Economische crisis

Inleiding: Economie is alles wat met geld te maken een paar dingen daarvan zijn consumeren en produceren iemand maakt wat en de ander koopt wat. Als mensen veel geld verdienen, gaat het goed met de economie. Maken bedrijven te weinig winst, dan gaat het slecht met de economie. Hierdoor belandt een land in een economische crisis. Een manier hoe je kan zien dat het slecht gaat/slecht gaat worden met de economie, is als je kijkt naar de koersen van de aandelen, als het goed gaat met een bedrijf kan/gaat het meer investeren in de beurs omdat het daar geld mee kan verdienen dan worden de aandelen meer waard gaat het slecht met een bedrijf dan moet het bezuinigen dus koopt het minder aandelen of verkoopt zelfs zijn aandelen zo kan je zien dat het slecht gaat met de economie. Een voorbeeld van een economische crisis is: De economie in Amerika bleef maar groeien, de aandelen stegen vrijwel allemaal. Meer en meer mensen gingen ook aandelen kopen en speculeerden er op los. Door al die belangstelling voor aandelen schoten de koersen omhoog. Dat speculeren (aandelen kopen) gebeurde vooral met geleend geld, want dat kon toch snel terug betaald worden door de snelle koersstijgingen. En dan had je toch mooi een flinke winst. In de zomer van 1929 nam de beurs van New York een andere wending. Steeds meer aandelenkoersen daalden in plaats van het stijgen dat ze de afgelopen jaren hadden gedaan. Toen dus opeens de koersen daalden, wist men niet hoe snel de aandelen verkocht moesten worden, want als ze nog verder zouden de zakken, dan kon men het krediet (het geleende bedrag) niet meer aflossen en dan zat je in de schulden. Maandag 21 oktober was het slecht op de beurs, er werden gigantisch veel aandelen verkocht. Een van de ergste dagen in de geschiedenis van de Amerikaanse beurs was echter donderdag 24 oktober, `Black Thursday`. Voorheen was het recordomzet van een dag 6 of 7 miljoen aandelen. Op deze zwarte donderdag werden er 12,9 miljoen aandelen verkocht.Op donderdag 24 oktober 1929 zakten de aandelen enorm. Iedereen wilde zijn aandeel ook verkopen, maar daardoor zakten de aandelen alleen nog maar meer. Sommige mensen waren in één dag helemaal failliet (blut). Een aantal mensen heeft zelfs zelfmoord gepleegd op "zwarte donderdag", omdat ze ineens enorm in de schulden zaten. Banken raakten ook in de problemen. Ze konden de mensen hun geld niet meer teruggeven. Er werd geld bijgedrukt, maar daardoor werd alles weer duurder en werd het geld steeds minder waard. De belangrijke mensen in het bankwezen deden net alsof er niets aan de hand was, terwijl er van de winst van de afgelopen 12 maanden in één dag niets meer over is. Ze gingen juist aandelen kopen zodat er weer vertrouwen kwam in de economie. Op de korte termijn heeft dit even geholpen. De koersen trokken even wat bij, maar dit duurde niet lang. Ook president Hoover dacht dat het zo`n vaart niet kon lopen. Na een vergadering kwam hij tot de conclusie dat Amerika binnenkort zelfs met een tekort aan arbeiders zou kampen. Maar de fabrieken hadden in de laatste 10 jaar heel veel machines gekocht. Deze nieuwe uitvindingen zorgden ervoor, dat de produktie van goederen steeds sneller en goedkoper ging. Wat is een economische crisis en hoe ontstaat het?: Een economische crisis is dat het in een land/gebied niet goed gaat met de financiën van dat land/gebied dat komt doordat er teveel mensen zijn en te weinig banen maar ook omdat het land bijv. niet goed tegen de concurrentie van het buitenland opkan als bijvoorbeeld de salarissen hoger zijn of omdat de producten duurder zijn. Sommige landen (zoals Nederland) hebben een verzorgingsstaat dat houdt in dat de regering voor de burgers zorgt door als ze ziek zijn de WAO in kunnen dat als ze