Opdracht 1
Kies 3 takken van sport, die in het kader van blessurepreventie interessant lijken. Werk van elke sport het volgende uit: Neem drie veel voorkomende blessures. Geef bij elke blessure de oorzaak /oorzaken aan. Geef bij elke blessure aan of die te voorkomen is en hoe. Geef bij elke blessure aan welke eerste hulp verleend kan worden. I Atletiek
1. overbelasting van de peesplaat onder de voet
2. schouderklachten
3. meniscus
II Badminton
1. achillespeesontsteking
2. rugklachten
3. schouderblessures
III Zwemmen in oppervlaktewater (reddend zwemmen) 1. het breken van de arm
2. onderkoeling
3. kramp
I Atletiek
1. Overbelasting van de peesplaat onder de voet: De aanhechting van de peesplaat onder de voet raakt geïrriteerd en ontstoken. Oorzaak: - Niet of te weinig uitvoeren van een warming-up. - Verkorte of stijve spieren. Dit krijg je eerder als de rekoefeningen niet (of niet goed) worden gedaan. - In een korte tijd te veel, te vaak en te snel lopen. Dit gebeurt vooral bij de heuveltraining. - Lopen op een harde ondergrond, zoals asfalt of beton. - Dragen van schoenen die de schokken te weinig verminderen of niet aan de vorm van de voet zijn aangepast. - Een verschil in beenlengte. - Overgewicht ('te zwaar zijn'). - Niet of te weinig uitvoeren van een cooling-down. Voorkomen: - Een warming-up van vijf tot tien minuten rustig in lopen en dan de rekoefeningen, vooral de rekoefening voor de kuitspieren. - Voer de intensiteit van de trainingen geleidelijk op. - Doe spierversterkende oefeningen voor de voet- en diepe kuitspieren. - Train zoveel mogelijk op een zachte ondergrond (bos, gras). - Draag goed passende sportschoenen met een schokdempende zool, een stevige hielsteun en een hoge soepele hielrand. Bij voetafwijkingen of een verschil in beenlengte kun je door een orthopedisch schoenmaker speciale aanpassingen in of onder de sportschoen laten maken. - Beëindig de training altijd met een cooling-down. Deze bestaat uit enkele minuten rustig uitlopen en het uitvoeren van rekoefeningen. - Ook een juist lichaamsgewicht voorkomt overbelasting. Eerste hulp: - Koel de pijnlijke plek drie tot vijf keer per dag zo'n vijftien minuten met ijs. Doe dit door de hak op een coldpack of een plastic zakje met kapotgeslagen ijsklontjes te plaatsen. Leg wel een theedoek tussen de hak en de ijszak ter voorkoming van huidbeschadiging door bevriezing. - Laat de kuit- en voetspieren masseren als deze spieren stijf zijn of doe het zelf door met de voet over een fles of over een speciaal 'rollerbankje' te rollen. - Pas de training aan. Vaak kan dit al voldoende zijn om een beginnende peesblessure te laten genezen. 2. Schouderklachten bij speerwerpen: Irritatie van één van de pezen die rondom de schouder aanhechten of irritatie van het gewrichtskapsel aan de voorzijde van het schoudergewricht. Oorzaken: - Te weinig aandacht voor een warming-up voor het speerwerpen. - Te snel opvoeren van het aantal en de intensiteit van de worpen. - Een verkeerde werptechniek. - Te weinig lengte of kracht van de schouderspieren. - Te weinig of juist te veel beweeglijkheid van het schoudergewricht. Voorkomen: - Doe een warming-up waarin onder andere aandacht wordt besteed aan oefeningen om de schouder 'los' te maken en aan rekoefeningen voor de schouder en romp. - Voer de intensiteit en het aantal worpen per training langzaam op. - Doe spierversterkende oefeningen met vooral aandacht aan de spier die de schouder naar buiten draait. Die spier is vaak minder sterk, terwijl de spier die de schouder naar binnen draait, wel sterker wordt door werpbewegingen. Zo treden er eerder blessures op. - Leer een goede techniek aan. Eerste hulp: Koel de schouder drie tot vijf keer op een dag met een ijsmassage van 15 minuten. Hierbij wrijf je met een smeltend ijsblokje op de pijnlijke plek. Ook kun je een coldpack op de schouder leggen met een doek tussen de huid en de cold-pack om huidbeschadiging door bevriezing te voorkomen. 