tanden kan aantasten. Hierdoor krijgen bacteriën rechtstreeks toegang tot de dentine. Als dit vaak genoeg gebeurt wordt de tand rot.

Productieproblemen

De Europese Unie subsidieert de productie van veel landbouwproducten, waaronder die van suikerbieten. Dit heeft er toe geleid dat de concurrentieverhoudingen op de wereldmarkt tussen bietsuikerproducenten en rietsuikerproducenten zijn verstoord: rietsuikerproducenten kunnen niet concurreren tegen de goedkope suiker en beschermde bietsuikermarkt van de Europese Unie. Dit is een voortdurend twistpunt in de Wereldhandelsorganisatie.