gewond raken dat ze in het ziekenhuis terecht kunnen komen ongeacht hun inkomen enz. maar doordat (te)veel mensen de WAO ingaan gaat er meer geld uit het ‘WAO potje’ gaat dan erin komt dat kan ook een aanleiding zijn voor het ontstaan voor een economische crisis. De evenwicht van het betalingsbalans kan ook een aanleiding zijn tot het ontstaan van een economische crisis doordat het importaantal hoger is dan het exportaantal en de prijzen daarvan, het verschil tussen de importaantal en het exportaantal is groot Nederland ontvangt daardoor minder inkomsten, Nederland kan hierdoor minder uitgeven aan bepaalde projecten zoals de aanleg van een snelweg enz. Doordat de Nederlandse werknemers meer (te) veel salaris vragen worden de onkosten van de bedrijven steeds groter dus gaan ze zoeken naar een oplossing en die oplossing is goedkope werknemers uit het buitenland hierheen halen en ze voor een laag loon laten werken. Daardoor worden de Nederlandse werknemers ontslagen ze ontvangen minder geld en kunnen dus minder besteden hierdoor ontvangen de bedrijven ook minder geld en raakt Nederland in een economische crisis. Het kan ook zijn dat de mensen na een aantal jaren een hele goede economie hebben gehad eraan gewend zijn geraakt dat ze zoveel kunnen/konden besteden maar als de economische groei niet verder gaat en de producten wel steeds duurder worden kunnen de mensen minder producten kopen en leveranciers minder producten verkopen. Hierdoor ontvangt Nederland weer minder geld. Dit kan ook een van de redenen zijn voor het ontstaan van een economische crisis. Doordat Nederland veel belasting en accijns over zijn producten/diensten vraagt aan de inwoners van Nederland gaan de Nederlanders minder geld uitgeven en meer sparen, zo ontvangen de bedrijven minder geld worden mensen ontslagen enz. enz.
Hoe reageert de regering op de economische crisis?: De overheid geeft veel meer geld uit dan ze verdient. De belangrijkste inkomsten van de overheid komen uit belastingen en accijnzen. Daardoor verhoogt de regering de druk op de belasting, de hoogste belastingdruk is in het Caraïbisch Gebied. Door de hoge belasting druk worden gezinnen in problemen gebracht maar ook bedrijven hebben er last van ze moeten een groot deel van hun inkomsten overdragen aan de overheid hierdoor komt de productie en dus de bedrijven in gevaar.Gevaarlijk hierbij is dat er signalen gegeven worden om de belasting nog eens te verhogen en zo meer geld voor de overheid te verkrijgen. Aan de andere kant geeft de overheid voortdurend zoveel geld uit, dat de staatskas steeds leeg is. Belangrijke uitgavenposten zijn, de bouwkosten voor de bruggen, de aanschaf van marineschepen, de aanschaf van Chinese huizen (terwijl lokale houtbedrijven links gelaten worden)en ook de vele buitenlandse reizen.Hierbij word bij de productie geen aandacht gegeven. Maar het begrotingstekort leidt ook tot sterke koersstijgingen. Het uitgavenpatroon van de overheid leidt tot grote deviezenuitgaven, voor bijvoorbeeld geïmporteerde bruggen, geïmporteerde huizen inclusief de arbeiders en geïmporteerde schepen alsook buitenlandse reiskosten. Hierdoor leidt het begrotingstekort niet alleen tot prijsstijgingen van alle levensmiddelen, maar ook tot sterke stijgingen van valutakoersen, want de valuta die de overheid wil gebruiken zijn opgemaakt en niet meer aanwezig. De koersstijgingen leiden op hun beurt weer tot prijsstijgingen waardoor de samenleving in een spiraal van prijsstijgingen en verdere inflatie is gebracht. De regering vraagt bij een economische crisis om hulp o.a. bij het IMF. De regering werd door het IMF in ’96,’97’,98’ al flink gewaarschuwd over de aflopende economie. De regering negeerde de waarschuwingen en gingen gewoon door met hun uitgavenpatroon , tot dat in 1998 het IMF dreigde te stoppen met de samenwerking als er geen maatregelingen zouden worden getroffen. Hun rede was hier voor, ze waren bang dat er weer een volgende spiraal van ellende zou komen die als volgt zou gaan werken: Begrotingstekort - inflatie en koersstijging – looneisen - groter begrotingstekort - grotere inflatie en koersstijgingen - enz. En als dit weer zou gaan gebeuren zal het heel erg moeilijk worden om de economie weer te laten stijgen. De regering heeft nog een mogelijkheid die ze kunnen gebruiken om de economie te laten stijgen. We hadden al aangegeven dat de belasting en de accijnzen de belangrijkste inkomsten zijn van de regering, maar ook dat de belangrijkste uitgavenposten van de regering de bouwkosten voor de bruggen, de aanschaf van marineschepen, de aanschaf van Chinese huizen (terwijl lokale houtbedrijven links gelaten worden)en ook de vele buitenlandse reizen zijn. De uitgaven van de regering zijn veel groter dan de inkomsten als er spraken is van een economische crisis. Je spreekt dan van een financieringstekort. Wat de regering zou kunnen doen is geld gaan lenen bij bijv. de Centrale Bank. Als de overheid dit zou doen neme de ontvangsten toe, daardoor neemt de begrotingstekort ook toe. Je krijgt dan spraken van een economische groei, hierdoor gaan te begrotingstekort omlaag. Doordat de begrotingstekort weer omlaag gaat worden de uitgaven van de overheid kleiner en de ontvangsten weer groter. De economische crisis zou dan langzamerhand over gaan. De overheid kan zo weer uit de afwaartse spiraal komen, en de economie kan langzamerhand weer gaan bloeien. De economie zou door deze mogelijkheid niet binnen een paar maanden worden opgelost. Hier zouden enkele jaren overheen gaan, voordat de economie weer opkomt. Op dit moment regeert het kabinet Balkenende. Zij willen graag dat Nederland minder gaat uitgeven en de ontvangsten omhoog brengen. Ze willen dit doen door flink te gaan bezuinigen.De forse bezuinigingen uit de Miljoenennota moeten een langdurig saneringsproces voorkomen. Dat zei minister Zalm in een toelichting op de begroting voor 2004. De bezuinigingen bedragen 10,9 miljard euro. De lasten stijgen in 2004 met 1,2 miljard en er is 1,4 miljard voor nieuw beleid. Het nieuwe kabinet word geconfronteerd met een ernstige terug dalende economie.In Nederland groeit de economie in de periode 2001-2004 naar verwachting met slecht een ½ procent BBP. Daarmee scoort Nederland slechter dan andere Europese landen. Het kabinet zegt dat dit vooral aan de stijging van de arbeidskosten komt, waardoor de Nederlandse concurrentiepositie ernstig is verzwakt. In 2004 dreigt de werkloosheid op te lopen tot 540 duizend, dat is 7% van de beroepsbevolking. De maatregelen van het kabinet moeten bijdragen aan versterking van de economie en de concurrentiepositie van Nederland ten opzichten van de andere landen in Europa. Door de lonen te verminderen dalen de arbeidskosten. Het kabinet beperkt daarom zelf de loonruimte voor de ambtenaren (en de daaraan gekoppelde uitkeringen) en roept ook de sociale partners om de loonstijgingen te beperken.Daarnaast wil het kabinet de arbeidsdeelname bevorderen. Hier door komt er een nieuwe WAO- stelsel en een aanpassing in de WW en de Bijstand. Ze moeten er voor gaan zorgen dat er meer mensen willen blijven of gaan werken. Het kabinet probeert zo ook ouderen te stimuleren door langer door te blijven werken. Maar ook moeten de administratieve lastendruk voor bedrijven moeten met een kwart worden verlaagd. De belangrijkste bezuinigingen kan je terug vinden in: • Het verminderen van de lonen en ook de hoogte van de uitkering van de ambtenaren • Zorgen voor een sociale zekerheid • Naast het bezuinigen ook extra geld uittrekken voor het onderwijs (leraren te kort) • Zorgen dat in de zorg de wachtlijsten korter worden • Verkleinen van het ziekenfondspakket Wat is het gevolg van economische crisis op de Nederlandse samenleving: De economische crisis heeft veel gevolgen voor de Nederlandse samenleving. Er wordt door de regering flink in gegrepen om de economische crisis op te lossen, ze doen dit door te bezuinigen op van allemaal dingen. Zoals bijv: • Verlaging van de lonen • Verkleining van ziekenfonds • Enz