3. Meniscusklachten: In het kniegewricht bevindt zich zowel aan de binnenzijde als aan de buitenzijde een kraakbeenschijfje dat de 'meniscus' wordt genoemd. De meniscus zorgt in het kniegewricht voor schokdemping en het goed op elkaar passen van het bovenbeen en het onderbeen. Oorzaken: - Een scheurtje in de meniscus ontstaat bij atletiek vaak geleidelijk door de zware belasting van de knie bij bepaalde vormen van kracht- en sprongkrachttraining. Denk hierbij bijvoorbeeld aan diepe kniebuigingen en 'kikkersprongen'. - Bij een verdraaiing van de knie kan er ook plotseling een scheur in de meniscus ontstaan. Hierbij kan acuut heftige pijn en vochtvorming in de knie optreden en kan de knie 'op slot schieten', waardoor je de knie niet meer kan bewegen. Voorkomen: - Zorg voor een goede warming-up van zo’n 15 à 20 minuten. - Voer de intensiteit en de omvang van de trainingen geleidelijk op. - Doe spierversterkende oefeningen vooral voor de bovenbeenspieren. - Zorg voor een goede conditie. - Draag sportschoenen die de schokken van de landing voldoende opvangen, want anders krijgt de meniscus teveel schokken. Ook is het profiel en de stroefheid van de zool belangrijk voor het voorkomen van meniscusklachten. - Train op een zachte ondergrond, want dan krijgt de meniscus minder schokken. Het nadeel van een zachte ondergrond is dat het vaak oneffen is, zodat je sneller je knie verdraait. - Voer altijd een goede cooling-down uit. - Houd jezelf op een goed lichaamsgewicht. Zo kun je beschadiging van de meniscus verkleinen. Eerste hulp: - Koel de knie zo'n 15 minuten drie tot vijf keer op een dag met ijs of een coldpack als er vocht in de knie zit. Leg wel een doek tussen het ijs en de huid om huidbeschadiging door bevriezing te voorkomen. - Bij een beschadiging van de meniscus die plotseling is ontstaan (bijvoorbeeld door een verdraaiing) mag niet op het geblesseerde been worden gelopen en gesteund. De knie moet meteen worden gekoeld door een coldpack of ijs zo’n 15 minuten, afgewisseld met periodes zonder koeling. Als er geen ijs is, kan de knie gekoeld worden door hem onder koud stromend water te houden. Koelen heeft tot 48 uur na het ongeval een goede werking ter voorkoming van de zwelling. - Laat zo snel mogelijk een drukverband aanleggen. Laat hierbij geen vette watten gebruiken, want bij vette watten heeft de koeling geen zin, omdat het onder vette watten warm wordt. II Badminton
1. Achillespeesontsteking: De achillespees is één van de sterkste pezen in het menselijk lichaam. In de buurt van de pees bevinden zich diverse weefsels zoals een slijmbeurs, een vetlichaam, botvlies en de achterzijde van het enkelgewricht. Door overbelasting kunnen deze weefsels en ook de achillespees geïrriteerd raken. Oorzaak: Bij badminton worden de kuitspieren, die overgaan in de achillespezen, belast door het springen en de snelle bewegingen. Voorkomen: - Het versterken van de kuitspieren en de bovenbeenspieren. - Draag stevige, goed passende zaalsportschoenen. Ook moet er een goede vering en schokdemping in de schoenen zijn. De achillespees raakt geïrriteerd als het in een kromming komt te staan doordat je voeten naar binnen "doorzakken". Dit probleem kun je oplossen door een correctiezooltje te laten maken. - Begin met een warming-up en geef goed aandacht aan de kuitspieren. Eerste hulp: - De achillespees twee tot drie keer per dag zo’n 15 minuten koelen met een ijsklontje of cold-pack. - De achillespees laten rusten, dus een tijdje geen badminton spelen. 2. Rugklachten: Een rug bestaat uit vele wervels. De wervels zijn met elkaar verbonden door gewrichtjes aan de achterzijde van iedere wervel. Tussen twee wervels zit een tussenwervelschijf dat de schokdemper is van de rug die enorme krachten moet en kan verwerken. Alle wervels worden bijeen gehouden door een groot aantal banden. Verschillende oorzaken kan de beweeglijkheid van één of meerdere schakels verminderen, zodat je lage rugpijn kan krijgen. Oorzaak: - Een slechte lichaamshouding. - Te weinig aandacht voor warming-up, waaronder rekoefeningen. - Te snel opvoeren van de intensiteit. Voorkomen: - Een goede lichaamshouding is erg belangrijk. Houd je rug recht, ook bij het tillen, bukken en dragen. - Een goede warming-up doen, zodat de spieren en rug enzovoorts warm en soepel worden. De rekoefeningen zijn erg belangrijk. - Voer de intensiteit langzaam op. - Heb een goede techniek. - Verwarm je spieren, bijvoorbeeld onder een infra-roodlamp. Eerste hulp: Een arts of een fysiotherapeut kan onderzoeken of jij last hebt van scheefstand van het bekken of wervel(s), beenlengteverschil, afwijking in de stand van de voeten, enzovoorts. 3. Schouderblessures: Vooral banden, slijmbeurs, spieren, pezen en /of aanhechtingen in de schouder kunnen geïrriteerd raken. Oorzaken: Bij badminton wordt de arm vaak plotseling in bijna onmogelijke standen bewogen. Een "vastzittende" wervel maar ook andere situaties, kunnen leiden tot overbelasting. Blessures in de schouder zijn vaak complex en worden vaak veroorzaakt door een samenloop van situaties. Vaak heb je verschillende aandoeningen (zoals bijvoorbeeld peesblessures en slijmbeursontstekingen) tegelijk. Voorkomen: - Doe een goede warming-up en rekoefeningen van nek, romp en schoudergordel. - Voer de intensiteit geleidelijk op. - Een goede techniek kan blessures voorkomen. - Kies een racket dat past bij jouw niveau. Een middelzwaar racket met een normale gewichtsverdeling en een gemiddelde flexibiliteit is voor gevorderde spelers het meest geschikt. Eerste hulp: De geïrriteerde plek 3 maal daags zo’n 15 minuten koelen met ijs of een coldpack. Leg een doek tussen het ijs en de huid om huidbeschadiging door bevriezing te voorkomen. III Zwemmen in oppervlaktewater (reddend zwemmen) 1. Het breken van de arm: Oorzaken: Als je in het water duikt, kun je jezelf stoten aan een voorwerp dat op de bodem ligt. Bijvoorbeeld een grote steen op de bodem van een rivier. Voorkomen: Het breken van de arm kun je voorkomen door jezelf langzaam in het water te laten zakken. Hierdoor merk je dat er iets op de bodem ligt, zodat je voorzichtig naar het slachtoffer kan zwemmen. Het slachtoffer kun je ondertussen in de gaten houden. Eerste hulp: - Laat het slachtoffer de arm zo min mogelijk bewegen. - Een open botbreuk moet worden afgedekt met een steriel verband. - Geef de arm rust en steun zonder hem in een andere positie te leggen. Voor het steunen kunnen bijvoorbeeld kleding en handdoeken worden gebruikt. Om zwelling te verminderen moet je de arm boven het niveau van het hart leggen. - Om de pijn te verminderen kun je de arm koelen of het slachtoffer een pijnstiller geven, zoals een paracetamol. - Leg de arm van het slachtoffer in een mitella of een brede das. - Raadpleeg een arts. 2. Onderkoeling: Oorzaken: Zowel slachtoffers als de redders kunnen als ze te lang in koud water zitten onderkoeld raken. De temperatuur van het lichaam is dan gedaald van 37C° naar 35C°. In de winter komt dit vaker voor, maar het hoeft er niet echt koud voor te zijn. Voorkomen: - Houd je kleren aan, zodat je de lichaamswarmte vasthoudt. Trek alleen zware kleding uit, zoals een winterjas. - Probeer zo weinig mogelijk warmte kwijt te raken. Dit doe je door je benen in te trekken en je armen over je knieën te leggen. Blaas soms even op je handen, zodat je gezicht wordt verwarmd. - Neem de Helphouding aan, als je in de zee of een ander groot water bent. - Houd het hoofd en de hals boven water. Let hierop vooral bij het aannemen van de Helphouding. - Als je gaat zwemmen verbruikt je lichaam meer warmte aan het langsstromende water. Daarom kun je beter rustig blijven drijven. - Let op de kenmerken van onderkoeling, zoals rillen, sufheid, verward spreken en bewusteloosheid. Eerste hulp: - Haal het onderkoelde slachtoffer uit het water. - Door hem goed af te drogen, warm je het slachtoffer op. - Trek hem droge kleren aan. - Zet hem onder een warme douche of in een warme ruimte, als dit mogelijk is. - Als je het slachtoffer niet uit het water kan halen, leg hem dan horizontaal in het water en uit de wind. Als je dit niet doet, verplaatst het bloed zich van de romp naar de ledematen. Dit kan slecht zijn voor het hart. - Om te voorkomen dat het slachtoffer nog verder afkoelt, moet je proberen de romp en de ledematen apart van elkaar in te pakken. Dit voorkomt te snelle opwarming van de ledematen, waardoor het bloed uit de romp stroomt. - Bescherm het hoofd goed, want daar gaat de afkoeling het snelst. - Geef het slachtoffer nooit alcohol, want hier wordt de onderkoeling erger van. 3. Kramp
Oorzaken:
Als je in koud water zwemt, is de kans op spierkramp groot. Dit heeft te maken met de afvalstoffen die je spieren maken. Deze afvalstoffen moeten je lichaam uit, anders kun je kramp krijgen. Wanneer de spieren koud worden, doordat je in koud water zwemt, gaan de bloedvaatjes dicht om de warmte vast te houden. De afvalstoffen kunnen daardoor slechter worden vervoerd, waardoor je kramp kunt krijgen.
Voorkomen:
- Niet te lang in koud water zwemmen.
- Niet te lang in water zwemmen waar de temperatuur wisselend is. Je spieren schrikken ervan als je van warm water ineens in koud water zwemt, waardoor ze in een kramp raken.
- Probeer zo normaal mogelijk te zwemmen en je niet extra in te spannen.
- Voorkom het zwemmen na een stevige maaltijd. Je lichaam heeft het bloed dan nodig voor het verteren van het voedsel, waardoor er te weinig bloed gaat naar de spieren. Hierdoor worden de afvalstoffen niet goed afgevoerd.