Veel mensen verliezen in een economische crisis hun baan. Veel bedrijven moeten werknemers ontslaan omdat ze te weinig geld hebben om de lonen van hun werknemers te kunnen betalen. De werkloosheid in Nederland stijgt hierdoor. Maar ook veel kleine zelfstandige gaan failliet of moeten stoppen omdat ze de concurrentie niet langer aan kunnen. Het is tegelijkertijd moeilijk voor een net afgestudeerde studenten om aan een baan te komen. Mensen moeten telkens harder gaan werken voor minder geld, de producten die worden gemaakt worden telkens minder verkocht. Daardoor komt er een toenemende druk op het werk, en een onzekerheid over de toekomst. Mensen gaan hierdoor meer sparen en minder uitgeven. Kort om de mensen in Nederland hebben geen vertrouwen in de economie. Je ziet dit ook terug komen op de beursen. Veel mensen verkopen hun aandelen omdat de aandelen dalen in waarden. De mensen en bedrijven draaien hier door verlies. Door de Euro is alles duurder geworden. Mensen betalen fikse bedragen voor bijv. kleding of drank als ze uitgaan. Winkels verliezen daardoor klanten. Ze proberen de klanten terug te krijgen door dingen in de aanbieding te gooien. Dit kunnen we op dit moment ook zien, de Albert Heyn gaat een prijzenoorlog aan. Ze maken de producten goedkoper. Doordat ze dit doen kopen meer consumenten de producten dus de Albert Heyn krijgt meer geld binnen. Doordat de Albert Heyn zijn prijzen omlaag doet, moet bijv. de C1000 ook zijn prijzen naar beneden doen om mee te kunnen gaan met de concurrentie. Alle supermarkten moeten mee doen om maar consumenten te trekken, anders kunnen ze de concurrentie niet meer aan en gaan ze failliet. Op scholen en in de zorg is ook goed te merken dat er een economische crisis is. De leraren worden door de overheid betaald. Maar hun lonen zijn niet hoog, ze werken wel hard maar verdienen niet al te veel ten opzichte van het bedrijfsleven. De overheid was eerst van plan niet te gaan bezuinigen op onderwijs maar langzamerhand krijgen scholen weinig geld. Maar er is wel een leraren te kort. Het gevolg van een economische crisis op de Nederlandse samenleving is: • Loonstijging gaat langzamer • Meer werkloosheid • Minde uitgaven van consumenten • Meer mensen gaan sparen • Ziekenfondspakket wordt kleiner (anticonceptiepil is er uit) Verschillen in de economie tussen vroeger en nu: VERGELIJKING ECONOMISCHE SITUATIE 1995 EN 1998
Economisch doel Situatie 1995 Situatie 1998
1 Economische groei 3% BBP groeit met 5,2% en maakt hierdoor Suriname tot de snelst groeiende economie in het Caraïbisch Gebied. Dit kan mede dankzij particuliere investeringen in landbouw (rijst en tuinbouw), mijnbouw (goud) en industrie. Melkveeproduktie groeit met 10-15%. Industrie groeit met 3,5%. Negatieve economische groei. Rijstsector in problemen. Bakoven, garnalen, vis en tuinbouw hebben marktproblemen die niet opgelost worden. Politieke interventies bij Staatsolie met produktie-verlies als gevolg. 2 Evenwicht op de betalingsbalans Meer export dan import waardoor een behoorlijke deviezenreserve werd opgebouwd, onder liberale marktomstandigheden. Versterking van monetaire positie en kredietwaardigheid van Suriname. Goudexportwaarde geschat op US $ 150 miljoen. Rijstexport groeide in 1993 met 10,5% in 1994 met 9%, de waarde groeide in deze jaren met 25% resp. 12,2%. Onevenwichtige betalingsbalans: Import groter dan export. Deviezenreserves opgemaakt. Export belemmerd door vergunningen- en koersenbeleid. Rijstexportdaling geschat op 40%. 