Eerste hulp bij kramp in het algemeen:
- Trek de pijnlijke spier voorzichtig op.
- Schud de spier los en masseer hem door er stevig overheen te wrijven in de richting van het hart.
- Neem daarna een warme douche.
Eerste hulp bij kramp op een bepaalde plek:
- Bij vingerkramp, wanneer alle vingers gespreid staan, kun je de hand tot een vuist ballen en daarna de vingers weer strekken. Herhaal dit enkele keren.
- Bij onderarmkramp moet je de handpalmen tegen elkaar zetten en dan de toppen van je vingers naar je borst te draaien en weer terug. Strek daarna de armen vooruit.
- Bij bovenarmkramp pak je met je hand de pols van de verkrampte arm vast en probeer je de spieren te strekken.
- Bij kuitkramp pak je de tenen vast en strek je het been zo ver mogelijk. Ook kun je in het water op je tenen gaan staan.
- Bij bovenbeenkramp aan de achterkant van het bovenbeen, doe je hetzelfde als je bij kuitkramp moet doen. Bij bovenbeenkramp aan de voorkant van het bovenbeen, trek je je hiel met kracht tegen je achterste aan en vervolgens strek je het been weer.
Opdracht 2
Geef voor elk van deze sportongevallen aan: Wat een aannemelijke aanleiding of oorzaak van de blessure kan zijn. Welke behandeling (EHBSO) het best geboden kan worden. Welke maatregelen de kans op deze 4 blessures zouden kunnen verkleinen. Blaren (wandelen) Wat is de aannemelijk aanleiding of oorzaak van deze blessure? Blaren kunnen worden veroorzaakt door voortdurende druk en wrijving van de sokken en/of schoenen bij het wandelen. Welke behandeling (EHBSO) kan het beste aangeboden worden? - Een dichte blaar moet dakpansgewijs afgeplakt worden met reepjes kleefpleister. - De blaar moet worden doorgeprikt als de pijn door de druk hevig is. - Ontsmet de blaar vooraf met jodium of betadine. - Prik de blaar door met een blarenprikker of een steriele naald. Doe dit op twee plaatsen aan de rand in de blaar. Een steriele naald krijg je door de naald even in een vlam te houden, maar niet zwart te laten worden. - Druk het vocht eruit met een steriel gaasje. - Doe jodium of betadine op de blaar en dek hem af met een pleister. Welke maatregelen kunnen de kans op deze blessure verkleinen? Sokken zonder naden en gestopte gaten voorkomen blaren. Blaren worden vaak veroorzaakt door niet goed passende schoenen. Als de huid nog intact is, kun je er sporttape omheen doen. Talkpoeder voorkomt dat de huid vochtig is. Sokken die transpiratievocht doorgeven. Schaafwonden (skeeleren) Wat is de aannemelijk aanleiding of oorzaak van deze blessure? Een glijdende val op stroef of ongelijke grond of door wrijving met kleding. Welke behandeling (EHBSO) kan het beste aangeboden worden? - Was de wond uit met water en zeep. - Dep de wond droog met een steriel gaasje of schone doek. - Laat jodium of betadine op de wond druppelen. - Laat de wond drogen aan de lucht, want dan geneest hij sneller. Al snel ontstaat er zo een korst op de wond. - Als de wond erg diep of groot is en blijft bloeden of als de wond in contact zal komen met kleding, kun je de wond afdekken met een steriel of vet gaasje. Rondom het gaasje kun je kleefpleister plakken. - Houd rekening met tetanusbesmetting. Welke maatregelen kunnen de kans op deze blessure verkleinen? Behandel een gevoelige huid met vaseline of talkpoeder. Enkelverstuiking (volleybal) Wat is de aannemelijk aanleiding of oorzaak van deze blessure? Als iemand zich flink stoot of valt en daarmee een gewricht verzwikt, kunnen de banden rondom het gewricht uitrekken of zelfs scheuren. Welke behandeling (EHBSO) kan het beste aangeboden worden? De ICE-regel: ICE De huid 15 tot 20 minuten koel houden met water, ijs of een cold-pack. Je moet wel altijd een doek tussen de huid en het ijs of de cold-pack leggen. I Immobiliseren. Dit betekent dat je moet zorgen dat het lichaamsdeel niet beweegt of gebruikt wordt om op te steunen. C Compressie. Dit betekent dat je er een drukverband aanlegt. E Elevatie. Je moet het lichaamsdeel boven harthoogte houden. Laat de sporter het koelen de eerste 48 uur enkele malen per dag herhalen. Laat de sporter naar een arts gaan als de enkel pijn blijft doen. De enkel is dan waarschijnlijk gebroken. Welke maatregelen kunnen de kans op deze blessure verkleinen? Goede schoenen verkleinen de kans op enkelletsel. Je kunt het gewricht tapen of een brace dragen. Dit geeft de gewrichtsband extra steun en is dus noodzakelijk. Om een nieuwe blessure te voorkomen, moet je van een blessure volledig herstellen. Zweepslag (loop-/sprongbeweging) Wat is de aannemelijk aanleiding of oorzaak van deze blessure? Bij een loop of sprongbeweging en bij plotselinge krachtinspanning. Welke behandeling (EHBSO) kan het beste aangeboden worden? De ICE-regel: ICE De huid 15 tot 20 minuten koel houden met water, ijs of een cold-pack. Je moet wel altijd een doek tussen de huid en het ijs of de cold-pack leggen. I Immobiliseren. Dit betekent dat je moet zorgen dat het lichaamsdeel niet beweegt of gebruikt wordt om op te steunen. C Compressie. Dit betekent dat je er een drukverband aanlegt. E Elevatie. Je moet het lichaamsdeel boven harthoogte houden. Verwijs het slachtoffer naar een arts. Welke maatregelen kunnen de kans op deze blessure verkleinen? Een goede getraindheid en een uitgebreide warming-up, inclusief rekoefeningen, verkleinen grotendeels de kans op een spierscheuring.
Kies 3 takken van sport, die in het kader van blessurepreventie interessant lijken. Werk van elke sport het volgende uit: Neem drie veel voorkomende blessures. Geef bij elke blessure de oorzaak /oorzaken aan. Geef bij elke blessure aan of die te voorkomen is en hoe. Geef bij elke blessure aan welke eerste hulp verleend kan worden. I Atletiek
1. overbelasting van de peesplaat onder de voet
2. schouderklachten
II Badminton
1. achillespeesontsteking
2. rugklachten
3. schouderblessures
III Zwemmen in oppervlaktewater (reddend zwemmen) 1. het breken van de arm
2. onderkoeling
3. kramp
I Atletiek
1. Overbelasting van de peesplaat onder de voet: De aanhechting van de peesplaat onder de voet raakt geïrriteerd en ontstoken. Oorzaak: - Niet of te weinig uitvoeren van een warming-up. - Verkorte of stijve spieren. Dit krijg je eerder als de rekoefeningen niet (of niet goed) worden gedaan. - In een korte tijd te veel, te vaak en te snel lopen. Dit gebeurt vooral bij de heuveltraining. - Lopen op een harde ondergrond, zoals asfalt of beton. - Dragen van schoenen die de schokken te weinig verminderen of niet aan de vorm van de voet zijn aangepast. - Een verschil in beenlengte. - Overgewicht ('te zwaar zijn'). - Niet of te weinig uitvoeren van een cooling-down. Voorkomen: - Een warming-up van vijf tot tien minuten rustig in lopen en dan de rekoefeningen, vooral de rekoefening voor de kuitspieren. - Voer de intensiteit van de trainingen geleidelijk op. - Doe spierversterkende oefeningen voor de voet- en diepe kuitspieren. - Train zoveel mogelijk op een zachte ondergrond (bos, gras). - Draag goed passende sportschoenen met een schokdempende zool, een stevige hielsteun en een hoge soepele hielrand. Bij voetafwijkingen of een verschil in beenlengte kun je door een orthopedisch schoenmaker speciale aanpassingen in of onder de sportschoen laten maken. - Beëindig de training altijd met een cooling-down. Deze bestaat uit enkele minuten rustig uitlopen en het uitvoeren van rekoefeningen. - Ook een juist lichaamsgewicht voorkomt overbelasting. Eerste hulp: - Koel de pijnlijke plek drie tot vijf keer per dag zo'n vijftien minuten met ijs. Doe dit door de hak op een coldpack of een plastic zakje met kapotgeslagen ijsklontjes te plaatsen. Leg wel een theedoek tussen de hak en de ijszak ter voorkoming van huidbeschadiging door bevriezing. - Laat de kuit- en voetspieren masseren als deze spieren stijf zijn of doe het zelf door met de voet over een fles of over een speciaal 'rollerbankje' te rollen. - Pas de training aan. Vaak kan dit al voldoende zijn om een beginnende peesblessure te laten genezen. 2. Schouderklachten bij speerwerpen: Irritatie van één van de pezen die rondom de schouder aanhechten of irritatie van het gewrichtskapsel aan de voorzijde van het schoudergewricht. Oorzaken: - Te weinig aandacht voor een warming-up voor het speerwerpen. - Te snel opvoeren van het aantal en de intensiteit van de worpen. - Een verkeerde werptechniek. - Te weinig lengte of kracht van de schouderspieren. - Te weinig of juist te veel beweeglijkheid van het schoudergewricht. Voorkomen: - Doe een warming-up waarin onder andere aandacht wordt besteed aan oefeningen om de schouder 'los' te maken en aan rekoefeningen voor de schouder en romp. - Voer de intensiteit en het aantal worpen per training langzaam op. - Doe spierversterkende oefeningen met vooral aandacht aan de spier die de schouder naar buiten draait. Die spier is vaak minder sterk, terwijl de spier die de schouder naar binnen draait, wel sterker wordt door werpbewegingen. Zo treden er eerder blessures op. - Leer een goede techniek aan. Eerste hulp: Koel de schouder drie tot vijf keer op een dag met een ijsmassage van 15 minuten. Hierbij wrijf je met een smeltend ijsblokje op de pijnlijke plek. Ook kun je een coldpack op de schouder leggen met een doek tussen de huid en de cold-pack om huidbeschadiging door bevriezing te voorkomen. 