3 Stabiel prijspeil Stabiele voorspelbare prijzen en koersen. Vertrouwen in de Surinaamse gulden en vrije beschikbaarheid van valuta op liberale markt. Groeiende inflatie en koersstijgingen, het ontstaan van multipele koersen en marktvreemde valuta-toewijzingen. 4 Werkgelegenheid Geen onmiddellijke resultaten. Wel goed tripartite overleg tussen overheid, bedrijfsleven en vakbeweging. Tal van projecten in de startblokken voor uitvoering in 1996. Algehele verstoring van de relatie door regering met overige sociale partners. Import van Chinese arbeiders en materialen voor woningbouw terwijl nationaal de werkloosheid groeit. Verstoring van de relatie met donoren waardoor investeringen werden stopgezet. 5 Inkomens- Verdeling Herstel van het reëel inkomen en de koopkracht, bereikbaarheid en beschikbaarheid van de medische zorg, aanvang herstel sociale zorg (zoals KB en AOV). Onteigening van de samenleving en de armen en overdracht aan enkele bevoorrechten: Stalweide, MCP, SPGC. Deze tabel geeft de verschillen in de economie van 1995 tot 1998 weer. Vroeger, veel vroeger als 1995 was er natuurlijk de econmische crisis. Er waren erg veel werklozen en het ging erg achteruit met de economie in de wereld, Nederland had erg veel last van deze crisis, nou ja erg… Duitsland had er enorm veel last van de munt was niks meer waard, dit heet inflatie. Je betaalde in Duitsland enorm hoge bedragen voor alles. Later zal Hitler in duitsland aan de macht komen . Regeringen in de landen hadden het moeilijk. Hoe kregen ze de mensen weer aan het werk ? In Nederland probeerde de regering vooral weinig geld uit te geven. dat noemen we bezuinigen. Er werd een aantal grote karweien gedaan. Zo werd de Afsluitdijk gemaakt, werd de Noordoostpolder drooggelegd en werden fietspaden aangelegd. Deze openbare werken hielpen een beetje, maar niet veel. Het zou in ons land bijna 10 jaar duren voordat de werkeloosheid weer een beetje normaal was. Tegenwoordig gaat het veel beter met de economie, hoewel… nog steeds niet echt goed, zo zijn in Rotterdam 1 op de 10 mensen werkloos. Wat is het gevolge voor Internationale landen: De Economische crisis heeft zeker gevolgen voor Internationale landen, want de eurozone (alle landen met de euro) is bijna in een recessie. De economische groei in 2003 van de EU-landen viel zo goed als stil in het 2de kwartaal voorspelde de ECB een inkrimping van de economie. Haar voorpselling voor het hele jaar is een groei van 0,7% maar dat is lange na niet genoeg want bij 2% komen en pas nieuwe banen bij. De rentevoeten (bepalen de prijs van het lenen van geld) voor Europa en de VS zijn op groote dieptepunten daardoor geeft de bevolking zijn macht om de economie te stimuleren steeds meer uit handen. Het zakenmagazine ‘The Economist’ verwacht een begrotingstekort voor bijna alle EU landen behalve Zweden. In Duitsland is er een discussie tussen Schroder en minister van Financiën Eichel, Schroder vind het niet erg dat Duitsland de 3% grens voor het begrotingstekort overschrijdt, ‘Als dat voor groei kan zorgen.’ Ook Groot Brittannie heeft last van de Economische crisis zo voert ze voorlopig de euro niet in vanwege haar ‘nationaal belang’ ze willen een eigen rente-politiek voeren. Het kan zijn dat ze de pond in waarde laten zakken om de crisis te exporteren, Blair kan zich het niet permitteren nog een nederlaag rond de euro te krijgen nu hij onder vuur ligt over de ‘massavernietigingswapens’ van Irak. Tijdens het referendum over toetreding tot de EU is in Polen slechts 56% van de bevolking gaan stemmen (80% stemde voor). Dit toont het wantrouwen aan in de eigen, corrupte politieke kaste en de vrees bij de arme plattelandsbevolking om door vooral de Duitse agro-business te worden weggeconcurreerd of overgekocht (de Oost-Europese boeren krijgen aanvankelijk minder subsidies, slechts 25%, van hun West-Europese collega's). Zij die illusies hebben toe te treden tot een " rijker geheel ", zullen worden geconfronteerd met zware uitbuitingsvoorwaarden - die ook tegen de West-Europese arbeiders zullen worden uitgespeeld. Investeringen in Polen zullen ook worden beïnvloed door de internationale economische crisis: de levensstandaard zal er voor de meerderheid niet op vooruitgaan. De top in Aqaba zal geen vrede creëren in Israël/Palestina. Vandaag zijn er veel minder illusies - als ze er al zijn - dan met het Oslo-akkoord uit '93, de periode na de val van het stalinisme en van de Nieuwe Wereldorde van Bush senior. Sharon wordt geconfronteerd met verzet binnen zijn eigen regering, Palestijnse organisaties als Hamas, Islamitische Jihad, Al Aqsa, etc. geven hun gewapend verzet (inclusief de compleet contraproductieve en verdelende bomaanslagen tegen Israëlische arbeiders) niet op. Op kapitalistische basis zullen armoede, verdeel en heers-tactieken en onderdrukking blijven regeren.
Hoe los je de economische crisis op? Als je de economische crisis wilt oplossen moet je ook rekening houden met de sociale crisis die 2 moeten gelijk normaal worden anders werkt het niet. Een aantal manieren om de economische crisis op te lossen hieronder. • Het IMF adviseerde om maatregelen te treffen welke enige jaren geleden reeds met succes waren genomen maar waarvan de resultaten thans zijn weggemaakt. Één van de eerste en belangrijke maatregelen bestaat uit een opnieuw unificeren van de wisselkoers en de verwijdering van de inleveringsplicht van deviezen. • De begroting van de regering op orde maken, uitgaven aanpassen en de leningen van het buitenland. • Het herstellen van de Centrale Bank door hem gedisciplineerd, onafhankelijk en deskundig te maken • Stabiliseer de koersen er wordt advies gegeven om de koersen als anker gebruiken voor alle prijzen, dat houdt in dat als de mensen de koersen stabiel kunnen houden worden daardoor ook de lonen en prijzen gestabiliseerd. • Lenen we kunnen een IDB lening nemen maar die zou worden moeten terugbetaald in de toekomst en dat word dat dan betaald door ons nageslacht. • Op de eerste plaats zal gezorgd moeten worden voor rust. Breng breed overleg en overeenstemming tot stand. Kernbegrippen hierin zijn, een breed draagvlak, goed overleg met de oppositie, harmonie met bedrijfsleven en vakbeweging, en het doorpraten van en het bereiken van overeenstemming over het herstelprogramma met de samenleving en de sociale partners. Geen enkel economisch programma kan goed worden uitgevoerd als niet aan deze voorwaarde is niet voldaan. De ervaringen zijn overigens niet hoopgevend. • Het ontwikkelen van een monetaire situatie, dit moet goed gebeuren voordat de economie zich een beetje kan ontwikkelen, dit ontwikkelen houdt in stabilisatie van de koers, versterking van de leiding van de Centrale Bank. Bepaling huidige economische positie Doelstelling Huidige situatie Beoordeling
1 Economische groei (3%) Negatieve economische groei van >2% negatief
2 Evenwicht op de betalingsbalans Import > export, deviezenreserves opgemaakt, onevenwichtige balans negatief
3 Stabiel prijspeil Groeiende inflatie en koersontwikkelingen negatief
4 Werkgelegenheid Import van materialen en arbeid uit het buitenland; verwaarlozing produktie en werkgelegenheid negatief
5 Inkomensverdeling Kloof tussen arm en rijk groter dan ooit. Enerzijds schrijnende armoede, anderzijds schreeuwende rijkdom negatief