3. Meniscusklachten: In het kniegewricht bevindt zich zowel aan de binnenzijde als aan de buitenzijde een kraakbeenschijfje dat de 'meniscus' wordt genoemd. De meniscus zorgt in het kniegewricht voor schokdemping en het goed op elkaar passen van het bovenbeen en het onderbeen. Oorzaken: - Een scheurtje in de meniscus ontstaat bij atletiek vaak geleidelijk door de zware belasting van de knie bij bepaalde vormen van kracht- en sprongkrachttraining. Denk hierbij bijvoorbeeld aan diepe kniebuigingen en 'kikkersprongen'. - Bij een verdraaiing van de knie kan er ook plotseling een scheur in de meniscus ontstaan. Hierbij kan acuut heftige pijn en vochtvorming in de knie optreden en kan de knie 'op slot schieten', waardoor je de knie niet meer kan bewegen. Voorkomen: - Zorg voor een goede warming-up van zo’n 15 à 20 minuten. - Voer de intensiteit en de omvang van de trainingen geleidelijk op. - Doe spierversterkende oefeningen vooral voor de bovenbeenspieren. - Zorg voor een goede conditie. - Draag sportschoenen die de schokken van de landing voldoende opvangen, want anders krijgt de meniscus teveel schokken. Ook is het profiel en de stroefheid van de zool belangrijk voor het voorkomen van meniscusklachten. - Train op een zachte ondergrond, want dan krijgt de meniscus minder schokken. Het nadeel van een zachte ondergrond is dat het vaak oneffen is, zodat je sneller je knie verdraait. - Voer altijd een goede cooling-down uit. - Houd jezelf op een goed lichaamsgewicht. Zo kun je beschadiging van de meniscus verkleinen. Eerste hulp: - Koel de knie zo'n 15 minuten drie tot vijf keer op een dag met ijs of een coldpack als er vocht in de knie zit. Leg wel een doek tussen het ijs en de huid om huidbeschadiging door bevriezing te voorkomen. - Bij een beschadiging van de meniscus die plotseling is ontstaan (bijvoorbeeld door een verdraaiing) mag niet op het geblesseerde been worden gelopen en gesteund. De knie moet meteen worden gekoeld door een coldpack of ijs zo’n 15 minuten, afgewisseld met periodes zonder koeling. Als er geen ijs is, kan de knie gekoeld worden door hem onder koud stromend water te houden. Koelen heeft tot 48 uur na het ongeval een goede werking ter voorkoming van de zwelling. - Laat zo snel mogelijk een drukverband aanleggen. Laat hierbij geen vette watten gebruiken, want bij vette watten heeft de koeling geen zin, omdat het onder vette watten warm wordt. II Badminton
1. Achillespeesontsteking: De achillespees is één van de sterkste pezen in het menselijk lichaam. In de buurt van de pees bevinden zich diverse weefsels zoals een slijmbeurs, een vetlichaam, botvlies en de achterzijde van het enkelgewricht. Door overbelasting kunnen deze weefsels en ook de achillespees geïrriteerd raken. Oorzaak: Bij badminton worden de kuitspieren, die overgaan in de achillespezen, belast door het springen en de snelle bewegingen. Voorkomen: - Het versterken van de kuitspieren en de bovenbeenspieren. - Draag stevige, goed passende zaalsportschoenen. Ook moet er een goede vering en schokdemping in de schoenen zijn. De achillespees raakt geïrriteerd als het in een kromming komt te staan doordat je voeten naar binnen "doorzakken". Dit probleem kun je oplossen door een correctiezooltje te laten maken. - Begin met een warming-up en geef goed aandacht aan de kuitspieren. Eerste hulp: - De achillespees twee tot drie keer per dag zo’n 15 minuten koelen met een ijsklontje of cold-pack. - De achillespees laten rusten, dus een tijdje geen badminton spelen. 2. Rugklachten: Een rug bestaat uit vele wervels. De wervels zijn met elkaar verbonden door gewrichtjes aan de achterzijde van iedere wervel. Tussen twee wervels zit een tussenwervelschijf dat de schokdemper is van de rug die enorme krachten moet en kan verwerken. Alle wervels worden bijeen gehouden door een groot aantal banden. Verschillende oorzaken kan de beweeglijkheid van één of meerdere schakels verminderen, zodat je lage rugpijn kan krijgen. Oorzaak: - Een slechte lichaamshouding. - Te weinig aandacht voor warming-up, waaronder rekoefeningen. - Te snel opvoeren van de intensiteit. Voorkomen: - Een goede lichaamshouding is erg belangrijk. Houd je rug recht, ook bij het tillen, bukken en dragen. - Een goede warming-up doen, zodat de spieren en rug enzovoorts warm en soepel worden. De rekoefeningen zijn erg belangrijk. - Voer de intensiteit langzaam op. - Heb een goede techniek. - Verwarm je spieren, bijvoorbeeld onder een infra-roodlamp. Eerste hulp: Een arts of een fysiotherapeut kan onderzoeken of jij last hebt van scheefstand van het bekken of wervel(s), beenlengteverschil, afwijking in de stand van de voeten, enzovoorts. 3. Schouderblessures: Vooral banden, slijmbeurs, spieren, pezen en /of aanhechtingen in de schouder kunnen geïrriteerd raken. Oorzaken: Bij badminton wordt de arm vaak plotseling in bijna onmogelijke standen bewogen. Een "vastzittende" wervel maar ook andere situaties, kunnen leiden tot overbelasting. Blessures in de schouder zijn vaak complex en worden vaak veroorzaakt door een samenloop van situaties. Vaak heb je verschillende aandoeningen (zoals bijvoorbeeld peesblessures en slijmbeursontstekingen) tegelijk. Voorkomen: - Doe een goede warming-up en rekoefeningen van nek, romp en schoudergordel. - Voer de intensiteit geleidelijk op. - Een goede techniek kan blessures voorkomen. - Kies een racket dat past bij jouw niveau. Een middelzwaar racket met een normale gewichtsverdeling en een gemiddelde flexibiliteit is voor gevorderde spelers het meest geschikt. Eerste hulp: De geïrriteerde plek 3 maal daags zo’n 15 minuten koelen met ijs of een coldpack. Leg een doek tussen het ijs en de huid om huidbeschadiging door bevriezing te voorkomen. III Zwemmen in oppervlaktewater (reddend zwemmen) 1. Het breken van de arm: Oorzaken: Als je in het water duikt, kun je jezelf stoten aan een voorwerp dat op de bodem ligt. Bijvoorbeeld een grote steen op de bodem van een rivier. Voorkomen: Het breken van de arm kun je voorkomen door jezelf langzaam in het water te laten zakken. Hierdoor merk je dat er iets op de bodem ligt, zodat je voorzichtig naar het slachtoffer kan zwemmen. Het slachtoffer kun je ondertussen in de gaten houden. Eerste hulp: - Laat het slachtoffer de arm zo min mogelijk bewegen. - Een open botbreuk moet worden afgedekt met een steriel verband. - Geef de arm rust en steun zonder hem in een andere positie te leggen. Voor het steunen kunnen bijvoorbeeld kleding en handdoeken worden gebruikt. Om zwelling te verminderen moet je de arm boven het niveau van het hart leggen. - Om de pijn te verminderen kun je de arm koelen of het slachtoffer een pijnstiller geven, zoals een paracetamol. - Leg de arm van het slachtoffer in een mitella of een brede das. - Raadpleeg een arts. 2. Onderkoeling: Oorzaken: Zowel slachtoffers als de redders kunnen als ze te lang in koud water zitten onderkoeld raken. De temperatuur van het lichaam is dan gedaald van 37C° naar 35C°. In de winter komt dit vaker voor, maar het hoeft er niet echt koud voor te zijn. Voorkomen: - Houd je kleren aan, zodat je de lichaamswarmte vasthoudt. Trek alleen zware kleding uit, zoals een winterjas. - Probeer zo weinig mogelijk warmte kwijt te raken. Dit doe je door je benen in te trekken en je armen over je knieën te leggen. Blaas soms even op je handen, zodat je gezicht wordt verwarmd. - Neem de Helphouding aan, als je in de zee of een ander groot water bent. - Houd het hoofd en de hals boven water. Let hierop vooral bij het aannemen van de Helphouding. - Als je gaat zwemmen verbruikt je lichaam meer warmte aan het langsstromende water. Daarom kun je beter rustig blijven drijven. - Let op de kenmerken van onderkoeling, zoals rillen, sufheid, verward spreken en bewusteloosheid. Eerste hulp: - Haal het onderkoelde slachtoffer uit het water. - Door hem goed af te drogen, warm je het slachtoffer op. - Trek hem droge kleren aan. - Zet hem onder een warme douche of in een warme ruimte, als dit mogelijk is. - Als je het slachtoffer niet uit het water kan halen, leg hem dan horizontaal in het water en uit de wind. Als je dit niet doet, verplaatst het bloed zich van de romp naar de ledematen. Dit kan slecht zijn voor het hart. - Om te voorkomen dat het slachtoffer nog verder afkoelt, moet je proberen de romp en de ledematen apart van elkaar in te pakken. Dit voorkomt te snelle opwarming van de ledematen, waardoor het bloed uit de romp stroomt. - Bescherm het hoofd goed, want daar gaat de afkoeling het snelst. - Geef het slachtoffer nooit alcohol, want hier wordt de onderkoeling erger van. 3. Kramp
Geef voor elk van deze sportongevallen aan: Wat een aannemelijke aanleiding of oorzaak van de blessure kan zijn. Welke behandeling (EHBSO) het best geboden kan worden. Welke maatregelen de kans op deze 4 blessures zouden kunnen verkleinen. Blaren (wandelen) Wat is de aannemelijk aanleiding of oorzaak van deze blessure? Blaren kunnen worden veroorzaakt door voortdurende druk en wrijving van de sokken en/of schoenen bij het wandelen. Welke behandeling (EHBSO) kan het beste aangeboden worden? - Een dichte blaar moet dakpansgewijs afgeplakt worden met reepjes kleefpleister. - De blaar moet worden doorgeprikt als de pijn door de druk hevig is. - Ontsmet de blaar vooraf met jodium of betadine. - Prik de blaar door met een blarenprikker of een steriele naald. Doe dit op twee plaatsen aan de rand in de blaar. Een steriele naald krijg je door de naald even in een vlam te houden, maar niet zwart te laten worden. - Druk het vocht eruit met een steriel gaasje. - Doe jodium of betadine op de blaar en dek hem af met een pleister. Welke maatregelen kunnen de kans op deze blessure verkleinen? Sokken zonder naden en gestopte gaten voorkomen blaren. Blaren worden vaak veroorzaakt door niet goed passende schoenen. Als de huid nog intact is, kun je er sporttape omheen doen. Talkpoeder voorkomt dat de huid vochtig is. Sokken die transpiratievocht doorgeven. Schaafwonden (skeeleren) Wat is de aannemelijk aanleiding of oorzaak van deze blessure? Een glijdende val op stroef of ongelijke grond of door wrijving met kleding. Welke behandeling (EHBSO) kan het beste aangeboden worden? - Was de wond uit met water en zeep. - Dep de wond droog met een steriel gaasje of schone doek. - Laat jodium of betadine op de wond druppelen. - Laat de wond drogen aan de lucht, want dan geneest hij sneller. Al snel ontstaat er zo een korst op de wond. - Als de wond erg diep of groot is en blijft bloeden of als de wond in contact zal komen met kleding, kun je de wond afdekken met een steriel of vet gaasje. Rondom het gaasje kun je kleefpleister plakken. - Houd rekening met tetanusbesmetting. Welke maatregelen kunnen de kans op deze blessure verkleinen? Behandel een gevoelige huid met vaseline of talkpoeder. Enkelverstuiking (volleybal) Wat is de aannemelijk aanleiding of oorzaak van deze blessure? Als iemand zich flink stoot of valt en daarmee een gewricht verzwikt, kunnen de banden rondom het gewricht uitrekken of zelfs scheuren. Welke behandeling (EHBSO) kan het beste aangeboden worden? De ICE-regel: ICE De huid 15 tot 20 minuten koel houden met water, ijs of een cold-pack. Je moet wel altijd een doek tussen de huid en het ijs of de cold-pack leggen. I Immobiliseren. Dit betekent dat je moet zorgen dat het lichaamsdeel niet beweegt of gebruikt wordt om op te steunen. C Compressie. Dit betekent dat je er een drukverband aanlegt. E Elevatie. Je moet het lichaamsdeel boven harthoogte houden. Laat de sporter het koelen de eerste 48 uur enkele malen per dag herhalen. Laat de sporter naar een arts gaan als de enkel pijn blijft doen. De enkel is dan waarschijnlijk gebroken. Welke maatregelen kunnen de kans op deze blessure verkleinen? Goede schoenen verkleinen de kans op enkelletsel. Je kunt het gewricht tapen of een brace dragen. Dit geeft de gewrichtsband extra steun en is dus noodzakelijk. Om een nieuwe blessure te voorkomen, moet je van een blessure volledig herstellen. Zweepslag (loop-/sprongbeweging) Wat is de aannemelijk aanleiding of oorzaak van deze blessure? Bij een loop of sprongbeweging en bij plotselinge krachtinspanning. Welke behandeling (EHBSO) kan het beste aangeboden worden? De ICE-regel: ICE De huid 15 tot 20 minuten koel houden met water, ijs of een cold-pack. Je moet wel altijd een doek tussen de huid en het ijs of de cold-pack leggen. I Immobiliseren. Dit betekent dat je moet zorgen dat het lichaamsdeel niet beweegt of gebruikt wordt om op te steunen. C Compressie. Dit betekent dat je er een drukverband aanlegt. E Elevatie. Je moet het lichaamsdeel boven harthoogte houden. Verwijs het slachtoffer naar een arts. Welke maatregelen kunnen de kans op deze blessure verkleinen? Een goede getraindheid en een uitgebreide warming-up, inclusief rekoefeningen, verkleinen grotendeels de kans op een spierscheuring.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden